370 likes | 750 Views
Кіріктірілген білім беру бағдарламасының халықаралық деңгейдегі танымал бағдарламалармен сәйкестігі. Жанар Әбділдина және Кристина Римини Қазан 201 4 ж. Үздіксіз өзгерістегі әлем контексі.
E N D
Кіріктірілгенбілім беру бағдарламасының • халықаралықдеңгейдегітанымалбағдарламаларменсәйкестігі ЖанарӘбділдинажәнеКристина Римини Қазан2014 ж.
ҮздіксізөзгерістегіәлемконтексіҮздіксізөзгерістегіәлемконтексі «Адам мен қоғамөміріндеорасанзорпроблемалартуындататынжаһандану мен модернизацияәлемдіжоғарықарқынменөзгертуде.Мектептероқушылардыадамдарданөзгемәдениеттердіңадамдарыменынтымақтасуды, түрліидеялар мен пікірлерді, құндылықтардықұрметтейбілудіталапететін; осы өзгешеліктердіесепке ала отырып, өзарасенім, ынтымақтасумәселелеріншешуіқажетболатын, оныңөзіндекөбінесекеңістік пен уақыттытехнологияларкөмегіменбағындыратын; өмірлеріұлттықшекарашегіненәлдеқайдаасыпкететінсұрақтарғатәуелдіболатынәлемдеөмірсүругежәнежұмысістеугедайындауықажет.» Андреас Шлейхер ЭЫДҰ (2014)
Халықаралық өлшеулер • PISA, PIRLS, TIMSS • Халықаралықөлшеулердіңнәтижелерібілім беру жүйесініңқандайсипаттамаларыүздікнәтижелергеәкелетінітуралыидеялардытаратуғакөмектесеалады • Білім беру стандарттарын жақсарту үшін пайдаланылуы мүмкін
Білім беру парадигмасынөзгерту [Дэвид Харгривстенбейімделген(2006)]
Білім беру мазмұнынжаңартудыңөзектілігі
Білім беру практикасының жаңаруы Қазақтыңкөрнектіағартушысы Ж. Аймауытов, білім беру мазмұнынталдап, ХХ ғасырдыңбасында-ақескібағдарламаныңкемшіліктерінатапкөрсеткенеді: А) Ескі программаның кемшілігі: қай адамның өміріне түрліше керексіз, пайдасыз, қысыр біліммен баланың басын қатыратын. Б) Мектеп бүгінгі қолма-қол өмірді, тұрмысты, саясатты оқытпай, баланың күндегі көріп-біліп жүрген, қызық көретін нәрсесін үйретпей, алда қашанғы өткенді, тарихты, алыстағы елдерді, жерлерді жаттатып, кітаптан оқытып, заманнан алыстататын. В) Баланың өз бетімен өнер-білім табуына бөгет болатын жасықтыққа, қорқақтыққа үйрететін. Г) Пәндердің бірімен-бірі байланыспайтын, жазылса үйлеспейтін, үйлеспек тұрсын біріне бірі қайшы кеп, бірінің шын дегенін бірі өтірік мансұқ қып отыратын.
Білім беру практикасыныңжаңаруы «Мемлекеттіңміндеті – осығанбарлықжағдайдыжасау. Мен әлемніңозықелдеріарасындағыОтанымыздыңлайықтыБолашағығанақазақстандықтардымәңгіліккебіріктіретінінесенімдімін. Бүгінмен дамыған 30 елдіңқатарынакіружоспарымыздыұсынғымкеледі… …барлықдамығанелдердіңсапалыбірегейбілім беру жүйесі бар. Ұлттықбілімберудіңбарлықбуыныныңсапасынжақсартудабіздіауқымдыжұмыскүтіптұр. Мектептүлектеріқазақ, орысжәнеағылшынтілдерінбілугетиіс. Олардыоқытунәтижесіоқушылардыңсындарлыойлау, өзіндікізденіс пен ақпараттытереңталдаумашығынигеруболуға тиіс.» Н.Ә. Назарбаев www.strategy2050.kz
Болашаққақадам • Көшіріпалусаясатыемес, ұлттықжәнехалықаралықүздіктәжірибенікіріктіру • Келешекжасұрпақтыңқажеттілігінесайнәтижегебағдарлану • Жаһандану мен модернизация мүмкіндігінесепке ала отырыпміндеттердішешуүшінхалықаралықстандарттарғасәйкестік
Білім беру жүйесініңбірізділігі • «Білім беру жүйесініңбірізділігі»: «Ұлттықбілім беру бағдарламасының, оқулықтардыңмазмұны, оқытудыңмазмұны, педагогика, бағалау, ынталандыружәнекөтермелеуқұралдарыбірретпенжалғасып, бір-бірінтиімдітолықтырғанжағдайдажүйеүйлесімдіәрібіріздіболыпесептелеалады» Оэйтс (2014) • «Білім беру жүйесініңбірізділігі» білім беру саясатыныңнегізгімақсатыболуытиіс • Жүйеніңбарлықэлементтерібірретпенжалғасуықажет • Білім беру бағдарламасы, оқулықтар, т.б. үшінүлгілермазмұныдәлелдергенегізделген, жасерекшеліктерініңбаспалдақтарытүріндекөрсетілуікерек
НЗМ ДББҰ білім беру бағдарламасыныңтұжырымдамалықтәсілдемелері Әлеуметтік-сындарлылықтәсілдемесі: • Алдыңғыбілімдерінпайдалануарқылыжаңабілім мен тұжырымдардыдамытуғабағытталған • Білімінпайдалануды, сын тұрғысынанойлаудыжәнерефлексиянықолдайтынтереңдетілгеноқуғабағытталған • Білімдіберудің «дәстүрлі» тәсілдемелеріменсалыстырғанда, оқытудағыүлкенілгерілеугеәкеледі(Хэтти 2011)
Спиральдібілім беру бағдарламасы «Бізкезкелгенпәнкезкелген бала үшіндамудыңкезкелгенсатысындазияткерлікәділтүрдетиімдіоқытылааладыдегенболжамнанбастаймыз…» (Брунер, 1960:33) «Білім беру бағдарламасыәзірленубарысында осы негізгіидеялардыбірнешеретпысықтауыжәнеоқушытолықтүсінікалғаныншаоларғасүйенуіқажет». (ibid:13)
Спиральдібілім беру бағдарламасы Бастыерекшеліктері • Оқушымектептебілімалубарысындатапсырманы, тақырыптынемесепәндібірнешеретқарастырады • Тапсырманемесетақырыпәркезеңсайынкүрделенебереді • Жаңабілімалдыңғыбілімменбайланысты, сондай-ақбұрыннан бар ақпаратконтексіндеберіледі Артықшылықтар • Ақпаратәркезеңсайынбекітілетүседі • «Қарапайымнанкүрделіге» дейінлогикалықілгерілеу бар • Оқушыларғаоқытудыңкүтілетінмақсаттарынақолжеткізуүшіналдыңғыбілімдерінпайдалануғамүмкіндікберіледі.
Жүйелік-әрекеттіктәсілдеме Жүйелік-әрекеттіктәсілдеменіңфункциялары: • Оқушыларды білім алуға үйрету (білім алуды оқыту) • Оқушыларды өмір сүруге үйрету (өмір үшін оқыту) • Оқушыларды бірге өмір сүруге үйрету (бірлескен өмір үшін оқыту) 21-ғасырға арналған, Жак Делар төрағалық ететін халықаралық білім беру комиссиясының баяндамасынан «Білім беру: жасырын қазына»
Мазмұнныңтеңгерімділігі «…Көрсеткіштеріжоғарыелдердегіоқуматериалдарындатақырыптар аз, сондай-ақ осы тақырыптарәлдеқайдатереңәріжүйелітүрдеоқытылады» (Шмидт жәнеПрауат 2006) Бағдарламалар тым егжей-тегжейлілікпен және абстрактілі теориялық материалдармен жүктелмеген
Білім мен дағдылардыңүйлесімі • «Бірнәрсенібілу…» ғанаемес, «… қалайекенінбілу» және «… істейалу» • Оқушыларстандарттыжәнежаңажағдайлардаміндеттер мен проблемалардышешуүшінбіліміне, дағдыларына, ресурстарғасүйенеалады • Оқудыжақсартуүшіндағдылардыдамытужәнепайдалану БілімДағдылар
Халықаралықдеңгейдегібілім беру бағдарламаларындағыдағдылар Дағдылароқытудыңпәндіксалаларыменқатаржүреді
НЗМ ДББҰ білім беру бағдарламасындағыдағдылар • Сын тұрғысынанойлау • Біліміншығармашылықпенпайдалану • Проблемалардышешужәнешешімқабылдаудағдылары • Зерттеушілікдағдылары • Коммуникативтікдағдылар • Топ ішіндежәнежекежұмысістейбілу • АКТ дағдылары
Білім беру бағдарламасыныңерекшеліктері • Оқубағдарламалары • нәтижеге – оқытумақсаттары • дағдылардыдамытуға • оқытудыңинновациялықтәсілдерінпайдалануғабағытталған. • Оқужоспарлары • мұғалімдердіңсенімділігінқамтамасызетуүшінұсынылатынпедагогикалықтәсілдер, іс-әрекеттүрлері, ресурстартуралыақпаратты • шығармашылықүшіникемділікті, дараланужәнесындарлылықтықамтиды
Білім беру бағдарламасыныңерекшеліктері • Критериалдықбағалаудыңкіріктірілгенүлгісі • Оқытумақсаттарынасәйкестабыскритерийлеріненегізделгенқалыптастырушыбағалау • Дағдыларға баса назараударатынішкіжиынтықбағалау • Білімді, оны қолдануды, дағдылардықамтитынсыртқыжиынтықбағалау • Оқулықтыәзірлеу • Оқулықтардыңоқубағдарламасына сәйкестігінсараптау
Білім беру бағдарламасыныңерекшеліктері «Дүниежүзілікзерттеуоқытуданкүтілетінжаңанәтижелердіқалыптастырудағыбілімберу бағдарламасыныңстандарттары мен бағалаудыңмаңыздырөлінанықтады» Гриффин et al. (2012)
Сыртқыжиынтықбағалау Білімніңбағасы Қолданудыңбағасы Талдаужәнесинтезделгенбағалау
Халықаралықсәйкестік • Білім беру бағдарламасынәзірлеуүдерісі • Тәсілдеметуралыақпарат • Мазмұнтуралыақпарат • Бағалаудыәзірлеуүдерісі • Стандарттаркепілдігі • Баламалылыққабағытталған
Стандарттаржәнебаламалылық Нәтижелер A*, A, B, C, D немесеEбағаларықолжеткізілгенстандарттыбілдіреді, A* бағасы– ең жоғары, ал E– еңтөменбаға. Е бағасыныңстандартынантөменжетістіксертификаттакөрсетілмейді. Сертификаттабаламалылықтыбекіту ЖоғарыдеңгейпәндеріүшінA*, A, B, C, DнемесеEбағаларықойылғаноқушылар Кембридж университетініңемтихан синдикаты берген, Ілгерідеңгейдегі орта білімтуралыкуәлікті(GCE A Level) алғаноқушылардыңқолжеткізгенстандартынабаламалыстандартқақолжеткізгенболыпесептеледі.
Салыстырмалы талдау әдіснамасы БІЛІМ БЕРУ БАҒДАРЛАМАСЫ • Ортақсалалар мен айырмашылықтардыанықтауүшіноқытумақсаттарынсалыстыру. • Ортақмақсаттар мен оқытубағдарламасыныңмазмұнына баса назараударатынсауалнама. БАҒАЛАУ • Сұрақкітапшаларыныңкогнитивтікталабы Кембридж бағалаудызерттеубөліміәзірлегенқұралдарнегізіндеталданады.
СалыстырмалыталдауқорытындысыанализаСалыстырмалыталдауқорытындысыанализа “Негізгі қорытынды: екібағдарламаныдайындаудаайырмашылықтыңкөпболғанынақарамастан, екібағдарламаныңғылымидеңгейісәйкес. …осы курстыңбірінаяқтағаноқушылардағдылар мен түсініктердіңбаламалыдеңгейінеқолжеткізетініанық” (ДББҰ 11 және 12-сыныптардың емтихандарыныңсәйкестігітуралыесеп, 2013 жыл)
Нәтиже «Меніңше, тұрақсызәлемдебілімберудіңнегізгіқызметіжастарғаалдындағыбелгісіздіктібағындыруүшінқұзыреттіліктер мен өзінедегенсенімділіктіқамтамасызетуболыптабылады: басқашаайтсақ, оларжақсыоқушыболуыүшін... бастыміндет (мұғалімдердің) – өзоқушыларынаүздіксізөзгеретінәлемдеақылды бола білуқабілетіндарыту». Гай Клэкстон (1991)
ЗияткерлікмектептероқушыларыныңпікірлеріЗияткерлікмектептероқушыларыныңпікірлері «Енгізілген жаңа бағдарлама алынған білімді практика жүзінде шынықтыруға мүмкіндік береді» *** «Мен үшінтіл – бұлқарым-қатынасүшін, жаңапайдалыақпараталып, дүниетанымымдыкеңейтуүшінқажетқұрал, сондықтанжаңатілдіүйренеәрітілдібілудағдыларымдыжетілдіреотырып, мен үштілдіңбіріндеалынғанжаңабілімніңарқасындатұлғаретіндесөзсіздамимын» *** «Бағдарламаларөздігіненбілімалуғамүмкіндікбереді» *** «Бұлоқубағдарламасыоқушылардыүнеміізденуүстіндеболуғаитермелейді, ал олболсаалғанбілімдітереңдетіп, әртақырыптытолықтаймеңгеругемүмкіндікбереді» *** «Дәстүрлібағдарламабойыншабіз тек ережежаттасақ, Кіріктірілгенбілім беру бағдарламасыбойыншабізбәрінтәжірибедеүйренеміз» *** «Жоғарымектептепәндердітаңдаумүмкіндігі бар» *** «Түрліөзгерістерге, жаңашылдықтарға «имммунитет» қалыптасты»
ЗияткерлікмектепмұғалімдерініңпікірлеріЗияткерлікмектепмұғалімдерініңпікірлері «Бұлбағдарламабалалардыңбойындаөздігіненбілімалудағдыларын, талдаужасау, өзкөзқарасынқорғап, командадажұмысістеу, алғанбілімінөмірдеқолданабілуқабілеттерін, тілдікжәнекоммуникативтікдағдыларындамытады» *** «Дүниетанымдыкеңейтеді, оқушылар сын тұрғысынанойланудыүйренеді» *** «Мұғалімніңсабақтыжоспарлаудашығармашылықпенжұмысістеуінемүмкіндікбереді»
Сілтемелер Стратегия 2050, www.rnpc.kz/images/poslanie17_01_14.pdf Жүсіпбек Аймауытұлы «Комплекспен оқыту жолдары» (Мұғалімдерге, қайталама курстарға, тәрбие техникумдарына көмек), «Қазақ» баспасы, 1929ж. Отчет по сопоставимости программ старшей школы НИШ и Международной программы Кембриджа «A Level»б 2013г Отчет по сопоставимости экзаменов 11 и 12 классов АОО за 2013г. Доклад международной комиссии по образованию для 21 века под председательством Жака Делора «Образование: скрытое сокровище» Bruner, J. (1960) The process of education. Cambridge, Mass: Harvard University Press. Claxton, G. (1990) Teaching to learn: a direction for teaching. London: Cassell Education. Gipps, C. (1994) Beyond Testing: Towards a Theory of Educational Assessment. London: Falmer Press. Griffin, P. Blinkley M. Erstad, O. Herman, J Raizen, S. et al. (2012). Assessment and teaching of twenty-first century skills. Springer science and business media. Hattie, J. (2011) Visible Learning for Teachers: Maximizing Impact on Learning. London: Routledge. James, M. (2007) in Improving Learning How to Learn. Classroom, schools and networks. Improving learning series. Abingdon: Routledge. Milovanovitch, M. (2014) Reviews of National Policies for Education: Secondary Education in Kazakhstan. OECD Oates, T. (2010) Could do better: Using international comparisons to refine the national curriculum in England. Cambridge: Cambridge Assessment Schleicher, A. (Ed.) (2012) Retrieved from http://oecdeducationtoday.blogspot.fr/2014/04/educating-for-twenty-first-century.html Schmidt W & Prawat R 2006 Curriculum coherence and national control of education: issue or non-issue? Journal of Curriculum Studies vol38 no6 pp641-658