310 likes | 705 Views
Archaïsch Griekenland. Griekse wereld. Minoïsch (1800-1500) Myceens (1600-1200) ‘ Dark Ages ’ (1200-800) Archaïsch (800-500/480) Klassiek (480-336/323) Hellenisme (323-31). ‘ Dark Ages ’: ineenstorting Myceense beschaving. De Zeevolkeren?. Ramses III.
E N D
Griekse wereld • Minoïsch (1800-1500) • Myceens (1600-1200) • ‘Dark Ages’ (1200-800) • Archaïsch (800-500/480) • Klassiek (480-336/323) • Hellenisme (323-31)
Ramses III • I (Ramses III) extended all the boundaries of Egypt; I overthrew those who invaded them from their lands. I slew the Denen in their isles, the Thekel and the Peleset were made ashes. The Sherden and the Weshesh of the sea, they were made as those that exist not, taken captive at one time, brought as captives to Egypt, like the sand on the shore.
Uitleg? • (Hittites:) The wretched chief of Kheta as living captive.(Amorites:) The wretched chief of Amor.(Tjekker:) Chieftain (lit. the Great One) of the foe of Thekel (Sherden:) Sherden of the sea.(Bedouins:) Chieftain of the foe of Sha[su] (Teresh:) Weshesh of the sea.(Philistines:) Chieftain of the Pe[leset]
Lefkandi • Euboea • 1000 BCE • Heroon • ‘Big-man social organisation’
Demografie en economie • Bevolkingsgroei • Elite: competitie • ‘Nouveaux riches’ en slavernij • Kolonisatie • Agrarische ontwikkeling: specificatie • Begin polisvorming
Militaire ontwikkelingen • Hoplieten • Phalanx • Elite en middenklasse
Culturele ontwikkelingen 1 • Schrift (alfabet) • Schrift (alfabet)
Culturele ontwikkelingen 2 • Beeldende kunst
Culturele ontwikkelingen 3 • Architectuur
Politieke ontwikkelingen • Gevolg van economische, sociale en militaire veranderingen • Tirannie • Polisvorming • Sparta • Athene
Staatsvormen Monarchie Tirannie Aristocratie Oligarchie Timocratie Democratie
Basisschema polisorganisatie Aristocratische of oligarchische polis RAAD ex-magistraten, zitting voor het leven MAGISTRATEN Jaarlijks gekozen STEMGERECHTIGDE BURGERS
Spartiaten Perioiken Heloten Sparta: bevolking
Monarchie: Twee koningen Aristocratie: Gerousia Democratie: Apella en eforen Sparta: staatsvorming
Sparta: constitutie 5 EPHOREN Dagelijks bestuur GEROUSIA (28) Raad van oudsten incl. 2 koningen, min. 60 jaar APELLA Volksvergadering voor Spartiaten, verkiezing Gerousia & ephoren
Athene • Aristocratie • Archonten • Areopagos • Ondermijnd door onrust en veranderingen. • Drako: Ca. 622 v. Chr. • Solon: 594 v. Chr. • Peisistratos: 546 v. Chr. • Kleisthenes: 508 v. Chr.
Drako • Ca. 622 v. Chr. • Codificatie bestaand gewoonterecht • Afschaffing bloedwraak • Maar: geen hervorming en ontevredenheid blijft
Solon • Maatregelen: • Vier vermogensklassen • Seisachtheia • Afschaffinghektemoros • Voedselvoorziening • Nieuwe rechtscodex • Heliaia • Geen landverdeling!
Peisistratos • 561 / 546 –527 BCE • Tiran • Geen landverdeling, wel belastingverlaging gewone man en mogelijkheid tot landbouw-overstap. • ‘Nationale’ feesten • Bouwprojecten • Hippias en Hipparchos • 514 BCE – Hipparchos vermoord door Harmodios en Aristogeiton (‘tirannendoders’)
Kleisthenes • 508 BCE: einde onderlinge strijd • Grondlegger van Atheense democratie: Demos. • 10 phylai of fylen • Elke fyle bestond uit drie trittyes • Totaal 30 trittyes • Kleinste eenheid = deme (139)
Athene onder Kleisthenes RAAD (Areopagos) RAAD (Boulè) Ex-archonten, zitting voor het leven Loting uit fylen. Dagelijks bestuur, voorbereiding wetsvoorstellen ARCHONTEN STRATEGEN HELIAIA Verkiezing; na 487 loting Verkiezing Loting STEMGERECHTIGDE BURGERS / VOLKSVERGADERING (ekklesia) Volwassen mannelijke burgers
Opdrachten • Niet alleen een citaat als antwoord. • Eigen woorden: termen uitleggen. • Vraag C5: Hoe moeten de archaïsche wetten dan wel bestudeerd worden? • 2c: ethnos • Vergeet woensdag niet de opdrachten zelf ook mee te nemen!