Elektronik Haberleşme Sektörü AB Düzenleyici Çerçeve Paketi Richard Harris

1. Bu sunum İngiltere Teknolojisini Temsil eden ticari bir şirket olan İntellect’e akit ile bağlı bulunan Richard Harris (bağımsız danışman) tarafından yapılmıştır. İntellect ile ilgili daha fazla bilgiye aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz:http://www.intellectuk.org/

2. Bu Proje Avrupa Birliği tarafından finanse edilmektedir Elektronik Haberleşme Sektörü AB Düzenleyici Çerçeve Paketi Richard Harris Bağımsız AB Telekomünikasyon Danışmanı ICTtrain Semineri İstanbul, 27 Şubat 2009 Burada açıklanan görüşlerin AK görüşlerini yansıtması gerekmemektedir

3. Amaç Elektronik Haberleşme hizmetleri kapsamında AB düzenleyici çerçevesinin temellerini, ilkelerini ve kapsamını özetlemek

4. Gündem • Sektör politikalarının temelleri • Yaygın yaklaşım • Küresel boyut • Daha kapsamlı AB düzenlemeleri alanı • Mevcut AB mevzuatı • Özet • Sonuç

5. 1 Sektör Politikalarının Temelleri Teknolojilerin ve Endüstrilerin Yakınsaması: • Telekomünikasyon - tekel • Radyo-TV Yayını – sınırlı rekabet • Veri İşleme - rekabetçi

6. Yakınsama bir gerçekliktir Ses Sabit Mobil Telefon/ El aygıtı Veri Sabit PC Radyo-TV Yayını Kablo Uydu Karasal Televizyon Hizmet Kablosuz UyduKablo Telekomünikasyon İnternet Şebeke Uçbirim

7. 2 Yaygın Yaklaşım • Rekabet Hukuku ve Politikası • Amerika –1950’lerden bu yana tekelcilik karşıtı mahkeme kararları • 1934-1995 arası haberleşme mevzuat değişmemiştir • AB – Roma Antlaşması • 1982’deki “British Telecom” davası rekabet kurallarının telekomünikasyon sektöründe uygulandığını göstermiştir • AB telekomünikasyon sektörü ile ilgili politika geliştirme yükümlülüğüne girmiştir- 1987’de uygulanmıştır

8. Avrupa Kronolojisi • İngiltere 1981-1990 yılları arasında telekom piyasalarını rekabete açtı • AB 1987’de aşamalı olarak tekelleri ortadan kaldırma kararı verdi • İlk aşama:1988 • Son aşama: 1998 • 2000 çerçevesi gözden geçirilerek 2002 çerçevesi oluşturuldu • AB’de ek gözden geçirme süreci devam etmektedir.

9. Rekabet İlkeleri AB Antlaşması 81-90 sayılı maddeler. 81 Rekabet karşıtı antlaşmalar 82 Hakim durumun kötüye kullanımı • 81-82 sayılı maddelerin uygulanması için hukuk oluşturma • Üye Ülkelerin ne zaman kadar sorumlu olduğu • 81-82 sayılı maddelerin ilkelerinin komisyon tarafından denetlenmesi • Özel ya da ayrıcalıklı hakların bulunduğu durumlarda uygulanan kurallar 87-89 Piyasanın işleyişini bozan devlet yardımlarının olmaması

10. Serbestleşme 1990 yılında, üye ülkelerin, telekomünikasyon hizmetlerinde özel ve ayrıcalıklı hak tesisini ortadan kaldırmalarını gerektiren Komisyon Direktifi kabul edildi İlk olarak, belirli faaliyetler bu kapsamın dışında tutuldu ancak direktif sonradan kapsam dışı tutulan bu faaliyetleri de kapsayacak şekilde beş kez değiştirildi 2002/77/EC Direktifi bütün bunlara giriş hükümlerinde ve maddeler kapsamında açıklık getirmektedir.

11. Neden bu kadar önemli? • AB telekomünikasyon gelirleri GSMH’nın %3’üdür • Sektör diğer iktisadi sektörler ve sosyal gruplar açısından çok büyük önem teşkil etmektedir. • Mobil penetrasyon çok yüksektir (%112) fakat fiyatlar çok fazla değişkenlik göstermektedir (6:1) • Genişbant penetrasyonu büyümektedir ( AB ortalaması %20) ancak en büyüğü en düşüğünden beş kat fazladır • İnternet beraberinde yeni riskleri getirmektedir

12. 3 Küresel Boyut WTO 1997’de telekomünikasyon hizmetleri piyasalarını rekabete açma karar almıştır İlk olarak 95 olan imza sayısı şu an daha fazladır ITU daha küçük 3. dünya ülkeleri açısından çözüm araştırması yapmıştır EBRD sadece modern politikaların benimsendiği alanlarda telekomünikasyon finansmanına gidecektir Dünya Bankası rekabet sebebiyle sektörde borç verme politikasını uygulamaya koymuştur OECD’nin sektör kapsamındaki raporları ekonomik dayanıklılığın göstergesi olmaktadır

13. 4 AB Düzenleyici alanı Düzenleyici çerçeve AB sınırları dışına yayılıyor • AB üyesi olmayan Balkan ülkeleri AB üyeliği bakış açısına sahip • Ulusal mevzuatın AB müktesebatı ile uyumlaştırılması • AB rekabet hukuku ilkeleri • Telekomünikasyon alanında işbirliği • Komite yapısı

14. AB üyeliği adayları için • Gidişat katılım adayları açısından hızlanıyor • Katılım müzakereleri harekete geçmeye davet ediyor • AB Konseyi ve Üye ülkeler kapsanıyor • Komisyon piyasaları daha yakından takip ediyor • Yardım fonları müktesebata daha odaklı • Gruplar ve Komitedeki gözlemci sıfatı

15. AB Komşu ülkeleri için AB iç piyasasına üyelik teklif edildi (AB üyesi olmadan) Bu durum antlaşma ilişkileri anlamına geliyor AB telekomünikasyon müktesebatına uyum Piyasaların gözetimi Uyumluluk düzenlemeleri- AB üyesi olmayan ülkeleri kapsamamaktadır 3rd November 2008 15

16. AB Komşu ülkeler politikası – 16 ülke

17. 5 AB Telekomünikasyon Mevzuatı • Tamamına yakını direktif biçiminde • İlki 1983 yılında • Çoğunluğu Konsey ve Parlamento direktifi • Komisyon direktifleri ile desteklenmekte • Piyasaları büyük ölçüde rekabete açan bir dizi direktif • 1998 paketi – piyasaların tamamının rekabete açılması

18. Yetkilendirme Direktifi Erişim ve Arabağlantı Direktifi Kişisel Gizlilik Direktifi Evrensel Hizmet Direktifi 2002 düzenleyici çerçevesi- tüm elektronik haberleşme kapsamında Çerçeve Direktifi (95. madde) Serbestleşme Direktifi (86. Madde) Spektrum Kararı (95. Madde)

19. 2002 düzenleyici çerçevesi • Temel İlkeler: • Bağımsız ulusal düzenleyici kurumlar • Düzenlemelerin asgariye indirilmesi • Teknoloji-tarafsızlık • AB piyasasında uyum • Piyasaya yeni girenler için eşit şartlar • Evrensel hizmet

20. 2002 düzenleyici çerçevesi - kanunlar Çerçeve Direktifi: genel ilkeleri, amaçları ve prosedürleri belirlemektedir Yetkilendirme Direktifi: bireysel lisansların yerini genel yetkilendirme almaktadır Erişim ve Arabağlantı Direktifi: çoklu taşıyıcı özelliğine sahip olan bir piyasada şebeke ve hizmetlere erişim kapsamındaki kuralları ortaya koymaktadır Evrensel Hizmet Direktifi: tüketiciler açısından temel hakları ortaya koymaktadır Kişisel Gizlilik Direktifi: kişisel gizliliği ve veri güvenliğini kapsamaktadır Serbestleşme Direktifi: sektörde özel veya ayrıcalıklı hakları yasaklamaktadır Radyo Spektrum Kararı: AB Radyo Spektrum Politikası prensipleri ve prosedürlerini içermektedir

21. Kelimeler 2 • Etkin Piyasa Gücü: Bu ifade Direktifte tanımlanmamıştır ancak giriş hükümlerinde beş ve belgede on kez adı geçmektedir. • “İşletmeci” ile bağlantılı olarak kullanılmaktadır. Bu tanım operatörleri ve şirketleri kapsamaktadır.

22. Fark nedir? 2002 ile daha önceki mevzuat arasındaki fark Temelde, önceki mevzuat, yerleşik operatör ve piyasaya yeni giren işletmeci ayırımı yapmakta idi.Yerleşik İşletmeciye daha ağır öncül düzenlemeler uygulanırken, yeni işletmecilere uygulanan düzenlemelerin sayısı daha azdı. Ardıl düzenlemeler herkese uygulanmaktaydı.

23. Fark nedir? 2 2002 mevzuatı sektörü piyasalara ayırmakta ve her bir operatörü piyasalar kapsamında değerlendirmektedir.Amaç, öncül uygulamaların nerede ve hangi şartlarda ve nasıl uygulanacağını belirlemektir.

24. Kararları kim veriyor? Ulusal Düzenleyici Otoriteler Bunlar kimdir? Madde 2’deki tanımlamaya bakınız. “ulusal düzenleyici otoriteler” üye ülkeler tarafından bu direktif veya ilgili direktifler kapsamındaki görevler ile yükümlü kılınan kurum veya kurumlardır.

25. Kararları nasıl veriyorlar? Giriş hükmü 28’e bakınız Belirli bir piyasada bir işletmenin etkin piyasa gücüne sahip olup olmadığı belirlenirken, ulusal düzenleyici kurumlar Topluluk hukuku kapsamında hareket etmeli ve Komisyon ilkelerini dikkate almalıdır.

26. Erişim - Kelimeler 1 • Erişim bir işletmecinin belirli koşullar altında elektronik haberleşme hizmeti vermek amacıyla hizmet alımının sağlanması anlamına gelmektedir.Ayrıca, sabit veya sabit olmayan bir şekilde cihazların bağlantısını da içerebilecek şekilde şebeke birimlerine veya hizmetlere erişim, binaları, kabinleri de içerecek şekilde fiziksel altyapıya erişim, Oprasyonel destek sistemlerini içerecek şekilde ilgili yazılım sistemlerine erişim, roaming kapsamında sabit ve mobil şebekelere erişim, dijital tv hizmetleri kapsamında koşullu erişim sistemlerine erişim, sanal şebeke hizmetlerine erişim anlamlarını taşımaktadır.

27. Erişim - Kelimeler 2 • Arabağlantıbir işletmecinin kullanıcılarının aynı veya farklı işletmelerin kullanıcıları ile haberleşmeleri için ya da bir işletmenin başka bir işletmecinin erişim hizmetlerinden yararlanmasını sağlayabilmek için gerekli olan kamu haberleşme şebekesinin fiziksel ve mantıksal olarak birbiriye irtibatlandırılması anlamına gelmektedir. Hizmetler ilgili taraflar veya şebekeye erişim sağlayan diğer taraflar tarafından sağlanabilir. Arabağlantı, kamu şebekesi işletmecileri arasında uygulanan özel bir erişim tipidir.

28. Erişim - Kelimeler 3 • Yerel Ağ kullanıcı mülkü ile ana dağıtım çatısındaki şebeke sonlandırma noktasını irtibatlandıran fiziksel devir anlamına gelmektedir. • Referans Tekliftanımlanmamıştır ancak EPG işletmecilerinin toptansatış aboneleri için standartları tanımlaması amacıyla madde 9.2 ve madde 9.4’te adı geçmektedir.

29. Özet-Erişim Bu direktif, işletmecileri, tüm erişim antlaşmalarını görüşmeler neticesinde tamamlamasını ve koşulları mümkün olduğu kadar yayımlanmış referans telifte standartlaştırmaya teşvik etmektedir. Amaç, anlaşmanın kurulamadığı durumları ve düzenleyici müdahaleleri en aza indirgemektir. Düzenleyici kurumlara güçlü yetkiler verilmiştir ve işletmecilere rekabet kuralları (ağır para cezalarına sahip) hatırlatılıyor.

30. Evrensel Hizmet 1 • Serbestleşme öncesi, birçok ülkede evrensel hizmet kapsamında yükümlülükler bulunmaktaydı ancak sonuçlar ve ödemeler açısından ülkeler bazında farklılıklar bulunmaktaydı. • Serbestleşmenin evrensel erişim konusunu göz ardı edebileceğine dair bir endişe bulunmaktaydı.

31. Evrensel hizmet 2 • 2002 mevzuatı evrensel hizmet uygulanmasını içerecek şekilde oluşturulmuştur. • Uygulama kapsamında herhangi bir haksız ekonomik yükümlülük rekabet koşullarını etkilemeyecek şekilde telafi edilmektedir. • Telafi edildiği durumlarda, tüm potansiyel arz sahiplerinin uygun olması gerekmektedir.

32. AK’ninUygulamakapsamında görevleri Uygulama başlığı altında, Avrupa Komisyonun bir takım görevleri bulunmaktadır • Gözlemlemeveyayımlama • Günlük düzenlemeler • Haberleşme Komitesine başkanlık etme • Gözden geçirme ve Avrupa Parlamentosuna raporlama • AB Antlaşmasını muhafaza etme

33. Gözlemleme ve yayımlama • Bir dizi uygulama raporları 1997 yılında ortaya çıkarılmaya başlandı • 13.sü (2007 kapsamında) 27 üye ülkeyi içermektedir. • Bir tane resmi özet rapor ve ek olarak iki adet cilt bulunmaktadır. • Birinci cildin içeriği: • Genel anlamda 70 sayfalık düzenleme rejimi • Yaklaşık 250 sayfalık 27 üye ülkenin ayrı ayrı ele alınmış raporları • İkinci cildin içeriği: • Fiyatlar ve hizmetler kapsamında karşılaştırmalı olarak yer alan 140 sayfalık piyasa verileri

34. Aktif düzenleme 2002 çerçevesinin uygulanmaya başlamasından bu yana, AK madde 7 kapsamında 500 ün üzerinde karar vermiştir

35. Haberleşme Komitesi • 2003 yılından bu yana 5 veya 6 toplantı gerçekleştirilmiştir http://circa.europa.eu/Public/irc/infso/cocom1/library • 2008’den bu yana 41 Komite dokümanı hazırlanmıştır. Tüm dokümanlar yayımlanmamıştır • Komitenin çalışmaları, bazı zorunlu kısımlarla birlikte devamlılık arz eden çıkarlar ile ilgili kısımları da içermektedir • Düzenlemeler kapsamında yaşanan gelişmeler tartışılmaktadır

36. Haberleşme Komitesi 2008 • Genişbant erişim 1 • Madde 7 ihtilafları 3 • Şartlar listesi 1 • Uçaklarda mobil iletişim 2 • 112, 116, numaralandırma, 7 adresleme • Çalışma grupları oluşturma 2 • Sonlandırma ücretleri 2 • Yeni Nesil Şebekeler2 • Roaming 1 • Mobil uydu hizmetleri2 • WAPECS 1 • Dijital TV 1

37. Gözden geçirme Her direktif gözden geçirme ile ilgili bir hükme sahiptir.Üç yılın sonunda, bir önceki gözden geçirme tamamlanmış olup bir takım değişiklikler Komisyon tarafından önerilmektedir. Aşağıdaki linkten ulaşılabilmektedir: http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/tomorrow/index_en.htm

38. Muhafaza etme görevi 1 Bir üye devlete karşı gerçekleştirilen ihlallerin varlığı durumunda, Komisyon AB mevzuatını uygulama kapsamında bir takım yasal müdahalelerde bulunmaktadır. • İlk olarak, Komisyon durumun yasal değerlendirmesini yollar ve üye ülkeleri görüş bildirmeye davet eder. • Durum çözülmez ise, Komisyon, ihlalin bulunduğuna dair “gerekçeli fikir” bildirir ve bu ihlalin ortadan kaldırılması için tarih verir. • Durum hala çözülemezse, Komisyon durumu Adalet Divanına taşır.

39. Muhafaza etme görevi 2 2007 sonu itibarıyla, Komisyon,uygulamalarda hata sebebiyle oluşan 100 ihtilaf kapsamında dava açmıştır Belçika 5 Fransa 2 Avusturya 3 Bulgaristan 2 İtalya 3 Polonya 11 Çek Cum. 4 Kıbrıs 6 Portekiz 4 Danimarka 1 Letonya 7 Romanya 1 Almanya 6 Litvanya 4 Slovenya 3 Estonya 4 Lüksemburg4 Slovakya 7 İrlanda 1 Macaristan 2 Finlandiya 5 Yunanistan 2 Malta 5 İsveç 3 İspanya 3 Hollanda 3 İngiltere 1

40. Muhafaza görevi 3 Sonuçlar • Davalar açılmış • 61’i Adalet Divanı’na taşınmadan kapatılmış • 12’si Adalet Divanına taşındıktan sonra kapatılmış • 14’ü Adalet Divanına taşınmış ancak henüz kapatılmamış • 14’ü henüz Adalet Divanına taşınmamış **** Her bir dava mevzuatın açıklık kazanmasına ve daha doğru kararlar verilmesine sebep olmaktadır. Aynı zamanda mevzuatın geliştirilmesine yol açmıştır.

41. 2002 düzenleyici çerçevesi - asgarileştirmek • Düzenlemeler “Etkin Piyasa Gücüne” sahip olan işletmelerin bulunduğu durumlarda uygulanmak üzere sınırlandırılmıştır. • EPG düzenleyici kurum tarafından piyasa analizleri neticesinde belirlenir. • Bu kararlar rekabet hukuku ilkelerini esas alır • 1998 çerçevesindeki EPG statüleri, market analizleri yapılmış olmasına rağmen değiştirilmemiştir.

42. 2002 düzenleyici çerçevesi - uyumluluk Haberleşme Komitesi: direktiflerin uygulanması kapsamında düzenleme ve danışma fonksiyonları vardır Avrupa Düzenleyicileri Grubu: AB kapsamında rejimin uyumlu olarak uygulanmasına yardım eder Radyo Spektrum Politikası Grubu: üye ülkelerin ve Komisyonun spektrum kullanımını koordine ettiği yerlerde yüksek düzey platformdur RadyoSpektrum Komitesi: Avrupa kapsamında frekans tahsisinin uyumlaştırılması konusundaki teknik konularla ilgilenir ve AB politikası oluşturur Bildirim Prosedürü: “Madde 7” prosedürü Veri Güvenliği ve Gizliliği Konusunda AB Bağımsız Danışma Kurulu(Madde 27 çalışma grubu)

43. 6 İzlenmesi gereken noktalar • Yatırımcılar düzenlemelerin adil ve akılcı olduğunu düşündükleri durumda güven sergilemektedirler • Düzenleyici kurumlar güçlü olmalı ve işletmecilerden veya yatırımcılardan gelen baskıdan etkilenmemelidirler • GSM işletmecileri EU 15 sonrasında daha fazla piyasa gücüne sahiptirler • AB evrensel hizmet modeli EU 15 kapsamına tam olarak uymamaktadır • Radyo-TV yayını kapsamında yakınsama tamamlanmamıştır.

44. Özet • Düzenlemeler sadece politika amaçlarının başka türlü gerçekleştirilemediği durumlarda gereklidir • Rekabetin yerleşik operatörü yönlendirmesi amaçlanmaktadır • Endüstri çözümler bulma konusunda yol gösterici olmalıdır • Bakanlar bu sektörü IS konusunun bir yönü olarak görmelidir • Karteller, hakim durumun kötüye kullanımı, spam, IPRler, sayısal uçurum, evrensel hizmet,e-devlet, genişbant gelişimi ve güvenlik konuları tartışılmalıdır

45. 7 Sonsöz • 1985 Amerika - düzenlemelerin direkt maliyeti çok yüksek • Tahmini 15,000 kişi çalışmakta • Kar düzenlemeleri • Devlet ve federal güçlerin ayrımı • Tekelcilik karşıtlığı ile düzenleyicilerin ayrımı • Davalar ve kanıt hükümleri • Rekabetin tesisi “deregülasyon” olarak adlandırılmıştır

46. Avrupa’daki geçmiş gelişmeler • O dönemde sadece İngiltere’de düzenleyici kurum bulunmaktaydı • 1985 İngiltere - düzenlemelerin direkt maliyeti çok düşük • Tahmini150 kişi çalışmakta • Tavan fiyat uygulamaları • AByetkileri ulusal yetkilere göre önceliklidir • Rekabet otoriteleri ve sektör düzenleyici kurumları işbirliği yapmakla yükümlüdür • Mahkemelere başvuru azdır • Rekabetin tesisi“serbestleşme” olarak adlandırılmıştır

47. Bugün AB’de durum? • Rejimde asgarileştirme ilkesi hedef alınmaktadır ve bu kapsamda süreç başlamak üzeredir. • Radyo-TV yayımı kapsamında yakınsama karşılaştırmayı daha zor hale getirmektedir • Endişe kaynağı olabilecek bir takım işaretler mevcuttur • Ulusal düzenleyici kurumların bazıları çok büyüktür • Dava müracaatları artmıştır

48. Teşekkürler! Daha fazla bilgi için http://ec.europa.eu/information_society/policy/ecomm/index_en.htm