«به نام ایزد دانا»

1. «به نام ایزد دانا»

2. نجات دریایی بررسی اجمالی جستجو و نجات دریایی A Brief Review on Maritime Search And Rescue

3. TITANIC • تایتانیک به چه معناست؟ • توانا، دارای اندازه و قدرت استثنایی • تایتن ها در افسانه های یونان باستان، خدایان نامیرا بوده اند. • از این رو و به این امید که هیچ اتفاقی برای این کشتی رخ نخواهد داد، شرکت بریتانیایی «وایت لاین» نام آن را تایتانیک گذاشت و پس از غرق شدن تایتانیک در سال 1912، کشورها به صرافت افتادند تا راه حلی برای نجات افراد در دریا بیابند.

4. اضطرار و نجات • با اینکه فرهنگ دریانوردی، بر لزوم شتافتن کشتی‌ها به یاری شناورهای دچار اضطرار تاکید دارد، اما هیچ سیستم بین‌المللی عملیات جستجو و نجات را پوشش نمی‌داد. در برخی مناطق، سازمان‌های منسجمی برای ارائه کمک‌های فوری و مؤثر وجود داشت و در برخی نواحی هیچ سازمانی از این دست مشاهده نمی‌شد. • این امر، در قرن بیستم، موجب پدید آمدن پیمان نامه های متعددی برای نجات افراد، اموال و شناورهای در حال اضطرار در سطح دریاها گردید.

5. نجات • اصولاً، نجات بر دو قسم است : • نجات افراد • نجات اموال البته باید توجه داشت که در مرحله نخست وظیفه فرمانده نجات جان انسانهایی است که درمعرض هلاکت قرار دارند و در مرحله بعدي معافیتی است که براي مالک کشتی بابت خسارات ناشی از عملیات نجات منظور شده است.

6. پیمان نامه ها • پیمان نامه بین المللی ایمنی جان افراد در دریا (سولاس)، لندن 1974 International Convention for the Safety Of Life At Sea (SOLAS.) London, 1974 • پیمان نامه بین‌المللی تجسس و نجات دریایی ۱۹۷۹ International Convention on maritime Search And Rescue, 1979 • پیمان نامه بین‌المللی نجات دریایی ۱۹۸۹ International Convention on Salvage, 1989

7. سولاسSOLAS • شکل و نسخه کنونی سولاس، به عنوان مهمترین پیمان نامه امنیت در دریا محسوب می گردد. • این پیمان نامه پیش از تشکیل IMO سه نسخه داشت که در سال های 1914، 1929 و 1948 به تصویب رسیده بودند. • اما در سال های 1960 و 1974 بازنگری و تصویب نسخه جدید این پیمان نامه در دستور کار IMO قرار گرفت که بازنگری 1974 نسخه امروز آن را به همراه یک پروتکل الحاقی تشکیل می دهد. • ایران نیز در سال 1373 به آن پیوسته است.

8. سولاسSOLAS • این پیمان نامه، بیش از هر چیز بر نکات و ملزومات فنی کشتی ها تاکید دارد و هدف عمده آن تبیین حداقل استانداردهای مورد نیاز در ساختن و بهره برداری از کشتی ها از حیث ایمنی است. • متن اصلي پیمان نامهداراي يك مقدمه و 8 ماده است كه به مسائل كلي همچون تعهد كشورهاي ملحق شونده نسبت به اجراي مفاد پروتكل، نحوه لازم الاجرا شدن پروتكل و غيره مي پردازد. • این پیمان نامه دارای چندین پروتکل است که پروتکل اصلی آن مصوب سال 1978 است.

9. پروتکل 1978 • این پروتکل در سال 1978 تصویب و در سال 1981 لازم الاجرا شد. • اصلاحات انجام شده: 1. بازرسي هاي اجباري سالانه كشتي ها 2. بازرسي هاي برنامه ريزي نشده 3. الزامات مربوط به كنترل كشتي ها در بنادر • این پروتکل در تاريخ 78/12/4 به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيده و از تاريخ 79/9/9 براي جمهوري اسلامي ايران لازم الاجرا گرديده است.

10. سارSAR • این پیمان نامه در سال ۱۹۷۹ در سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) مشتمل بر یک مقدمه و ۸ ماده و یک ضمیمه به تصویب رسید که در سال ۱۹۸۵ لازم‌الاجرا شد و بالغ بر ۵۰ کشور به این پیمان نامه ملحق شده‌اند. • کشور ما نیز بر اساس ماده واحده مصوب ۱۳۷۳/۲/۲۱ مجلس شورای اسلامی به این پیمان نامه ملحق شده است. • هدف این پیمان نامه به وجود آوردن یک سیستم هماهنگ بین‌المللی در زمینه جستجو و شیوه‌های نجات کشتی‌ها و اشخاص مضطر در دریا است.

11. موضوع سار • دلیل و مبنای این پیمان نامه ارائه طریق و هماهنگ سازی ساکنان در خشکی برای کمک رسانی به کسانی است که در محاصره دریا هستند. • این پیمان نامه سازماندهی مراکز جستجو و نجات و عملیات جستجو و نجات را در یک منطقه مشترک پیش‌بینی کرده است. • پیمان نامه سار، مقدماتی در رابطه با اقدامات آمادگی، ایجاد نقشه‌ها و تعیین منطقه‌های عملیاتی، ایجاد مراکز اصلی و فرعی جستجو و نجات و همچنین در صورت بروز سانحه، روش‌های عملیاتی مؤثر را به طور کامل مورد پیش‌بینی قرار داده است.

12. الزامات «سار» برای اعضا • صدور هر مجوز لازم جهت ورود کشتی‌ها، هواپیما، پرسنل یا تجهیزات تجسس و نجات به سرزمین یا دریای سرزمینی خود • به عمل آوردن ترتیبات لازم با گمرکات مربوط، اداره مهاجرت یا سایر مقامات به منظور تسریع چنین ورودی • در اختیار نهادن و همکاری با دیگر اعضای متعاهد در صورت تقاضا • جستجو برای نجات فقط بایستی زمانی خاتمه یابد که هیچ امیدی در نجات زنده‌ماندگان وجود نداشته باشد.

13. نجات دریایی Salvage • پیمان نامه بین المللی نجات دریایی، معاهده ای است که در آوریل 1989 جایگزین پیمان نامه امداد و نجات در دریا (بروکسل 1910) گردید. • در سال 1996 لازم الاجرا شد و تا کنون 63 کشور به آن پیوسته اند که 51 درصد بازرگانان دریایی جهان را تشکیل می دهند. • این پیمان نامه بر آن است تا امنیت شناورها، دارایی ها و محیط زیست را فراهم آورد.

14. نجات دریایی Salvage • در این پیمان نامه بروکسل 1910 یک اصل حاکم برعملیات نجات بود و آن اینکه «تنها در صورت موفقیت‌آمیز بودن عملیات، نجات دهنده مستحق اجرت و پاداش می‌گردید» لذا این اصل باعث شده بود که نجات‌دهندگان درسوانحی که منجربه آلودگی وصدمه به محیط زیست بود از اقدام به عملیات نجات خودداری می‌کردند. • در این پیمان نامه بخشی تحت عنوان«غرامت ویژه»پیش بینی شده و نجات‌دهندگان به میزان جلوگیری ازآلودگی دریا مستحق اجرت و پاداش خواهند بود که این امربه نوبه خود، موجب تشویق نجات‌دهندگان به انجام عملیات در این‌گونه موارد می‌شود. • یکی از موضوعات مهم و دلایل تدوین وتصویب این پیمان نامه به وجود آوردن یک سیستم معقول برای حمایت از نجات‌دهندگان و حفظ حقوق آنان و در عین حال ایجاد یک چارچوب برای انجام عملیات نجات و تعهدات هر یک از طرفین نجات‌دهنده و مالک کشتی است.

15. نجات دریایی Salvage • هر فرمانده ملزم است تا آنجا که بتواند بدون ایجاد خطر برای شناور خود و افراد روی آن به هرکسی که درمعرض خطر ازبین رفتن دردریاست، کمک کند. • هر فرمانده مجاز است که قراردادهایی را به منظور عملیات نجات از طرف مالک شناور منعقد کند. • مالک شناور یا فرمانده مجازند چنین قراردادهایی را از طرف مالک اموال روی شناور منعقد کند. • اشخاصی که جانشان نجات داده می‌شود ملزم به پرداخت هیچگونه اجرتی نخواهند بود مگر اینکه مقررات ملی، چیز دیگری پیش‌بینی کرده باشد.

16. نجات دریایی Salvage • این پیمان نامه شامل کشتی‌های جنگی یا سایر شناورهای غیر تجاری که تحت مالکیت یا بهره‌برداری یک دولت بوده و در زمان عملیات نجات،‌از مصونیت مطلق طبق اصول شناخته شده حقوق بین المللی بهره‌مند هستند، نمی‌گردد. مگر اینکه آن دولت تصمیم دیگری بگیرد. • در صورتی که یک کشور متعاهد تصمیم بگیرد و بخواهد که مقررات این پیمان نامه در مورد کشتی‌های جنگی‌اش یا دیگر شناورهای توصیف شده در فوق اعمال شود می‌بایست موارد و شرایط مشخص‌کننده چنین اعمالی را به اطلاع دبیرکل سازمان ملل برساند.

17. حق تحفّظ در نجات دریایی • ماده ۳۰ این پیمان نامه: • ۱- هر کشوری در هنگام تصویب، پذیرش، تایید یا الحاق می‌تواند حق خود را برای اعمال نکردن مفاد این پیمان نامه در حالت‌های زیر را حفظ کند: • الف. وقتی که عملیات نجات، در آب های درون سرزمینی انجام می‌شود و تمام شناورهای درگیر، از نوع دریانوردی درون سرزمینی هستند. • ب ـ وقتی که عملیات نجات، درآب‌های درون سرزمینی انجام می‌شود وهیچ گونه شناوری درگیر نیست. • ج ـ وقتی که کلیه طرف‌های ذیربط تبعه آن کشور هستند. • د ـ وقتی که اموال موضوع نجات از انواع فرهنگی دریایی و دارای ارزش‌های ما قبل تاریخی، باستان‌شناسی یا تاریخی هستند و روی بستر دریا قرار دارند. • ۲- حق شرط‌های بعمل آمده درهنگام امضا منوط به تسجیل درموقع تصویب یاپذیرش یاتایید هستند. • ۳- هر کشوری که از حق شرط نسبت به این پیمان نامه استفاده کرده است می‌تواند در هر زمانی به وسیله یادداشتی خطاب به دبیرکل آن را پس بگیرد. چنین پس گرفتنی در روز دریافت یادداشت موثر خواهد بود.

18. ضمن سپاس از استاد گرانقدر جناب آقای دکتر فیض، این ارائه، تلاش ناچیزی از علی نعیمی ذاکر بود.