Czytelnik w drodze po informację prawniczą Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej

1. Elżbieta Petrović Marek Michalski Czytelnik w drodze po informację prawniczą Z doświadczeń pracownika informacji dziedzinowej Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie

2. Plan prezentacji • Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie • Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego • Problematyka unijna a BUW • Warsztat bibliotekarza dziedzinowego • Wnioski 2

3. Kto przychodzi do BUW? • Czego czytelnik wymagał dotychczas, a czego będzie oczekiwał w przyszłości? • Jaką pomoc w jego poszukiwaniach może oferować dziś i jutro bibliotekarz? 3

4. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Struktura organizacyjna udostępniania zbioróww wolnym dostępie 230 000 wol. książek i czasopism w 8 dziedzinach: 4

5. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie • Oczekiwania czytelnika → wyszukiwanie informacji • → potrzeba pomocy ze stronybibliotekarza • Przyczyny → skomplikowana sytuacja społeczna i politycznakraju(reformy strukturalne państwa) • → osaczenie nowością i szybkim rytmem zmian • Zainteresowania czytelnika → związane z ogólną sytuacją kraju i świata • → dotyczące często spraw nieopisanychjeszczew literaturze prawniczej • Rola bibliotekarza → prowadzenie własnej kwerendy z zastanejrzeczywistości(m.in. śledzenie zmianustawodawczychczy zamiarów instytucjipublicznych,rejestracjadyskursu publicznego) • → gromadzenie odpowiedzi na przyszłe pytania • → „wielozawodowość” – rozumienie pojęć z różnychdziedzin nauk społecznych i prawnych oraz ichpraktyczne zastosowanie 5

6. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie • Przykładowe pytania zadawane w ciągu jednego dnia pracybibliotekarza dziedzinowego: • wzór pozwu sądowego w sprawie szkód remontowych, • wzór pisma egzekucyjnego na ruchomości, • wpływ Unii Europejskiej na gospodarkę Niemiec, • przyczyny bezrobocia w Polsce, • reklama w Internecie, • poglądy na politykę gospodarczą Narodowej Demokracji, • literatura o mniejszościach i nacjonalizmie w Polsce i krajachsąsiedzkich. 6

7. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie rok 2002 778 196 rok 2003 1 100 565 Odwiedziny w BUW Czytelnicy w BUW 2000 Studenci UW inni Karty okresowe Ogółem 2002 Karty stałe 7 2003

8. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Odstawienia książek i czasopism w BUW (w wol.) 2000 rok 2001 rok 2002 rok 2003 rok 8

9. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie • Studenci Wydziału Prawa i Administracji UW: • 1. miejsce w liczbie zapisów do BUW, • preferencja w wykorzystaniu zbiorów na miejscu, • w latach 2001–2002 spośród 15 769 zapisanych studentówprawatylko połowa wypożyczała do domu. • Studenci spoza UW–największe grupy z uczelni eksponującychkierunki prawa i powiązane z prawem: • Szkoła Główna Handlowa, • Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego. 9

10. 1. Cechy szczególne Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie Informacje biblioteczne Informacje bibliograficzne Informacje rzeczowe Zestawienia bibliograficzne (pisemne) Informacje biblioteczne i rzeczowe (większe prace) Ogółem Informacje proste (ustne i pisemne) 10

11. 2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego • Kto przychodzi do BUW-u? • w latach 80. – elita opozycyjna, • w latach 90. – osoby, które jednak wybrały naukę, a nie politykę, • po przeprowadzce na Powiśle (1999) – osoby zainteresowanenajbardziejswoimi sprawami (nie tylko studenci). 11

12. 2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego Czytelnicy w dziedziniePrawo. Nauki polityczne • studenci i pracownicy WPiA UW • studenci i pracownicy szkół państwowych • studenci i pracownicy szkół niepublicznych • urzędnicy i współpracownicy instytucji strzegących praworządności: IPN, RPO, RPDz • urzędnicy samorządowi • funkcjonariusze służby miejskiej • funkcjonariusze policji (k.k., kryminologia) • prawnicy korporacyjni: syndyk, radca, komornik • sędziowie • kandydaci do aplikacji: notarialnej, radcowskiej, sędziowskiej • prawnicy indywidualni • pracownicy administracyjni kancelarii prawnych • przedstawiciele organizacji pozarządowych (rozpoznanie funduszy europejskich) 12

13. 2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego Czytelnicy w dziedziniePrawo. Nauki polityczne cd. • byli właściciele • członkowie rodzin osób stale lub czasowo przebywających za granicą • deklarujący brak wiary w profesjonalizm prawników (Zosie samosie) • pieniacze (sprawy mieszkaniowe, ochrona dóbr osobistych, spadki,testamenty, wzorypism procesowych) • wypełniający zeznania podatkowe (przyszli założyciele fundacji, stowarzyszeń) • przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku europejskim • przedsiębiorcy rozpoczynający działalność na rynku irackim 13

14. 2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego • W jakim celu przychodzi czytelnik do szerokiej dziedzinyPrawo.Nauki polityczne? • student – by przygotować się do zajęć lub egzaminu albo zbierać materiały do pracy licencjackiej lub magisterskiej, • student pracujący – by np. znaleźć odpowiedź na zagadkęprawną, zadaną mu przez zatrudniającą go kancelarię, • osoby ze wskazania życiowego spoza środowiska uczelnianego i prawnego – by uzyskać pomoc fachowa, ale nieodpłatną. • Rola bibliotekarza: • przewodnik w wyborach życiowych i w drodzezawodowej studenta, • wykładowca w dziedzinie informacji naukowej, • „asystent w kancelarii prawniczej”. 14

15. 2. Niepowtarzalność czytelnika dziedzinowego • Dziedzina a kancelaria prawna: • skuteczna pomoc dziedziny gwarantowana jest dostępem donieporównywalnej zasobówtradycyjnych i elektronicznych, • atrakcyjność dziedziny jako agendy świadczącej pomoc bardziejformalną niż tradycyjną bibliotekarską. • Funkcja społeczna dziedziny – miejsca akumulacji jednorodnych zbiorów i informacji – jako: • instytucji zaufania społecznego, • nieformalnej wspólnoty różnych ludzi o podobnych zainteresowaniach lub o tych samych aktualnie problemach do rozwiązania – z informatorem – przewodnikiem i doradcą. 15

16. 3.Problematyka unijna a BUW • 1. Uniwersytet Warszawski: • Centrum Europejskie • Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG) • Wydział Prawa i Administracji: • Instytut Prawa Międzynarodowego – Katedra PrawaEuropejskiego • Instytut Nauk Prawno-Administracyjnych – Zakład PrawaAdministracyjnego Porównawczego i Gospodarczego • Instytut Prawa Cywilnego – Katedra Prawa Cywilnego Porównawczego • Instytut Prawa Karnego – Katedra Studiów Porównawczych Prawa Karnego • Podyplomowe Studium Prawa Europejskiego • Centrum Prawa Angielskiego i Europejskiego • Centrum Prawa Francuskiego i Europejskiego • Szkoła Prawa Niemieckiego i Europejskiego • Centrum Prawa Hiszpańskiego i Europejskiego • Centrum Prawa Włoskiego i Europejskiego księgozbiór w depozycie BUW 16

17. 3.Problematyka unijna a BUW • 2. Inne uczelnie warszawskie: • Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, • Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łozowskiego, • Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, • Collegium Civitas, • Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, • Wyższa Szkoła im. Bogdana Jasińskiego, • Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania, • Wyższa Szkoła Informatyki, Zarządzania i Administracji, • Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa (dawniej Wyższa Szkoła Zarządzania i Marketingu), • Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych, • Warszawska Szkoła Zarządzania -Szkoła Wyższa. 17

18. 3.Problematyka unijna a BUW • Jak zainteresowanie problematyką unijną przejawiało się w pracy informatora dziedzinowego? • powtarzalność i ogólnikowość stawianych pytań, • trywializacja i bagatelizacja problemu integracji i akcesji, • język propagandy integracyjnej (przymiotniki: wspólnotowy i europejski jako synonimy). 18

19. 3.Problematyka unijna a BUW • Co nas czeka w dającej się przewidzieć przyszłości? • Rozporządzenia Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu: • 1) z maja 2002 r. wsprawie warunków, jakie powinna spełniać uczelnia, aby otworzyć i prowadzić kierunek studiów, oraz nazwy kierunków studiów (Dz. U. 02.55.480). • 2) z grudnia 2003 r. w sprawie określenia standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia(Dz. U. 03.210.2040). • Europeistyka – nowy kierunek studiów w roku akad. 2004/2005: • Wykładane przedmioty: • • ogólne, • • podstawowe, • • kierunkowe: prawo wspólnotowe, europejskie prawo gospodarcze, prawo socjalne i ochrona praw człowieka w Radzie Europy i Unii Europejskiej. • • specjalistyczne, • • specjalnościowe. 19

20. 3.Problematyka unijna a BUW • Czy stosowanie tego rozporządzenia zmieni treść pytań stawianych bibliotekarzowi? • Decyzja Senatu UW z 17 grudnia 2003 r. o utworzeniu Międzywydziałowych Studiów Europejskich o kierunku europeistykaw roku akad. 2004/2005 jako dwustopniowych (licencjackich i magisterskich) studiów dziennych i wieczorowych. • Wątek europejski w poszukiwaniach bibliotecznych, bibliograficznych i rzeczowych w dziedzinie prawa • → zjawisko „ciągłego znikania z półek” książek o tematyce unijnej. 20

21. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego • Czym dysponuje informator dziedzinowy? • Jak buduje warsztat pracy, by móc poprzez bieżącą kontrolę rozwoju wydarzeń w życiu naukowym i publicznym być przydatnym w instytucji usługowej, którą jest Biblioteka? • Zasób dziedziny Prawo. Nauki politycznew 2003 r.: • – ok. 10 % ogółu zbiorów w wolnymdostępie (22 601 wol.), • – najwyższy wskaźnik wykorzystaniaksięgozbioru (662,2 % zbiorów w wolnymdostępie), • – Zasób czasopism bieżących w CzytelniCzasopism Bieżących i Mikroform, • – Dział Ogólny → zasoby prawamiejscowego. CzytelniaCzasopism Bieżących i Mikroform 21

22. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego • Zasób w wolnym dostępie– wydawnictwa ciągłe o tematyce europejskiej: • – kilkadziesiąt tytułów czasopism • – kilkanaście wydawnictw seryjnych zał. 1 i 2 w materiałach 22

23. Ogólnobiblioteczny system informacji 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego •panele regałowe • ulotki • postumenty topograficzne 23 • bazy danych

24. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego • 1.Zestawienia informacyjne z danymi dotyczącymi prawa i dziedzin prawo wspierających(ogólnoprawne): • „Prawo w Internecie”, • „Ekonomia dla prawników”, • „Polityka w Internecie”, • „Ewidencje i rejestry”, • „Samorząd lokalny w Internecie i w BUW”, • „Studenci”. • Źródła: • gazety, informatory instytucji iorganizacji, ulotki reklamowe, ogłoszenia prasowe, media elektroniczne, grupy dyskusyjne, materiały biblioteczne z zasobów BUW. 24

25. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego Indywidualny warsztat bibliotekarza dziedzinowego cd. • 2.Materiały z danymi europejskimi: • „Integracja europejska”, • „Unia Europejska w BUW. Adresy – autorzy – instytucje – konwencje – wydawnictwa” • „Tłumaczenia prawa polskiego” • Przewodnik po symbolach Klasyfikacji Biblioteki Kongresudotyczących zagadnień unijnych, np.: • KJE – integracja europejska, • JN 15, JN 30 – integracja polityczna • (KJE, JN – działyw dziedzinie Prawo. Nauki polityczne) • HC 239 – integracja ekonomiczna (HC – dział w Naukachspołecznych. Antropologii) • D 1060 – historia integracji • (D – dział w Naukachhistorycznych) • Źródła: • prawnicze grupy dyskusyjne w Internecie, np. prawnicy@lex.pl – ważne źródło pozyskiwania nowości, np. tłumaczenia i interpretacje obcych pojęć prawniczych lub sprawy, które przynosi życie publiczne. 25

26. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy Biblioteka Depozytowa Wspólnot Europejskich – Urząd Integracji Europejskiej www.bdwe.ukie.gov.pl Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego www.ikchz.warszawa.pl/ Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Kolegium Europejskie Natolin www.natolin.edu.pl/index.html Centrum Dokumentacji Europejskiej [Biblioteka]. – Ministerstwo Spraw Zagranicznych www.msz.gov.pl Centrum Dokumentacji Europejskiej. – Szkoła Główna Handlowa www.sgh.edu.pl Centrum Europejskie. – Uniwersytet Warszawski www.ce.uw.edu.pl/ 26

27. 4. Warsztat bibliotekarza dziedzinowego Punkty informacji europejskiej na terenie Warszawy cd. Centrum Informacji Europejskiej. – Urząd Integracji Europejskiej www.cie.gov.pl Centrum PRO-EURO przy Fundacji Małych i ŚrednichPrzedsiębiorstw www.fund.org.pl Euro Info Centre PL 405 przy Funduszu Współpracy www.euroinfo.org.pl Krajowy System Przygotowań do Funduszy Strukturalnych. – Fundacja Edukacji Ekonomicznej www.europa.edu.pl , www.interklasa.pl Polska Fundacja im. Roberta Schumana www.schuman.org.pl Polska Sieć Doradców Biznesu S.A. www.psdb-paow.info/firma.html Punkt Informacyjny Unii Europejskiej. – Warszawskie Centrum Finansowe www.europa.delpol.pl 27

28. 5. Wnioski Czytelnik Bibliotekarz dziedzinowy • potrzeba kontaktu interpersonalnego z fachową osobą • wsparcie oswajające z nową sytuacją w Bibliotece • doprowadzenie do całkowitej lub kontrolowanej samodzielności 28

29. 5. Wnioski Biblioteka • → gromadzenie zbiorów, • → rejestracja informacji: • zorganizowanej, • niezorganizowanej. Dziedzina • → porządkowanie szumu informacyjnego 29

30. Własna osobowość każdego kraju w Unii zależna od wniesionego bagażu. Integracja wyzwaniem dla wszystkich. Bibliotekarze niosą bagaże wspólnie ze swoimi czytelnikami. Może droga czytelnika będzie dzięki temu łatwiejsza. Jeśli tak – misja bibliotekarza będzie spełniona. Dziękuję Państwu za uwagę