310 likes | 822 Views
Middelnederlandse Letterkunde. Het begin van de Nederlandse literatuur. Middelnederlandse Letterkunde. Middeleeuws feodalisme. De koning (leenheer). De leenman (edele: graaf, hertog e.d.). De horigen . De vrije boeren, handelslieden, ambachtslieden. Middelnederlandse Letterkunde.
E N D
Middelnederlandse Letterkunde Het begin van de Nederlandse literatuur
Middelnederlandse Letterkunde Middeleeuws feodalisme De koning (leenheer) De leenman (edele: graaf, hertog e.d.) De horigen De vrije boeren, handelslieden, ambachtslieden
Middelnederlandse Letterkunde Middeleeuwse standenmaatschappij Adel Geestelijkheid Burgerij
Middelnederlandse Letterkunde Teksten uit ons omringende landen: ± 800: Hildebrandslied, oudhoogduits heldendicht ± 900: Beowulf, oudengels heldenepos ± 1100: Chanson de Roland, oudfrans heldenepos ± 1200: Nibelungenlied, middelhoogduits heldendicht
Hebban olla vogela Hebban olla vogela nestas hagunnan Hinase hic enda thu Wat umbidan we nu ► Bodleian Library, Oxford ► Probatio pennae ► ± 1100 West-Vlaams ► Oudnederlands
Middelnederlands Van 1200 tot 1500 Geen standaardtaal, wel dialecten Vóór 1300: meer dan de helft der teksten komt uit Brugge 14e en 15e eeuw: ook Brabant en Holland
Middelnederlands Orale literatuur Troubadours Sprooksprekers Publiek: adel, het hof
Middelnederlands Het scriptorium monniken (on)geletterdheid
Middelnederlands Handgeschreven boeken: manuscripten Perkament vervaardigen Belijning aanbrengen Kopiïst schrijft over Corrector verbetert fouten Rubricator voegt rode koppen toe Illuminator voegt miniaturen toe Katernen tot boek vouwen Boekomslag maken van met leer bekleed hout
Middelnederlands Handschriften Het Gruuthuse handschrift Te bekijken bij: http://www.kb.nl/galerie/gruuthuse/index.html
Middelnederlands Handschriften Getijdenboeken De gebroeders van Limburg uit Nijmegen Les très riches heures du Duc de Berry
Middelnederlands Les très riches heures du Duc de Berry
Middelnederlands Les très riches heures du Duc de Berry
Middelnederlands De ridderromans De voorhoofse ridderroman = Frankische of Karelromans (naar Keizer Karel de Grote) • Roelantslied (rond 1100) • Karel ende Elegast (1200)
Middelnederlands Van voorhoofs naar hoofs Een culturele omwenteling • de rol van de man (ridder) • de positie van de vrouw (jonkvrouw) • de hoofse minne
Middelnederlands De ridderromans De hoofse ridderroman (13e eeuw) Brits-Keltische of Arthurromans • Ferguut • Roman van Walewein • Lanceloet en het hert met de witte voet Oosterse en klassieke ridderroman • Tprieel van Troyen
Middelnederlands Onze eerste dichter, minnepoeet: Hendrik van Veldeke Uit het Maasland, omgeving Hasselt (B. Limburg) 2e helft 12e eeuw
Middelnederlands Hendrik van Veldeke Ez tuont diu vogelîn schîn,Daz siu die boume sehent gebluot,Ir sanc machet mir den muotSô guot, daz ich vrô binNoch trûric niht kan sîn.Got êre sî, diu mir daz tuot,Al über den Rîn,Daz mir der sorgen ist gebuot,Aldâ mîn lîp verre ist in ellende. De vogels laten wetendat ze de bomen in bloei zien staan.Hun lied stemt mijzo goed dat ik vrolijk benen niet treurig kan zijn.God moge haar eren die ditzelfde bij mij losmaaktvanaf de overkant van Rijnzodat mijn zorgen verdwijnenhoewel ik in een ver vreemd land ben.
Middelnederlands De rol van de kerk en de clerus ► Alles draait om godsdienst ► Het leven staat in dienst van God ► Ontwikkeling van het volk is afhankelijk van de kerk ► Kloosterscholen zijn vaak de enige scholen ► onderwijs alleen toegankelijk voor clerus en adel
Middelnederlands Opkomst van het toneel Het vroegste middeleeuwse toneel is in kerken ontstaan. ► passie- en paasspelen ► heiligenlevens Kluchten buiten de kerk Ernstig wereldlijk toneel ► De vier abele spelen zijn de vroegste voorbeelden van ernstig wereldlijk toneel in Europa : ± 1350. Handschrift-Van Hulthem Esmoreit Gloriant Lanseloet van Denemerken Vanden Winter ende vanden Somer
Middelnederlands De rederijkers Literatuur in wedstrijdvorm vijftiende en zestiende eeuw rederijkerskamers stadsdichters, bijv. Anthonis de Roovere (Brugge) Elckerlijc Mariken van Nieumeghen
Middelnederlands De boekdrukkunst Laurens Janszoon Coster (Haarlem) Johannes Gutenberg (Mainz) ±1455 ◄ De Gutenbergbijbel 1477 verscheen de Delftse Bijbel (eerste gedrukte boek in de Nederlandse taal
Middelnederlands De boekdrukkunst Het begin van alfabetisering Het begin van informatieverspreiding Versnelling van informatieverspreiding Steeds meer mensen hebben toegang tot kennis De wetenschap zoals wij die kennen, kan op gang komen
Middelnederlands Internet en middelnederlandse literatuur http://www.literatuurgeschiedenis.nl http://www.dbnl.org/ http://www.kb.nl/ http://www.kb.nl/manuscripts/ http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/ http://www.gutenberg.org/browse/languages/nl http://www.huisbergh.nl/Middeleeuwse-handschriften.php http://www.meermanno.nl/pdf/boekzaal_11_2007.pdf
Middelnederlands Einde