590 likes | 857 Views
მაკროეკონომიკური პოლიტიკის გავლენა ეკონომიკის განვითარების ტენდენციებზე. S i n a a r s i :. ekonomikuri politikia da ekonomikuri azris ganviTareba makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda saqarTvelos makroekonomikuri politikis Sefaseba (2002-2008 wlebi ). Sinaarsi. 2009.
E N D
მაკროეკონომიკური პოლიტიკის გავლენა ეკონომიკის განვითარების ტენდენციებზე
S i n a a r s i: ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba (2002-2008 wlebi) Sinaarsi 2009. 2 / 21
saxelmwifo ekonomikuri politikisarsi • saxelmwifo gamoxatavs sazogadoebas, raRac korporaciuligagebiT, Sedegad is warmoadgens iuridiul pirs, romelsac gaaCnia ufleba-movaleobebi, romelsac SeuZlia dakavdes nebismieri saxis saqmianobiT iseve rogorc, nebismier sxva fizikur Tu iuridiul subieqts. saxelmwifo: • Tavad axdens sxva korporaciebis sanqcirebas, magram Tavad legitimacias iRebs msgavsi bunebis sxva warmonaqmnebisagan - sazogadoebisagan; • iRebs garkveul funqciebs, romelic rogorc suverenulma saxelmwifom mxolod man unda itvirtos; • axorcielebs am funqciebs garkveul teritoriaze, sadac misi uflebebi eqskluziuri da aRiarebulia; • nebismieripolitikadasaxuliamocanebisgadaWrisstrategiuli da taqtikurigzebiserTobliobaa. • saxelmwifosekonomikuripolitika, rogorcsazogadoebisarCevani da Tanxmoba, ekonomikurimiznebismiRwevisstradtegiuli da taqtikurigzebiserToblioba, romelzecgavlenasaxdens, rogorccalkeulindividebisisesazogadoebissxvadasxvajgufebisinteresebi. Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 3 / 21
makroekonomikuri politika • makroekonomikuri politikawarmoadgens makroekonomikuri miznebismiRwevisstrategiuli da taqtikurigzebiserTobliobas, romlis ZiriTadi miznebia: • ekonomikurizrda; • srulidasaqmeba; • ekonomikuriefeqturoba; • fasebisstabilizacia; • ekonomikuriTavisufleba; • SemosavlebissamarTlianiganawileba; • ekonomikuriuzrunvelyofa; • savaWrobalansi. Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 4 / 21
Tanamedrove saxelmwifo ekonomikuri politikisformireba qsenofonte - exebagacvlisganviTarebisaTvis fulis maragebisaucileblobissakiTxs. platoni da aristotelegamodianmeurneobismarTvaSisaxelmwifosmonawileobissasargeblod da ayalibebenaristokratiulikomunizmis ideas. merkantilistebi a.monkretieni, J.bodeni, J.b.kolberi, p.l.buagilbergi, j.lou, a.r.jiusti da sxvebi. aqtiuri saxelmwifo politikisa da proteqcionistulipolitikismomxreebi fiziokratebi da klasikosebi f.kene, a. tiurgo, v. marabo, v. diupon de nemuri, g. letroni da sxvebi u.peti, a.smiTi, d.rikardo, t.r.malTusi, J.s.moli da sxvebi aqtiuri saxelmwifo politikiswinaRmdegi da Tavisufalibazrisideismomxreebi a. smiTi da d. rikardo absoluturi da SefardebiTiupiratsobisTeoriebi Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 5 / 21
Tanamedrove saxelmwifo ekonomikuri politikisformireba i.fiSeri – fulis raodenobriviTeoria. fulirogorcgadaxdis da mimoqcevissaSualeba fulis masisregulirebisproblema k.vikseli – fulis masisa da saprocento ganakveTiskavSirismikroekonomikurikvleva i. fiSeri k. viqseli a.marSali – fulizemoTxovna da fulzemoTxovnisspekulaciuri da sifrTxilismotivebi k.haurti da kaseli – oqrosstandartis pirobebSifulsaraaqvssaSualeba adaptirdesgarigebebzemoTxovnebis Sesabamisad, misi stiqiurobisa da arakanonzomierebisgamo a. marSali r. haurti da g. kaseli sazogadoeba iqmneba Cveni moTxovnilebebis gamo, xolo mTavroba Cveni mankierebis gamo,…sazogadoeba nebismier SemTxvevaSi keTildReobaa, xoloo mTavroba ukeTes SemTxvevaSi aucilebeli boroteba, xolo uares SemTxvevaSi – autaneli boroteba. t. peini f. bastia gamodis e.w. “dakanonebuli Zarcvis” winaaRmdeg, ris mixedviTac mTavroba kanonis ZaliT, romelsac is Tavad iRebs iTvisebs imas, rac mas ar uwarmoebia f. bastia Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 6 / 21
makroekonomikuri politikisformireba zogadiTeoria “ZiriTadi fsiqologiurikanoni” avtonomiurixarjebismultiplikatori likvidobisupiratesobisTeoria j.m.keinsi neoklasikurisinTezi anticikluriregulirebissabiujeto-sakreditomeqanizmi aqselerator-multiplikatorismodelebi e.hanseni, j.hiksi da p.samuelson grZelvadiani ekonomikuri zrdisTeoria postkeinzianelebi kembrijulizrdisTeoria r.xarodi da e.domari kapitalaRWurva, rogorc ekonomikuri zrdisfaqtori e.felpsi r.solou mecnierulteqnikuriprogresi, rogorc ekonomikuri zrdisfaqtori; kapitalSeiararebisoqriswesi n.kaldori, j.robinsoni Sromismwarmoebluroba, rogorc ekonomikuri zrdisfaqtori Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 7 / 21
makroekonomikuri politikisformireba zogadiTeoria “ZiriTadi fsiqologiurikanoni” avtonomiurixarjebismultiplikatori likvidobisupiratesobisTeoria institucionalizmi j.m.keinsi j.k.gelbreiTi saxelmwifosmxridansocialuriproblemebisgadaWra Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 8 / 21
makroekonomikuri politikisformireba (neoklasikurimimarTulebebi) zogadiTeoria “ZiriTadi fsiqologiurikanoni” avtonomiurixarjebismultiplikatori likvidobisupiratesobisTeoria monetarizmi Cikagosskola j.m.keinsi miwodebisTeoria f.naiti avstriuliskola Tavisufalibazrisupiratesoba m.fridmani permanentuliSemosavlisTeoria fulzemdgradimoTxovnisTeoria adaftiurimolodinisToria anticiklurisabiujeto-sakreditopolitikiswinaaRmdegi a.laferi sazogadoebriviarCevnisTeoria f.xaieki fasebisTeoria meTodologiuriindividualizmi fulis gansaxelmwifoebrioba socializmiskrotika miniapolisisskola j.bukeneni, g.taloki, u.niskareni t.sarJenti, r.lukasi , r.barou racionalurimolodinisTeoria Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 9 / 21
makroekonomikuri politikisformireba zogadiTeoria “ZiriTadi fsiqologiurikanoni” avtonomiurixarjebismultiplikatori likvidobisupiratesobisTeoria j.m.keinsi ekonomikuri modelissaSualebiTekonomiuripolitikisinstrumentebisgamoyenebisSesabamisiparametrebisdadgena iantinbergeni arasrulyofilisinfirmaciismodeli racionalurimolodinisTeoria lukasiskritika r.lukasi Tavi IIIIIIIQI. Ekonomikuri politikia da ekonomikuri azrisganviTareba 2009. 10 / 21
monetarulipolitikia TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 11 / 21
keinzianurikoncefcia • koncefciiseyrdnobaSemdegmTavarhipoTezebs: • efeqturimoTxovnishipoTeza – wonasworobamiiRwevamxolodimcvladebiscvlilebiT, romlebicmoqmedebenefeqtianmoTxovnazeda arafasebismoqnilicvlilebiT. arsasrulidasaqmenbismizezisaqonelsa da momsaxurebazearasakmarisiefeqtianimoTxovnaa, romelicumetewiladgamowveuliainvesticiebisukmarisobiT. xolo am ukanasknelismTavarmizezi, saprocentoganakveTismaRalinormaa; • fulzemoTxovnisorikomponentisgamijvna: transaqciulimoTxovna da spekulaciurimoTxovna • xistinominalurixelfasebishipoTeza; • xistifasebishipoTeza; • koncefciaSimonetarulimoqmedebisoriarxia: • realurisaprocentoganakveTi; • fasebis done; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 12 / 21
keinzianurikoncefcia • realurisaprocentoganakveTisarxi: likvidobisupiratesobisTeoriismixedviT xistifasebishipoTezisgaTvaliswinebiT TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 13 / 21
keinzianurikoncefcia • fasebisdonisarxi: • ekonomikisdinamikurimodeli (IS) (LM) (sawarmoofunqcia) (Sromismiwodeba) (SromazemoTxovna) (filifsismrudi) • avtonomiurijarjebi; likvidurobisakenzRvrulimidrekileba; moxmarebisadmizRvrulimidrekileba. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 14 / 21
keinzianurikoncefcia • fasebisdonisarxi: • ekonomikisdinamikurimodeli - oukenisparametri. - xistixelfasebishipoTezidangamomdinare TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 15 / 21
π π Y Y keinzianurikoncefcia π' Y’ Yd YD Ys YD2 Ys YD1 Ys2 Y π0 Ys1 Ys0 YD0 16 Y’ Y TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 16 / 21
keinzianurikoncefcia • Seguebisprocesidasruldeba, roca ramdenadac, TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 17 / 21
modilianismoxmarebisfunqcia • Tu sadac, TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 18 / 21
monetaristulikoncefcia • koncefciiseyrdnobaSemdegmTavarhipoTezebs: • uxilavixelisTeorias • fulis raodenobrivgantolebas • moqnilinominalurixelfasebis da fasebishipoTeza; • inflaciurimolodinisarsebobishipoTezas; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 19 / 21
π π Y Y monetaristulikoncefcia π' Ys YD YD3 Ys3 YD2 Ys2 Y π0 YD1 Ys1 Ys0 YD0 20 Y TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 20 / 21
monetaristulikoncefcia • Seguebisprocesidasruldeba, roca TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 21 / 21
racionalurimolodini da arasrulyofiliinformaciismodeli • racionalurimolodinisTeoriismixedviTmolodinimTlianadsaprognozomaCvenebelia da igimxolodSemTxveviTSeiZlebaaRmoCndesmcdari: - prognozisSemTxveviTiSecdomaa - realuriSedegebimxolodmonetarulmaSokmaSeiZlebagamoiwvios • arasrulyofilinformaciispirobebSiarasrulyofiladafasebeninflaciismosalodnelmaCvenebels da SedegadverasxvavebenfardobiTi da nominalurifasebiscvlilebaserTmaneTisagan, racwarmoebiszrdismizezicxdeba: - wonasworulixelfasismniSvneloba TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 22 / 21
preskotisa da kidlandismodeli • molodinigavlenasaxdensmonetarulpolitikaze: - socialurisargeblianobisfunqcia • saxelmwifo cdilobs am funqciisoptimizacias, SemdegiSezRudvebis • pirobebSi: optimaluriwonasworoba SeTanxmebuliwonasworoba C A O TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 23 / 21
fulis sargeblianobisfunqcia (MIU-modeli) • fulis sargeblianobisfunqciisgansazRvra: moxmareba - sargeblianobisfunqcia Tavisufalidro diskontirebiskoeficienti or mosazRvreperiodSimoxmarebisadmiupiratesobisminiWebiskoeficienti - transaqciulidroisxarjebisfunqcia - mTlianidroismaragi TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 24 / 21
fulis sargeblianobisfunqcia (MIU-modeli) • sabiujetoSezrudva: 1. saxelmwifoswmindatransferti danazogiszrdanominalurifuladisaxiT wmindainvesticiebi damatebulmuSaxelzegaweulixarji obligaciebSifuladidabandebebi sawarmoofunqcia - nominalurisaprocentoganakveTi - Amortizaciisnorma 2. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 25 / 21
fulis sargeblianobisfunqcia (MIU-modeli) • optimizaciisamocana: TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 26 / 21
fulis sargeblianobisfunqcia (MIU-modeli) • modelisdaskvnebi: da gantolebebidan da gantolebebidan 1. fulzemoTxovnisfunqcia 2. Tu 3. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 27 / 21
zemoTmoyvanilisTeoriebismizania: • fuliarisneitraluri, Tuara da SesaZlebelia, Tuaramonetarulipolitikisgamoyenebaekonomikurkoniunqturezegavlenismosaxdenad; • TuSesaZlebeliamonetarulipolitikisgamoyenebaekonomikurkoniunqturezegavlenismosaxdenad, maSinrogoriamonetarulitransmisiismeqanizmi da misi Sedegebi; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 28 / 21
fulis Tvisebebi • fulis oriTviseba: maRalilikviduroba da RirebulebisSenaxvisTviseba – araxasiaTebsTanabarixarisxiT fulis yvelasaxeobas. naRdifuli da moTxovnamdedepozitebiufrolikviduria, vidreSemnaxvelidepozitebi an vadianidepozitebi. magramesukanasknelebiufromomgebianiaRirebulebisSenaxviskuTxiT. amismixedviTfuladstatistikaSigamoyofen fulis oTxagregats. • “gapirovnebulivaldebuleba” _ vgulisxmobnaRdfuls, radgannaRdi fulis mWeriswinaSekonkretuliiuridiuli da fizikuripiriarflobsvaldebulebas, is sazogadovaldebulebismqonefasianiqaraldia, romelicsworedsazogadoebisSeTanxmebisSedegia. • “gaupirovnebelivaldebuleba” _ gulisxmobiseTvaldebulebas, romelicgulisxmobsfasianiqaRaldismWerismimarTkonkretuliiuridiuliTufizikiripirisvaldebulebas. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 29 / 21
monetarulipolitikisinstrumentebi da orientirebi • monetarulipolitikisinstrumentebi: • sadiskontoganakveTi; • operaciebiRiabazarze; • savaldebulosarazervonormebi; • monetarulipolitikisSualeduriorientirebi: • saprocentoganakveTi; • fuladiagregatebi; • gacvliTikursebi; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 30 / 21
monetarulipolitika da sagareo ekonomikuri wonasworoba • centraluribankiabalansebserovnuli da ucxouri fulis miwodebas • gacvliTikursisstabilurobispolitika • erToblivimoTxovnisSokisprevencia; • ucxouri kapitalisnakadebsa da sagareovaWrobismoculoba; • devalvaciurmolodins da arasrulyofiliinformaciisgamodidiariskebisaerTaSorisofinansuriTusasaqonlooperaciebisganxorcielebisdros. • fulzemoTxovniscvlilebazereagireba; • Tavisufalimcuravikursispolitika • monetaruliSokiseqsportisprevencia; • egzogenuradwarmoqmnilimoTxovnisSokebisnivelireba; • CaSenebulistabilizatori; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 31 / 21
mastabiluzirebelimonetarulipolitikisproblemebi • monetarulipolitikamniSvnelovangavlenasaxdensekonomikiskoniunqturazemoklevadianperiodSi, TumcagarZelvadianperiodSimasfasebisdoniscvlilebamdemivyavarT; • informaciismiReba-gadamuSavebasa da gadawyvetilebismiReba-ganxorcielebasSorissakmaoddidilagia; • ekonomikuri agentebismxridancentraluribankismimarTndobisproblema; • am viTarebaSigamosavladmoiazreben: • centraluribankismiergarkveuliwesebiTmoqmedeba da garkveulivaldebulebebisSesruleba; • centraluribankisxelmZRvanelobisaTvisvaldebulebisSesrulebisstimulebisSeqmna; • centraluribankisdamoukideblobisgafarToveba; • centraluribankisxelmZRvaneladiseTiadamianisdamiSvna, romelicmidrekiliiqnebamkacromonetarulipolitikisgatarebisaken. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 32 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • saqarTveloserovnulibanki, “saqarTveloserovnulibankisSesaxeb”, saqarTvelosorganulikanonismixedviT: • fulad-sakredito da savalutopolitikisSemmuSavebeli da ganmaxorcielebeliorganoa. igi am politikassaqarTvelosparlamentismiergansazRvruli ZiriTadi mimarTulebebisSesabamisadSeimuSavebs da axorcielebs; • erovnulibankis ZiriTadi mizanifasebisstabilurobisuzrunvelyofaa. TumcaerovnulmabankmaxeliundaSeuwyosmdgardekonomikurzrdas, TuesSesaZlebeliaise, romsafrTxearSeeqmnasmisZiriTadamocanas; • erovnulibankisprezidentipasuxismgebeliainflaciismaCvenebelze; TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 33 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • saqarTveloserovnulibankiswinaSemdgariumniSvnelovanesiproblemebi: fasebisarastabiluroba, ucxouri valutisdidiraodenobiTSemodineba, dolarizacia; TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 34 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • ucxouri valutisdidiraodenobiTSemodineba; • orimniSvnelovaniuaryofiTitendenciiTgamoiyofa: • ucxouri valutisSemodinebiTerovnulivalutiskursisgamyarebaauaresebssaqarTvelossavaWropirobebs da aferxebseqsportiszrdistempebs; • ucxouri savalutorezervebisdagroveba da erovnulivalutiskursisstabilurobisuzrunvelyofaaxdensinflaciurzewolasekonomikaze da zrdiserovnulivalutisWarbmiwodebsekonomikaSi. TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 35 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • dolarizacia; TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 36 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • erovnulmabankmaSecvalarigiinstrumentebisa da gaafarTovamonetaruliinstrumentebi: • 2006 wlismaisidanSeimuSaves saxelmwifo obligaciebisauqcioni; • 2006 wlisseqtembridan - erTwlamdevadianobissadepozitosertifikatebi, romelisgayidvacauqconiswesiTxorcieldeba. (miswilada fulis bazarzeamoRebulilikvidonisnaSTisdidi wili modis da fulis masisa da saprocentoganakveTisregulirebisaTvissakmaodmoqniliinstrumentia); • 2007 wlisivnisidanZalaSiSevidaaxalikanoni, romelickomerciulibankebismier ucxouri valutiTmozidulisaxsrebisucxourivevalutiTdarezervebisuflebasiZleva. adredarezervebamxoloderovnulvalutaSixdeboda. • 2008 wlisseqtembridanSeimuSaves – refinansirebissesxebisinstrumenti. TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 37 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) elastkurobiskoeficientebia - saprocentoganakvetisaTisgavlenisdasaxasiTebladSeirCasesxebzesaSualoSewonilisaprocentoganakveTi; - fuladiagregatisgavlenisdasaxasiTebladM2 fuladiagregati; - fasebisdonisgavlenisdasaxasiTebladsamomxmareblofasebisindeqsi; - realurigacvliTikursisgavlenisdasaxasiTebladrealuriefeqturigacvliTikursisindeqsi. TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 38 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • modeliSivakvirdebiT: • multikolinialurobas • avtokorelirebulobas TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 39 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 40 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) • modeliSivakvirdebiT: • multikolinialurobas • arasakmarisiamonacemebi - stantardizebulikoeficientebi TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 41 / 21
saqarTvelosmonetarulipolitika (2002-2008 wlebi) TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 42 / 21
stimulirebulibumisaqarTveloSi • fulis brunvissiCqarisSemcireba; • sesxebzerealuriSewonilisaprocentoganakveTisSemcireba 19.4%-11.1%; CatarebuliekonometrikulikvlevagvaCvenebs, rom: • fulis masiserTiprocentiTzrdazrdisrealurimSp-s zrdis temps 0.35%-iT. • realurimSp-s zrdistempTandadebiTkorelaciaSiafasebis done; • realurigacvliTikursisindeqsisuaryofiTikorelaciarealurimSp-s zrdismimarT. • fulis masis da fasebisdonisamgvaridamokidebulebarealurimSp-s zrdismimarTmianiSnebsqveyanaSimonetarulifaqtorebuTgamowveylstimulirebulbumisarsebobas. • realurigacvliTikursisindeqsisuaryofiTikorelaciasrealurimSp-s zrdismimarTSeiZlebaSemdegiinterpretaciamivceT, rom ucxouri fuladinakadebisSemodineba, romeliczrdisnominalurgacvliTkurss da maSasadamezrdisrealurgacvliTkursauaresebssagareovaWrobispirobebs da aferxebsrealurimSp-s zrads. • modelSidadasturdemonetaruliimpulsisSemdegrealurmSp-ze 6 TvianilagiTmoqmedebisgaremoeba; TaviIII. saqarTvelos makroekonomikuri politikisSefaseba(2002-2008 wlebi) 2009. 43 / 21
fiskaluripolitikia TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 44 / 21
rikardoseqvivalenturobisTeoria • erTmaneTisaganargansxvavdebaekonomikazegadasaxadebiscvlilebis da xarjebiscvlilebisefeqti. • rikardoseqvivalenturobisTeoriaSesasrulebladtradiciuladundadakmayofildesSemdegipirobebi: • momavlissrulyofiladganWvretisSesaZlebloba; • likvidurobisSezRudvisararseboba; • usasrulosasicocxlocikli; • ekonomikuri agentebiracionaluradmoqmedeben; TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 45 / 21
saxelmwifo xarjebisegzogenurizrda (klasikurivarianti) • fiskalurizemoqmedebisobieqtia – Sromisbazari; • saxelmwifo xarjebiszrdagavlenas • araxdenssawarmoofunqciaze da SromiszRvrulproduqtze, maSasadameSromazemoTxovnisaze; • Sromismiwodebaze. • gadasaxadebizegavlenasaxdensdanazogebze: ekonomikuri zrdissabazisogantoleba: TumaSin kapitalaRWurvisdonea, warmoebismoculobaerTmuSaxelze, mosaxleobiszrdis tempi, gadasaxadisganakveTi. • gadasaxadebiszrdaiwvevsdanazogebis da kapitalSeiaraRebismdgradidonisSemcirebas, racniSnavs, romizrdebaSemosavalikapitalze da mcirdebaxelfasebi. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 46 / 21
saxelmwifo xarjebisegzogenurizrda (klasikurivarianti) gadasaxadebisgareSe gadasaxadebisdawesebisSemdeg y c • gadasaxadebiszrdisSesaZloSedegi: • TuekonomikakapitalSeiaraRebis `oqroswesiT~ gansazRvrulidonezemaRlamdebareobs, maSinmoxmarebisdoniszrdaa da danazogebisSemcireba. maSasadameZlieriaCanacvlebisefeqti. • TuekonomikakapitalSeiaraRebis `oqroswesiT~ gansazRvrulidonezedablamdebareobs, maSin, moxmarebisdonis da danazogebisdonisSemcireba. maSasadameZlieriaSemosavlisefeqti. k k TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 47 / 21
saxelmwifo xarjebisegzogenurizrda (klasikurivarianti) FE2 LRAS2 FE1 LRAS1 LM2 LM1 r3 r2 P2 SRAS2 r1 IS2 SRAS1 P1 r AD2 P IS1 AD1 Y1 Y1 Y3 Y2 Y3 Y2 • fiskaluripolitikisgamoyenebisproblemebi: • xelfasebiswrafadeguebaaxalsaerToekonomikurwonasworobas da amcirebsfiskaluripolitikiszemoqmedebismasStabs; • mcirdebaadamianTakeTildReoba; • fiskaluripolitikisganxorcielebadakavSirebuliadroiTlagTan; • momavalSi ekonomikuri koniunqturisprognozirebisproblema; • fiskaluripolitikiszegavlenisxarisxisSefasebisproblema; Y Y TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 48 / 21
saxelmwifo vali • sagareo da saSinaovali; • saSinaovaliiwvevskapitalismaragebisSemcirebas, momavaliTaobebiSemcirebulikapitalimaragebispirobebSiicxovreben. - sasesxokapitalisbazarzeklasikuriwonasworobismodeli • erTierTeuliT valis zrdaamcirebskapitalismoculobaserTierTeuliT, Tukikapitalismaragebi `oqroswesiT~ gansazRvruldonezeimyofeba. TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 49 / 21
saxelmwifo vali y C1 - likaluradstabiluriwertili; C2 - likaluradaramdgradiwertili; k TaviIIIIIIIQII. makroekonomikuri politika da ekonomikuri zrda 2009. 50 / 21