Rapor Nasıl Yazılır?

1. Rapor Nasıl Yazılır? Dr. Bekir S. Gür Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

2. Amaçlar • Raporun amaçlarını anlama • Raporun bölümlerini ve yapısını anlama • Rapor yazım süreçlerini anlama (veri toplama, verileri örgütleme ve raporu planlama vb.) • Rapor yazım tarzını (dilini) öğrenme • Etkili bir şekilde sunum

3. Anahatlar • Rapor Nedir? • Rapor Ne Değildir? • Raporlama Neden Önemlidir? • Rapor Türleri • Rapor Örnekleri • Rapor Unsurları • Rapor Yazım Süreçleri • Rapor Yazım Tarzı

4. Rapor Nedir? (1) TDK’ya göre rapor: • «Herhangi bir işte, bir konuda yapılan inceleme, araştırma sonucunu, düşünceleri veya tespit edilenleri bildiren yazı, yazanak» • "Baştakilere, bir kere daha uyarmak için zehir zemberek bir rapor gönderdi." - E. C. Güney

5. Rapor Nedir? (2) Business Dictionary: • «A document containing information organized in a narrative, graphic, or tabular form, prepared on ad hoc, periodic, recurring, regular, or as required basis. Reports may refer to specific periods, events, occurrences, or subjects, and may be communicated or presented in oral or written form.»

6. Rapor Nedir? (3) • Amacı ve belirli bir hedef kitlesi olan • Açık ve sade bir dil • Veriler, doğru ve çok net • İyi bir şekilde bölümlendirilmiş

7. Rapor Ne Değildir? • Zaten bilinen bir şeyin tekrarı • Kompozisyon, roman, vb.

8. Raporlama, Neden Önemlidir? • Gerçekçi bir resim sunmak • Başarı ve başarısızlıklar • İzleme ve değerlendirme • Hesap verebilirlik • Eylem planlarına girdi sağlamak

9. Rapor Türleri • Araştırma raporu • Teftiş raporu • Saha ziyareti raporu • Teknik raporlar • İş raporu • Finans, bütçe vs. raporu • Politika yapıcılar için rapor

10. Rapor Örnekleri • EducationPolicy Outlook: Turkey (2013)

11. Rapor Örnekleri • Türkiye'de okullarda mükemmeliyeti teşvik etmek (2013)

12. Rapor Örnekleri • Meslekî ve teknik öğretim yönetimi süreci iç denetim raporu (2012)

13. Rapor Örnekleri • Türkiye'de ortaöğretimin geleceği: Hiyerarşi mi, eşitlik mi? (2013)

14. Rapor Örnekleri • Türkiye ve dünyada öğretmenlik: Retorik ve pratik (2013)

15. Rapor Örnekleri • Teachers and educational quality: Monitoring global needs for 2015 (2006)

17. Rapor Unsurları • Kapak sayfası • Teşekkür/tanıma • İçindekiler • Özet/Yönetici özeti • Giriş • Yöntem • Bulgular • Tartışma • Sonuç ve öneriler • Kaynaklar • Ekler

18. Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (1) Dört unsur: • Başlığın tam hali • Raporun sunulduğu makam/kişi • Raporun yazarı/yazarları • Raporun tarihi

19. Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (2)

20. Rapor Unsurları: Teşekkür

21. Rapor Unsurları: İçindekiler

22. Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (1) Öneriler Bulgular

23. Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (2) • En önemli bölüm • Rapor bitiminde yazılmalı • Kısa, ilginç ve bilgilendirici olmalı • Hedef kitle düşünülerek yazılmalı • Açık bir dil tercih edilmeli

24. Rapor Unsurları: Giriş • Bağlam/Arkaplan • Kapsam • Amaç • Sınırlılıklar • Yöntem

25. Rapor Unsurları: Yöntem • Araştırma biçimi • Veriler nasıl toplandı? • Ne tür analizler yapıldı?

26. Rapor Unsurları: Bulgular (1) • Tablolar • Şekiller • Pasta dilimleri • Çubuk grafiği • Diyagramlar

27. Rapor Unsurları: Bulgular (2) • Şekil ve tablolar isimlendirilmeli • Şekil ve yazılar arasında açık bir bağ olmalı • Eksenler etiketlendirilmeli • Tablolar kolay anlaşılmalı • Telif hakları gözetilmeli

28. Rapor Unsurları: Tartışma • Bulgular temelinde önemli konu/sorunlar • Muhtemel sebepler? • Tarafsızlık

29. Rapor Unsurları: Sonuç ve Öneriler • Bulgulara dayalı yazılmalı • Net ve uygulamaya yönelik güçlü ifadeler olmalı • Madde madde sıralanabilir

30. Rapor Unsurları: Kaynaklar (1) • Künyeler eksiksiz olmalı • Yazar • Başlık • Yayıncı • Baskı yeri • Baskı yılı • Dergi adı ve sayfa numarası (makale) • Alfabetik sıralama • APA

31. Rapor Unsurları: Kaynaklar (2)

32. Rapor Unsurları: Ekler • İstatistiksel veriler ve formüller • Terimler sözlüğü • Yöntem ayrıntıları • Mülakat soruları • Ziyaret edilen okullar listesi vs.

33. Rapor Unsurları: Ekler

35. Rapor Yazım Süreçleri • Amaç, görev ve çıkış noktanızı netleştirin • Planlayın • Verileri toplayın, derleyin ve örgütleyin • İlk taslağı yazın • Kontrol edin, ettirin ve yeniden yazın

36. Süreç (1/5): Amaç ve Çıkış Noktası • Hedef kitlenizi düşünün • Amacınızı açıkça yazın • Raporunuzu «tonu»nubelirleyin • Bilgilendirme mi, ikna etme mi?

37. Süreç (2/5): Planlama • Raporu bütün olarak düşünün • Parçalara/bölümlere ayırın • Zamanı belirleyin • Parçalar/bölümler için tarihler belirleyin

38. Süreç (3/5): Verileri Örgütleme • Hangi verilere ihtiyacınız olduğunu belirleyin • Veri kaynaklarını belirleyin • Verileri topladıktan sonra derleyin ve gruplandırın • Anahat oluşturun • Başlıkları oluşturun

39. Süreç (4/5): İlk Taslağı Yazma • İlk defa mükemmel bir metin çıkarmaya çalışmayın • Parça parça ve mini-rapor olarak yazın

40. Süreç (5/5): Kontrol ve Yeniden Yazım • Redaksiyona gönderin • En az bir meslektaşınıza okutun • Bulgularınızı, katılımcılara kontrol ettirebilirsiniz • Özeti yazın

41. Rapor Yazım Tarzı (1) • Gereksiz kelimelerle uzatmayın • Klişeler ve jargondan uzak durun • Uzun cümleleri bölün • Tablo ve şekilleri açıklayın ama uzatmayın • Paragrafları makul bir şekilde oluşturun

42. Rapor Yazım Tarzı (2) • Pasif yerine aktif bir ton tercih edilebilir • Cinsiyet kullanımlarına dikkat edin • Bay/bayan  Erkek/kadın • Bilim adamı  Bilim insanı

43. Kaynaklar • Barzun, J., & Graff, H. (2008). Modern araştırmacı. (Çev. F. Dilber) Ankara: TÜBİTAK. • “Quick-Fix” WorkshopCommunication Centre. (tarihsiz). How towrite a formalreport. MohawkCollege.http://www.mohawkcollege.ca/Assets/Communications+Centre/OnLine+Workshops/How+To+Write+Report.ppt • University of Leicester. (tarihsiz). Writingreports. http://www2.le.ac.uk/offices/ld/resources/pdfs-of-study-guides/writing-skills-pdfs/writing_reports_v1%200%20-2.pdf

44. Görsellerin Kaynakları • http://www.freepik.com/free-vector/pie-chart-graphic-vectors_708790.htm • http://www.mindtools.com/media/Diagrams/Mind-Map-Example-3.jpg • http://www.wpclipart.com/page_frames/full_page_signs/coffee_break_ahead_sign.png