Kleszcz mały czy duży

1. Kleszcz mały czy duży nic dobrego nie wróży.

2. KLESZCZE Kleszcze– pajęczaki należące do podgromady roztoczy. Wyróżnia się rodziny kleszczy twarde (Ixodidae), częściowo okryte twardym pancerzem, oraz pozbawione tego pancerza, miękkie — obrzeżkowate (Argasidae). Jest ich kilkaset gatunków. Kleszcze są pasożytami zewnętrznymi głównie kręgowców. Optymalne warunki do życia kleszczy to obrzeża lasów mieszanych wraz z przylegającymi do nich użytkami zielonymi, polanach, nadrzecznych łąkach i bagnach, plantacjach lasów zawierających chrust i krzewy, na przejściu pomiędzy lasem liściastym i iglastym.

3. Plaga kleszczy Ilość kleszczy z roku na rok globalnie się zwiększa. Przyczyną są zapewne łagodne zimy wynikające ze zmian klimatycznych. Z roku na rok kleszcze pojawiają się na coraz wyższych terenach w górach, które jeszcze niedawno były kleszczom niedostępne na skutek zbyt surowego klimatu. Ekspansja kleszczy w miejskich parkach, na trawnikach i w przydomowych ogródkach przynajmniej częściowo jest spowodowana zwiększoną mobilnością człowieka i jego domowych zwierząt takich jak psy i koty. Zwierzęta te mogą łapać w lesie ciężarne kleszcze i po paru dniach gubić je w pobliżu domów i osiedli ludzkich, gdzie te dają początek tysiącom larw.

4. Zwalczanie kleszczy 1. Okresowy oprysk pestycydami danego terenu. 2. Kontrola ilości saren i jeleni na danym terenie. Ponieważ sarny i jelenie są głównymi żywicielami pozwalającymi kleszczom zakończyć cykl rozwojowy i złożyć jajeczka, ich kontrola skutecznie ogranicza rozmnażanie się kleszczy. 3. Kontrola kleszczy atakujących sarny i jelenie. 4. Rozsypywanie w zagrożonym terenie małych kartonowych rurek z wacikiem w środku, nasączonym środkiem kleszczobójczym i wysuszonym.

5. Ochrona przed kleszczem Kleszcz najczęściej gryzie w miejscach, gdzie najłatwiej mu przebić skórę, czyli tam gdzie jest ona cienka i delikatna. Wwierca się więc w delikatne miejsca za uszami, w szyję, w zgięcia stawów. Gryzie delikatnie, zwykle tak, że nawet nie poczujemy (jego ślina ma właściwości znieczulające). Zauważamy go, gdy osiągnie rozmiary rodzynki. Najlepiej zastanowić się, jak można się przygotować do spaceru. Pomyśleć o kapeluszu z szerokim rondem, spodniach z długimi nogawkami, bluzie z długimi rękawami, posmarowaniu ciała specjalnymi preparatami na kleszcze. Po spacerze trzeba się sobie przyjrzeć. Zdarza się, że kleszcz długo chodzi po ciele zanim ugryzie. Jeśli go znajdziemy, możemy go po prostu zdjąć. Jeśli kleszcz już się wpije, to spróbujmy go usunąć.

6. Kleszcze a zwierzęta Często zdarza się, iż kleszcz zaatakuje domowe koty lub psy. Najczęściej kleszcze wbijają się w kark, szyję, łapy oraz w miejsca, gdzie jest cienka skóra. Żeby zobaczyć czy zwierzę ma kleszcza, trzeba obejrzeć je całe, rozgarniając sierść. Kleszcz może wbić się wszędzie: w grzbiet, ogon a nawet w pysk. Psy można chronić przed kleszczami profilaktycznymi preparatami weterynaryjnymi, działającymi kilka tygodni po jednorazowej aplikacji. Można kupić psu obrożę przeciwkleszczową. Tylko niektóre kleszcze atakujące psy przenoszą boreliozę; kleszcz psi jej nie przenosi, ale może przenosić inne choroby odkleszczowe. Szczególnie groźną chorobą przenoszoną przez kleszcze i atakującą m.in. psy jest babeszjoza - bez odpowiednio szybkiej kuracji antybiotykowej prowadzi do uszkodzenia narządów wewnętrznych i śmierci zainfekowanego zwierzęcia.

7. Usuwanie kleszczy Jeżeli dostrzeżesz wczepionego kleszcza, usuń go jak najszybciej np: za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Chwyć mocno kleszcza, tak blisko skóry, jak tylko możliwe. Pewnym ruchem oderwij go od skóry (nie obracaj!). Jeśli pozostaną części kleszcza wbite w skórę, należy je usunąć tak szybko, jak tylko możliwe. Paraliżowanie kleszcza olejem, kremem, masłem lub jego wykręcanie może spowodować wstrzyknięcie przez kleszcza jeszcze większej ilości materiału zakaźnego do ciała (kleszcz wtedy "wymiotuje"). Nie należy używać wazeliny, płonących zapałek, końcówek papierosów, pilników do paznokci lub innych przedmiotów.

8. CHOROBY Choroby odkleszczowe – choroby przenoszone przez kleszcze. W Polsce najczęstszymi chorobami odkleszczowymi są borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu. Pozostałe rodzaje zakażeń są bardzo rzadkie.

9. Borelioza Borelioza (krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię Borrelia burgdorferi. Istnieje wiele gatunków Borrelia rozpo­wszechnionych na całym świecie mogących wywoływać boreliozę. W Europie najważniejsze gatunki mogące wywołać zakażenie to: Borrelia burgdorferi (sensu stricto), Borrelia afzelii i Borrelia garinii.

10. Zarażenia Kleszcz pasożytuje na zwierzętach dziko żyjących w lesie: gryzoniach, jeleniach, dzikach i innych ssakach oraz ptakach. Zwierzęta te są rezerwuarem Borrelia burgdorferii. Kleszcz, żywiąc się ich krwią, zakaża się bakterią. Wówczas sam staje się źródłem zakażenia. Przebywając w miejscach występowania kleszczy, głównie w lasach, człowiek staje się potencjal­nym żywicielem kleszcza. Do zakażenia dochodzi w kon­sekwencji przeniesienia bakterii na człowieka przez zakażonego kleszcza. Odsetek kleszczy zakażonych w Europie zależy od regionu i waha się od 3 do 34%. Poza krętkami Borrelia kleszcze mogą przenosić również inne choroby m. in. wirusa odkleszczowego zapalenia mózgu.

12. Objawy Czasami początek choroby przebiega bezobjawowo. Bakteria może wejść w stan utajenia, wówczas mimo istnienia zakażenia nie obserwuje się żadnych objawów klinicznych. Stan taki może w każdej chwili przejść w aktywną postać choroby. Wczesna faza: ogólne: złe samopoczucie, objawy grypopodobne, zmęczenie, bóle mięśniowo-stawowe, gorączka. skórne: charakterystyczna zmiana skórna rozprzestrze­niająca się koncentrycznie wokół miejsca ugryzienia kleszcza, tak zwany „rumień wędrujący”. Pojawia zwykle kilka dni po ukłuciu kleszcza. Utrzymuje się od kilku dni do kilku miesięcy. neurologiczne: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, bóle głowy, sztywność karku, porażenia nerwów (najczęściej twarzy), bóle korzeniowe (tzw. „korzonki”), zaburzenia czucia, zapalenie mózgu. stawowe: obrzęki i bóle stawów (zwykle zajęte są duże stawy: kolana, barki, łokcie). sercowe: zaburzenia rytmu serca, kardiomiopatia Przewlekłe: stawowo-mięśniowe: bóle stawów, ścięgien i mięśni, nawracające zapalenia stawów. neurologiczne: niedowłady, postępujące zapalenie mózgu, zaburzenia czucia, koncentracji, pamięci, nastroju, drażliwość, zmiany osobowości. skórne: zmiany zanikowe skóry (tzw. acrodermatitis chronica atrophicans) – ścieńczenie naskórka z widocz­nymi naczyniami krwionośnymi.

14. Leczenie Boreliozę leczy się za pomocą antybiotyków. Wybór leku zależy od postaci (etapu) choroby. W leczeniu znajdują zastosowanie: penicyliny, cefalosporyny oraz tetracykliny. Czas trwania leczenia również zależy od postaci choroby – waha się od 21 do 28 dni. Niekiedy występują nawroty choroby, które wymagają powtórnej antybiotykoterapii. Należy je odróżnić od słabnących dolegliwości, które wymagają jedynie leczenia objawowego. Właściwa antybiotykoteriapia zapewnia wyleczenie w >90% przypadków. Nie ma podstaw naukowych do wielokrotnego powtarzania kuracji lub wielomiesięcznego stosowania antybiotyków. Istotnym zagadnieniem jest też rozpoznanie i leczenie koinfekcji odkleszczowych wymagających osobnego leczenia.

15. Kleszczowe zapalenie mózgu Kleszczowe zapalenie mózgu – wirusowa choroba ośrodkowego układu nerwowego przenoszona przez kleszcze. Czynnikiem etiologicznym są wirusy z rodziny Flaviviridae. Choroba przebiega dwufazowo. W fazie zwiastunowej występują objawy grypopodobne, nudności, wymioty, biegunka. Objawy utrzymują się do 7 dni, u większości chorych dochodzi do samoistnego wyleczenia na tym etapie. U części chorych po kilkudniowym okresie ustąpienia objawów rozwija się faza neuroinfekcji. Neuroinfekcja może występować pod postacią zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mózgu, zapalenia móżdżku lub zapalenia rdzenia kręgowego. U większości objawy ustępują całkowicie po 2-3 tygodniach. U chorych na zapalenie mózgu, rdzenia kręgowego możliwe utrzymywanie się przez kilka miesięcy zaburzeń czucia, niedowładów, upośledzenia pamięci. Śmiertelność około 1% .

16. Wykonała: Wiktoria Stec kl.3G