220 likes | 764 Views
FİZİK 101 FİZİK LABORATUVARI İÇİN HAZIRLIK DERSİ. DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ. İçerik. Anlamlı rakamlar ve yuvarlama Veri analizi “Serbest düşme deneyi veri analizi” Grafik çizme Deneyin sonucunun yazılması. Anlamlı Rakam Bulma Kuralları.
E N D
FİZİK 101 FİZİK LABORATUVARI İÇİN HAZIRLIK DERSİ DOĞUŞ ÜNİVERSİTESİ
İçerik • Anlamlı rakamlar ve yuvarlama • Veri analizi • “Serbest düşme deneyi veri analizi” • Grafikçizme • Deneyin sonucunun yazılması
Anlamlı Rakam Bulma Kuralları • Bir sayıdaki anlamlı rakamların sayısı o değerde dikkate • alınması gereken rakam sayısını göstermektedir. • Bütün sıfırdan farklı sayılar anlamlı kabul edilir. 6 8,5,6,7,5,2
Sıfır kendisinden önce rakam varsa anlamlı sayı olarak kabul edilir. • 0 dan farklı bir rakamdan önce sıfır varsa • 0 dan farklı bir rakamdan sonra sıfır varsa
Anlamlı Rakam ve İşlemler • Sayılar toplandığı yada çıkarıldığı zaman, sonuçtaki ondalık rakam sayısı işlemdeki ondalık rakam sayısından en küçüğü alınarak belirtilir. • Birkaç büyüklük çarpıldığında ya da bölündüğünde, elde edilen sonuçtaki anlamlı rakam sayısı, çarpanlardan ya da bölenlerden en az anlamlı rakama sahip sayınınki ile aynıdır. Anlamlı Sonuç 165,4 140,8 1876, 12,49
Yuvarlama • Bir sayının istenilen anlamlı rakama yuvarlanması en sağdaki bir ya da daha fazla rakamın atılması yolu ile yapılır. • Atılacak ilk rakam 5 veya 5 ten büyük ise, kalan son rakama 1 eklenir. • Eğer rakam 5 ten küçük ise, kalan son rakam değişmez.
Serbest Düşme Serbest düşme için formüller t0 =0 t1 =0,88 s t2 =1,28 s t3 =1,63 s t4=2,18 s t5=2,31 s
Milimetrik Kağıt Koordinatların Çizimi, isim ve birimlerin yazılması Koordinatların Ölçeklendirilmesi
Veri Noktalarının Yerleştirilmesi En Uygun Eğrinin Çizilmesi
Grafiğin Eğim Hesabı eğim
Analiz Eğim Yüzde Hata Hesabı
Rastgele Hata • Rastgele hata adından da anlaşılacağı üzere, öngörülmesi zor, doğası gereği rastgele olan hatalardır. Deney yapan kişinin kontrolünü aşan büyüklükteki parametrelerden kaynaklanmaktadır ve deneyin sonucunu etkileyebilmektedir. • Örnek: Aynı tartı ile bir halkanın üç kez kütlesini ölçtüğümüzde, elde edilen veriler birbirinden biraz da olsa farklı olabilmektedir: 17,46 gr, 17,42 gr, 17,44 gr
Rastgele Hatayı Nasıl Engelleyebiliriz? • Daha fazla veri alarak • Rastgele hatalar istatistiksel olarak analiz yapıldığında hesaplanabilmektedir ve verilerin ortalaması alınarak azaltılabilmektedir.
Sistematik Hatalar • Boyunu ölçtüğünüz kumaşın çok kullanılmaktan ötürü, boyu uzamış olabilir. ( Sonuç olarak, daha önce ölçtüğünüz uzunluğu daha kısa değerler olacaktır.) • Bütün ölçümleriniz için 0.05 gr fazla değer okuyorsanız, elektronik terazi düzgün bir şekilde dara alamamaktadır. • Ölçüm değerinden her zaman aynı oranda sapmaya neden olan hatalardır. • Bütün ölçümler sistematik hataya veya genellikle farklı tipte sistematik hatalara maruz kalmaktadır. • Sistematik hataların kaynakları ölçüm cihazının tam kalibre edilememesi, ölçüm prosesinin ortam ile etkileşmesine bağlı olan, ya da bazen gözlem metodunun yeterince iyi olmamasından kaynaklanan değişikler olabilir.
Sistematik Hatalar Nasıl Azaltılabilir? • Sistematik hatalar, datanın hep aynı yönde fazla ya da hep aynı yönde eksik olmasından dolayı, belirlenmesi zor ve istatistik yöntemleriyle analiz edilemeyen hatalardır. • Sistematik hataları tespit etmek ve düzeltmek çok fazla dikkat isteyen işlemlerdir.
Sonuçlar • İlk olarak, deneyin amacını belirtmelisiniz. Anlaşılır bir biçimde deneyden elde edilen verilerin deneyin amacını destekleyip desteklemediğini ifade etmelisiniz bu sizin sonucunuz olabilir. • Kuramsal olarak da sonucunuzun uyumlu olup olmadığını göstermelisiniz. Eğer uyumlu değil ise, nedenlerini de belirtmelisiniz.
Sonuçlar • Genel olarak konu hakkında bildikleriniz veya konu hakkında giriş kısmında yada diğer kaynaklardan okuduğunuz ile sonuçlar arasında bağlantı kurabilirsiniz. • Sonuç kısmına deneyin yapılışını yazmamalısınız. • Sizce deney düzeneğinizi etkileyen olası sebepleri de belirtiniz, mesela rastgele ve sistematik hataları • Bu hataların engellenmesi için neler yapılabileceğini belirtiniz.
Deneyin prosedürün değiştirilmesi ile ilgili önerilerde bulunun ve bu değişikliklerin elde edilen verileri nasıl etkileyeceğini de anlatın.