VETROVI

1. VETROVI O vetrovima >> Stalni vetrovi >> Pasati >> Antipasati >> Zapadin vetrovi >> Istocni ili polarni vetrovi >> Periodicni vetrovi >> Monsuni >> Dnevni vetrovi >> Lokalni vetrovi >> Kosava >> Bura i Jugo >> Fen >> Tornado >> Zanimljive slike >>

2. O vetrovima Vazdusna kretanja u atmosferi nastaju usled razlika izmedju temperatura susednih vazdusnih masa Pri tome vazduh struji od anticiklona ka ciklonu Horizontalno kretanje vazduha naziva se vetar <<

3. Pravac i brzina vetra Pravac vetra se oznacava sa koje strane sveta vazduh struji I predstavlja se graficki na ruzi vetrova. Ruza vetrova ima 8-16 pravaca. Ucentru ruze se upisuje trajanje tisina vreme osmatranja bez vetra. Pravac se odredjuje pomocu Vildovog vetrokaza na visini od 6-12 m Brzina vetra predstavlja brzinu cestica vazduha. Meri se anometrom i izrazava se u m/s. Na brzinu vetra najvise uticu reljef, biljni pokrivac, i drugi objekti na zemljistu. <<

4. Jacina vetra Jacina vetra predstavlja pritisak koji on vrsi na vertikalnu povrsinu. Odredjuje se po Boforovoj skali, koja ima 13 stepeni utvrdjenih prema dejstvu vetra na razne premete. U unutranjosti kopna najveca brzina je oko poneva, a najmanja nocu. A u primorskim krajevima najveca brzina je nocu, a oko podneva. <<

5. Boforova skala

6. Stalni vetrovi Stalni vetrovi ucestuju u opstoj cirkulaciji atmosfere. Nazivaju se os planetarni vetrovi jer neprekidno duvaju preko Zemljine povrsine. U njih spadaju: Pasati Antipasati Zapadni vetrovi Istocni ili polarni vetrovi <<

7. Pasati Pasati su prizemni vetrovi i duvaju u sloju troposfere do visine od 2000m. Dolaze iz suptropskih oblasti visokog vazdusnog pritiska 30o N i S i usmereni su prema ekvatoru. Zbog zemljine rotacije skrecu ka zapadu tako da dobijaju severoistocni prevac (na severnoj polulopti), odnosno jugoistocni pravac (na juznoj polulopti) Iznad ekvatora gde se sudaraju pasati sa severa I juga nalazi se pojas ekvatorijalnih tisina, on se prostire izmedju 2o I 8og.s. <<

8. Antipasati Antipasati su visinski vetrovi koji duvaju iznad pasata I od ekvatora ka suptropskim oblastima Pod uticajem rotacije zemlje skrecu ka istoku I na taj nacin postaju jugozapadni odnosno severozapadni vetrovi Nagomilane vazdusne mase u suptropskim oblastima najvecim delom se spustaju ka povrsini I zbog preovladjujucih silaznih vazdusnih strujanja nema vetra Tako se na obe hemisfere obrazuju pojasevi suptropskih tisina u kojima vlada vedro I suvo vreme <<

9. Zapadni vetrovi Zapadni vetrovi duvaju izmedju 40o I 65o g.s. Vazdusne mase dolaze iz oblasti suptropskog anticiklona I zbog zemljine rotacije skrecu ka istoku, odnosno imaju zapadni pravac kretanja Ovi vetrovi su jaci u visim geografskim sirinama I izrazitiji su zimi nego leti <<

10. Istocni ili polarni vetrovi Nastaju kao posledica strujanja vazduha iz polarnih oblasti visokog vazdusnog pritiska prema depresijama oko stozernika Pod uticajem zemljine rotacije I skrecu ka zapadu I dobijaju skoro istocni pravac <<

11. Polarni vetrovi Oko 60og.s. sudaraju se sa zapadnim vetrovima, dizu u vis I krecu ka polovima <<

12. Periodicni vetrovi Sezonske promene atmotsferskog pritiska u jednom istom mestu prouzrokuju strujanje vazduha u toku izvesnog vremenskog perioda u jednom pravcu, a u toku sledeceg perioda u drugom pravcu To su periodicni vetrovi monsuni Dele se na: Zimske (Duvaju sa kopna ka moru) Letnje (Duvaju sa mora ka kopnu) <<

13. Letnji monsuni To su vlazni vetrovi I oni donose obimne padavine jer duvaju sa mora (visi vazdusni pritisak) ka kopnu (nizi vazdusni pritisak) Duvaju u periodu od Juna do Septembra <<

14. Zimski monsuni To su veoma suvi vetrovi I duvaju sa kopna (visi vazdusni pritisak) ka moru (nizi vazdusni pritisak) Oni duvaju u periodu od Septembra do Marta <<

15. Dnevni vetrovi Nazivaju se dnevni vetrovi I u njih spadaju: danik, nocnik, dolinski vetar I gorski vetar Dnevni vetrovi su najizrazitiji u tropskim predelima gde je veliko dnevno kolebanje temperature vazduha U umerenim sirinama obrazuju se u toku leta pri vedrom vremenu <<

16. Lokalni vetrovi Lokalni vetrovi su karakteristicni za odredjene oblasti na zemlji Nastaju pod uticajem lokalnih prirodnih uslova I imaju uvek isti pravac I podrzavaju iste vremenske prilike Najpoznatiji vetrovi ove vrste su: kosava,bura, jugo, fen, tornado, maestral <<

17. Kosava Kosava duva u severoistocnim delovima Srbije To je jugoistocni I istocni vetar koji nastaje kada je visok vazdusni pritisak nad Ukrajinom I Rumunijom, a nizak iznad Jadranskog mora I zapadnog Sredozemlja Duva na udare cija je brzina 100 km/h Najcesce se javlja u jesen I zimu Ona je suv vetar I donosi vedro vreme <<

18. Bura i jugo Bura je suv vetar koji duva duz istocne obale Jadrana. Duva sa kopna ka moru Jugo duva po uzduznoj osi Jadrana. Duva sa kopna ka moru. <<

19. Fen Fen je jak I slapovit planinski vetar koji dolazi topliji nego sto je bio vazduh pre duvanja fena Fen donosi vedro I toplo vreme U zimskom periodu izaziva lavine I naglo topljenje snega Leti ako dugo duva moze da osusi vazduh I da se sumski pozari brzo I lako sire

20. Tornado Tornado je vrlo snazan vazdusni vrtlog u obliku levka, koji se spusta ispod olujnih oblaka I sastoji se od kapljica vode, peska, prasine I raznih predmeta koje jak vetar podize sa tla.

21. Tornado Javlja se u SAD I Meksiku Krece se brzinom do 50 km/h U samom vrtlogu vazduh rotira brzinom od 160 km/h do 800km/h Ukoliko nastane na moru, onda se naziva morska pijavica ili tromba Morske pijavice se javljaju I na jadranskom moru I traju od nekoliko minuta do jednog casa Tornado nanosi velike stete I ostavlja pustos iza sebe

22. Slike

23. Slike

24. Slike

25. Slike

26. Autori Aleksandar Jovanovic Marko Jovanovic Veljko Kovacevic Stefan Kojic Stefan Stanimirovic Filip Abramovic