160 likes | 395 Views
JAVA 5. MBROJTJA E KONSUMATOR Ë VE P ËRGJEGJËSIA PËR PRODUKTE (PPP) LIGJI PER MARRËDHËNJE PUNËSORE. MBROJTJA E KONSUMATOR ËVE.
E N D
JAVA 5 • MBROJTJA E KONSUMATORËVE • PËRGJEGJËSIA PËR PRODUKTE (PPP) • LIGJI PER MARRËDHËNJE PUNËSORE
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Konsumator = personi fizik që blen dhe përdor mallra or shërbime për plotësimin e nevojave të veta e jo për qëllime që janë të lidhura me veprimtari tregtare (rishitje). • Ligji Applikues: Ligji për Mbrojtjen e Konsumatorëve (2004).
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Të Drejtat e Konsumatorëve: • E drejta për mbrojtjen e interesave ekonomike; • E drejta për mbrojtjen nga rreziku për jetë, shëndet dhe pasuri; • E drejta e mbrojtjes juridike të konsumatorit; • E drejta për informim dhe riedukim të konsumatorëve; • E drejta për bashkim të konsumatorëve me qëllim të mbrojtjes së interesave të tyre (e drejta në përfaqësim dhe pjesëmarrje të përfaqësuesit të konsumatorëve në punën e organeve të cilat zgjidhin çështjet nga interesi për konsumator)
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Detyrat e Prodhuesit – mallra/shërbime të sigurta konsiderohen kur përmbushin: • Standarded vendore; • Standarded Evropiane; • Kërkesat Legjitime të konsumatorit në lidhje me sigurinë.
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Deklaracioni i mallit: • Emri i Prodhuesit/Importuesit; • Emri i mallit; • Lloji dhe modeli i mallit; • Shenja matëse e mallit; • Data e prodhimit dhe afati i përdorimit; • Emri dhe adresa e firmës së prodhuesit/importuesit; • Paralajmërim për rrezikun e mundshëm në përdorim (shiqo Shtojcën A).
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Publikimi i mallrave dhe sherbimeve • Ndalohet me ligj publikimi mashtrues i mallrave nëçdo medium.
MBROJTJA E KONSUMATORËVE • Ndalet vendimi i shitjes nëse: • Tregtari e shet mallin me mangësi ose gabime; • Tregtari nuk i dorëzon konsumatorit dokumentacionin e duhur gjatë shitjes së mallit; • Mallrat në lirim nuk janë treguar qartë, lexueshëm me cmimin para dhe pas lirimit; dhe • Mallrat në lirim, të cilave shumë shpejtë i skadon afati i përdorimit, nuk e kanë qartë dhe lexueshëm afatin minimal dhe të fundit të përdorimit.
PËRGJEGJËSIA PËR PRODUKTE (PPP) • Teorite e Padive për PPP: • Neglizhenca; • Shkelje e një apo më shumë Garancioneve; • Përgjegjësia Strikte; • Shtrembërimi (informimi i rrejshëm).
PËRGJEGJËSIA PËR PRODUKTE (PPP) • Kategoritë Faktuale të Padive për PPP: • Defekt Fabrikimi; • Defekt në Konstrukcion; • Dështimi I Dhënjes së Paralajmërimeve të Mjaftueshme për Përdorim të Parrezikshëm; • Dështim që ta Pasqyron Sinqerisht Cilësine e Produktit.
PËRGJEGJËSIA PËR PRODUKTE (PPP) • I shmangesh PPP nëse: • Konstrukcion te mirë • Prodho në mënyrë të denjë • Paralajmëro rreziqet
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Ligjet Aplikuese në Kosovë: • Ligji Mbi Marrëdhëniet e Punës (1989); • Rregullorja e UNMIK-ut Nr. 2001/27 – Te Drejtat Esenciale Punësore në Kosovë; • Urdhëresa Administrative Nr. 2003/2 – Zbatim i Rregullorës së UNMIK-ut Nr. 2001/36 Mbi Shërbimin Civil të Kosovës; • Udhëzimi Administrativ Nr. MSHP/DASHC 2003/05 – Procedurat e Ankesave; Për Zbatimin e Urdhëresës Administrative 2003/2 – Zbatim i Rregullorës së UNMIK-ut Nr. 2001/36 Mbi Shërbimin Civil të Kosovës; • Udhëzimi Administrativ Nr. MSHP/DASHC 2003/10 – Procedura e Pushimeve; Për Zbatimin e Urdhëresës Administrative 2003/2 – Zbatim i Rregullorës së UNMIK-ut Nr. 2001/36 Mbi Shërbimin Civil të Kosovës.
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Rreg. e UNMIK-ut Nr. 2001/27 • Mbrojtja nga Çfarëdo Diskriminimi (per shembuj shiqo Shtojcen B); • Moshen Minimale te Punesimit; • Mbrojtja nga Puna e Detyruar apo e Dhunshme; • E Drejta per Organizim dhe Negociata Kolektive; • E Drejta per Marrëveshje Kolektive; • Mbrojtja nga Veprime Diskriminuese Anti-Sindikale; • Mbrojtja nga Veprime Penguese; • Definim të Marrëdhenjes Punëtor/Punëdhënës;
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Rreg. e UNMIK-ut Nr. 2001/27 (vazhdim) • Definim i Kontratës së Punës; • Procedura për Ndërprerjen e Marrëdhënjeve të Punës; • Ndërprerja e Kontratës së Punës për shkaqe të ndërrimeve Ekonomike, Teknologjike dhe Strukturore te Organizatës; • Garancion për Pagesë të Barabartë për Femra dhe Meshkuj; • Procedurën e Pagesës; • Garancion për Pagë Minimale; • Mbrojtje për Orar të Kufizuar Pune dhe Pauza;
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Rreg. e UNMIK-ut Nr. 2001/27 (vazhdim) • Garancion per Pushim Vjetor; • Festat Zyrtare; • Pushim i Lehonisë; • Pushim i Mëshirshëm (martesë/lindje/vdekje në familje); • Pushim pa Pagesë; • Pushim Mjekësor; • Mbajtjen e Evidencës (Informatave) së Punëtorëve; • Inspekcioni i Punës; • Gjobat per Punëdhënës; etj.
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Mosaplikimi i Ligjit ne Sektorin Privat – arsyet: • Papunësia e madhe; • Gjyqësori jo efikas dhe i korruptuar; • Mosnjohja nga punëtorët e të drejtave që iu takojnë, etj.
LIGJI PËR MARRËDHËNJE PUNËSORE • Rëndësia e këtij ligji për juve: • Nëse Jeni Mbikqyrës: Ofroni të drejta punëtorëve; • Nese Jeni Punëtorë: Mbroni të drejtat që ju takojnë.