ประสิทธิภาพการผลิตยางพารา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

1. ประสิทธิภาพการผลิตยางพาราภาคตะวันออกเฉียงเหนือประสิทธิภาพการผลิตยางพาราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นางประนาถ พิพิธกุล สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ศุภวัจน์ รุ่งสุริยะวิบูลย์ คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

2. 1.ความสำคัญของการศึกษา1.ความสำคัญของการศึกษา * NE เป็นพื้นที่ใหม่ที่รัฐสนับสนุนให้มีการปลูกยางพารา ในพื้นที่ที่เหมาะสม * ผลิตเพื่อสนองความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศที่ เพิ่มขึ้น * ในช่วงปี 2548-2552 เนื้อที่ปลูกมีอัตราการขยายตัวเพิ่ม 32% ต่อปี ผลผลิตมีอัตราการขยายตัวเพิ่ม 19%ต่อปี * แต่ผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้นในอัตรา 2.42 % เท่านั้น

3. 2.วัตถุประสงค์ของการศึกษา2.วัตถุประสงค์ของการศึกษา 2.1 ศึกษาสภาพการผลิตยางพาราในภาคNE 2.2 ทราบค่าประสิทธิภาพการผลิตยางพาราเชิงเทคนิคในภาค NEตอนบน ตอนกลางและตอนล่าง 2.3ศึกษาแนวทางและข้อเสนอแนะในการปรับปรุงประสิทธิภาพ การผลิตยางพาราในภาคNE

4. 3.ขอบเขตการศึกษา ศึกษาการวัดประสิทธิภาพการผลิตยางพาราตามแหล่งผลิตที่สำคัญและช่วงอายุยางที่ให้ผลผลิตแล้วในภาคNEโดย NEตอนบน เลย อุดรธานี หนองคาย นครพนม พื้นที่ NEตอนกลาง กาฬสินธุ์ อำนาจเจริญ ยโสธร NEตอนล่าง อุบลราชธานี ศรีสะเกษ บุรีรัมย์ อายุ 7-12 ปี จำนวน 463 ตัวอย่าง ช่วงอายุ อายุ 13-17 ปี จำนวน 314 ตัวอย่าง อายุ 18 ปีขึ้นไป จำนวน 426 ตัวอย่าง

5. 4.วิธีการศึกษา 4.1 การเก็บรวบรวมข้อมูล เก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์เกษตรกร 4.2 การวิเคราะห์ข้อมูล วิเคราะห์ฟังก์ชั่นการผลิตโดยใช้แบบจำลองเส้นพรมแดนการผลิตเชิงเฟ้นสุ่ม - กำหนดตัวแปรปัจจัยที่ส่งผลต่อผลผลิตยางพารา - กำหนดรูปแบบที่เหมาะสมของฟังก์ชันการผลิต - ประเมินหาค่าตัวแปรที่ไม่ทราบค่าของฟังก์ชันการผลิตด้วยวิธีMLE

6. 5.ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ นำผลการศึกษามาใช้เป็นข้อมูลประกอบการจัดทำนโยบาย การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตยางพาราในภาคตะวันออก เฉียงเหนือให้เกิดประสิทธิผลสูงสุด เกษตรกรได้รับ ผลตอบแทนสูงสุด

7. 6.สภาพการผลิตยางพารา การผลิตปี 2552 พื้นที่ปลูกยางทั้งประเทศ 16.8 ล้านไร่ พื้นที่ปลูกยางNE 3 ล้านไร่ หรือ18% พื้นที่กรีดยางทั้งประเทศ 11.5 ล้านไร่ พื้นที่กรีดยางNE 0.72 ล้านไร่ หรือ 6% ผลผลิตทั้งประเทศ 3.14 ล้านตัน ผลผลิตNE 0.194 ล้านตัน หรือ 6%

8. 6.สภาพการผลิตยางพารา (ต่อ) พื้นที่ปลูกยางพาราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ล้านไร่ พื้นที่ปลูกยางพาราตั้งแต่ปี 2548 – 2552 เพิ่มขึ้น 32.14%

9. 6.สภาพการผลิตยางพารา (ต่อ) ผลผลิตยางพาราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ล้านตัน ผลผลิตยางพาราตั้งแต่ปี 2548 – 2552 เพิ่มขึ้น 19.10%

10. 6.สภาพการผลิตยางพารา (ต่อ) ต้นทุนการผลิตยางพาราภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ล้านตัน ต้นทุนการผลิตยางพาราปี2552 ไร่ละ 8,075.23 บาท

11. 7.ทฤษฎีและแนวคิด 7.1 ทฤษฎี 1. สมรรถภาพ(Performance)หมายถึง ความสามารถ ของหน่วยผลิตในการแปรรูปปัจจัยการผลิต (input)เป็นผลผลิต ภายใต้การใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ ที่มีอยู่ขณะนั้น 2. ประสิทธิภาพของหน่วยผลิต(Efficiency)เป็นวิธีวัดสมรรถ- ภาพหน่วยผลิต โดยวัดได้จากเส้นพรมแดนการผลิต ซึ่งเป็นเส้นที่ใช้เป็น ตัวแทนของเทคโนโลยีการผลิต

12. 7.ทฤษฎีและแนวคิด(ต่อ) 3. การวัดประสิทธิภาพเชิงเทคนิคที่วัดจากปัจจัยการผลิต :TE(input-oriented technical efficiency) หมายถึง ความสามารถของหน่วยผลิตในการใช้ปัจจัยการผลิตในปริมาณ น้อยที่สุด เพื่อผลิตสินค้าให้ได้ปริมาณที่กำหนด โดยค่า TE อยู่ระหว่าง 0-1 TE=1หมายถึง ผู้ผลิตทำการผลิตอย่างมีประสิทธิภาพเชิงเทคนิค TE<1หมายถึง ผู้ผลิตทำการผลิตอย่างไม่มีประสิทธิภาพเชิงเทคนิค

13. 7.ทฤษฎีและแนวคิด(ต่อ) 4.รูปแบบของฟังก์ชันที่ใช้ในการวิเคราะห์ รูปแบบฟังก์ชัน Cobb Douglas(CD) โดยที่ A =ค่าคงที่ และ b1 , b2 =ตัวแปรที่ต้องการประเมินค่า ซึ่งเทียบเท่ากับ logarithm ของ

14. 7.ทฤษฎีและแนวคิด(ต่อ) 5. การวัดค่าประสิทธิภาพเชิงเทคนิคทำได้โดยการประเมินหาค่าตัวแปร ด้วยวิธีการทางสถิติที่เรียกว่า การวิเคราะห์เส้นพรมแดนเชิงเฟ้นสุ่ม (Stochastic Frontier Analysis) 6. ฟังก์ชันเส้นพรมแดนเชิงเฟ้นสุ่ม vi uiคือตัวแปรความผิดพลาดเชิงเฟ้นสุ่ม yi = ปริมาณผลผลิตของหน่วยผลิตที่ i xi = ปริมาณปัจจัยการผลิตของหน่วยผลิตที่ i β = ตัวแปรที่ไม่ทราบค่าที่ต้องการประเมิน

15. 7.ทฤษฎีและแนวคิด 7.2 แนวคิด การวิเคราะห์ประสิทธิภาพทางเทคนิคการผลิตยางพารา โดยใช้แบบจำลองStochastic Frontier ประมาณค่าแบบMLRในรูปแบบของฟังก์ชันการผลิตCobb Douglas 7.2.1รูปแบบฟังก์ชั่นการผลิต ผลผลิต แรงงาน ปุ๋ยเคมี ปุ๋ยคอก ปุ๋ยชีวภาพ น้ำมันเชื้อเพลิง ทุน

16. 7.ทฤษฎีและแนวคิด 7.2.2 ฟังก์ชั่นประสิทธิภาพภาพทางเทคนิคการผลิตยางพารา จากปัจจัยด้านสังคมและการจัดการผลิต ดังนี้ อายุ ประสบการณ์ ขนาดพื้นที่ ระบบกรีด ปริมาณน้ำฝน พื้นที่ลาดชัน ลักษณะดิน Error term

17. 8. ผลการศึกษา 8.1 ลักษณะทั่วไป 8.1.1 สภาพพื้นที่ปลูกยางพารา ร้อยละ 88 ของพื้นที่ปลูกยางพาราทั้งภาคเป็นที่ราบ ร้อยละ 12 เป็นพื้นที่ลาดชันน้อยและลาดชันมาก ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนปลูกยางพาราในที่ราบ 85% ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลางปลูกยางพาราในที่ราบ 84% ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างปลูกยางพาราในที่ราบ 99%

18. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.2 สภาพพื้นที่ปลูกยางพารา

19. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.3 ลักษณะดินที่ปลูกยางพารา หน่วย : %

20. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.4 ขนาดพื้นที่ปลูกยางพารา

21. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.5 พื้นที่ปลูกยางพาราแยกตามช่วงอายุ

22. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.6 การใช้แรงงาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือทั้งภาค ภาคตะวันออก เฉียงเหนือตอนบน ตอนกลาง และตอนล่าง ใช้แรงงานในสวนยาง 95%ในการกรีดและ เก็บยาง อีก 5%ใช้ในการใส่ปุ๋ยและกำจัดวัชพืช

23. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.7 การใส่ปุ๋ยยางพารา หน่วย : %

24. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.8 น้ำมันเชื้อเพลิงและเงินลงทุน

25. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.1.9 รูปแบบผลผลิต น้ำยางสด 18% ยางแผ่นดิบ 40% ยางก้อนถ้วยและขี้ยาง 42 %

26. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.2 ฟังห์ชั่นการผลิตและฟังก์ชั่นประสิทธิภาพเทคนิคการผลิต 8.2.1 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฟังก์ชั่นการผลิต lnY=0.23+0.14lnx1+0.09lnx2-0.02lnx3+0.03lnx4+0.08lnx5+0.16lnx6 t-value(13.17) (5.46) (4.61) (-1.46) (1.65) (4.84) (4.48) ฟังก์ชั่นประสิทธิภาพการผลิต ei-u=-5.46-1.08lnage-2.67lnexp+0.40lnarea+2.30tap-1.43lnrain-1.81slope-0.81soil t-value (-4.78) (-3.61) (-6.34) (3.46) (4.39) (-3.93) (-4.83) (-4.00)

27. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.2 ฟังห์ชั่นการผลิตและฟังก์ชั่นประสิทธิภาพเทคนิคการผลิต 8.2.2 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ฟังก์ชั่นการผลิต lnY=0.08+0.05lnx1+0.11lnx2-0.008nx3+0.07lnx4+0.02lnx5+0.23lnx6 t-value(2.11) (1.53) (4.25) (-0.13) (2.66) (0.96) (5.22) ฟังก์ชั่นประสิทธิภาพการผลิต ei-u=-3.88+0.46lnage-3.60lnexp+0.43lnarea+0.34tap+1.14lnrain+0.02slope-0.28soil t-value (-1.02) (0.08) (-1.05) (1.03) (2.05) (1.17) (0.15) (-1.42)

28. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.2 ฟังห์ชั่นการผลิตและฟังก์ชั่นประสิทธิภาพเทคนิคการผลิต 8.2.3 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง ฟังก์ชั่นการผลิต lnY=0.51+0.31lnx1+0.12lnx2-0.12lnx3-0.06lnx4+0.62lnx5+0.35lnx6 t-value(2.23) (6.90) (3.00) (-3.89) (-0.23) (6.79) (3.50) ฟังก์ชั่นประสิทธิภาพการผลิต ei-u=0.49-0.11lnage-9.81lnexp-0.66lnarea+0.09tap+0.12lnrain-0.07slope-0.05soil t-value (1.82) (-1.42) (-1.39) (-5.89) (0.76) (1.03) (-0.38) (-0.86)

29. 8. ผลการศึกษา (ต่อ) 8.2 ฟังห์ชั่นการผลิตและฟังก์ชั่นประสิทธิภาพเทคนิคการผลิต 8.2.4 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ฟังก์ชั่นการผลิต lnY=0.28+0.15lnx1+0.07lnx2-0.01lnx3+0.02lnx4+0.13lnx5+0.15lnx6 t-value(11.33) (2.75) (1.67) (-0.05) (-0.44) (2.73) (2.11) ฟังก์ชั่นประสิทธิภาพการผลิต ei-u=-8.16-2.30lnage-3.36lnexp-0.546lnarea+3.27tap-6.04lnrain-3.34slope-0.93soil t-value (-3.58) (-2.64) (-19.32) (-2.48) (3.02) (-3.56) (-2.14) (-2.91)

30. 8. ผลการศึกษา (ต่อ)

31. 8. ผลการศึกษา(ต่อ) ร้อยละของเกษตรกร 78.02 85.92 81.63

32. ข้อเสนอแนะจากการศึกษา ข้อเสนอแนะจากการศึกษา 1. เพิ่มประสิทธิภาพทางเทคนิคการผลิต โดยเกษตรกรควรได้รับ การพัฒนาเทคนิคการเลือกใช้ปัจจัยการผลิตที่มีความเหมาะสม เพิ่มขึ้นร้อยละ 13 , 52 และ 24 สำหรับภาคะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง และภาคะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง ตามลำดับ 2. ลดความไม่มีประสิทธิภาพทางเทคนิค นองจากการปรับเทคนิค การใช้ปัจจัยการผลิตแล้วการปลูกยางพารา ควรปลูกในพื้นที่ที่มีขนาดเหมาะสม ประหยัดต่อขนาดและปลูกยางพาราในที่ดินที่เหมาะสมในการปลูก และให้ใช้ระบบกรีดยางตามที่กรมวิชาการเกษตรแนะนำ

33. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย พัฒนาการผลิตยางพาราของเกษตรกรโดย 1. สนับสนุนการใช้วัสดุที่มีคุณภาพ ตามมาตรฐานและต้องผลิตพันธุ์ยาง หลากหลายพันธุ์เพื่อกระจายการปลูกให้เหมาะสมกับพื้นที่ตามความ ต้องการของเกษตรกร 2. แนะนำให้การเปิดกรีดยางตามขนาดเปิดกรีด หลีกเลี่ยงการเปิดกรีดต้น เล็กเพื่อให้ได้ผลผลิตสูงตามคำแนะนำ 3. ลดต้นทุนการผลิตโดยใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ ร่วมกับปุ๋ยเคมี และการปลูกพืชคลุมตระกูลถั่วในสวนยาง 4. ส่งเสริมและให้ความรู้ในการเก็บผลผลิตน้ำยาง อย่างถูกต้องและมี ประสิทธิภาพ เพื่อผลผลิตวัตถุดิบต้นน้ำให้มีคุณภาพสูงก่อนเข้า สู่กระบวนการทางอุตสาหกรรม