Wskaźniki przepływu gotówki (money flow indicators)

1. Wskaźniki przepływu gotówki (money flow indicators) • On Balance Volume OBV – Wskaźnik równowagi wolumenu • Accumulation / Distribution Line Linia akumulacji / dystrybucji • Chaikin Money Flow Oscillator • Oscylator Chaikina przepływu gotówki

2. OBV / On Balance Volume • OBV wprowadził Joe Granville w 1963, w książce „Granville's New Key to Stock Market Profits”. • Wskaźnik był jednym z pierwszych i najbardziej popularnych mierzących dodatni i ujemny przepływ gotówki • Dzienna wartość obrotu jest dodawana do wartości OBV z dnia poprzedniego, gdy cena zamknięcia papieru wzrasta, natomiast jest odejmowana, gdy cena spada. Jeżeli cena pozostaje niezmieniona, także OBV nie zmienia się. • Jako wartość początkową można przyjąć dowolną liczbę

3. OBV • Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest większa niż poprzednia: • bieżący OBV = poprzedni OBV + bieżący wolumen • Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest mniejsza niż poprzednia: • bieżący OBV = poprzedni OBV - bieżący wolumen Jeśli bieżąca cena zamknięcia jest równa poprzedniej: • bieżący OBV = poprzedni OBV

4. OBV – ilustracjawykres ceny, wolumenu, OBV

5. OBV – charakterystyka, stosowanie • Wykres OBV jest porównywany z wykresem ceny w aspekcie potwierdzenia lub dywergencji • Okazuje się,że OBV ma własność wyprzedzania ceny • Rosnący OBV wskazuje, że wolumen w dniach charakteryzujących się wzrostem ceny przewyższa wolumen w dniach spadkowych. Oznacza to przewagę strony popytowej oraz możliwą akumulację akcji w „silnych rękach”. • Taka sytuacja skłania innych inwestorów do nabywania akcji, co sprzyja wzrostowi jej ceny

6. OBV – charakterystyka, stosowanie • Jeśli cena jest w trendzie wzrostowym rosnący OBV jest potwierdzeniem trendu (rosnący popyt jest warunkiem „zdrowego” tj. umotywowanego trendu) • W przypadku rosnącej ceny i spadającego OBV mamy do czynienia z negatywna dywergencją, co stanowi ostrzeżenie przed możliwością zakończenia trendu wzrostowego. • Wartość liczbowa OBV nie jest istotna, ważny jest kierunek zmian oraz ewentualny trend OBV oraz relacja do ceny

7. OBV – przykład potwierdzenia trendu

8. Pozytywna dywergencja na OBVWcześniejsze pokonanie oporu na wykresie OBV

9. Wyprzedzający charakter OBV

10. Wyprzedzający charakter OBVNegatywna dywergencja. Wcześniejsze przełamanie linii wsparcia przez OBV

11. OBV - wady • Wskaźnik jednakowo traktuje wolumen niezależnie od skali wzrostu (lub spadku) ceny akcji, liczy się tylko znak „+” lub „-” • Podlega silnym dziennym wahaniom związanym z dzienną zmiennością wolumenu • Może dać dodatni przyrost w przypadku wewnątrzdziennych istotnych spadków

12. Accumulation/Distribution Line Cel konstrukcji wskaźnika • zmierzenie wolumenu oraz kumulatywnego przepływu pieniądza dla akcji, indeksu bądź papieru wartościowego • rozstrzygnięcie:czy pieniądz „wpływa” do akcji (akumulacja) czy „wypływa” z akcji (dystrybucja) • Zmierzenie wczesnych przyrostów „dodatniego” bądź „ujemnego wolumenu” by przewidzieć ruch ceny bądź indeksu

13. Accumulation/Distribution Line Przesłanką do jego konstrukcji jest fakt wyprzedzania ceny przez wolumen – okres zwiększonego wolumenu poprzedza wzrost ceny (tak jak w przypadku wskaźnika OBV) oraz usytuowanie ceny zamknięcia w stosunku do zakresu dziennego zmiany ceny. Przyjmuje się że dodatnie wartości CLV (następny slajd) oznaczają przewagę kupujących, zaś ujemne - sprzedających

14. Accumulation/Distribution Line • Konstruując wskaźnik MarcChaikin zignorował zmiany ceny między dniami (tygodniami lub miesiącami) – w odróżnieniu do OBV - i skoncentrował się na ruchu ceny w ciągu trwania okresu bazowego (dnia, tygodnia lub miesiąca) • Skonstruowany wzór na tzw. "Close Location Value" (w skrócie CLV) dotyczy relacji położenia ceny zamknięcia do przedziału ceny zaistniałej w okresie bazowym. Dla każdego okresu np. dnia liczymy wartość CLV według wzoru • CLV = [ (C - L) - (H - C) ] / (H - L) • C cena zamknięcia, H, L cena najwyższa, najniższa. • CLV zmienia się w granicach od –1 do 1 • Jeśli C = H to CLV = 1 • Jeśli C = L to CLV = -1 • Jeśli C = (H+L)/2 to CLV = 0

15. Acc/Distr Line - konstrukcja 1. Obliczenie CLV dla bieżącego okresu (dnia lub tygodnia) 2. Bieżący Wolumen Przepływu:= = CLV x Wolumen bieżącego okresu 3. Bieżąca wart. Acc/Distr:= = poprz. wart. Acc/Distr + Bież.Wol.Przepł. 4. Wartość początkowa Acc/Distr = Bież.Wol.Przepł.(pierwszego okresu)

16. Wykresy : słupkowy dzienny wykres ceny akcji, wykres słupkowy dziennego CLV (czarny) wykres słupkowy dziennego wolumenu (niebieski)wykres słupkowy iloczynu CLV*wolumen (zielony)wykres Acc/Distr Line

17. 1.CLV Multiplier = [(Close - Low) - (High - Close)] /(High - Low) 2. Money Flow Volume = CLV Multiplier x Volume for the Period 3. Acc/Distr L = Previous Acc/Distr L + CurrentPeriod's Money Flow Volume

18. Acc/Distr - własności

19. Sygnały „rynku byka” • Sygnały pochodzące z tego wskaźnika koncentrują się wokół zagadnień dywergencji oraz potwierdzenia Sygnał: Linia Acc/Distr formująca pozytywną dywergencję. Uwagi. 1. Kolejne szczyty Linii Acc/Distr powinny być wyraźnie wyższe 2. Dywergencja musi trwać pewien czas: dwa tygodnie może być okresem niewystarczającym, kilka miesięcy daje zdecydowanie bardziej wiarygodny sygnał

20. Pozytywna dywergencjaWzrost Acc/Distr, spadek ceny (między zieloną a niebieską strzałką)

21. Przykład pozytywnej 3 - miesięcznej pozytywnej dywergencji

22. Potwierdzenie • Linia Acc/Distr może służyć o potwierdzenia siły trendu lub zdolności do jego podtrzymania • W klasycznym trendzie wzrostowym ceny akcji wskaźnik powinien przyjmować wysokie wartości lub przynajmniej pozostawać w trendzie wzrostowym • Jeżeli szybkiemu wzrostowi cen akcji nie towarzyszy ustalanie nowych maksimów wskaźnika, oznacza to relatywnie słabą presję kupujących

23. Potwierdzenie trendu przez Acc/Distr (różowy)

24. Potwierdzenie wzrostu – sierpień, październikosłabienie presji kupujących - grudzień

25. Sygnały „rynku niedźwiedzia” Negatywna dywergencja: • Trend spadkowy linii Acc/Distr, wzrost ceny akcji Uwaga 1. Kluczową sprawą jest – jak zwykle - rozpoznanie trendu ceny i trendu wskaźnika. • Nie należy traktować poważnie dywergencji trwającej dość krótko, bądź takiej przy której spadek trendu linii Acc/Distrjest nieznaczny Uwaga 2. • Na wykresie Wal-Mart mamy do czynienia z relatywnie płaską negatywna dywergencją trwającą ponad miesiąc. Cena akcji pozostaje pomimo to na wysokim poziomie. Przedłużająca się dywergencja może być zwiastunem odwrócenia trendu

26. Opadająca linia Acc/Distr potwierdza dominujący trend spadkowy.W czasie letniej korekty wzrostowej kurs akcji odnotował nowe maksima, przy spadkowym trendzie linii Acc/Distr formując tym samym negatywną dywergencję.

27. Negatywna dywergencja Spadek Acc/Distr – wzrost ceny (między czerwoną a niebieską strzałką)

28. Wady wskaźnika Acc/Distr Wskaźnik zaniedbuje skoki ceny (ewent. luki cenowe) między rozważanymi okresami bazowymi (np.. dniami), a nawet serie takich skoków • Cena akcji, po wzroście między kolejnymi dniami, zamykając się z CLV=0 nie zmienia wartości Acc/DistrW pewnych przypadkach powstają trudności w wykryciu nieznacznych zmian w przepływie wolumenu • Niektóre wady Acc/Distr Line są usunięte w innym wskaźniku zwanym Chaikin Money Flow

29. Wada: nieoczekiwany wzrost Acc/Distr, przy spadku OBV

30. Chaikin Money Flow • Tak jak Acc/Distr wskaźnik Chaikin Money Flow został skonstruowany przez Marca Chaikina • Oscylator (dla 21 dni) jest obliczany następująco: 1. CLV dzienny 2. Dzienny Wolumen Przepływu (DWP):= = CLV dzienny x Wolumen dzienny 3. CMF = (suma z DWP z ostatnich 21 dni)/ /(suma wolumenu z ostatnich 21 dni)

31. Chaikin Money Flow Oscillator

32. Chaikin Money Flow • Liczba okresów może być obrana indywidualnie do konkretnej spółki • 21-dniowy Chaikin Money Flow jest dobrym reprezentantem presji popytu i podaży dla ostatniego miesiąca • Poprzez sumowanie 21 składników odfiltrowuje się losowe wahania • Biorąc do obliczeń dłuższy okres czasu otrzymujemy wskaźnik o mniejszej zmienności oraz bardziej odporny na fałszywe sygnały • Przy wykresach tygodniowych lub miesięcznych rozważa się mniejszą liczbę okresów niż przy dziennych.

33. Chaikin Money Flow - stosowanie • CMF wskazuje na rynek byka, gdy jego odczyty są dodatnie rynek niedźwiedzia, gdy ujemne Istotnym elementem jest oszacowanie długości przedziału czasu dla którego CMF pozostaje dodatni lub ujemny. Ważne są – jak przy innych oscylatorach – • dywergencje • wartość bezwzględna wskaźnika • kierunek jego ruchu

34. Wskazanie na akumulację Trzy elementy decydują o tym, czy następuje akumulacja akcji. One także określają jej siłę • 1. ZNAK CMF : dodatni - akumulacja • 2. Długość przebywania powyżej poziomu zerowego. Im dłuższy tym akumulacja jest bardziej wiarygodna, sentyment do akcji – pozytywny • 3. Wartość oscylatora Ważne jest nie tylko przebywanie w przedziale dodatnich wartości ale także osiąganie pewnego poziomu wartości

35. Wskazanie na akumulację • Większe wartości są dowodem większej presji popytu oraz akumulacji akcji • Poziom alertów wskaźnika należy dobrać indywidualnie, na podstawie jego poprzednich poziomów. • Na ogół wzrost powyżej 0.10 jest sygnałem rynku byka • Wartości powyżej 0.25 jest dowodem silnej presji kupujących.

36. Przykład pozytywnej dywergencji trwającej od 16 sierpnia

37. Pozytywna dywergencja(sierpień- październik)

38. CMF potwierdza dystrybucję

39. Wskazanie na dystrybucję 1. Ujemny odczyt CMF. 2. Długość przebywania poniżej poziomu zerowego. Im dłuższy tym presja sprzedaży lub dystrybucja jest bardziej wiarygodna a sentyment do akcji – negatywny 3. Wartość oscylatora Ważne jest nie tylko przebywanie w przedziale ujemnych wartości ale także osiąganie odpowiedniego poziomu wartości Znaczenie wartości płynie z analizy historycznych odczytów CMF dla poszczególnych papierów

40. Wskazanie na dystrybucję • Odczyty wskaźnika poniżej - 0.10oznacza sygnał rynku niedźwiedzia • Każdy dalszy spadek świadczy o pogłębieniu presji sprzedających • Wartości poniżej -0.25 to wskazanie dużej przewagi sprzedających • (wymienione poziomy służą jedynie jako ogólne wskazanie, istotne są historyczne indywidualne poziomy tego wskaźnika).

41. Podsumowanie • Wskaźnik Chaikin Money Flow daje dobre rezultaty, jeśli jest używany z innymi narzędziami analizy technicznej • Choć to stwierdzenie dotyczy wszystkich oscylatorów, jednak w tym przypadku jest to szczególnie ważne • CMF – inaczej niż np.. momentum oscillator – nie zależy od zmian ceny z dnia na dzień, • zależy natomiast od ulokowania ceny zamknięcia na dziennym zakresie zmian ceny Ta ostatnia cecha może okazać się słabością wskaźnika, szczególnie wtedy, gdy cena w dniu następnym otwiera się luką. Wtedy CMF może poruszać się całkiem „niezasłużenie” w kierunku przeciwnym niż wykres ceny, generując fałszywe sygnały

42. Fałszywy sygnał: gwałtownemu spadkowi ceny towarzyszy wzrost CMF, ze względu na wysokie zamknięcie w białej długiej świecy i duży obrót

43. Fałszywy sygnał ( niskie zamknięcie w czarnej świecy po luce, przy wysokim wolumenie)