Konto księgowe

1. Konto księgowe Konto księgowe, zwane kontem, jest urządzeniem księgowym służącym do grupowania jednorodnych operacji gospodarczych w celu odzwierciedlenia stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyników. Każde konto ma swoją nazwę dostosowaną do istoty ujmowanych na nim składników lub zjawisk gospodarczych. Konto otrzymuje teżsymbol (najczęściej cyfrowy), który jest zdeterminowany miejscem, jakie dane konto zajmuje w zakładowym planie kont (ZPK). Zapisy na kontach dokonywane są najczęściej w mierniku pieniężnym.

2. Konto

3. Konto Funkcjonowania konta księgowego obejmuje czynności: 1) założenie konta - wpisanie jego nazwy oraz symbolu cyfrowego z planu kont; 2) otwarcie konta - zaksięgowanie stanu początkowego (Sp) z bilansu otwarcia (BO), a jeżeli dany składnik nie występuje w bilansie otwarcia, to zaksięgowanie pierwszej związanej z nim operacji gospodarczej; 3) księgowanie operacji gospodarczych- uwzględniające: a) datę operacji gospodarczej, b) numer i symbol dowodu księgowego dokumentującego daną operację gospodarczą, c) krótką treść charakteryzującą daną operację gospodarczą, d) wartość (kwotę) tej operacji gospodarczej; 4) zamknięcie konta - podsumowanie stron konta i ustalenie salda końcowego (Sk).

4. Konto Zamknięcie konta następuje przez: 1) ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta); 2) ustalenie salda końcowego(różnica pomiędzy obrotami konta): a) debetowego,jeżeli większa jest suma na stronie Debet (Winien): obroty debetowe > obroty kredytowe = Sk debetowe, b) kredytowego,gdy większa jest suma na stronie Credit (Ma): obroty debetowe < obroty kredytowe = Sk kredytowe, c) zerowego,gdy sumy obrotów po obu stronach są równe (saldo końcowe nie występuje): obroty debetowe = obroty kredytowe = O (Sk zerowe), 3) zapisanie salda końcowegona stronie wykazującej mniejszą sumę (łączne kwoty po obu stronach konta stają się równe); 4) dwukrotne podkreśleniezrównoważonych obrotów konta.

5. Elementykonta 1) symbol i nazwę konta, 2) dwie przeciwstawne części (strony) konta, 3) saldo początkowe (debetowe i/lub kredytowe), 4) zapisy operacji gospodarczych (obroty debetowe i/lub kredytowe). 5) saldo końcowe (debetowe i/lub kredytowe).

6. Klasyfikacja kont księgowych • Według kryterium stanu ruchu majątku(1)podmiotu gospodarczego konta dzieli się na: a) konta bilansowe, b) konta wynikowe. • Według kryterium bilansowego (2),dotyczącego tylko kont bilansowych, konta dzieli się na konta bilansowe aktywów i konta bilansowe pasywów. • Według kryterium współzależności kont (3),dotyczącego tylko kont bilansowych, konta dzieli się na konta podstawowe (główne) i konta korygujące (pomocnicza ). • Według kryterium szczegółowości kont (4),dotyczącego wszystkich kont księgowych konta dzieli się na konta syntetyczne i konta analityczne.

7. Konta • Konta bilansowe służą do ewidencji bilansowych operacji gospodarczych. Należą do nich te konta, których salda końcowe na koniec okresu sprawozdawczego przenosi się do bilansu. Podstawowym zadaniem kont bilansowych jest określanie stanu i zmian środków gospodarczych oraz źródeł ich pochodzenia. • Konta korygujące mają charakter pomocniczy, towarzyszą kontom podstawowym, którymi mogą być konta bilansowe. Konto korygujące (pomocnicze) jest wydzielane z konta macierzystego (podstawowego) w wyniku podzielności pionowej kont. Na koniec okresu saldo konta korygującego koryguje wielkość salda konta podstawowego in plus (zwiększając) lub in minus (zmniejszając).

8. Konta • Konta wynikowe służą do ewidencji wynikowych operacji gospodarczych, a więc takich, które odzwierciedlają procesy gospodarcze, związane z osiąganiem zysku lub ponoszeniem straty. • Konta rozliczeniowe nie wykazują sald na koniec okresu sprawozdawczego (koniec roku obrotowego), gdyż następuje rozliczenie zmian na nich ujmowanych. Na koniec okresu sprawozdawczego obroty debetowe kont rozliczeniowych są równe obrotom kredytowym. Konta te mogą przyjmować charakter kont bilansowych lub niebilansowych.

9. Zasada „zapisu podwójnego polega na tym że każda operacja gospodarcza musi być ujęta: • na co najmniej dwóch kontach współdziałających (podwójny zapis), b) na jednym koncie na stronie Dt (Winien), a na drugim na stronie Ct (Ma), czyli po przeciwnych stronach (zapis dwustronny), c) w identycznej wartości na obu kontach (zapis jednakowy).

10. Korespondencja kont może przyjmować postać zapisów: • prostych - tylko na dwóch kontach. 2) złożonych • na kilku kontach.

11. Do kont bilansowych zalicza się: • konta bilansowe aktywne, które występują wyłącznie w aktywach bilansu księgowego, np: „Środki trwałe", „Kasa", „Materiały"; 2) konta bilansowe pasywne,które ujmuje się tylko w pasywach bilansu księgowego, np: „Kapitały (fundusze) rezerwowe", „Kredyty bankowe", „Zobowiązania wobec dostawców„

12. Do kont bilansowych zalicza się: 3) konta bilansowe aktywno-pasywne,które mogą występować zarówno w aktywach, jak i w pasywach bilansu (nawet jednocześnie na obu stronach, jeżeli wykazują dwa salda), np „Należności od odbiorców" + „Zobowiązania wobec dostawców" „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami„ „Należności od pracowników" + „Zobowiązania wobec pracowników" „Rozrachunki z pracownikami"

13. Kontaaktywne

14. Konta pasywne

15. Konta aktywno-pasywne

16. Konta wynikowe Konta wynikowe(niebilansowe) są przeznaczone do ewidencji wynikowych operacji gospodarczych. Informują one o ponoszonych kosztach i stratach oraz osiąganych przychodach i zyskach w danym okresie sprawozdawczym. Konta wynikowe obejmują zatem następujące grupy kont księgowych: 1) konta kosztów, 2) konta przychodów, 3) konta strat nadzwyczajnych, 4) konta zysków nadzwyczajnych.

17. Konta wynikowe można przedstawić następująco: • Otwarcie kont wynikowych następuje przez zaksięgowanie pierwszej operacji wynikowej. • Bieżące księgowanie operacji wynikowych na kontach kosztów i strat nadzwyczajnychzwiększa obroty na ich stronie Winien, a zmniejsza je na stronie Ma. 3. Bieżące księgowanie operacji wynikowych na kontach przychodów i zysków nadzwyczajnychzwiększa obroty na ich stronie Ma, a zmniejsza je na stronie Winien.

18. Konta wynikowe można przedstawić następująco: 4. Przy księgowaniu operacji wynikowych obowiązuje zasada „zapisu podwójnego”. 5. Na koniec roku obrotowego następuje zamknięcie kont wynikowych, a ustalone ich „salda końcowe" (stany końcowe) są przenoszone na konto „Wynik finansowy".

19. Zestawienie obrotów i sald jest instrumentem kontroli poprawności księgowań oraz dostarcza danych do sporządzenia bilansu końcowego (bilansu zamknięcia). Zestawienie obrotów i sald

20. Zestawienie obrotów i sald Zestawienie obrotów i sald nie wykryje błędówpolegających na: • błędnej korespondencji kont (ujęcie operacji na niewłaściwych kontach lub na niewłaściwych stronach kont), • zaksięgowaniu innych kwot niż wynikają z operacji gospodarczych, • pominięciu operacji gospodarczej, 4) wielokrotnym księgowaniu tej samej operacji gospodarczej.

21. Zestawienie obrotów i sald Zestawienie obrotów i sald pozwala ujawnić błędy księgowe: • zaksięgowanie operacji gospodarczej tylko na jednym koncie, 2) ewidencja operacji gospodarczej dwukrotnie na tej samej stronie konta, 3) zapis na przeciwstawnych stronach dwóch kont różnych kwot w odniesieniu do tej samej operacji gospodarczej, 4) błędne obliczenia obrotów i sald lub niewłaściwe ich przeniesienie do zestawienia obrotów i sald.

22. Zestawienie obrotów i sald podmiotu gospodarczego „A " na dzień 31 grudnia 200Xroku

23. Poprawianie błędów księgowych Księgowanie operacji gospodarczych może spowodować powstanie błędów księgowych, których podstawowe przyczyny są następujące: • dokonanie księgowania w niewłaściwy sposób (inna kwota, nieodpowiednie konto lub nieodpowiednia strona konta, naruszenie zasady podwójnego zapisu), 2) wielokrotne zaksięgowanie tej samej operacji gospodarczej, 3) pominięcie operacji gospodarczej w księgach rachunkowych, 4) opóźnienie zapisu księgowego.

24. Poprawianie błędów księgowych Stwierdzone błędy księgowe w urządzeniach księgowych mogą być poprawiane przez: • skreślenie zapisu błędnego i umieszczenie zapisu poprawnego (prawidłowego) - korektę lub • przez wprowadzenie do urządzeń księgowych zapisu korygującego, zwanego stornem księgowym.

25. Poprawianie błędów księgowych dokonuje się: 1) w momencie ujawnienia błędu przez korektę polegającą na przekreśleniu zapisu czerwoną linią, umieszczeniu zapisu właściwego, daty i skróconego podpisu (parafy) osoby upoważnionej, 2) w terminie późniejszym poprzez zapis korygujący - storno księgowe: • storno księgowe czarne (wykorzystuje liczby dodatnie) zupełne i częściowe, b) storno księgowe czerwone (wykorzystuje liczby ujemne) zupełne i częściowe.

26. Poprawianie błędów księgowych Storno czarne zupełnepolega na zamieszczeniu zapisu eliminującego błąd po przeciwnej stronie w stosunku do zapisu mylnego. Jeżeli błędny zapis znajduje się na stronie Ma danego konta, to jego skutek eliminuje księgowanie identycznej kwoty na stronie Winien tego konta i na odwrót. Po wystornowaniu błędu należy zaksięgować poprawnie operację gospodarczą. Storno czarne częściowemoże być zastosowane przy błędnych zapisach dotyczących tylko jednego konta. Wówczas anuluje się mylny zapis wyłącznie na tym koncie, dokonując zapisu na stronie przeciwnej w korespondencji z kontem właściwym.

27. Poprawianie błędów księgowych Storno czarne powoduje sztuczne zawyżanie obrotów na kontach objętych stornem o sumy zapisów błędnych stornujących. Dlatego nie stosuje się go w wypadku kont, których obroty nie powinny być zniekształcane (np. konta kosztów, konta przychodów). Problem zniekształcenia obrotów nie występuje w wypadku stosowania stoma czerwonego zupełnego,polegającego na wykorzystaniu zapisu ujemnego. Zapis ten jest powtórzeniem zapisu błędnego (na tych samych kontach i tych samych stronach), ale ze znakiem minus. Zapis dokonuje się kolorem czerwonym. Można go dokonać zapisem czarnym, ale w ramce. Wszystkie sumy księgowane na czerwono są odejmowane podczas sumowania obrotów konta. Powoduje to anulowanie zapisu błędnego oraz ustalenie poprawnego salda końcowego i faktycznych obrotów konta.