220 likes | 576 Views
Tipografija. Podatkovni višemedijski prijenos i računalne mreže. Definicija. znanost o slovima vještina izrade, oblikovanja i funkcionalnog korištenja slova nauka/disciplina o utjecaju teksta na čitaoca spoj umjetnosti i tehnike (vizualni i funkcionalni aspekt). Osnovni pojmovi tipografije.
E N D
Tipografija Podatkovni višemedijski prijenos i računalne mreže
Definicija • znanost o slovima • vještina izrade, oblikovanja i funkcionalnog korištenja slova • nauka/disciplina o utjecaju teksta na čitaoca • spoj umjetnosti i tehnike (vizualni i funkcionalni aspekt)
Osnovni pojmovi tipografije • Pismo - svi slovni i ostali znakovi koji su jednoobrazni – “odgovaraju” jedan drugome (engl. typeface) • Font - danas sinonim za pismo; nekad oznaka za veličinu pisma • Rez - određena stilizacija nekog pisma (bold, italic, ...) • Porodica - svi rezovi nekog pisma (font family)
Slovo (slovni znak) - glavni element pisma. To su svi znakovi koji dolaze u tipografskom pismu, a dijele se na: • kurentna slova ("mala") • verzalna slova ("velika") • naglašena (akcentirana) slova • brojke • znakovi interpunkcije • ostali znakovi (razmak također)
Elementi pisma i slovnih znakova • Veličina pisma -jednaka je plohi koja je dostupna za kreiranje pojedinog znaka • četverac • polučetverac (širina slova, razmak) • četvrtinka (mali razmak) • Osnovna pismovna linija - imaginarna linija na kojoj leže sva slova nekog pisma složena u redak teksta
Ascender (uzlazni potez) -dio na kurentnim slovima k, b, d, h, t koji se izdiže iznad gornje linije koju određuju slova a, c, e, m, n, o, r... • Descender (silazni potez) - dio slike slova ispod osnovne pismovne linije (slova g, j, p, q y) • Serif- maleni ukrasni potezi, zadebljanja, na rubovima slovnih znakova
Razmak između slova • potreba za prilagođavanjem određenih parova i veličina slova • Razmak među redovima • razmak između osnovnih pismovnih linija dva retka teksta • obično 120% vrijednosti veličine korištenog pisma • Razmak između riječi • trebao bi biti veći od onog između slova, a manji od onog između pojedinih redaka teksta • trebao bi biti jednak najčešćem slovnom znaku u tekstu
Mjerni sustavi u tipografiji • koristi se mnoštvo mjernih sustava od kojih su 2najpopularnija: • Anglosaksonski sustav (ATA) • 1 point (ATA) = 0.3514598 mm = 0.0138366 inch • 1 pica (ATA) = 4.2175176 mm = 12 points (ATA) • Didotov sustav (u Europi) • 1 point (Didot) = 0.3759 mm = 1/72 of a French Royal inch (27.07 mm) = cca1/68 inch • 1 Cicero = 4.531 mm = 12 points (Didot)
Klasifikacija pisama • lakše snalaženje među hrpom postojećih pisama • dvije osnovne ideje oko podjele pisma • po vremenu nastanka • po karakteristikama (optičkim i geometrijskim) • najčešča podjela: • Temeljni oblici • Individualni oblici • Tehnički oblici • Rukopisni oblici • Profilni oblici • Posebni oblici
Neke osnovne porodice Serifna Grotesk Rukopis (klasični) Natpisna pisma
Uređivanje teksta – pojmovi, pravila, savjeti • Poravnanje (“isključivanje”) teksta (alignment) • Čitljivost teksta • Najbolji omjer za čitanje je 1:100 (omjer udaljenosti oka od teksta i veličine slova) • Ljudsko oko najbolje vidi slova na udaljenosti oko 25-30 cm
Osnovni font / tekst (body tekst) - vrsta pisma u nekoj publikaciji kojim je rješena tipografija većine teksta • Čitljivi font (serif) • Bez posebnih efekata • Masna slova - za naslove; nisu čitljiva ako su mala • Kurzivna slova – manje čitljiva; za naglašavanje, isticanje, prekid ritma čitanja • Kontrast pozadine i slova - ( npr. crna pozadina, bijela slova) koristi se da se nešto jako istakne • Inicijalno slovo (drop cap) -početno verzalno slovo odlomka. Obično je to slovo veće ili iz drugog fonta ili iz ukrasnog pisma. Nastoji se naglasiti početak novog sadržaja
Predznak (bullet)-točka, crtica, kvadratić ili drugi poseban karakter koji se stavlja na početak retka; nabrajanje, naglašavanje novog podnaslova • Linije– kao okviri, za potcrtavanje, kao ukrasi • Uniformnost dizajniranja dokumenta- postiže se upotrebom fontova iz iste porodice • Prijelom teksta - pretvaranje čistog teksta u smislenu dizajniranu cjelinu sa svim grafickim i inim elementima
DTP • DTP (DeskTop Publishing) – stolno izdavaštvo; proces korištenja računala i specijaliziranog softvera u funkciji kombiniranja teksta i grafičkih elemenata kako bi kreirali dokument predviđen za štampanje • obuhvaća sve aspekte moderne tipografije • software za DTP je temelj digitalne tipografije • postoji niz DTP programa - Adobe InDesign, Adobe PageMaker, Quark Xpress, Publisher ... • DTP programi pružaju veliku slobodu korisniku i upoznavanje sa svim područjima tipografije.
“Tipografija je za tekst ono što je interpretacija za muzičko djelo” nepoznati autor