Dr inż. Agnieszka Romanowicz European Commission DG Environment Unit Agriculture, Forests and Soil

1. RURAL DEVELOPMENT IN THE EUROPEAN UNION 15CZERWCA 2011DG ENV: water directives, agri-environmental programmes Dr inż. Agnieszka Romanowicz European Commission DG Environment Unit Agriculture, Forests and Soil

2. WPROWADZENIE • Dyrektywy wodne • Ramowa dyrektywa wodna • Dyrektywa azotanowa • Dyrektywa dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych • Dyrektywa powodziowa • Problematyka niedoboru wody i susz w UE • Aspekty rolno-środowiskowe DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

3. Ramowa dyrektywa wodna • Cele • Zaspokojenie zapotrzebowania na wodę ludności, rolnictwa i przemysłu, • Promowanie zrównoważonego korzystania z wód, • Ochrona wód i ekosystemów znajdujących się w dobrym stanie ekologicznym • Poprawa jakości wód i stanu ekosystemów zdegradowanych działalnością człowieka, • Zmniejszenie skutków powodzi i suszy. DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

4. Ramowa dyrektywa wodna • Plany gospodarowania wodami (2009) • Program wodno-środowiskowy kraju. • Osiągniecie dobrego stanu wód i dobrego potencjału (2015/2021/2027) • Powiązania z innymi dyrektywami  zintegrowana gospodarka wodna DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

5. Dyrektywa azotanowa • Dyrektywa azotanowa 91/676/EEC • Ocena zanieczyszczenia wód azotanami oraz ocena eutrofizacja wód powierzchniowych • Wyznaczenie obszarów szczególnie narażonych na azotany pochodzenia rolniczego (OSN – Obszary Szczególnie Narażone) • Wprowadzenie programów działań na OSN-ach DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

6. Dyrektywa azotanowa:Główne przepisy (załącznik II i III dyrektywy) dotyczą • okresów, kiedy rolnicze wykorzystanie niektórych rodzajów nawozu jest zakazane; • pojemności zbiorników do przechowywania odchodów zwierzęcych; • Maksymalna ilość odchodów zwierzęcych na hektar nie może przekroczyć170 kg N • rolnicze wykorzystanie nawozu w terenie o dużym nachyleniu; • rolnicze wykorzystanie nawozu na gruntach nasyconych wodą, zatopionych, przemarzniętych lub pokrytych śniegiem; DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

7. Dyrektywa azotanowa:Główne przepisy (załącznik II i III dyrektywy) dotyczą DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil warunki rolniczego wykorzystania nawozu w pobliżu cieków wodnych; procedura rolniczego wykorzystania, w tym dawki i równomierność rozprowadzania, zarówno nawozu chemicznego, jak i odchodów zwierzęcych, które zapewniają utrzymanie strat substancji odżywczych wody na dopuszczalnym poziomie.

11. Podstawowe dane rolnicze

12. Celem dyrektywy jest ustanowienie ram dla oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim, w celu ograniczania negatywnych konsekwencji dla zdrowia ludzkiego, środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz działalności gospodarczej, związanych z powodziami na terytorium Wspólnoty. W 2011 państwa członkowskie dokonały wstępnej oceny ryzyka powodziowego. Do grudnia 2013 roku, państwa członkowskie sporządzą mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego, dla obszarów, na których stwierdzi się istnienie dużego ryzyka powodziowego. Do grudnia 2015 roku na podstawie map sporządzone zostaną plany zarządzania ryzykiem powodziowym. Plany te, skoordynowane na poziomie obszaru dorzecza, muszą obejmować wszystkie aspekty zarządzania ryzykiem powodziowym, w szczególności działania ukierunkowane na zapobieganie, ochronę i właściwe przygotowanie, w tym prognozowanie powodzi i systemy wczesnego ostrzegania, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych obszarów dorzecza (oraz zmian klimatu). Dyrektywa powodziowa DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

13. Problematyka niedoboru wody i susz w UE Główne elementy przeglądu polityki w dziedzinie niedoboru wody i susz to: oszczędne gospodarowanie wodą (w rolnictwie i środowisku miejskim), lepsze planowanie (zarządzanie zapotrzebowaniem, planowanie przestrzenne, utworzenieobserwatorium ds. susz i opracowanie wskaźników, większe uwzględnienie kwestiiniedoboru wody i susz w planach gospodarowania wodami w dorzeczu oraz w polityceposzczególnych sektorów) oraz odpowiednie instrumenty wykonawcze (takie jak finansowanie oszczędnegogospodarowania wodą, ustalanie cen wody, rozdział wody).

14. zasada wzajemnej zgodności: wprowadza podstawę dla dopłat rolno-środowiskowych, która obejmuje 18 aktów prawnych i dobrej praktych rolnej i środowiskowej Zachęcenie rolników do ochrony i poprawy środowiska płacąc im za świadczenie usług środowiskowych. Opłaty mogą obejmować: Zwiększenie/poprawę bioróżnorodności Utrzymanie terenów pastwisk o niskiej intensywności Aspekty rolno-środowiskowe programów rolnych DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

15. Aspekty rolno-środowiskowe programów rolnych Dopłaty związane z wprowadzeniem dyrektyw wodnych Poprawę systemów melioracyjnych Zwiększenie małej retencji wodnej Poprawę jakości wody przez zmniejszenie azotanów Redukcja stosowania pestycydów Redukcja erozji z pól Stosowanie dodatkowych praktyk rolniczych Dopłaty związane z wprowadzeniem nowych przepisów (ograniczone czasowo) DG Environment – unit Agriculture, Forests and Soil

16. Aspekty związane ze zmianą klimatu Dostęp do zasobów wodnych Powodzie/susze Zwiększenie retencji wodnej Zmiany związane z praktyką rolniczą Nowe odmiany roślin/zbóż Energia odnawialna