261 likes | 1.15k Views
Złamania C1. Złamania C1 dotyczą najczęściej ludzi młodych, poniżej 30 roku życia. Najczęstszą przyczyną są urazy komunikacyjne i sportowe ( pływanie i nurkowanie). Stanowią one 2% urazów kręgosłupa i 10% urazów odcinka szyjnego kręgosłupa.
E N D
Złamania C1 dotyczą najczęściej ludzi młodych, poniżej 30 roku życia. Najczęstszą przyczyną są urazy komunikacyjne i sportowe ( pływanie i nurkowanie). Stanowią one 2% urazów kręgosłupa i 10% urazów odcinka szyjnego kręgosłupa.
Krąg szczytowy, spośród wszystkich, ma bardzo specyficzną budowę. Nie posiada tak zwanej części centralnej w postaci trzonu, który wchodzi w skład obrotnika. Posiada za to bardzo rozbudowane masy boczne z dużymi powierzchniami stawowymi dla kłykci potylicy oraz dla obrotnika. Obie powierzchnie leżą przednio-bocznie w stosunku do kanału kręgowego. Jest to przyczyną całkowicie odmiennej osi przenoszenia obciążeń i kierunku działania wektorów sił, niż w odcinku od C3 i poniżej.
W związku z brakiem krążków międzykręgowych połączenia pomiędzy potylicą A C1 i C1 a C2 odbywają się dzięki więzadłom i przyczepom mięśniowym.
Klasyfikacja złamań C1. Opisanych jest 5 typów złamań C1. Typ I Złamanie tylnego łuku, najczęstsze.
Typ 2. Złamania obejmujące część boczną C1. Określane są one często jako złamania dwu- lub trzyfragmentowe łuku C1
Typ 3. Złamanie wybuchowe łuku C1, nazywane złamaniem Jeffersona. (Złamanie czterofragmentowe z symetrycznym przemieszczeniem Złamanych mas bocznych.)
Typ 4. Złamanie horyzontalne przedniego łuku. Inaczej złamanie awulsyjne guzka przedniego.
Typ 5. Złamanie wyrostka poprzecznego, jedno lub obustronne.
Złamanie tylnego łuku powstaje z mechanizmu przeprostnego. Punktem podparcia dźwigni są powierzchnie stawowe i ząb obrotnika. W mechanizmie tym potylica klinuje łuk C1 opierając go na łuku C2, a powstałe siły ścinające łamią go.
Złamanie Jeffersona powstaje jako kombinacja działania poziomych sił ścinających i nacisku pionowego. White, Panjabi, Altoff
Rozpoznanie. Klasyczne badanie rtg ap i boczne, rtg przez otwarte usta. Badanie KT przesądza rozpoznanie. Cięcie tzw. gęstymi warstwami 1,5 do 2,0 mm oraz rekonstrukcja 3-D.
Leczenie. Istnieje bardzo duża rozbieżność w określeniu wskazań do leczenia zachowawczego czy operacyjnego. Także leczenie zachowawcze może obejmować proste zastosowanie kołnierza albo gorsetu typu Minerwa. Leczenie operacyjne obejmuje bardzo szerokie spektrum, od wczesnych stabilizacji C1-C2 do usztywnienia C0-C2/4.
Typ I. Złamania tylnego łuku mogą być leczone zachowawczo. Pęknięcie tylnej części łuku w istotny sposób nie zaburza stabilności i nie powoduje uszkodzenia struktur więzadłowych. Około 2-3 miesięcy wystarcza na osiągnięcie zrostu, a częstość niepowodzeń jest niezwykle mała. Około 50% złamań typu I przebiega z uszkodzeniem innych poziomów kręgosłupa szyjnego, mając wpływ na jego stabilność jako całości i mogą wtedy wymagać leczenia operacyjnego.
Typ II Wybór metody leczenia jest zależny od stopnia przemieszczenia mas bocznych, możliwości uzyskania nastawienia i od uszkodzeń współistniejących. Tego typu złamania często towarzyszą złamaniu typu II zęba obrotnika. W takich przypadkach zdecydowanie efektywniejsze wydaje się leczenie operacyjne. W innych może wystarczyć unieruchomienie w gorsecie lub zastosowanie halo.
Typ 3. • Wybór metody leczenia jest często indywidualny. • Decydują dwa elementy: • Urazy współistniejące. • Stopień przemieszczenia odłamów: <7mm lub >7mm >7 mm jest także niejednoznaczny. Może wystarczyć przyłożenie osiowego wyciągu z siłą wzrastającą od 5 do 20! Kg i utrzymanie 4-6 halo. od 5 do 20! Kg
Preferujemy leczenie operacyjne. Zespolenie C1-C2 metodą Magerla ( do tej pory nie stosowane w Klinice) Zespolenie C1-C2 techniką Gallie***** Zespolenie czaszkowo-potyliczne.