دانشگاه هنر اصفهان ۱۲ اسفند ۱۳۹۲

2. چند سخن که تار یخ ‌پژ و ها ن معماری درقلم آرند سخنی د ر با ر ۀ چند ا صطلا ح تا ر یخ معماری دانشگاه هنر اصفهان ۱۲ اسفند ۱۳۹۲

3. تاریخ معماری؟

4. اگر در میان دانشمندان یکی از رشته‌های علوم، در یک جامعۀ زبانی، دربارۀ اصطلاحات آن علم توافق نباشد، نشانۀ آن است که در آن جامعه آن علم وجود ندارد. پرویز ناتل خانلری. «برای زبان فارسی چه باید کرد؟». در: سخن، ش۷ (آذر ۱۳۴۹).

5. ساختن یا خواندن؟

6. مقام‌های دوگانه: خلق و فهم خلق ما در مقام آفریدن یا ساختن اثر معماری‌ایم. ما در مقام خواندن یا فهمیدن اثری هستیم که پیش‌تر ساخته شده است. فهم

7. معضل اصطلاحات

8. معضل اصطلاحات اقسام تأمل در اصطلاحات  فلسفی/ عقلی زبانی/ ریشه‌شناختی تاریخی/ عقلایی

9. History تاریخ تقویم مبدأ تقویم تاریخ درجۀ اول آفاق (هستی) تاریخ درجۀ دوم انفس (معرفت) زمانه

10. تاریخ فلسـفۀ Philosophy of History فلسفۀ نظری تاریخ تاریخ درجۀ اول آفاق (هستی) تاریخ درجۀ دوم انفس (معرفت) فلسفۀ انتقادی تاریخ/ فلسفۀ علم تاریخ/ فلسفۀ تحلیلی تاریخ

11. ما با کدام اینها کار داریم؟ تاریخ درجۀ اول آفاق (هستی) تاریخ درجۀ دوم انفس (معرفت)

12. چیستی و دامنۀ تاریخ معماری در نزد هرکس  بستگی تام به چیستی معماری در نزد او دارد. به این موضوع بازخواهیم گشت.

14. تاریخ معماری History of Architecture Architectural History عمل تاریخ معماری چیست؟  یعنی: اگر چه کنیم، کار تاریخ معماری کرده‌ایم؟

15. معماری دوران اسلامی؟ اگر چه کنیم، کار تاریخ معماری کرده‌ایم؟ معماری دورۀ سلجوقیان؟  معماری دورۀ پهلوی؟ معماری پس از انقلاب؟ معماری جهان اسلام؟ معماری ایران؟ معماری اصفهان؟

16. بررسی کالبدی مسجد جامع اردستان؟ اگر چه کنیم، کار تاریخ معماری کرده‌ایم؟ بررسی پدیدارشناختی مجموعۀ شیخ عبدالصمد اصفهانی در نطنز؟  بررسی نشانه‌شناختی برج آزادی؟ بررسی ساختارگرایانۀ محلات تهران در دورۀ ناصری؟ ...؟

17. به این موضوع از دو طریق می‌پردازیم: اگر چه کنیم، کار تاریخ معماری کرده‌ایم؟ کار تاریخ هنر  تأمل در علت‌های معماری

18. تاریخ هنر و نقد هنر

19. تاریخ معماری و نقد معماری

21. آیا کار تاریخ معماری با تاریخ‌نویسی معماری یکی است؟ 

22. . تاریخ معماری History of Architecture Architectural History . تاریخ‌نویسی معماری تاریخ‌نگاری معماری تاریخ‌نگاشت معماری Architectural Historiography

23. تاریخ‌نگاری معماری نوعی از کار تاریخ معماری است. هر تاریخ‌نگاشت معماری تاریخ معماری هست؛ اما هر تاریخ معماری تاریخ‌نگاشت معماری نیست.

24. تاریخ‌باوری (هیستوری‌سیسم) معتدل ویژگی‌های تاریخ‌نگاری معماری تبیین علّی 

25. مثال‌هایی از تاریخ معماری و تاریخ‌نگاری معماری

27. فرم (صورت) Form نظریه Theory تبیین علی Casual Explanation و یک موضوع مهم دیگر!

29. بند

30. بند کفشت را ببند.

31. زندان بند

32. عضدالدولۀ دیلمی امیر را ساخت بند

33. پادشاهم که به دست تو اسیر افتادم توام آزادم بند من از آن روز که در

34. جز کلمه کلمه = سیاق (context) جز متن متن (text) بند

35. = سیاق (context) جز اثر اثر

36. اوضاع و احوال شرایط پیرامون محیط زمینه و زمانه زمینه بستر جوّ سیاق Context

37. حوزه‌های دوگانه: اثر و سیاق اثر محصول معماری (بنا، مجموعه، محوطه، شهر، ...) به دیدگاه محقق بستگی دارد. سیاق

39. تاریخ معماری آیا تاریخ معماری با تاریخ معماریانه یکی است؟ History of Architecture  Architectural History

41. چیستی و دامنۀ تاریخ معماری در نزد هرکس  بستگی تام به چیستی معماری در نزد او دارد.

42. علت‌های چهارگانه (علل اربعه) معما ؟ ی ر

43. علت‌های چهارگانه (علل اربعه) ارسطو: به شناخت چیزی نایل نمی‌شویم مگر اینکه به «چرایی»اش دست یابیم؛ یعنی به «علت»اش. علت بر چهار نوع است: material cause علت مادی formal cause علت صوری efficient cause علت فاعلی final cause علت غایی

44. علت‌های چهارگانۀ پیراهن علت مادی پارچه ویژگی‌های صوری پیراهن علت صوری خیاط علت فاعلی پوشش علت غایی

45. علت‌های چهارگانۀ معماری (اثر معماری) علت مادی سنگ، آجر، چوب، ... شکل، بافت، تناسبات، ترکیب، ... علت صوری معمار، بنّا، کاشی‌تراش، خطاط، بانی، حامی، ... علت فاعلی سکونت علت غایی یا بررسی رابطۀ اینها یا بررسی یکایک اینها، بررسی همۀ اینها، مطالعۀ معماری/ تاریخ معماری است.

46. مؤلفه‌های سه‌گانه پدیدآورنده معمار، بنّا، حامی، بانی، ...، جامعه (علت فاعلی) اثر: بنا، مجموعه، شهر، ... (علت صوری، علت مادی، علت غایی) محصول انسان: فرد، گروه، جامعه، همۀ انسان‌ها بهره‌بردار یا بررسی رابطۀ اینها یا بررسی یکایک اینها، بررسی همۀ اینها، مطالعۀ معماری/ تاریخ معماری است.

48. تاریخ معماری اثر و سیاق صورت/ کالبد در تاریخ معماری نقد معماری نظریه در تاریخ معماری تاریخ‌نگاری معماری تاریخ معماریانه        پدیدآورنده و محصول و بهره‌بردار علت‌های معماری مقوله‌های معماری امروز و دیروز رویداد، شاهد، مدرک، منبع در تاریخ معماری    

49. م والسلا