680 likes | 1.01k Views
مراقبت بيماريهاي بثوري تب دار باهدف حذف سرخك و سرخجه. اعظم صبوري كارشناس مسئول مبارزه با بيماريها. بيماري سرخك ، يك بيماري كشنده قديمي. تاريخچه. سرخك يك بيماري جهاني از دير باز در ايران شناخته شده
E N D
مراقبت بيماريهاي بثوري تب دار باهدفحذف سرخكو سرخجه اعظم صبوري كارشناس مسئول مبارزه با بيماريها
تاريخچه • سرخك يك بيماري جهاني • از دير باز در ايران شناخته شده • دانشمند ايراني امام محمد زكرياي رازي ( قرن دهم) نخستين كسي است كه از نظر باليني تشخيص افتراقي بين سرخك و آبله قايل شده است . • در اروپا از سده 17 به بعد آمار تلفات آبله وسرخك بطور مجزا گزارش شده است
تقريبا تمام افراد حساس در تماس بيمار آلوده مي شوند • هر 3 تا 5 سال اپيدمي • حذف ويروس سال 2000درقاره آمريكا • هنوز حدود 10% كل مرگ و مير كودكان زير 5 سال به علت سرخك • بيش از90% افراد قبل از رسيدن به سن 20 سالگي مبتلا مي شوند
علايم باليني : • عامل بيماري : ويروس (گونه موربيلي ويروس از خانواده پاراميكسو ويروس ) • مخزن : انسان • دورة كمون : 10 تا 12 روز • علائم مقدماتى : • شامل تب، خستگى، سرفه، آب ريزش از بينى و التهاب ملتحمه • راش جلدى: ماكولو لرپاپولار 2 تا 4 روز بعد از شروع علائم مقدماتي
عوارض • اوتيت مديا • پنومونى • اسهال • تشنج ناشى از تب • كورى • انسفاليت
درمان در حال حاضر درمان خاصى جهت بيمارى سرخك وجود ندارد. تجويز ويتامين A به كودكانى كه بيمارى سرخك دارند در كاهش شدت بيمارى و ميزان كشندگى بيمارى موثر بوده است.
واکسن • نوع واکسن : • MMR • ویروس زنده ضعیف شده • ساخت ایران : سویه اد مو نستون - سوش AIK-HDC • ( اوریونHoshino -سرخجه Takahashi )
ایمنی زایی واکسن سرخک • ميزان ايمني برعليه بيماري سرخك در صورت واكسيناسيون در • سن 9 ماهگي 85% مي باشد . • ميزان ايمني برعليه بيماري سرخك در صورت واكسيناسيون در • سن 12ماهگي 95% مي باشد . • در حال حاضر 2 نوبت واكسن سرخك (MMR)در سنين 12 و 18 ماهگي به كودكان تلقيح مي گردد . • پوشش ايمنسازي نوبت اول و دوم سرخك در كشور بايد بالاتر از 95% باشد تا (Heard Immunity) مانع بروز طغيانهاي سرخك گردد.
واكسيناسيون در سال 1350 حدود 37% جمعيت در معرض خطر در ايران عليه سرخك واكسينه شد ند 88.5% موارد بيماري به دنبال آن كاهش يافت . با تداوم وتقويت ايمن سازي در سال 1360 ميزان بروز از 106.5 به 0.69 در صد هزار در سال 1373رسيد. از سال 1375 روند بروز بيماري با تغييراتي در سنين ، رو بهافزايش گذاشت و در سال 138117.5 در صد هزار رسيد .
واكسيناسيون همگاني سرخك وسرخجه در آذر ماه سال 1382 با اجراي بسيج واكسيناسيون بيش از 33 ميليون نفر 5 تا 25 سال واكسينه شدند . . تعداد موارد به 724 مورد در سال 1383 كاهش يافت
VISION داشتن دنيايي بدون سرخك ، سرخجه و سندرم سرخجه مادرزادي
شامل چهار استراتژي : • 1-ارتقاء و حفظ پوشش بالاي 2 نوبت واكسيناسيون • 2- سيستم مراقبت موثر ، پايش و ارزشيابي • 3- ارتباطات و درگير نمودن جامعه 4 – پژوهش و توسعه
Measles global annual reported cases and MCV1 coverage*, 1980-2011 * MCV1 coverage: coverage with first dose of measles-containing vaccine as estimated by WHO and UNICEF
هدف های مرتبط با سرخک در منطقه و کشور - کاهش مرگ ومیر تا 95 درصد نسبت به سال 2000 - حذف سرخک تا سال 2015
Reduction in Estimated Measles Deaths by WHO Region 2000 to 2011 36% 45% 100% 62% 84% 70% 90% 71% 2015 reduction goal (95%)
Reported district coverage of MCV1, 2010 Target 95% in all districts Coverage% Source: JRF 2010
تعریف حذف نبود ویروس بومی سرخک در یک دوره 12 ماهه و بیشتردر حضور مراقبت مناسب و کافی نبود ویروس بومی سرخجه در یک دوره 12 ماهه و بیشتردر حضور مراقبت مناسب و کافی و نبود مورد CRS با عامل انتقال بومی مراقبت CRS بايد حداقل براي 9 ماه بعد ازگزارش آخرين مورد سرخجه ادامه يابد .
تعریف انتقال بومی حضور مداوم انتقال موارد بومی یا وارده سرخک (یا سرخجه ) در طی 12 ماه و بیشتر در یک منطقه جغرافیایی
مراقبت بيماري : جمع آوري منظم و مستمر داده هاي يك واقعه بهداشتي ، جمع بندي و آناليز داده ها ، تحليل اطلاعات و انتشار اطلاعات به كساني كه نياز به دانستن براي عمل دارند
اهداف مراقبت سرخك و سرخجه شناسايي جمعيت يا منطقه پر خطر براي مداخله پايش و هدایت اجراي برنامه و برنامه ريزي مراقبت سرخك و سرخجه تهيه قيدبك در مورد واکسیناسیون و فعاليتها به دولت و حمايت كننده ها و .... شناسايي و تشخيص موارد و طغيان ها تاييد سرخك و سرخجه
نظام مراقبت در برنامه حذف متمركز است بر : • 1- كشف سريع تمامي موارد • 2-اثبات آزمايشگاهي موارد • 3-شناخت منبع موارد
روند و مراحل مراقبت شناسايي مورد گزارش مورد - جمع آوري داده ها ( ربط داده ها ) بررسي و تاييد ( اپيدميولوژيك ، باليني و آزمايشگاهي موارد يا طغيان) طبقه بندی نهایی موارد - تحليل وآناليز داده ها و تهيه گزارش فيدبك به كساني كه اطلاعات را گزارش كرده اند انتشار اطلاعات به سطوح مختلف براي عمل
تعريف مورد براي استاندارد كردن گزارشات در مراكز بهداشتي و سطوح مختلف و قابل مقايسه كردن در نقاط جغرافيايي و زمان های مختلف
تعريف مورد قابل گزارش هر فردي که داراي و • یا هر فردي که پرسنل بهداشتی مظنون به عفونت سرخک و یا سرخجه شود • با هدف حذف ويروس سرخك و سرخجه تب • بثورات • ماکو لوپاپولار ( نه وزیکو لار)
گزارش مورد : ( در مرحله حذف ) مراقبت بر مبناي مورد بيماري بايد موردتوجه قرار گيرد و هر موردبايستِی حداکثر ظرف 7 روز از شروع بثورات شناسايي گردد
سیستم گزارش دهی • هر مورد بايستي ظرف حداکثر 48 ساعت گزارش شود . • گزارش فوری تلفنی • گزارش ار طريق ثبت اطلاعات در پورتال • گزارش ماهیانه ( موارد یا صفر)
فرم های گزارش دهی لیست خطی موارد فرم بررسی اپیدمیولژیک موارد فرم ارسال نمونه آزمایشگاهی
مورد بيمار حداکثر در عرض 48 ساعت توسط تيم بررسي ،بررسي شود .
گامهاي عملي براي بررسي مورد .مورد ( و يا خانواده مورد در صورت نياز) بايد از نظر اطلاعات جمعيتي و باليني و وضعيت واكسيناسيون و بارداري و تاريخچه مسافرت مصاحبه و بررسي گردد . و تلاش براي شناسايي منبع عفونت ( تماس با موارد عفوني سرخك يا سرخجه ، سابقه مسافرت به يك منطقه اپيدمي و ........)
اطلاعات لازم براي جمع آوري • اطلاعات شخصي • نام و نام خانوادگي • سن • جنس • وضعيت سابقه واكسيناسيون و تعداد نوبت ها • تاريخ آخرين نوبت واكسيناسيون • –اطلاعات محل • محل اقامت در زمان بروز بثورات • محل عفونت ( 7 تا 21 روز قبل از ظهور بثورات ) • تاريخچه مسافرت • نام شهرستان و آدرس محل زندگي • اطلاعات زمان • تاريخ بروز بثورات • تاريخ شناسايي مورد • تاريخ بررسي • تاريخ تهيه نمونه • تاريخ ارسال نمونه • تاريخ دريافت نمونه توسط آزمايشگاه
مراحل تماس جستجوي منبع در موقعيت بيمار در طي اين دوره جستجو براي موارد بيشتر بيمار در اين دوره دوره كمون 7( تا 21 روز قبل از بثورات ) دوره مقدماتي )حدود 4 روز ) بثورات (دوره 4 تا 8 روز) دوره عفونت زمان شروع بثورات 4 روز بعد از بثورات 21 روز قبل ا ز شروع بثورات 4 روز قبل از شروع بثورات
تاييد آزمايشگاهي سرخك و سرخجه چرا تاييد آزمايشگاهي مهم است ؟
سرخك تب دانگ ساير بيماريهاي ويروسي سرخجه كاوازاكي تب + بثورات مخملك پاروويروس B19 توكسوپلاسما منو نوكلئوزيز روزئولا اينفانتوم
نقش آزمايشگاه • تاييد موارد سرخك و سرخجه • تاييد طغيان • شناسايي منبع انتقال ويروس • تشخيص ژنوتايپ ويروسبراي نقشه اپيدميو لوژيكي بيماري
تاييد آزمايشگاهي • چه را بايد جمع آوري كرد ؟ • نمونه خون براي تهيه سرم يا مايع بزاق براي تشخيص IgM • چه موقع بايد جمع آوري كرد؟ • در اولين تماس با مورد • حساسيت كم آزمايش در جمع آوري نمونه در عرض 3 روز از بثورات • حساسيت بالا در جمع آوري نمونه در عرض 4 تا 28 روز
نمونه برداری از موارد • نمونه برداری از خون • نمونه برداری از ادرار • نمونه برداری از گلو
IgG IgM virus excretion عفونت ويروسي سرخك و سرخجه ( وحشي يا واكسينال) تاريخ واكسيناسيون 10 8 سطح آنتي بادي ها 6 4 2 0 -21 -14 -7 0 7 14 21 28 35 42 بروز بثورات روزهای بعد از بروز بثوراتt عفونت زمان جمع آوری نمونه ها : نمونه سرم و بزاق 0 تا 28 روز بعد از بثورات نمونه های گلو و ادرار 0 تا 5 روز بعد از بثورات
الگوریتم طبقه بندی آزمایشگاهی منفی IgM رد شده نمونه خون کافی تایید آزمایشگاهی مثبت IgM از نظر ا پپدمیولژیک با مورد تایید شده آزمایشگاهی مرتبط است . تایید اپیدمیولژیک نمونه خون ناکافی از نظر ا پپدمیولژیک با موردتایید شده آزمایشگاهی مرتبط نیست و داراي علائم مشكوك به سرخك است تایید بالینی از نظر ا پپدمیولژیک با موردتایید شده آزمایشگاهی مرتبط نیست و داراي علائم مشكوك به سرخك نيست رد شده
تعريف مورد مشكوك سرخك( باليني ) • هر شخص داراي نشانه هاي تب و راش (بثورات) ماكولوپاپولر • (غير وزيكولار) و سرفه يا كوريزا (آبريزش بيني ) يا • كونژونكتيويت ( التهاب ملتحمه)