ILO İ statistiklerine göre;

2. ILO İstatistiklerine göre; İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen işçi sayısı; Avrupa’ da yüz binde altı, Türkiye’ de ise binde 24’ dür. Diğer bir ifade ile biz Avrupa’dan altı kat daha fazlayız. Sadece ölümle sonuçlanan iş kazalarında ise; Avrupa’da binde 2, Türkiye’de binde 17’dir.

3. 2004 YILI SSK İSTATİSTİKLERİNE GÖRE İŞ KAZALARININ KAZA TİPLERİNE GÖRE DAĞILIMI(Sayısı 1000 in altında olan kaza tipleri dahil edilmemiştir.)

4. Kazalar dolayısıyla meydana gelen zararın büyüklüğü, o işyerindeki yöneticinin tehlikeleri ve kontrol edilebilecek riskleri önceden tespit edememiş ise, tamamen şansa kalmıştır.

5. OYSA; Kazaları azaltmanın en etkin yolu, kazalara neden olan hususları kontrol etmek, bir başka deyişle nedenlerini ortadan kaldırmaktır.

6. İŞ KAZALARINDA EKONOMİK KAYIPLAR DOĞRUDAN KAYIPLAR DOLAYLI KAYIPLAR

7. Hesaplanabilen Maliyet Hesaplanması Güç Maliyet Sigortalanmamış Maliyet

8. HSE (Health & Safety Executive) yaptığı bir araştırmada; • İnşaat yapan bir firmanın proje bedelinin % 8’i • Mandıra işlerini yapan bir firmanın işletme maliyetinin % 1.4’ü • Nakliyat işini yapan bir firmanın karının % 37’si • Petrol arama işlerini yapan bir firmanın potansiyel üretiminin % 14.1’i • Sağlık hizmetlerini veren bir firmanın yılık işletme maliyetinin % 5’i • olduğu tespit edilmiştir.

9. Yine aynı araştırmaya göre, İngiltere’de; İş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle yılda yaklaşık 30 milyonun üzerinde iş günü kaybedilmekte, maliyetinin ise yaklaşık 750 milyon Sterline mal olmaktadır. Diğer bir anlatımla, bir kazanın maliyeti 25 milyon sterlin’dir.

10. Belçika’da;iş göremezliğe neden olmayan hafif yaralanmalı kazaların maliyeti kaza başına ortalama 100 Euro,. Geçici iş göremezliğe neden olan kazaların maliyeti kaza başına 1.000 Euro, Sürekli iş göremezliğe (sakatlığa) neden olan her bir kazanın maliyeti ise ortalama 4.000 Euro’dur.

11. KAYITLARI DÜZGÜN TUTULAN VE OHSAS 18001 BELGESİ OLAN BİR İNŞAAT FİRMASININ 2001 – 2005 YILLARINA AİT KAYITLARINDA YAPILAN BİR ARAŞTIRMADA

12. KAYITLARI DÜZGÜN TUTULAN ÜÇÜNCÜ BİR İNŞAAT FİRMASININ 1999 – 2003 YILLARINA AİT KAYITLARINDA YAPILAN BİR ARAŞTIRMADA;

13. YÜKSEKTE ÇALIŞIRKEN DÜŞEN İŞÇİNİN GÖREVİNİN VE YARALANAN UZVUNUN YÜZDELERİ

14. BU HER İKİ ARAŞTIRMAYA GÖRE; • DÜŞME SONUCU YARALANAN BİR İŞÇİNİN İŞVERENE • ORTALAMA MALİYETİ: 86.91YTL. VEYA 64.38 $’dır.

15. 1997-1999 yılları arasında toplam 8.250 işçi arasından derlenen başka bir araştırmada; 314 iş kazasından her bir kazanın toplam maliyetinin 828.44 $ olduğu, bunun 534.23 $’nın direkt maliyet olduğu, 294.21 $’nın ise indirekt maliyeti olduğu hesaplanmıştır. Ölümlü bir iş kazasının toplam maliyeti de 71.554 $ olduğu hesaplanmıştır. (Bu maliyetin içerisinde maddi ve manevi tazminatlar ile mahkeme ve avukatlık giderleri de bulunmaktadır.)

16. Türkiye’de ; Örneğin ölümlü bir kaza nedeniyle kaybedilen 71.554 $ karşılığında; Bir inşaatta 1.430 m3 BS 25 beton dökülebilir veya bir binanın dış cephesi 1.780 m2 seramikle kaplanabilir ya da bir inşaata 145 Ton demir satın alınabilirdi.

17. Kaldı ki, bazı kazaların olmadan önceki maliyeti de sıfırdır. Örneğin, inşaatın mekanik şaftında montajcı olarak çalışan işçinin elindeki taş motorunun patlaması nedeniyle yaralanmasından dolayı işverene maliyeti 64,38 $’dır. Olmaması için montajcı, elindeki spiral taş motorun koruyucusunu çıkarmasaydı ne kendisi, ne de başka bir işçinin yaralanmasına neden olmayacaktı dolayısıyla böyle bir önlemin işverene maliyeti, sıfır olacaktı.

19. İŞ KAZALARI MALİYETLERİ

20. İŞLETMELERDE KAZA MALİYETLERİNİN GÖRÜNÜMÜ İş kazalarında direkt maliyetin ve indirekt maliyete oranı: Ortalama : 1/4 Emek yoğun endüstri : ½ - 1/10 Sermaye yoğun endüstri : 1/5 – 1/20 • BİLİNEMEYEN MALİYETLER • . Vicdani rahatsızlık • . Moral bozukluğu • . İtibar kaybı

21. YÜKSEKTEN DÜŞME KAZASI (İskelenin devrilmesinden kaynaklanan)

25. İŞ KAZALARININ MALİYETİNİHESAPLAMA YÖNTEMİ

26. İş kazalarının maliyeti

27. HESAPLANABİLEN MALİYET (DİREKT MALİYET) (Sigortalanabilen-the insurable costs)DİREKT MALİYET(HESAPLANABİLEN) (SİGORTALANMIŞ)

28. DİREKT MALİYET • İşçilerin ödenmiş sigorta primleri • Kaza geçiren işçi/işçilerin sağlık giderleri • İlk iki gün için ödenen ücretler • Ödenen tazminatlar (rücu davaları dahil) • Mahkeme giderleri • Özel sigorta primleri

29. HESAPLANABİLEN MALİYET (DİREKT MALİYET) (Sigortalanabilen-the insurable costs)İŞYERİ REVİRİNDEKİ TEDAVİNİN MALİYETİ

30. HESAPLANABİLEN MALİYET (DİREKT MALİYET) (Sigortalanabilen-the insurable costs)DİSPANSERDE VEYA HASTANEDE TEDAVİNİN MALİYETİ

31. HESAPLANABİLEN MALİYET (DİREKT MALİYET) (Sigortalanabilen-the insurable costs)İNDİREKT MALİYET(HESAPLANMASI GÜÇ) (SİGORTALANMAMIŞ)(GİZLİ MALİYET)

32. İNDİREKT MALİYETLER A. Kaza maliyetini dolaylı etkileyen ve hesaplanması güç olan potansiyel maliyet, B. Kaza maliyetini dolaylı etkileyen ve hesaplanması mümkün olan potansiyel maliyet,

33. İNDİREKT MALİYETLER A. Kaza maliyetini dolaylı etkileyen ve hesaplanması güç olan potansiyel maliyet: • Kaza nedeniyle kesintiye uğrayan üretim kaybının maliyeti, • Birlikte çalışanların kazadan dolayı korku veya psikolojik nedenlerle üretimde meydana gelen verim kaybının maliyeti, • Kazalının yerine alınan işçinin işe uyumunda oluşan verim kaybının maliyeti, • Malzeme, ekipman veya tesisin kaza nedeniyle hasara uğraması sonucu üretimin kesintiye uğraması nedeniyle üretim kaybının maliyeti, • Kaza nedeniyle üretimde oluşan kalite bozukluğunun maliyeti, • Kazada yaralan işçinin iyileşip iş başı yaptıktan sonra veriminin düşmesinden dolayı oluşan maliyeti,

34. İNDİREKT MALİYETLER B. Kaza maliyetini dolaylı etkileyen ve hesaplanması mümkün olan potansiyel maliyet:

35. ( a x b ) + ( c x d ) e = Kazaya uğrayan işçinin ve birlikte çalıştığı işçilerin, iş başı yaptıktan sonra verimlerinin düşmesi ile ilgili maliyeti: Kazazede sayısı ( a ) İyileşme süresi (gün) ( b ) Ortalama günlük işçi ücreti ( e ) Kaza nedeniyle işi bırakan işçi sayısı ( c ) İş bırakan işçinin ayrıldığı zaman ile yerine yeni alınan işçinin işe başladığı zaman arasındaki süre (d)

36. Kazaya uğrayan işçi yüzünden; birlikte çalıştığı işçilerin kaza nedeniyle çalışamadıkları iş süreleri için ödenen ücretlerin maliyeti: (a) Kaza geçiren işçiye tıbbi müdehale (gerek revire gerekse sağlık kuruluşuna götürülmesi) için harcanan süre (ilk yardım, ulaşım, hastaneye refakat v.b.) /saat (c) Ortalama işçi saat ücreti /TL. (b) Kaza geçiren işçi ile ilgilenen kişilerin ulaşım gideri/TL. (d) Kaza yerinde ve çevresinde diğer kişilerin olayı izleme ve konuşma nedeniyle çalışılamayan dolayısıyla üretim yapılmadan geçen toplam süre/saat (a + d ) c + b =

37. Meydana gelen iş kazasının zorunlu kıldığı “fazla mesainin” maliyeti: ( a ) Kaza geçiren işçi yerine çalıştırılan işçi sayısı/kişi ( b ) Yaptırılan çalışma için harcanan süre/saat, ( c ) Ortalama fazla mesai saat ücreti/TL (a x b) c =

38. Kazada hasara uğrayan tesis, malzeme ve ekipmanın onarım ve bakımına yönelik maliyeti (a) Kaza nedeniyle malzeme ve ekipmandan gelen zarardan dolayı üretimin aksama süresi/ saat (b) ortalama maliyeti/TL. (c) Zarar gören malzeme ve ekipmanın taşınması, tamir edilmesi veya yenilenmesi için harcanan süre/saat (d) Ortalama maliyeti/TL. (a x b) + (c x d) =

39. Kaza geçiren işçi yerine alınan işçinin öğrenme süresinin maliyeti: (a) Kazadan sonra kazalının yerine alınan işçi sayısı/kişi (b) Yeni alınan işçilere verilen eğitimin süresi/saat (c) Eğiticinin saat ücreti/TL A x b c =

40. Sigortalanmamış tedavi giderlerinin maliyeti: • All Risk veya Mali Mesuliyet sigorta poliçesinin bedeli

41. Devlet’ in soruşturma görevlilerinin (polis, müfettiş, hakim, savcı, bilirkişiler v.b.) ya da medya elemanlarının işyerindeki üst düzey yöneticilerine kaybettirdikleri iş sürelerinin maliyeti: (a) Resmi görevliler ile ilgilenen yönetici veya idari personel sayısı/kişi (b) Bu kişilerin ilgilenme süresi/saat (c) Bu kişilerin ortalama saat ücreti/TL a x b x c =

42. SONUÇ: Kazaların maliyeti indirekt maliyetleri de dahil bilinebilseydi o işletmede iş güvenliği ile ilgili önlem ve kurallar tereddütsüz uygulanırdı.

43. 25 sene önce İngiltere Endüstri Konfederasyonu sözcüsünün İş Sağlığı ve güvenliği konusundaki Robens Komisyonu’nda yaptığı bir açıklamada; “Şirket bazında, iş kazaları ve meslek hastalıklarının doğurduğu maliyetleri derhal ve basit bir şekilde ölçebilecek bir formülün geliştirebilmiş olmasının iş kazalarının ve bunun sonucunda meydana gelen yaralanmaların, sakatlanmaların ve ölümlerin azaltılmasında çok önemli bir katkısının olacağı” ifade edilmiştir.

44. TEŞEKKÜR EDERİM