1 / 38

“De mens tussen de sterren”

“De mens tussen de sterren”. Een stukje sterrenhemel: miljoenen sterren. Een hete gas wolk ~10000 graden verhit door UV straling van hete sterren. waterstof 70% helium 28% (rest) 2% vooral koolstof, stikstof zuurstof.

platt
Download Presentation

“De mens tussen de sterren”

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. “De mens tussen de sterren”

  2. Een stukje sterrenhemel:miljoenen sterren

  3. Een hete gas wolk ~10000 graden verhit door UV straling van hete sterren waterstof 70% helium 28% (rest) 2% vooral koolstof, stikstof zuurstof

  4. Een koude stofwolk : ~ -260 graden Cuiterst kleine roet en zand korreltjes

  5. “Paardenkop nevel”: koude stof-gaswolk

  6. Een wolk waaruit sterren gevormd worden Zichtbaar licht

  7. Een wolk waaruit sterren gevormd worden Zichtbaar licht Infrarood opname

  8. Ster vorming in de Adelaar nevel

  9. Gas-stof kolommen in Adelaar nevel materiaal voor honderden sterren Hubble Ruimte Telescoop “Pillars of creation”

  10. De Orion gasnevel:te zien met het blote oog ! Afstand: 1400 lichtjaar

  11. Orion nevel: planetenstelsels in wording

  12. Stofschijven rondom sterren in Orion nevel:planeten stelsels in wording?

  13. Ontstaan van aarde en planeten?

  14. De zon

  15. de “motor” van de zon : kernfusie

  16. Energie produktie door H fusie • 4 protonen : 4x1.00727 = 4.0291 a.m.u • 2 electronen: 2x0.00055 = 0.0011 a.m.u • ----------- • in 4.0302 a.m.u • He kern uit 4.0015 a.m.u • ---------- • omgezet in energie 0.0287 a.m.u.= 0.7 %

  17. Bereken de maximale levensduur van de zon door H-fusieLevensduur = Energie voorraad/Energie verbruik • Massa van de zon = 2.0 1030 kg • 70% is waterstof = 1.4 1030 kg H • 1/7 van de massa zit in de kern : 2.0 1029 kg H • Bij H fusie wordt 0.7 % omgezet in energie: 1.4 1027 kg H • Opgewekte energie voorraad E=mc2 : 1.3 1044 J • Straling van de zon : 3.8 1026 J/s • Maximale levensduur = Energie/Verbruik = 3.4 1017 s = 1 1010 jr !!

  18. De levensduur van sterrentmax =~ 1010 (M/Mzon)/(L/Lzon) jr Massa Helderheid Levensduur Levensduur (x Zon) (x Zon) geschat berekend 1 1 10 miljard 10 miljard 3 70 420 miljoen 450 miljoen 5 450 110 miljoen 150 miljoen • 40 000 5 miljoen 10 miljoen • 500 000 1.2 miljoen 4 miljoen --------------------------------------------------------------- 0.8 0.5 18 miljard 20 miljard

  19. Conclusies 1. Hoe zwaarder de ster, des te korter zijn leven 2. De zwaarste sterren leven slechts een paar miljoen jaar: dus bijna alle zware sterren die ooit zijn gevormd zijn al verdwenen 3. Sterren lichter dan 0.8 Mzon kunnen ouder worden dan 14 miljard jaar (= leeftijd van heelal) dus alle lichte sterren die ooit zijn gevormd bestaan nog !!!

  20. Fusie van helium → koolstof → zuurstof

  21. Belangrijkste fusie reakties in sterren grondstof produkt temperatuur Waterstof→ Helium 10 miljoen Helium →Koolstof 100 miljoen Koolstof +He →Zuurstof 200 miljoen Zuurstof →Silicium 1 miljard Silicium →IJzer 2 miljard

  22. De zon over 3.5 miljard jaar :een rode reus: R=50 Rzonopzwellen doordat ster convectief wordtaarde verliest water en dampkring ! Verdroogde aarde

  23. 300 miljoen jaar later : rode superreus : R=300 Rzon einde van de aarde !!

  24. Afmeting van rode superreusop schaal t.o.v. zon

  25. Rode superreus met kern van helium en koolstof = “pit” van de zon

  26. de zon gaat “pulseren”en stoot daarbij buitenlagen af

  27. Buitenlagen zijn uitgestoten:“ring nevel”

  28. “zandloper” nevel

  29. “katte-oog” nevel

  30. Katte-oog nevel lang belicht

  31. Het einde van de zon: resterende “pit” is een witte dwerg Witte dwerg: Afmeting ~ als aarde Massa ~ helft van zon

  32. Supernova 1987A

  33. Supernova 1987Aeen ontploffende zware ster ~25 Mzon Helderheid 108 x Zon Maanden lang 25 febr 1987

  34. “krab-nevel” restant van ster die in 1054 ontplofteexpansie snelheid ~ 1500 km/s

  35. restant van oude supernova explosie “sluier nevel”chemisch verrijkt met He, C, N, O, Fe enz

  36. Nieuwe stervorming uit restanten van oude sterren

  37. Conclusies:1 Sterren produceren alle elementen door kernfusie in centrum2. Producten komen aan eind van het leven vrij in uitgeblazen schillen of supernova explosies3. Uitgestoten gas ontmoet andere nevels en klontert samen4. Hieruit ontstaan nieuwe sterren: verrijkt!5. Zon en aarde zijn ontstaan uit verrijkte wolken6. Ieder atoom in ons lichaam (behalve H) is in sterren gevormd.Wij zijn gemaakt van “sterrenstof”

  38. Informatie • Hubble plaatjes op web: • www.heritage.stsci.edu • http://oposite.stsci.edu/pubinfo • Nederlandse sterrenkunde webstek (o.a. voor scholieren): • www.astronomy.nl • Populair artikel: “Het ontstaan van sterren gezien door de Hubble Space Telescope”Henny Lamers, Zenit, September 1999

More Related