EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

1. EĞİTİM PSİKOLOJİSİ ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

2. GELİŞİM ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

3. ÖDEV – 1 ( EV ÇALIŞMASI ) • GELİŞİM ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMENLER İÇİN NEDEN ARAŞTIRMA KONUSU OLMAKTADIR? NEDENLERİYLE YAZINIZ ( YARIM SAYFA ) • GELİŞİM İLKELERİ NE DEMEKTİR VE NELERDİR? ARAŞTIRINIZ. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

4. KAVRAMLARIMIZ • BÜYÜME : • GELİŞME : • OLGUNLAŞMA : • HAZIR BULUNUŞLUK : • ÖĞRENME : • GELİŞİMİN KRİTİK ANI : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

5. KAVRAMLARIMIZ BÜYÜME : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

6. KAVRAMLARIMIZ BÜYÜME : Vücudun sadece boy,kilo ve hacim olarak artmasıdır. Bireyde fiziksel özelliklerdeki değişmedir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

7. KAVRAMLARIMIZ • GELİŞME : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

8. KAVRAMLARIMIZ • GELİŞME : Bireyin döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, duygusal, sosyal yönlerden geçirdiği sürekli ve düzenli değişimdir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

9. KAVRAMLARIMIZ • OLGUNLAŞMA : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

10. KAVRAMLARIMIZ OLGUNLAŞMA : Bireyin organlarının öğrenmenin etkisi olmaksızın tamamen biyolojik ve kalıtımsal olarak kendilerinden beklenen fonksiyonları yapabilecek düzeye ulaşmasıdır. Yani yaşa bağlı olarak organizmanın kendisinden beklenen davranışı yerine getirebilecek duruma gelmesidir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

11. KAVRAMLARIMIZ • HAZIR BULUNUŞLUK : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

12. KAVRAMLARIMIZ • HAZIR BULUNUŞLUK : Bireyin öğrenme öncesi var olan tüm özellikleridir. bunlar ; ön öğrenmeler, ruhsal ve bedensel sağlık durumu, ilgisi, tutumu, inançları, zihinsel özellikleri ile olgunlaşmasını kapsamaktadır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

13. KAVRAMLARIMIZ • ÖĞRENME : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

14. KAVRAMLARIMIZ • ÖĞRENME : Bireyin çevresiyle etkileşimi sonucu, davranışlarında oluşan kalıcı izli değişmeler. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

15. KAVRAMLARIMIZ • GELİŞİMİN KRİTİK ANI : ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

16. KAVRAMLARIMIZ • GELİŞİMİN KRİTİK DÖNEMİ : Gelişim alanlarında, öğrenmeye yada gelişmeye eğilimli olduğu belli bir zaman dilimi vardır. Bu dönemde org. çevre etkilerine daha çok duyarlıdır ve daha hızlı öğrenir. • ⇛ör. Okul öncesi dönem,zihinsel gelişim ve dil gelişimi için kritik dönemdir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

17. GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • 1-KALITIM • 2-ÇEVRE • AİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZI • AİLENİN PARÇALANMASI • ÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASI ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

18. GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • Doğum öncesi:Anne karnında geçen süredeki dış etkilenmeleri kapsar. • ⇛ör Annenin sigara dumanı olan bir çevrede yaşaması,yüksek gürültülü bir çevrede yaşaması. • Doğum sırası:Fetüsün (bebeğin) oksijensiz kalması,kordon dolanması,uzman olmayanların bilinçsiz müdahaleleri doğum sırasında yaşanan olumsuzluklardır. • Doğum sonrası:Beslenme düzeni,hastalık ve kazalar,aile yapısı,eğitim olanakları,arkadaş çevresi gibi etkenlerdir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

19. KALITIM • Kalıtım,gelişimi etkileyen önemli bir faktördür ve kalıtımın kapsamını annenin yumurta ve babanın sperm hücrelerinde bulunan 23’er adet kromozom belirlemektedir. Her kromozomda 20.000 gen bulunmaktadır. • Kişinin tüm genetik özeliklerinin kodlandığı DNA’lar bu genlerde bulunur.Genlerdeki DNA’ lar organizmanın anahtarlarıdır, genetik şifreleri ihtiva ederler. Organların oluşumu, diğer genlerin düzenlenmesi, organizma için yaşamsal öneme sahip olan enzimlerin salgılanması vb. DNA tarafından yönlendirilir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

20. Genler baskın ve çekinik olmak üzere 2 türlüdür. Baskın genler özelliklerini dölüte geçirir. Anne babadan çocuğa kalıtım yoluyla geçen yapıya Genotip denir. Fenotip ise bu genetik yapının dışarıdan gözlenebilen şeklidir. Zeka ve bedensel özellikler büyük oranda genotiple belirlenir. • Cinsiyet tamamen kromozom düzeniyle belirlenir. Canlı hücrelerinde 23 çift kromozomun bir çifti cinsiyet kromozomlarıdır. X ve Y olmak üzere iki tip cinsiyet kromozomu vardır.XX:Kadın cinsiyet hormonu, XY:Erkek cinsiyet hormonudur. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

21. Fenotip çevre tarafından etkilenir. Örneğin; zekanın sınırları Genotip tarafından belirlenir. Ancak gözlenen zeka, gerek rahim içindeki çevre, gerek doğum sırasındaki olaylar, gerekse doğum sırasındaki çevre tarafından belirlenir. Bununla birlikte çocuğun göz rengi kesin olarak genotiptir. • Kalıtım önemli ölçüde gelişimin fiziksel ve zihinsel alanlarında etkilidir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

22. AİLENİN ÇOCUK YETİŞTİRME TARZLARI • Aile içinde bebeğe yaşamının ilk yılında gösterilecek sevgi ve sıcak yakınlık,onun temel güven duygusunu kazanmasında önemli rol oynamaktadır. • Her davranış için katı kurallar koyan, cezalandırıcı, istek ve dileklerin açıklamasını engelleyen sınırlandırıcı ana-babaların çocuklarının, kuralcı, otoriter, çocuklara karşı düşmanca davranan, despot oldukları gözlenmiştir. • Anne-baba, çocuğun davranışlarını ne aşırı derecede kontrol edip kısıtlamalı,ne de çocuğun her istediği şeyi yapmalıdır. Tutarlı ve güven verici bir tutuma sahip olmalıdır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

23. AİLENİN PARÇALANMASI • Ailenin dağılması,boşanmalar,tüm çocuklar için sancılıdır, acı vericidir. Küçük çocuklar daha çok etkilenmekte, hatta olaylardan kendini sorumlu tutmaktadır. • Büyük yaşlardaki çocuklar ise boşanma olaylarını daha kolay kabul etmektedirler. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

24. ÇOCUKLARIN DOĞUŞ SIRASI • Ana-babalar ilk çocuklarından çok şey bekler. • İlk çocukların yüksek motivasyonlu, hırslı, başa-rılı, kurallara uyan bireyler olarak yetişmelerini beklerler. Buna rağmen kendilerine güveni azdır.Temkinli ve tutuculardır. • Sonuncu doğan çocukların özellikleri de ilk çocuklara benzeyebilir.Ancak ilk doğanlar genel-likle erken olgunlaşırken sonuncular,uzun süre çocuksu kalabilirler.İlk doğanlara göre daha çok ilgi çekmeyi başarabilirler. • Ortanca çocuklar ise,eğer cinsiyet farkı vb. istenilen özellikleri yoksa, ilgi odağı olamazlar.Çok fazla ilgi görmedikleri için, daha bağımsızdırlar. Akranlarıyla daha iyi ilişki kurarlar. Daha mutlu olurlar. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

25. ≋ GELİŞİM İLKELERİ ≋ ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

26. Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür • Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir • Gelişim nöbetleşe devam eder • Gelişim baştan ayağa, içten dışa doğrudur • Gelişim, genelden özele doğrudur • Gelişimde kritik dönemler vardır • Gelişim bir bütündür • Gelişimde bireysel farklılıklar vardır ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

27. Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin bir ürünüdür • Bireyin gelişimi,kalıtımdan getirdiği özellikler (saç rengi, göz rengi, cinsiyet, beden biçimi) ile çevreden edindiği bilgi, beceri, ve tutumların etkileşmesiyle şekillenir. • ⇛ör Kalıtım yoluyla getirilen zekâ kapasitesinin tam olarak kullanılabilmesi için,bireyin bilişsel gelişimini besleyen bir çevre içinde etkileşimde bulunması,zengin yaşantılar kazanması gerekmektedir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

28. Gelişim süreklidir ve belli aşamalarda gerçekleşir • Gelişim canlıyla birlikte başlar, sürekli devam eder. Gelişimde her aşama kendinden öncekine dayalı,kendinden sonraki aşamaya hazırlayıcıdır (temeldir). Ancak bu gelişim aşamaları birbirinden kesin çizgilerle ayrılmış değildir. Birbiriyle iç içe girmiş olabilir. • ⇛ör Somut işlemler dönemini yaşayan bir çocuğun bir sonraki aşama olan soyut işlemler döneminin alt yapısı kurulmuş olur. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

29. Gelişim nöbetleşe devam eder • Çeşitli dönemlerde gelişim alanları nöbetleşerek ön plana geçebilir. Bir gelişim alnının çok hızlandığı dönemlerde, diğerleri daha yavaş gelişme gösterebilir. • ⇛örYürümenin ön plana çıktığı dönemde,konuşma duraklama eğilimi gösterebilir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

30. Gelişim baştan ayağa,içten dışa doğrudur • Önce başın hareketi kontrol edilir. Daha sonra göğüs, karın,bacaklar ve ayağın kontrolü sağlanır. Ayrıca,önce beden ve iç organların, daha sonra dışa doğru olan kolların gelişimi sağlanır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

31. Gelişim,genelden özele doğrudur • Çocuklar önce tüm vücuduyla hareket eder, büyük kaslarını kullanır. Daha sonra belli etkinlikle ilgili organını kullanabilir hale gelir.Örneğin, çocuk top oynarken önce bütün vücuduyla topu tutar. Daha sonra küçük kasları geliştikçe sadece elleriyle hatta parmaklarıyla topu tutabilir hale gelir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

32. Gelişimde kritik dönemler vardır • Gelişim alanlarında, öğrenmeye yada gelişmeye eğilimli olduğu belli bir zaman dilimi vardır. Bu dönemde org. çevre etkilerine daha çok duyarlıdır ve daha hızlı öğrenir. • ⇛ör. Okul öncesi dönem,zihinsel gelişim ve dil gelişimi için kritik dönemdir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

33. Gelişim bir bütündür • Gelişimin bütün alanları bir bütün halindedir, birbiriyle etkileşim içindedir. Bir gelişim alanındaki olumlu ya da olumsuz bir özellik diğer gelişim alanlarını da aynı yönde etkiler. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

34. ⇛ör Fiziksel bakımdan güzel bir çocuk, başkalarının yoğun ilgisini çeker, sevilir. Sevilen çocuğun duygusal gelişimi olumludur.Kendine güven duyar. Başkalarını sevebilir ve olumlu ilişkiler kurabilir. Bu nedenle, sosyal gelişimi de olumlu bir şekilde etkilenir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

35. Gelişimde bireysel farklılıklar vardır • Her bireyin gelişim hızı aynı değildir. Gelişme, olgunlaşma ve öğrenmenin etkileşiminin bir ürünüdür. Olgunlaşmayı büyük ölçüde kalıtım, öğrenmeyi ise çevre etkileşimleriyle kazanılan yaşantılar belirlemektedir. Her bireyin biyolojik kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin farklı olması nedeniyle, gelişimin de farklı olması doğaldır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

36. GELİŞİM ALANLARI VE DÖNEMLERİ ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

37. GELİŞİM ALANLARI GELİŞİM DÖNEMLERİ ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

38. ☺GELİŞİMALANLARI☻ • BEDENSEL GELİŞİM • BİLİŞSEL GELİŞİM • DİL GELİŞİMİ • SOSYAL GELİŞİM • DUYGUSAL GELİŞİM ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

39. GELİŞİM DÖNEMLERİ • Doğum Öncesi: • Bebeklik Dönemi (0 - 2 yaş): • Çocukluk Dönemi (2 - 6 yaş): • Okul Dönemi (6 - 11 yaş): • Erinlik dönemi (11 – 13 yaş) • Ergenlik Dönemi (13 - 18 yaş): • Gençlik Dönemi (18 – 24 YAŞ) • Yetişkinli dönemi (25 – 60 yaş) • Yaşlılık dönemi (60 yaş üstü) ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

40. DOĞUM ÖNCESİ GELİŞİM • Doğum öncesi,yaşam sürecindeki en hızlı gelişim dönemidir. • Olumsuz çevre faktörlerinin etkisi bu dönemde daha fazladır. • 3. haftada kalp atışları başlar. • 4. aylarda kemikleşme başlar ve anne karnındaki hareketleri hissedilir. • 5. ayda göz kapaklarının açılıp kapanmasıyla birlikte göz etkinlikleri meydana gelir. • 5. ayda işitme organları da gelişmiştir. • Doğduğunda boyu 48-53 cm arasındadır • Ağırlığı ise 2500-4300 gr arasındadır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

41. BEDENSEL GELİŞİM ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

42. BEBEKLİK (0 – 2 Yaş) • Bebeğin doğumdan sonra ilk yaptığı davranış, solunumdur. • Doğum öncesi gelişimden sonra,bedensel gelişimin en hızlı olduğu dönem,doğumdansonraki ilk yıldır. • 1 yaşın sonunda çocuk 75 cm olur. • 1 yaşın sonunda doğum ağırlığının 4 katına ulaşır. • Doğumda baş diğer organlara oranla daha büyüktür. Bebeklikte vücut uzunluğunun 1/4 ’ü kadar olan kafa, yetişkinlikteki uzunluğunun sadece 1/8 ‘i kadar olacaktır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

43. Bebeklerin başının yetişkinin boyuna ulaşması için 2 kat büyümesi gerekirken, kol ve bacakların yetişkin boyuna ulaşması için 6 kat büyümesi gerekir.Yani kol ve bacaklar, baştan daha hızlı büyürler. • Bebeğin << kas / vücut ağırlığı>> na oranı,yetişkin << kas / vücut ağırlığı>> na oranından daha azdır. • Baş ve boyun kasları ayak kaslarından önce,karın ve omuz kasları,kol ve el kaslarından önce gelişir. (Baştan ayağa,içten dışa) • Kan basıncı 6. haftadan sonra artmaya başlar. • Kalp atışı yetişkinlerin iki kadardır. • Sindirim sistemi anne sütünde bulunan besinleri sindirir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİMPSİKOLOJİSİ EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

44. 0 – 2 YAŞ HAREKET GELİŞİMİ AYLAR / HAREKET GELİŞİM DÜZEYLERİ 1. Yüzüstü yatarken 1 - 2 sn  başını kaldırır. 2. Kollarının desteği ile göğsünü ve başını kaldırmaya başlar. 3. Başını dik tutar, bir nesneye uzanır ama yakalayamaz. 4. Kucakta destek ile oturur. 5. İstemli olarak bir yandan diğer yana döner. 6. Özel bir sandalyede oturur. Uzatılan nesneleri avucunun  içiyle yakalar. 7. Desteksiz oturur. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

45. AYLAR / HAREKET GELİŞİM DÜZEYLERİ 8. Kollarının altından tutulduğunda ayakta durur. 9. Bir yere tutunarak ayakta durur. 10. Emekler. 11. Ellerinden tutulduğunda durur ve yürümeye başlar. 12. Bir yere tutunarak ayağa kalkar. 13. Yardımsız ayakta durur ve yürümeye başlar. 14. Parmaklarını kullanarak nesneleri tutar. 15. Ellerinin yardımıyla merdivene tırmanmaya başlar. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

46. İlk Çocukluk Dönemi ( 2 - 6 yaş ): • 2-6 yaş döneminde bedensel gelişim hızı, 0-2 yaşa göre azalmıştır. • 6 yaşın sonunda ağırlık, doğumdakinin yedi katına ulaşır. • Kalbin büyümesi yaşına kadar çok hızlıdır. Kalp atış hızı da giderek azalır ve ilkokula başlama yaşına doğru yetişkine benzer hale gelir. • Sindirim sistemi tüm besinleri sindirmeye hazır hale gelmiştir ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

47. 2 - 6 YAŞ HAREKET GELİŞİMİ • 2-6 yaşlarında etkinlik yüksektir. Uzun süre bir yerde oturmazlar.Koşmak,atlamak,tırmanmak,kaymak,sürünmek ihtiyacındadırlar. Büyük kasları küçük kaslarından daha iyi kullanırlar. Küçük kas hareketlerinde acemilik gösterirler. • Büyük kas hareketleri: Üç tekerlekli bisiklete binmek, bir adım merdiven çıkmak, topu kollarla tutmak. • Küçük kas hareketleri: Yazma, çizme, makasla kesme, ayakkabı bağı bağlama, topu parmaklarla tutmak. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

48. Okul Dönemi(6-12 yaş): • İlkokul dönemi yıllarında, bedensel gelişme ilk yıllara göre yavaş bir ilerleme gösterir. • 9 yaşına kadar erkekler kızlara göre daha uzun ve ağırdır. Ancak 10 yaşından 15 yaşına kadar kızların boy ve ağırlıkları erkekleri geçer Devimsel ( psikomotor ) Gelişim: • Bu dönemde küçük kaslar gelişir.Küçük ve ince kalemle yazabilir,piyano ve diğer enstrümanları çalabilir.Topu artık elleriyle hatta parmaklarıyla tutabilir. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

49. Ergenlik Dönemi(12-18 yaş): • Ergenlik dönemi buluğa ermekle başlar.Ön ergenlik dönemi hızlı bir fiziksel,bilişsel ve psikolojik gelişmenin olduğu dönemdir. Ergenlik ise,ön ergenlik döneminde meydana gelen değişmelere uyum dönemidir. •  Buluğ dönemi cinsiyet salgıbezlerinin,aktif hale gelerek cinsiyet hormonu üretimiyle başlar.Bu hormonlar erkeklerde testesteron, kızlarda östrojen adını alır. • Ergenlik dönemi aşağı yukarı 6 yıl sürer. Kızlar muhtemelen 11 yaş civarında buluğa girerken, erkekler 13 yaş civarında buluğa girerler. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ

50. Ergenlik döneminin tüm aşamaları ve olayları bütün bireylerde aynı sırayı izlemekle birlikte,zamanlaması bireyden bireye büyük farklılıklar gösterebilir. Ortalama olarak kızlar, erkeklerden 1.5-2 yaş önce buluğa girerler. • Kızlarda boy artışı 11 yaş dolaylarında kendini gösterir. 15 yaşına doğru yavaşlar. Erkeklerde yumurta ve penisin gelişimi 12-13 yaşlarda başlar, boy sıçraması 14-15 yaşlarında görülür. • Önce eller ve ayaklar büyür,sonra kollar ve bacaklar daha sonra da beden gelişir.Kızlarda yağ dokusu erkeklerde kas dokusu fazlalaşır. ERCÖMERT 2010 EĞİTİM PSİKOLOJİSİ