670 likes | 851 Views
Bệnh tuyeán giaùp. Ths. Nguyễn văn luân. MỤC TIÊU. Kể tên 4 dị tật bẩm sinh tuyến giáp. Mô tả và phân tích 5 loại viêm tuyến giáp mạn tính. Mô tả và phân tích bệnh phình giáp. Mô tả và phân tích loại u tuyến thường gặp nhất của tuyến giáp.
E N D
Bệnh tuyeán giaùp Ths. Nguyễn văn luân
MỤC TIÊU • Kể tên 4 dị tật bẩm sinh tuyến giáp. • Mô tả và phân tích 5 loại viêm tuyến giáp mạn tính. • Mô tả và phân tích bệnh phình giáp. • Mô tả và phân tích loại u tuyến thường gặp nhất của tuyến giáp. • Mô tả và phân tích 4 loại carcinom tuyến giáp.
1. Dò taät baåm sinh 4 NHOÙM BEÄNH 2. Vieâm 3.Phình giaùp ((goitre)) 4. Böôùu (Tumor)
4 NHOÙM BEÄNH 1. Dò taät baåm sinh 2. Vieâm tuyeán giaùp 3. Phình giaùp (goitre) 4. Böôùu tuyeán giaùp (Tumor)
OÁng giaùp löôõi (Thyroglossal duct) Boïc giaùp löôõi (Thyroglossal cyst) Moâ giaùp laïc choã Thieåu saûn vaø voâ taïo tuyeán giaùp
VIEÂM TUYEÁN GIAÙP caáp tính 2. baùn caáp vaø maïn tính
VIEÂM GIAÙP CAÁP TÍNH • Thöù phaùt sau: Vieâm hoâ haáp treân, vieâm tuyeán nöôùc boït… • Do: tuï caàu vaøng, lieân caàu, virus • Moâ tuyeán tieát dòch, phuø, thaám nhaäp teá baøo vieâm caáp • Coù theå gaây ra aùp-xe tuyeán giaùp
VIEÂM GIAÙP BAÙN CAÁP VAØ MAÏN TÍNH 5 loaïi: 1. Vieâm giaùp baùn caáp De Quervain. 2. Vieâm giaùp limphoâ baøo. 3. Vieâm giaùp Hashimoto. 4. Vieâm giaùp Riedel 5. Vieâm giaùp maïn tính khoâng ñaëc hieäu.
VIEÂM GIAÙP DE QUERVAIN • Phuï nöõ trung nieân • Ñaëc tröng: tuyeán giaùp ñoät ngoät taêng kích thöôùc vaø gaây ñau • Toån thöông moät phaàn tuyeán giaùp: daïng cuïc, raén, khoâng ñoái xöùng, dính moâ keá caän • Tuùi tuyeán thöa, nhoû, teo ñeùt + moâ haït vieâm. Chaát keo thoaùi hoùa, Teá baøo vieâm + ñaïi baøo bao quanh
VIEÂM GIAÙP HASHIMOTO • Nöõ / Nam: 8 – 10 / 1; • Tuoåi: 30-50
Vieâm giaùp Hashimoto Limphoâ baøo, töông baøo, moâ baøo ñaùm / lan toûa nang limphoâ Raûi raùc tuùi tuyeán giaùp coù TB Askanazy vôùi baøo töông öa acid, chöùa ít keo
VIEÂM GIAÙP LIMPHOÂ BAØO • Thieáu nieân. • Beänh nheï, laø bieåu hieän sôùm cuûa Vieâm giaùp Hashimoto Coù thaám nhaäp limphoâ baøo nhöng ít
VIEÂM GIAÙP RIEDEL dính moâ vuøng coå Hieám gaëp cöùng nhö ñaù Caùc nang giaùp bò phaù huûy ñöôïc thay baèng moâ sôïi xô daøy Khoù CÑPB vôùi ung thö
VIEÂM GIAÙP MAÏN TÍNH KHOÂNG ÑAËC HIEÄU Phaân bieät vôùi Vieâm giaùp Hashimoto Tuyeán giaùp nhoû Xô hoaù, khoâng coù nang limphoâ Nhieàu töông baøo vaø vuøng chuyeån saûn gai
Nang tuyến giáp Chế tiết hormon
Nang tuyến giáp Chất keo Tế bào nang tuyến
PHÌNH GIAÙP Phình giaùp ñôn thuaàn- Phình giaùp lan toûa- Phình giaùp cuïc (khoâng ñoäc)- Boïc giaùp Phình giaùp keøm cöôøng giaùp- PG lan toûa keøm cöôøng giaùp- PG cuïc ñoäc PG keøm thieåu naêng TG
PHÌNH GIAÙP ÑÔN THUAÀN • Thöôøng gaëp (/ BN nöõ) • Chöùc naêng tuyeán giaùp bình thöôøng • 3 nhoùm nguyeân nhaân:- Thieáu iode,- Roái loaïn thaàn kinh – noäi tieát ( daäy thì, maõn kinh, thai kyø),- Duøng nhieàu thöïc phaåm coù cyanates hoaëc chaát choáng noäi tieát tuyeán giaùp.
Phình giaùp ñôn thuaàn 3 LOAÏI - Phình giaùp lan toûa: thôøi kyø ñaàu- Phình giaùp cuïc (khoâng ñoäc): thôøi kyø sau- Boïc giaùp
PHÌNH GIAÙP LAN TOÛA • Thôøi kyø ñaàu cuûa phình giaùp ñôn thuaàn • Tuyeán giaùp to ñeàu 2 beân, maät ñoä meàm / raén, dieän caét nhaày / khoâng nhaày • Tuùi tuyeán daõn roäng, loøng tuyeán chöùa nhieàu keo ñaëc, lôùp teá baøo thöôïng moâ deït hoaëc coù hình truï thaáp
PHÌNH GIAÙP CUÏC (NHAÂN) • Thôøi kyø sau cuûa Phình giaùp ñôn thuaàn • Ñaëc ñieåm: coù cuïc (nhieàu = ña nhaân), xuaát huyeát, hoùa boïc, hoùa canxi • Tuùi tuyeán daõn roäng, lôùp tb thöôïng moâ deït xen keõ tuùi tuyeán nhoû coù Tb thöôïng moâ cao. Moâ ñeäm coù oå xuaát huyeát, hoaïi töû, thaám nhaäp ÑTB
Boïc giaùp * * * * * * * *
Phình giaùp keøm cöôøng giaùp 2 loaïi: - PG lan toûa keøm cöôøng giaùp: Beänh Basedow, Graves. - PG cuïc (nhaân) ñoäc
BEÄNH BASEDOW • Phình giáp lan toả kèm cường giáp và lồi mắt • Nöõ, 30 – 40 tuoåi • Cöôøng giaùp • Loài maét • Tuyeán giaùp to ñeàu 2 beân (lan toaû), chaéc, coù aâm thoåi…
Beänh Basedow Tuyeán giaùp to ñeàu 2 beân, maät ñoä chaéc, dieän caét khoâng nhaày. Tuùi tuyeán taêng soá löôïng, kích thöôùc nhoû, loøng heïp, ít keo, nhieàu hoác nhoû saùt thöôïng moâ
PHÌNH GIAÙP NHAÂN ÑOÄC • Do chu kyø taêng saûn vaø phì ñaïi taùc ñoäng khoâng ñeàu treân moâ tuyeán giaùp nhaân • Moâ tuyeán giaùp lôùn khoâng ñeàu, coù nhieàu nhaân kích thöôùc khaùc nhau treân neàn moâ sôïi coù nhöõng vuøng thoaùi hoaù
PG keøm thieåu naêng TG 2 loaïi: - Beänh ñaàn: suy giaùp baåm sinh - Beänh phuø nhaày: ngöôøi lôùn
U (BÖÔÙU) TUYEÁN GIAÙP U laønh Ung thö
U LAØNH U tuyeán tuyeán giaùp (Adenoma) - U tuyeán tuùi- U tuyeán khoâng ñieån hình 2. U quaùi: raát hieám gaëp ôû tuyeán giaùp. Thöôøng gaëp ôû buoàng tröùng
U TUYEÁN TUÙI (85%) • U tuyeán tuùi nhoû (52%) • U tuyeán beø (12%) • U tuyeán thöôøng (12%) • U tuyeán teá baøo Hurthle (5%) • U tuyeán keo (4%) • U tuyeán teá baøo C
U tuyeán tuùi • Caáu truùc ñoàng ñeàu • Voû bao roõ, cheøn eùp vaø phaân caùch vôùi moâ giaùp bình thöôøng • Phaùt trieån chaäm, taïo nang tuyeán vaø chaát keo • Khoâng dò daïng teá baøo • Hoaïi töû, xô hoùa • Ít moâ ñeäm
UNG THÖ TUYEÁN GIAÙP • Chieám 1% caùc loaïi ung thö • Nöõ > Nam • 2 taùc nhaân- Tia phoùng xaï- Taùc ñoäng laâu daøi cuûa TSH • Ña soá laø carcinom