Prawodawstwo

1. Sposób prowadzenia nadzoru nad podmiotami prowadzącymi produkcję na niewielką skalę (MOL- działalność marginalna, lokalna i ograniczona, SB- sprzedaż bezpośrednia ).

2. Prawodawstwo • rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, • rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, • rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego, • rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych,

3. Prawodawstwo • ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127) • rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 173, poz. 1178) • rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2007 r. w sprawie projektu technologicznego zakładu w którym ma odbywać się działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2007 r. Nr 204, poz. 1477) • rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 753) • rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz.38)

4. Prawodawstwo • Instrukcja Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWhig-500-3/08z dnia 20 marca 2008 r. w sprawie postępowania organów Inspekcji Weterynaryjnej przy zatwierdzaniu zakładów, zatwierdzaniu warunkowym oraz rejestracji zakładów sektora spożywczego, zawieszaniu i cofaniu zatwierdzenia zakładom, • Instrukcja Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbż-500-2/2011 z dnia 1 września 2011 r. w sprawie określenia, na podstawie analizy ryzyka, częstotliwości kontroli podmiotów sektora spożywczego objętych urzędowym nadzorem Inspekcji Wet., • Instrukcja Głównego Lekarza Weterynarii Nr GIWbż-500-7a/09 z dnia 1 października 2009 r.w sprawie zasad postępowania przy realizacji nadzoru nad badaniami wykonywanymi przez podmioty produkujące środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego w zakresie ich bezpieczeństwa oraz kontroli higieny procesów produkcji,

5. Podstawy prawne systemu kontroli Podstawy prawne systemu kontroli • przepisy Unii Europejskiej (rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenia i decyzje Komisji); • polskie przepisy: • powszechnie obowiązujące - ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej, ustawa o produktach pochodzenia zwierzęcego, rozporządzenia wykonawcze MRiRW do tych ustaw; • akty prawa wewnętrznego (mające wyłącznie zastosowanie do organów Inspekcji Weterynaryjnej oraz urzędowych lekarzy weterynarii) – instrukcje GLW

6. Procedura rejestracji zakładów • Podmiot prowadzący działalność rejestrowaną zgodnie z art. 20 ustawy oraz art. 6 ust. 2 rozporządzenia (WE) 852/2004, za wyjątkiem zakładów opisanych w literze C pkt. 4 i 7-9 sporządza projekt technologiczny zakładu w zakresie przewidzianym w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2007 r. w sprawie projektu technologicznego zakładu w którym ma odbywać się działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2007 r. Nr 204, poz. 1477) i przesyła go wraz z wnioskiem o wpis do rejestru PLW

7. Procedura rejestracji zakładów • Do wniosku załącza się informacje dotyczące zakresu, wielkości produkcji oraz rodzaju produktów, które mają być produkowane w zakładzie. • Projekt technologiczny (wersja uproszczona), (art. 3 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października 2007 r. w sprawie projektu technologicznego zakładu w którym ma odbywać się działalność w zakresie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego (Dz. U. z 2007 r. Nr 204, poz. 1477).

8. Procedura rejestracji zakładów- Projekt technologiczny MOL Projekt technologiczny zakładu, w którym ma być prowadzona działalność marginalna, lokalna i ograniczona powinien składać się z części opisowej oraz części graficznej. Część opisowa projektu technologicznego powinna zawierać: • określenie rodzaju działalności, z uwzględnieniem rodzaju surowców oraz przeznaczenia produktów pochodzenia zwierzęcego, • określenie rodzaju produktów pochodzenia zwierzęcego, które będą produkowane w zakładzie, • szczegółowy opis procesów produkcyjnych w zakładzie, • wykaz pomieszczeń zakładu z uwzględnieniem ich przeznaczenia, powierzchni, wymaganej wysokości oraz sposobu wykończenia posadzek, ścian i sufitów, • wykaz maszyn, urządzeń, instalacji oraz narzędzi przeznaczonych do produkcji,

9. Procedura rejestracji zakładów- Projekt technologiczny MOL • wyszczególnienie wymaganych parametrów fizycznych w pomieszczeniach zakładu, w których jest to konieczne ze względu na technologię i bezpieczeństwo produkcji, w tym temperatury, wilgotności powietrza, kierunku przepływu powietrza, prędkości ruchu powietrza i wielokrotności wymiany powietrza w jednostce czasu, a także natężenia światła w miejscach przeprowadzania, badania i kontroli, • określenie sytemu dostawy i dystrybucji wody, ze szczególnym uwzględnieniem jej zużycia, • opis sposobu magazynowania zużytych opakowań, a także odpadów i ścieków oraz ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, • opis sposobów czyszczenia, odkażania, dezynsekcji i deratyzacji, • określenie tygodniowej zdolności produkcyjnej zakładu

10. Procedura rejestracji zakładów- Projekt technologiczny MOL Część graficzna projektu technologicznego powinna przedstawiać: • rzuty poziome kondygnacji zakładu, z zaznaczeniem pomieszczeń i wyróżnieniem stref o różnym stopniu ryzyka zanieczyszczenia mikrobiologicznego, • rzuty poziome kondygnacji zakładu, z zaznaczeniem pomieszczeń i wyróżnieniem stref, • miejsca, w których odbywają się poszczególne etapy produkcji, stanowiska pracy, lokalizację maszyn, instalacji i urządzeń produkcyjnych, od przyjęcia surowców do wysyłki produktów.

11. Procedura rejestracji zakładów Zatwierdzenie projektu technologicznego w drodze decyzji administracyjnej powinno nastąpić w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania w tej sprawie.

12. Procedura rejestracji zakładów • Na 30 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności, podmiot składa wniosek o wpis do rejestru zakładów oraz wniosek o rejestrację zakładu, który zawiera: • imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy, • określenie rodzaju i zakres działalności, która ma być prowadzona, w tym rodzaj produktów pochodzenia zwierzęcego, które mają być produkowane w tym zakładzie, • określenie lokalizacji zakładu, w którym ma być prowadzona działalność.

13. Procedura rejestracji zakładów • Dokumenty dołączone do wniosku: • aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, albo • zaświadczenie z ewidencji działalności gospodarczej, albo • kopia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE udzielonego przez inne państwo członkowskie UE (dotyczy cudzoziemca) • albo • zaświadczenie o wpisie do ewidencji gospodarstw (numer identyfikacyjny gospodarstwa, z wyłączeniem gospodarstw rybackich).

14. Procedura rejestracji zakładów Właściwy PLW: • Rejestruje wniosek • W ciągu 30 dni dokonuje kontroli zakładu podczas której sprawdza się czy zakład: • spełnia wymagania prawa żywnościowego wynikające z przepisów UE i przepisów krajowych, • posiada opracowane procedury nadzoru właścicielskiego (GMP, GHP oraz system HACCP). • Wydaje decyzję administracyjną, nadaje zakładowi weterynaryjny numer identyfikacyjny (z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 września 2010 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 173, poz. 1178) oraz przekazuje za pośrednictwem WLW informacje o zarejestrowanym zakładzie GLW na bieżąco drogą elektroniczną (e-mail w postaci odpowiedniego załącznika) oraz pocztą.

15. Procedura rejestracji zakładów Weterynaryjny numer identyfikacyjny (WNI) składa się z następujących cyfr: • pierwsza i druga oznacza symbol województwa, • trzecia i czwarta symbol powiatu, • piata i szósta zakres i rodzaj działalności • w przypadku sprzedaży bezpośredniej jest to cyfra 56 • w przypadku prowadzenia działalności marginalnej, lokalnej i ograniczonej, jest to cyfra 73

16. Procedura rejestracji zakładów

17. Procedura rejestracji zakładów Odpowiednio: • drób ( § 2 ust. 1 pkt 1) • zajęczaki ( § 2 ust. 1 pkt 2) • zwierzęta łowne ( § 2 ust. 1 pkt 3) • produkty rybołówstwa ( § 2 ust. 1 pkt 4) • żywe ślimaki lądowe ( § 2 ust. 1 pkt 5) • surowe mleko i śmietana ( § 2 ust. 1 pkt 6) • jaja konsumpcyjne ( § 2 ust. 1 pkt 7)

18. Procedura rejestracji zakładów • Główny Lekarz Weterynarii dokonuje zmian w wykazach zakładów zarejestrowanych, po otrzymaniu zmienionych rejestrów w części dotyczącej danego zakładu, bez zbędnej zwłoki. • GLW udostępnia wykazy zarejestrowanych zakładów innym państwom członkowskim oraz opinii publicznej zamieszczając je na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii wg ścieżki dostępu: „Higiena produktów pochodzenia zwierzęcego/Wykaz zakładów zarejestrowanych”. • W przypadku wydania przez PLW decyzji o ograniczeniu produkcji, zawieszeniu produkcji, zakazie produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego i/lub skreśleniu zakładu z rejestru (art. 20 ustawy, o produktach pochodzenia zwierzęcego Dz. U. z 20120, Nr 47, poz. 278) PLW powiadamia o tym niezwłocznie GLW, przesyłając za pośrednictwem WLW informację w przedmiotowej sprawie (poczta) oraz drogą elektroniczną (e-mail, zmiany naniesione w odpowiednim załączniku).

19. MLO – wymagania ogólne Definicja działalności „Marginalnej, Lokalnej i Ograniczonej” (MLO) zawarta w art. 1 ust. 5 lit. b (ii) rozporządzenia (WE) nr 853/2004. Są to zakłady detaliczne prowadzące produkcję i sprzedające produkty konsumentom końcowym oraz prowadzące dostawy części swojej produkcji wyłącznie do innych zakładów detalicznych zaopatrujących konsumentów końcowych. Brak możliwości prowadzenia dostaw do zakładów produkcyjnych.

20. MLO – wymagania ogólne • Zatwierdzenie przez PLW projektu technologicznego zakładu; • Rejestracja zakładu i nadanie przez PLW weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego; • Mięso wołowe, wieprzowe, kozie i baranie musi być pozyskane ze zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni; • Inne mięsa: pozyskane ze zwierząt poddanych ubojowi w rzeźni lub w gospodarstwie; • Wymagania dla prowadzenia działalności MLO regulowane przez Rozporządzenie (WE) nr 852/2004; • Wymagania dotyczące kryteriów mikrobiologicznych regulowane przez Rozporządzenie Komisji 2073/2005.

21. MLO – wymagania ogólne • Brak limitu w odniesieniu do sprzedaży konsumentom w miejscu produkcji, ale obowiązek prowadzenia dostaw do innych zakładów detalicznych • Wielkość dostaw ograniczona do: - 1 tony/ tydz. dla świeżego mięsa, surowych wyrobów mięsnych oraz mięsa mielonego wołowego, wieprzowego, baraniego, koziego i końskiego, - 0,5 tony/ tydz. dla świeżego mięsa i surowych wyrobów mięsnych drobiowych i zajęczaków, - 1,5 tony/ tydz. produktów mięsnych - 0,5 tony/ tydz. świeżego mięsa, surowych wyrobów mięsnych i mięsa mielonego ze zwierząt łownych, dzikich utrzymywanych w warunkach fermowych

22. MLO – wymagania ogólne Obszar działalności: województwo lub na obszarze sąsiadujących z tym województwem powiatów położonych na obszarach innych województw

23. Sprzedaż bezpośrednia - ogólne wymagania • Zatwierdzenie przez PLW projektu technologicznego zakładu; • Rejestracja zakładu i nadanie przez PLW weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego; 3. Wymagania dotyczą: konstrukcji pomieszczeń produkcyjnych, zabezpieczenia przed szkodnikami, sprzętu, wentylacji, oświetlenia, stosowanej wody (lodu), temperatury mięsa, warunków higieny produkcji i personelu, usuwania odpadów.

24. Sprzedaż bezpośrednia - ogólne wymagania Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego może być prowadzona: • przez producenta konsumentowi końcowemu (rolnik, koło łowieckie -konsument), • na terenie gospodarstwa producenta, • na targowiskach, • do zakładów prowadzących handel detaliczny zaopatrujących konsumentów końcowych

25. Sprzedaż bezpośrednia – ogólne wymagania Drób: • roczna produkcja nie większa niż: indyki i gęsi - 2 500 sztuk, inne gatunki drobiu - 10 000 sztuk • dozwolona wielkość sprzedaży tuszek: indyków lub gęsi – 50/tydz., innych gatunków drobiu 200/tydz. Zajęczaki: • roczna produkcja - brak limitu • dozwolona wielkość sprzedaży tuszek: brak limitu Zwierzęta łowne: – brak limitów sprzedaży, ale może ona dotyczyć pojedynczych nieoskórowanych tusz grubej zwierzyny łownej i niewielkich ilości tuszek drobnej zwierzyny łownej

26. Sprzedaż bezpośrednia - ogólne wymagania Sprzedaż bezpośrednia ograniczona jest do obszaru województwa i województw sąsiadujących

28. Przejrzystość łańcucha pokarmowego - traceability Produkcja pierwotna Transport Przetwórstwo Transport & składowanie Sprzedaż detaliczna Konsument końcowy

29. Możliwość śledzenia traceability „traceability” - możliwość odtworzenia i śledzenia żywności, pasz, zwierząt przeznaczonych na żywność, lub substancji zamierzonych lub przeznaczonych do wprowadzenia do żywności lub pasz, poprzez wszystkie etapy produkcji, przetwórstwa i dystrybucji

30. Możliwość śledzenia traceability • Podmioty działające na rynku spożywczym powinny mieć systemy i procedury, które umożliwią udostępnianie odpowiednich informacji na żądanie właściwych władz • Żywność lub pasze wprowadzane na rynek powinny być stosownie etykietowane lub oznakowane w celu ułatwienia ich monitorowania, za pomocą stosownej dokumentacji lub informacji • Podmioty działające na rynku spożywczym powinny mieć systemy i procedury, które umożliwią udostępnianie odpowiednich informacji na żądanie właściwych władz • Żywność lub pasze wprowadzane na rynek powinny być stosownie etykietowane lub oznakowane w celu ułatwienia ich monitorowania, za pomocą stosownej dokumentacji lub informacji

31. Możliwość śledzenia traceability • Od stycznia 2005 wszystkie podmioty działające na rynku spożywczym w EU są zobowiązane do stosowania systemu traceability. • ISO 22005:2007 – Identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym - Ogólne zasady i podstawowe wymagania przy projektowaniu i wdrażaniu systemu • ISO 22005:2007 podaje wymagania dla systemu identyfikowalności – od rolnika do sklepu (od pola do stołu)

32. Dziękuję Państwu za uwagę