"Clean Instument Provide Safer Care"

"Clean Instument Provide Safer Care" Infection Control Nurse 16 ธ.ค. 51

Thailand Patient Safety Goal • การป้องกันการติดเชื้อจากการรักษาพยาบาล (HAIs) • ความปลอดภัยด้านยา (medication safety) • ความปลอดภัยของเลือด (blood safety)

การป้องกันการติดเชื้อจากการรักษาพยาบาล (HAIs) • เครื่องมือสะอาด (Clean Equipment) เป้าหมาย : เครื่องมืออุปกรณ์การแพทย์ทุกชนิดได้รับการทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้อตามกระบวนการอย่างถูกต้องตามาตรฐาน

...จุดเน้น... • เลือกวิธีทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้อถูกต้องตามมาตรฐาน • ปฏิบัติตามขั้นตอนในการทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้ออย่างถูกต้องตามมาตรฐาน • ประเมินการปฏิบัติในการทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้ออย่างต่อเนื่อง

... การนำสู่มาตรฐาน... • การจัดการเชิงระบบ • การจัดการด้านโครงสร้างและสิ่งแวดล้อม

การจัดการเชิงระบบ • ตัวชี้วัด : -ทางกายภาพ - ทางเคมี - ทางชีวภาพ • ผลลัพธ์ : - ความปลอดภัยของผู้ป่วยและความพึงพอใจของลูกค้า • ปัจจัยนำเข้า : - บุคลากร - ความรู้ - เครื่อง - วัสดุ/อุปกรณ์ - นโยบาย/วิธีปฏิบัติ - ข้อมูล - งบประมาณ - โครงสร้าง - ขวัญและกำลังใจ

Step in Sterile Process • การล้างทำความสะอาด • กระบวนการทำให้แห้ง • ตรวจสอบก่อนบรรจุ • การบรรจุหีบห่อ • การจัดเรียงหีบห่อ • การทำให้ปราศจากเชื้อ • การจัดเก็บ • การแจกจ่าย • การประกันคุณภาพและการบันทึกข้อมูล

องค์ประกอบที่มีผลต่อประสิทธิภาพ การทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้อ • การล้างทำความสะอาด • คราบสกปรกที่ปนเปื้อน • ชนิดและระดับของเชื้อโรคที่ปนเปื้อน • ความเข้มข้นและระยะเวลาในการสัมผัสกับตัวการทำลายเชื้อ/ตัวการทำให้ปราศจากเชื้อ • ลักษณะของอุปกรณ์เครื่องมือ (ซอก,มุม) • อุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์

เชื้อที่มักพบการปนเปื้อนเชื้อที่มักพบการปนเปื้อน สูงสุด • Prions • Bacterial spores • Mycobacteria • Non-enveloped (small) Viruses • Fungi • Vegetative bacteria • Enveloped (medium) Viruses ต่ำสุด

ความรู้ในการจัดเตรียมอุปกรณ์การแพทย์ให้สะอาด ปราศจากเชื้อ

ความหมายของคำต่างๆ ที่ควรทราบ Antiseptic สารเคมีที่ใช้ทำลายหรือยับยั้งการเจริญเติบโตหรือแพร่พันธุ์ของเชื้อจุลชีพที่อยู่บนผิวหนังหรือเนื้อเยื่อของร่างกาย Disinfectant สารเคมีที่สามารถทำลายเชื้อจุลชีพก่อโรค แต่ไม่สามารถทำลายสปอร์ของเชื้อ

Disinfection วิธีการกำจัดเชื้อจุลชีพเกือบทุกชนิด ยกเว้น สปอร์ Sterilization เป็นการกำจัดหรือทำลายเชื้อจุลชีพทุกชนิดรวมทั้งสปอร์ Pasteurization วิธีการทำลายเชื้อทางกายภาพโดยใช้ความร้อน ทำลายเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา แต่ไม่ทำลายสปอร์

เครื่องมือมีหลากหลาย จะฆ่าเชื้อด่วยวิธีใดดีหนอ ??

ประเภทของอุปกรณ์การแพทย์ประเภทของอุปกรณ์การแพทย์

Dr.Spauldingได้จัดแบ่งอุปกรณ์การแพทย์ ตามการสัมผัสกับอวัยวะหรือส่วนต่างๆ ของร่างกาย และความเสี่ยงต่อการเกิดการติดเชื้อ แบ่งเป็น 3 ประเภท 1. เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้ออย่างยิ่ง (Critical items) 2. เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อปานกลาง (Semi-critical items) 3. เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อน้อย (Non-critical items)

จัดแบ่งกลุ่มตามความเสี่ยงของการติดเชื้อ!!จัดแบ่งกลุ่มตามความเสี่ยงของการติดเชื้อ!! Non-critical Semi-critical Critical เสี่ยงสูงสุด เสี่ยงต่ำสุด

เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้ออย่างยิ่ง (Critical items) เป็นอุปกรณ์ที่สัมผัสหรือสอดใส่เข้าไปในอวัยวะภายในร่างกายหรือเนื้อเยื่อส่วนลึกๆ ที่เป็นบริเวณปราศจากเชื้อหรือเข้าในกระแสโลหิต ผู้ป่วยมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อสูงมาก ได้แก่ เครื่องมือผ่าตัด เข็ม อวัยวะเทียม สายสวน หัวใจ และสายสวนปัสสาวะ เครื่องมือที่ต้องทำให้ปราศจากเชื้อ

Criticalitem • EO • H2O2 Gas Plasma • Ozone • การแช่ในchemical sterilant??? • การนึ่งด้วยไอน้ำ • ความร้อนแห้ง

2. เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อปานกลาง (Semi-critical items) • เป็นอุปกรณ์ที่สัมผัสกับเยื่อบุของร่างกายหรือผิวหนังที่มีบาดแผล รอยถลอก อุปกรณ์ประเภทนี้ต้องไม่มีเชื้อจุลชีพ • ต้องได้รับการทำลายเชื้อ (ใช้ High level disinfection) • เช่น - เครื่องช่วยหายใจ - อุปกรณ์ทางวิสัญญี - กล้องส่องตรวจแบบอ่อน - ปรอทวัดไข้

Semi-criticalitem • การนึ่งด้วยไอน้ำ • ความร้อนแห้ง • การทำลายเชื้อระดับสูงด้วยความร้อน • EO • H2O2 Gas Plasma • Ozone • การแช่ใน chemical sterilant???

3. เครื่องมือที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อน้อย (Non-critical items) • อุปกรณ์ที่สัมผัสผิวหนังปกติไม่มีบาดแผลและรอยถลอก • ต้องได้รับการทำความสะอาดใช้ Low level disinfection • เช่น - หม้อนอน - เครื่องวัดความดันโลหิต - พื้นผิวสิ่งแวดล้อม - EKG leads - ฯลฯ

Non-criticalitem • เช็ดถูทำความสะอาดแล้วตามด้วยน้ำยาทำลายเชื้อ • ใช้น้ำยาทำลายเชื้อที่มีส่วนผสมของสารทำความสะอาดและน้ำยาทำลายเชื้อ • เปลี่ยนในคนไข้แต่ละราย • เช็ดถูทำความสะอาดด้วยน้ำ ผสมสารทำความสะอาด (detergent)

วิธีการทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้อวิธีการทำลายเชื้อและทำให้ปราศจากเชื้อ ชนิดของอุปกรณ์การแพทย์ Non-critical Critical Semi-critical Disinfection Sterilization Cleaning

EO , H2O2 plasma, Formaldehyde Steam , Dry heat 6%H2O2 2%Glutaraldehyde แกมมา

Quaternary NH4 compound (savlon) 70-90% Alcohol Chlorine compound Phenolic , Iodophor 6%H2O2 2%Glutaraldehyde

การล้างคือ..หัวใจ..ของการทำลายเชื้อการล้างคือ..หัวใจ..ของการทำลายเชื้อ การล้างคือ..หัวใจ.. ของการทำลายเชื้อ

การล้างทำความสะอาด • จุดประสงค์ของการล้าง : - กำจัดสิ่งสกปรกที่มองเห็นด้วยตาเปล่า เช่น เลือด เนื้อเยื่อ เศษกระดูก หนอง เสมหะ และน้ำยา antiseptic เป็นต้น - ลดปริมาณและชนิดของเชื้อโรคที่ปนเปื้อน - เพิ่มประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อ - ความปลอดภัยและคุณภาพ

การล้างด้วยมือ แช่เครื่องมือ ขัดล้างใต้น้ำ ล้างให้สะอาดผ่านน้ำไหล การล้างด้วยเครื่อง ultrasonic Washer Pasteurizer วิธีการทำความสะอาด

บริเวณล้างทำความสะอาดบริเวณล้างทำความสะอาด • ควรเป็นห้องความดันลบ (Negative Pressure) • พื้นที่เหมาะสมและเพียงพอต่อการใช้งาน • การถ่ายเทอากาศที่ดีอย่างน้อย 10 รอบ/ชม.

Enzymatic detergent เป็นการผสมเอ็นซัยม์ในสารขัดล้าง โดยเอ็นซัยม์จะช่วยเร่งให้เกิดการย่อยสลายอินทรียสารที่เปื้อน และสารขัดล้างจะช่วยให้เอ็นซัยม์ที่จับกับอินทรียสารหลุดจากเครื่องมือได้ง่าย ข้อดี1. ลดเวลาล้าง 2. ขจัดคราบได้ง่าย 3. อุปกรณ์ไม่เสียหาย ไม่มีรอยด่าง

Standard Precautions • อุปกรณ์เครื่องมือต้องเพียงพอ /เหมาะสม • บุคลากรต้องใส่อย่างครบถ้วน • ต้องมีการฝึกซ้อมการใส่ที่ถูกต้อง อย่างสม่ำเสมอ กันไว้ดีกว่าแก้ !!

ในการล้างอุปกรณ์การแพทย์ ผู้ปฏิบัติ ต้องระมัดระวังและสวมเครื่องป้องกันให้ครบถ้วน ถุงมือยางอย่างหนา รองเท้าบู๊ท หมวก แว่นตา ผ้ากันเปื้อนพลาสติก ผ้าปิดปาก-จมูก การล้างที่ถูกต้อง สามารถขจัดสิ่งสกปรกและลดเชื้อจุลชีพได้ ~ 80%

การทำให้แห้ง (เช็ด อบ เป่า) เป็นขั้นตอนสำคัญที่ต้องปฎิบัติ หากมีหยดน้ำติดค้างจะเกิดผลเสีย ดังนี้ 1. ความเข้มข้นของน้ำยา , ค่า pH 2. อบก๊าซ EOจะทำให้เกิดสารพิษที่เรียกว่า ethylene glycol 3. นึ่งฆ่าเชื้อ ทำให้หมอง เป็นคราบเปื้อน ข้อต่อ/รอยพับฝืด สึกกร่อน และเป็นสนิม

การใช้เครื่องล้าง Ultrasonic • ไม่ควรใช้ในอุปกรณ์เครื่องมือ ที่มีส่วนประกอบของ โครเมี่ยม ,นิกเกิล เช่น อุปกรณ์เกี่ยวกับตา เนื่องจากสารเคลือบอาจหลุดร่อนได้ • ควรตรวจสอบอุปกรณ์กับบริษัทของเครื่องมือก่อนใช้ • ควรแยกประเภทเครื่องมือที่ทำจากวัสดุต่างชนิดกันเพื่อป้องกันการ electrolysis • กำจัดคราบสิ่งสกปรกชิ้นใหญ่บนเครื่องมือก่อนใส่เข้าเครื่อง • กำจัดฟองอากาศก่อนเริ่มใช้งาน

การใช้เครื่องล้าง Ultrasonic • เครื่องมือที่มีข้อต่อให้กางออก • ใส่น้ำเข้าไปในสายหรือท่อ • ใส่เครื่องมือในปริมาณที่เหมาะสม • ปิดฝาเครื่องในขณะเปิดใช้งาน • ทำการเปลี่ยนน้ำที่อยู่ในเครื่องทุกวัน

เครื่อง ULTRASONIC เครื่องล้าง - WASHER

ผลกระทบของการล้างที่ไม่มีคุณภาพผลกระทบของการล้างที่ไม่มีคุณภาพ • ประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อ • เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น หนาวสั่น เป็นไข้ • ฟิล์มชีวภาพ (biofilm) • สภาพเครื่องมือ • ค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซม • อายุการใช้งานของเครื่องมือ

ข้อดี ใช้กับน้ำมัน ขี้ผึ้ง และแป้ง ประหยัด ปลอดภัย ไม่ก่อให้เกิดสนิม ข้อด้อย ใช้เวลานาน ใช้ความร้อนสูง อาจทำ ความเสียหายให้เครื่องมือ Dry heat sterilization

ข้อดี แทรกซึมผ่านเนื้อวัสดุ ท่อ และสายยาง เครื่องมือที่ทนความร้อน ชื้น ไม่ได้ ไม่เป็นสนิม ข้อด้อย ใช้เวลา 3 - 6 ชั่วโมง เสียเวลาระบายก๊าซ 8-12 ชม. ไวไฟ ความปลอดภัยของผู้ปฏิบัติ ค่าใช้จ่าย Low-temperature sterilization : EO gas

ข้อดี ระยะเวลาสั้น ติดตั้งเครื่องง่าย ไม่เกิดมลพิษ (น้ำ+ออกซิเจน) ข้อด้อย อำนาจในการแทรกซึมน้อย วัสดุเส้นใยกระดาษหรือผ้าใช้ห่อไม่ได้ ค่าใช้จ่ายแพง Gas Plasma : H2O2 Plasma

การประเมินการทำให้ปราศจากเชื้อการประเมินการทำให้ปราศจากเชื้อ 1. ตัวบ่งชี้ทางกลไก /กายภาพ 2. ตัวบ่งชี้ทางเคมี : ภายนอก , ภายใน Bowie-Dick test 3. ตัวบ่งชี้ทางชีวภาพ : Spore test ** น่าเชื่อถือมากที่สุด **

EO gas ทุกครั้งที่อบ ทุกครั้งที่อบอุปกรณ์ implant Steam ทุกวัน (AORN) ทุกครั้งที่อบอุปกรณ์ implant อย่างน้อยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ความถี่ในการทำ spore test

Heat is the best !! Heat Sterilization

การใช้น้ำยาทางเคมีควรเป็น...การใช้น้ำยาทางเคมีควรเป็น... ทางเลือกสุดท้าย!!

ตามคำแนะนำจากบริษัทผู้ผลิต ตามคำแนะนำจากบริษัทผู้ผลิต Heat is the best !! • ต้องดูชนิดของวัสดุว่าเป็นอะไร ???

**ข้อบ่งใช้เมื่อจำเป็นต้องใช้น้ำยาเคมี**ข้อบ่งใช้เมื่อจำเป็นต้องใช้น้ำยาเคมี • ต้องขจัดเลือดและสารคัดหลั่ง ล้างทำความสะอาด และทำให้แห้งก่อนการแช่น้ำยาทุกครั้ง • ควรเลือกน้ำยาให้เหมาะสมกับเครื่องมือ • ต้องมีการตรวจสอบความเข้มข้นอยู่เป็นประจำ • ต้องมีการจดบันทึกผลการทดสอบทุกครั้ง • สถานที่ต้องมีการระบายอากาศที่ดี • ภาชนะสำหรับแช่ต้องมีฝาปิดมิดชิด

"Clean Instument Provide Safer Care"