360 likes | 520 Views
عملکرد اجرایی Executive Function “It’s not not knowing what to do; it’s knowing to do what you know.”. Mehdi Reza Sarafraz Ph.D. Assistant Professor Of Shiraz University www.sarafraz.me msarafraz@shirazu.ac.ir. What are Executive Functions?. ظرفیت هدایتگر ذهن ظرفیتی چند گانه نه واحد
E N D
عملکرد اجرایی Executive Function“It’s not not knowing what to do; it’s knowing to do what you know.” Mehdi Reza Sarafraz Ph.D. Assistant Professor Of Shiraz University www.sarafraz.me msarafraz@shirazu.ac.ir
What are Executive Functions? ظرفیت هدایتگر ذهن ظرفیتی چند گانه نه واحد بخشی از شبکه عصبی که درلوب فرونتال ریشه دارد نشانه هایی جهت استفاده از سایر ظرفیت های ذهنی فراهم می کند ادراک، فکر، اعمال و تا اندازه ای احساسات را کنترل و هدایت می کند بیشتر وقتی نیاز است که اعمال خودکار در دسترس نیستند www.sarafraz.me
Definition of Executive Function The executive functions are a set of processes that all have to do with managing oneself and one’s resources in order to achieve a goal. It is an umbrella term for the neurologically-based skills involving mental control and self-regulation www.sarafraz.me
دانش ما در مورد عملکرد اجرایی با رشد تکنولوژی پیشرفت کرده است • داستان Phineas Gage • مفهوم سازی های مختلفی در مورد نارسایی های عملکرد اجرایی وجود دارد: • Minimal Brain Dysfunction • “Fallen through the cracks” children • Dysexecutive syndrome (DSM-V?) www.sarafraz.me
THE FRONTAL LOBE and Executive Functions www.sarafraz.me
The orbitofrontal cortex is divided into ventromedial (reddish in the anterior view: above and yellow in the convex-lateral and median-sagittal view) and the lateral orbitofrontal cortex (green)
عملکرد اجرایی خصیصه واحدی نیست • عملکرد اجرایی را به مدیر عامل شرکت یا رهبر ارکستر تشبیه می کنند • این استعاره به فهم عملکرد اجرایی کمک می کند اما خیلی سطحی است • چرا که این مسأله را به ذهن می رساند که یک واحد مرکزی کنترل در ذهن وجود دارد www.sarafraz.me
More Appropriate Conceptualization of Executive Functions • استعاره مناسب تر برای عملکرد اجرایی: • تیمی از مدیران یا رهبران ارکستر یا • کمیته فنی تیم فوتبال www.sarafraz.me
Co-Conductors in a Holarchical Model of EF EF ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef ef EF Perception Emotion Cognition Action =Domains Of Functioning =Executive Function Capacity Activation
Time Mgt Time Sense Pace V. Trans-self Integration Sense of source, Cosmic consciousness IV. Self Generation Mind-Body Integration, Sense of Spirit III. Self Control: Self Determination Self Realization Self Awareness Self Analysis Goal Generation Long-Term Foresight/Planning II. Self Control: Self Regulation Perceive Organize Balance Modulate Interrupt/Stop Hold Choose Store Generate Sustain Attn Focus Attn Monitor Check Shift Manipulate Execute (Behavior Syntax) Sustain Effort Retrieve Focus Effort Associate Anticipate Flexible Inhibit Correct Gauge Initiate Plan Sensation/PerceptionCognitionEmotionAction I. Self Control: Self Activation Awaken, Attend
Self-Activation ایجاد و افزایش عملکرد اجرایی پایه مربوط به حالت بیداری ذهن و غلبه بر اینرسی خواب نوجوانان به صورت طبیعی در این زمینه ضعیف هستند www.sarafraz.me
Self Regulation-Self Control مجموعه ای از ظرفیت های کنترلی که عملکرد را در حوزه های حواس، ادراک، هیجان و شناخت هدایت و کنترل می کند مدل های کنونی 29 ظرفیت عملکرد اجرایی مربوط به خود نظم دهی شناسایی کرده اند این ظرفیت ها منابع کارآمد نظم بخشی به افکار و احساسات و رفتارها هستند www.sarafraz.me
29 Self-Regulation EFs Perceive Initiate Inhibit Modulate/Adjust Gauge Focus Attn Focus Effort Sustain Attn Sustain Effort Stop/Interrupt Flexible Shift Hold Manipulate Organize Anticipate Plan Generate Associate Choose • Balance • Store • Retrieve • Pace • Time Sense • Time Mgt • Execute • Monitor • Correct
Self Realization- Self Knowledge هدایت فرایند های شناختی در جهت self-awareness, self-reflection and self-analysis دستیابی به اطلاعات انباشته در مورد خود و به کار گیری آنها در موقعیت های مشخص به منظور ایجاد، حفظ یا تغییر رفتار www.sarafraz.me
Self Determination • بینش آینده نگر، برنامه ریزی دراز مدت و هدف گذاری • نگاه سازش یافته به آینده و برنامه ریزی برای عمل در دراز مدت، هدایت مرور گذشته با هدف تغییر رفتار برای اهداف آینده www.sarafraz.me
خود نظم دهی self regulation تمرین بازگرداندن خود به مسیر استانداردهای ترجیحی (وهس و بایمستر، 2004) استانداردها (هافمن و همکاران، 2012) Self Knowledge انگیزه کافی (روی، بایمستر و وهس، 2007) Self Determination قدرت کافی(گینو وهمکاران، 2011) self control www.sarafraz.me
Executive Function Variability کنترل اجرایی افراد با توجه به حوزه های متفاوت مورد بررسی متفاوت است مثل حوزه های شناختی، احساسی یا رفتاری کنترل بالا در یک زمینه، لزوماً نشان دهنده کنترل در زمینه های دیگر نیست و نقص کنترل در یک حوزه نیز به همین شکل بایمستر معتقد است یک ظرفیت عمومی برای کنترل وجود دارد مثل عامل G در هوش www.sarafraz.me
حوزه های کنترل اجرایی • دو حوزه مهم کنترل اجرایی عبارتند از: • Intrapersonal (Control in relation to the self) • Interpersonal (Control in relation to others) www.sarafraz.me
خود نظم بخشی فرایندی تحولی دارد که از تولد تا پایان عمر ادامه دارد • به دلیل ماهیت تحولی آن تأخیرها و عقب ماندگی های طبیعی در مسیر تحول آن دیده می شود www.sarafraz.me
منابع تحولی خودمهارگري منابع خانوادگي منابع موجود در اجتماع و مدرسه منابع زيست شناختي www.sarafraz.me
عملکرد اجرایی و اختلالات روانی اختلالاتی که نقص در عملکرد اجرایی در آنها دیده می شود: Autism/Asperger’s Syndrome ADHD and ADD Conduct Disorder Oppositional Defiant Disorder Depression and/or Anxiety Obsessive-Compulsive Disorder Fetal Alcohol Syndrome Bipolar Disorder www.sarafraz.me
Executive Functions and ADHD • عملکرد اجرایی و ADHD واژه های مترادفی نیستند اما ADHD وضعیتی است که نقص در عملکرد اجرایی در ظرفیت های زیر را شامل می شود: • Focus, Select, Sustain, Inhibit, Modulate • تقریباً همه مبتلایان به ADHD علاوه بر مشکلات بالا نقایص دیگری نیز در خود نظم دهی دارند و همین موضوع باعث می شود این اختلال در افراد مختلف تنوع زیادی داشته باشد. www.sarafraz.me
EF Intervention Continuum External Guidance and/or Control (How much the parent structures behavior.) Internal Guidance and Control (How self-sufficient the child is.)
Development of Interventions for EF Difficulties به یاد داشته باشید: ضروری است بین آموزش internal self-regulation strategies و کنترل بیرونی جهت پشتیبانی و مدیریت این آموزش تعادل برقرار شود لازم است محیط مداخله به محیط کودک شبیه باشد(برای تسهیل الگو گیری) www.sarafraz.me
Development of Interventions for EF Difficulties • EF Self-regulation skills در نهایت باید Self-regulated باشد. • در محیط کلاس هم مثل خانه ضروری است که نشانه های EF Self-regulation برای عملکرد فرد فراهم شود اما نه آنقدر که از رشد مهارت های EF جلوگیری کند. • خیلی ساده است که تعدد مهارت های EF را کم برآورد کنیم و صرفاً بر توجه و سازماندهی تمرکز کنیم. www.sarafraz.me
Strategies for Providing External Guidance • ساختارقابل پیش بینی و باثباتی در محیط خانه مهیا کنید • قوانین را اعلام کنید و در مورد قواعد و برنامه ها بحث کنید • قوانین را مرور و تکرار کنید • حالت حل مسأله را حفظ کنید www.sarafraz.me
Supporting Development of Self-Regulation Capacities • ارزیابی غیر رسمی از ظرفیت های فرد داشته باشید • به سوالات مربوط به 29 مهارت عملکرد اجرایی پاسخ دهید • از درگیر شدن معقول دانش آموز در فعالیت های خود مراقبتی حمایت کنید • نقایص خود نظم دهی را به عنوان مهارت های روتین آموزش دهید www.sarafraz.me
Supporting Development of Self-Regulation Capacities • از نشانه های دیداری یا کلامی برای تقویت مهارت های خود تنظیمی استفاده کنید • مثل: “What’s your plan?” “Start” “Stop” “Time to make a shift” “Check and correct” “Would you like a do-over?” “How much time do you need to get this done?” www.sarafraz.me
Supporting Development of Self-Regulation Capacities • برای شروع، برنامه ریزی، سازماندهی و تکمیل کار «گفتگوی درونی با خود» را تشویق و مدل سازی کنید • استفاده از پاداش های self-administered را آموزش دهید(اگر نیم ساعته تکالیفم را انجام دهم خودم را با....تشویق می کنم) www.sarafraz.me
Supporting Development of Self-Regulation Capacities • Develop a plan of action with your child around focusing on the EF deficits that you have identified. • Teach to the routine so that it becomes routinized. • Follow the routines of your child’s program manager to eliminate confusion over different approaches (avoids frustration due to EF SR deficit of Flexible and Shift!) • Make sure your child learns to use Blackboard—a great executive function support! • Homework completion and organization examples:
Questions about Your Executive Function Capacities? • How did you get here today on time? (perceive, plan, initiate, execute, pace, manage time) • How did you know how to get here? (retrieve) • What would have happened if North Ave. was closed due to construction? (shift, flexible, retrieve, choose, initiate) • How did you know when to leave? (gauge, time manage) • Your family wants to eat dinner at 7 and you’re the cook: How do you get the food on the table in time? (perceive, plan, choose, gauge, initiate, execute, pace, manage time) • Someone cuts you off in a traffic lane: What keeps you from yelling “#**#!#%#!!!”? (inhibit) • The clock is ticking loudly in the den where you are reading a book, but you don’t hear it. Why? (focus, sustain) • You walk into a funeral service and immediately begin speaking in a whisper. Why? (perceive, modulate) • You accidentally bump into someone and apologize. Why? (perceive, check, correct)