فصل 5 : مديريت ريسك در بانك ها (ادامه)

1. فصل 5 : مديريت ريسك در بانك ها (ادامه) كاوه چمنكار Kaveh.chamankar@gmail.com

2. دوره زماني: تفاوت بين دارايي ها و بدهي هاي زماني با توجه به تاريخ تعيين قيمت مجدد هر يك از اقلام دارايي و بدهي و نيز براساس سبدهاي زماني. سبدهاي زماني: بازه هاي زماني اي كه دارايي ها و بدهي ها را دسته بندي مي كنند. نتيجه تفاضلي دوره زماني: دارايي هايي كه كسب سود مي نمايند منهاي منابع تامين وجوه در هر سبد زماني. جمع نتيجه هاي تفاضلي دوره هاي زماني: مجموع نتيجه هاي تفاضلي دوره هاي زماني. تجزيه و تحليل دوره هاي زمانيGap Analysis

3. حساسيت نسبت به نرخ بهره: هنگامي يك دارايي يا بدهي نسبت به نرخ بهره حساس است كه جريان نقدي حاصل از دارايي يا بدهي در جهت نرخ بهره، تغيير كند. ميزان حساسيت دوره زماني: مبلغي كه دارايي هاي حساس بيش از بدهي هاي حساسند. يك دوره زماني منفي: هنگامي كه بدهي هاي حساس نسبت به نرخ بهره از دارايي هاي حساس بيشتر باشند. يك دوره زماني مثبت: هنگامي كه دارايي هاي حساس نسبت به نرخ بهره از بدهي هاي حساس بيشتر باشند. نسبت دوره زماني: دارايي هاي حساس تقسيم بر بدهي هاي حساس.

4. نردبان سررسيد اقلام

5. عمر (دوام) دارايي: ارزش فعلي ميانگين موزون دوره زماني تا تجديد قيمت. عمر واقعي دارايي از مدت زماني كه اوراق قرضه به سررسيد مي رسد كمتر است. A=T{1-[c/(MPV*r)]}+(1+r)/r(1-(DPV/MPV)] عمر دارايي=A و زمان بازخريد=T و مقدار كوپن=c و ارزش فعلي بازار=MPV و نرخ بهره=r ارزش فعلي بازخريد=DPV و مبلغ بازخريد=RT MPV=(c/r)[1-(1+r)^-T]+RT(1+r)^-T تجزيه و تحليل عمر دارايي

6. تجزيه و تحليل عمر دارايي (ارزش بازار) تجزيه و تحليل دوره زماني (ارزش دفتري) تجزيه و تحليل دوره زماني با در نظر گرفتن عمر دارايي: در اين روش عمر دارايي ها و بدهي ها را با هم تطبيق مي دهند و با توجه به سررسيد، اقلام درون و خارج از ترازنامه بانك كه نسبت به نرخ بهره حساس هستند را در سبدهاي زماني قرار مي دهند. تجزيه و تحليل دوره زماني و عمر دارايي

7. ريسك نقدينگي: عبارت است از ريسكي كه بانك نتواند بدهي ها را در زمان رسيد بپردازد. روش مديريت ريسك نقدينگي: مبتني بر تجزيه و تحليل دوره زمانيو استفاده از نردبان سررسيد اقلام با توجه به زمان مورد انتظار كه جريان نقدي به وجود مي آيد. مديريت ريسك نقدينگي

8. - روش مبتني بر تجزيه و تحليل عمر دارايي ها يا بدهي ها - روش مبتني بر تجزيه و تحليل دوره زماني (هنگامي كه بين ارزها فاصله زماني وجود دارد) - تشكيل سرمايه مبتني بر ارزهاي گوناگون مديريت ريسك ارز

9. روش مبتني بر تعيين ارزش با توجه به ريسك: كل ارزش بالقوه ريسك مربوط به زياني كه يك مشتري در بازار (با داشتن دارايي يا بدهي) در معرض آن قرار مي گيرد. مفروضاتي كه بايد مورد توجه قرار گيرند: • توزيع تغييرهاي قيمت • ميزان همبستگي تغيير قيمت يك دارايي در امروز نسبت به تغيير قيمت در گذشته • ميزان ثبات ميانه و انحراف معيار در طول زمان • همبستگي دروني بين دو يا چند تغيير قيمت • سلسله داده هايي كه مي توان اين مفروضات را در مورد آنها به كار برد مديريت ريسك بازار

10. ريسك بازار معامله گران: معامله گران ريسك بازار را از ديدگاه مبلغي كه مي توانند ضرر ببينند مورد توجه قرار مي دهند. افق زماني آنها كوتاه است و زماني است كه طول مي كشد تا دارايي يا بدهي را فروخت يا آن را مصون ساخت. ريسك بازار با پرتفوي سرمايه گذاري: افق زماني بلندمدت است و زماني است كه انتظار مي رود استراتژي سرمايه گذاري موفق شود يا دوره زماني است كه مي توان براساس آن عملكرد مديريت سرمايه گذاري را اندازه گيري نمود. بنابراين با توجه به موضع معامله گر ريسك بازار مبلغي است كه يك استراتژي داراي عملكردي كمتر از شاخص موردنظر باشد. روش جي پي مورگان براي محاسبه ريسك بازار

11. ارزش با توجه به ريسك يك دارايي يا بدهي: VaR=V*dV/dP*ΔP ارزش بازار دارايي يا بدهي = V حساسيت نسبت به تغيير قيمت ارزش دلاري بازار = dV/dP تغيير معكوس قيمت در طول زمان مشخص = ΔP

12. معمولا يك پرتفوي در برگيرنده اقلامي است كه يكديگر را خنثي مي كنند و در نتيجه كل ريسك پرتفوي كاهش مي يابد. تعيين خالص اقلام موجود در پرتفوي براساس عوامل ريسك زير انجام مي شود: • عدد مطلق مربوط به نرخ يا قيمت (ريسك دلتا) • مقعر بودن يا ريسك گاما • ريسك نوسان يا ريسك وگا • گذشت زمان يا ريسك تتا • ريسك همبستگي • ريسك تنزيل يا rho روش مبتني بر پرتفوي

13. تيم مديريت ريسك بايد با بررسي سناريوهاي مختلف و تعيين بدترين آنها به مسائل زير بپردازد: • در آزمون تنش رويدادهاي نامساعد گنجانده شود (كاهش توان نقدينگي، دچار بحران مالي شدن طرف هاي قرارداد، دخالت هاي غيرمنتظره در بازار) • شبيه سازي تنش به صورت روزانه، هفتگي، ماهانه، سه ماهه، شش ماهه، سالانه. • توجه به شيوه اي كه سازمان از آن استفاده كند مثال: • تعديل ابزارهاي مالي • تعديل سرمايه با توجه به ابزراهاي مالي تجزيه و تحليل سناريو و شبيه سازي تنش

14. نوآوري هاي مالي به دلايل زير به وجود مي آيند: • وارد آمدن فشار بر بانك ها به سبب تدوين مقررات، رقابت و ريسك • رشد فن آوري • ظهور اشكال جديد ريسك مديريت ريسك و نوآوري هاي مالي

15. جنبه هاي مديريت در بانكداري نوين: • تنوع بخشيدن به دارايي ها و بدهي ها • به كار بستن سيستم هاي يكپارچه مديريت ريسك • فرآيند مديريت ريسك ساختار سازماني بانك و مديريت ريسك

16. واحدهاي غيرعملياتي : دبيرخانه، مديريت خزانه، مديريت ريسك، برنامه ريزي و كنترل امور مالي، امور اقتصادي و ماليات • واحدهاي مستقل عملياتي: • واحد مستقل بانكداري، فعاليت هاي جهاني در سطح خرد و براي شركت ها در زمينه بيمه و خدماتي در زمينه كارت بدهكار و بستانكار • واحد فرعي بانك سرمايه گذاري، در زمينه تامين مالي شركت ها، ارز، بازار پول، اوراق بهادار و مديريت سرمايه گذاري • واحد مستقل خدمات تجاري، مسئول پردازش عمليات گروه ها، فناوري اطلاعات، چك هاي مسافرتي، تملك و تصدي اموال ساختار سازماني بانك A

17. اين گروه مسئول مديريت ريسك (غيرازريسك اعتباري) است و داراي 5 بخش مي باشد: • مديريت سرمايه • مديريت ريسك خزانه • مديريت ريسك سيستمي • مديريت ريسك مالي • مديريت خزانه (بخش عمليات بريتانيا) گروه خزانه

18. ريسك ساختاري: ريسك ناشي از عمليات غيرتجاري، به ويژه ريسك ناشي از فعاليت در كشورهاي خارجي، در سطح خرد. مسئوليت آن برعهده واحد خزانه محلي است. • ريسك تجاري: ريسكي كه به سبب فعاليت هاي بانك در مراكز مختلف تجاري به وجود مي آيد كه دو قسم است، ريسك نرخ بهره و ريسك ارز. زير نظر دفتر مركزي است و از واحد ريسك استفاده مي شود.

19. - يك واحد ريسك برابر است با مقداري ريسك كه بر حسب دلار آمريكا بيان مي شود. - واحد ريسك يك ابزار مالي برابر است با مقدار ابزار مالي ضربدر ضريب واحد ريسك ابزار مالي مربوطه - ضريب واحد ريسك با توجه به سررسيد ابزار مالي و انحراف معيار نرخ هاي دوره هاي متفاوت تعيين مي شود. - گروه خزانه كل مقدار واحد ريسك را به مراكز تجاري يا محصولات تخصيص مي دهد. معيار سنجش عملكرد، سودآوري هر مركز است كه با توجه به تخصيص واحد ريسك به دست مي آيد. واحد ريسك

20. بدهي دولت ها به بانك و مديريت ريسك

21. اگر براي رسيدن به رشد موردنظر، سرمايه داخلي كشوري كافي نباشد و توليد نهايي مورد انتظار سرمايه بتواند از نرخ هزينه تامين سرمايه بيشتر شود، آن كشور سرمايه را از بازارهاي بين المللي تامين مي كند (واردكردن سرمايه). • نسبت وام خارجي، نسبت بدهي خارجي به ارزش ويژه خارجي از سرمايه وارداتي كشور است. وام خارجي شامل وام ها و اوراق قرضه خريداري شده توسط افراد غيرساكن است و ارزش ويژه خارجي به صورت سرمايه گذاري مستقيم افراد غيرساكن مي باشد. • اين نسبت در طول زمان هاي مختلف بسيار متغير بوده است. • سه عامل اساسي براي محاسبه نسبت مطلوب وام خارجي يك كشورشامل موارد زير است: • نگرش به ريسك • خطر اخلاقي • هزينه هاي مداخله گري

22. - اگر متقاضي وام و دهنده آن از نظر ريسك خنثي باشند آنگاه اوراق بدهي و اوراق مالكانه خارجي بصورت كامل مي توانند جايگزين يكديگر شوند. - اگر طرفين اوراق مالكانه خارجي را دارايي مخاطره آميز و اوراق بدهي خارجي را دارايي بي خطر (تضمين شده) بدانند آنگاه اگر گيرنده وام ضدريسك و وام دهنده خنثي باشد درنتيجه تامين منابع خارجي بصورت اوراق مالكانه خواهد بود. اگر وام دهنده ضدريسك و متقاضي وام خنثي باشد در نتيجه تامين مالي بصورت اوراق قرضه خواهد بود. اگر هر دو طرف ضدريسك باشند آنگاه تامين مالي بصورت تركيبي از اوراق بدهي و مالكانه خواهد بود. نگرش به ريسك

23. هرگاه قرارداد بين طرفين بتواند ساختار انگيزشي يكي از طرف هاي قرارداد را تغيير دهد، مسئله خطر اخلاقي به وجود خواهد آمد. • وام دهنده در برابر اين مسئله ريسك بيشتري را در نظر مي گيرد. • روش ديگر اين است كه از روش سرمايه گذاري تحت نظارت استفاده شود. • در اين صورت ممكن است كشور وام گيرنده نگران اين موضوع باشد كه سرمايه تحت نظارت موجب مداخله گري سازمان سرمايه گذار در سيستم اقتصادي كشور شود. خطر اخلاقي و هزينه مداخله گري

24. تمديد وام زير نظر صندوق بين المللي پول • معاوضه بدهي با اوراق مالكانه • معاوضه وام با پول رايج كشور • معاوضه بدهي با بدهي • معاوضه بدهي با دادوستد • معاوضه وام با اوراق قرضه بلندمدت تمديد وام هاي دولتي و طرح هاي تبديل بدهي ها

25. ريسك مربوط به از دست دادن سرمايه گذاري مستقيم خارجي • ريسك ناشي از وضع سياسي يك كشور در بازپرداخت وام (ثبات سياسي) سه نوع بي ثباتي سياسي (ديدگاه بروئر و ريولي 1990): • تغيير حكومت • مشروعيت سياسي • تضادهاي داخلي ديدگاه بالكان (1992): • بي ثباتي سياسي (ميزان ناآرامي هاي اجتماعي) • مردم سالاري (مشاركت و رقابت) جنبه هاي سياسي تجزيه و تحليل ريسك

26. Thanks