881 likes | 3.48k Views
YENİDOĞANDA BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ DESTEKLEYİCİ GELİŞİMSEL BAKIM. YRD.DOÇ.DR.AYŞE KARAKOÇ MARMAR ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ. Yenidoğan ve Kanıta Dayalı Uygulamalar. Yenidoğan ile ilgili girişimlerde sağlanan ve önerilen en iyi kanıtlar 5 kategoride toplanmıştır. Gelişimsel konular
E N D
YENİDOĞANDA BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ DESTEKLEYİCİ GELİŞİMSEL BAKIM YRD.DOÇ.DR.AYŞE KARAKOÇ MARMAR ÜNV. SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ
Yenidoğan ve Kanıta Dayalı Uygulamalar • Yenidoğan ile ilgili girişimlerde sağlanan ve önerilen en iyi kanıtlar 5 kategoride toplanmıştır. • Gelişimsel konular • Yenidoğanın cilt bakımı • Beslenme • Cilt-cilte temas (kangru bakımı) • Ağrı yönetimi
Gelişimsel Bakım Stres hormonlarının artmasına bağlı olarak, hızla gelişen ve çevresel uyaranlara hassas olan beyin (30. Gestasyon haftası–Postnatal 3.ay arası) bu stres ortamından olumsuz etkilenmekte ve bebekte hem kısa hem de uzun süreli nörolojik, davranışsal sorunların ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Riskli yenidoğanlarda stresi önleme ve stresle başetmeyi kolaylaştırma amacıyla yenidoğanın çevresinin ve bakımının planlanmasını içerir. Yenidoğanın fizyolojik ve davranışsal yanıtlarına göre bakım planlanır.
Gelişimsel bakım nedir • Bir bebek bakım felsefesidir… • Çünkü tüm YYBÜ’ler beyin gelişimini etkileyen deneyimlerdir… • Gelişimsel bakım bebeğin beyin gelişimini uygun olmayan uyaranlardan korumayı amaçlar..
ANA TEMA ; Bakım verilen çevrenin (ses, ışık, koku, bakım veren kişinin dokunması, konuşma, sosyal etkileşim) ve uygulanan bakımın hasta/riskli yenidoğanın gelişimini destekler şekilde düzenlemektir. ANNE KARNINDAKİ ORTAMIN SAĞLANMASIDIR
Gelişimsel bakım • Extrauterin çevrede immatür olan SSS gelişimini DESTEKLER • Büyüme-olgunlaşma için enerji biriktirir • Ağrı kontrolü sağlar, stresi engellemeyi amaçlar ve çevresel uyaranları düzenler..
Çalışmalar Büyümeyi artırır Pulmoner destek azalır Respiratuar hastalık insidansı azalır Hospitalizasyon ve hastane masrafları azalır Nerogelişimsel sonuçlar iyileşir • Daha çok YYBÜ’de gelişimsel bakım uygulamalarının kısa dönem sonuçları ile ilgilidir. • Çevre düzenlemesi(sık dokunma, yüksek ses,parlak ışık,koku) • Pozisyon verme • Toplu bakım • Sakinleştirici gıdasız emmenin geliştirilmesi • Kangru bakımı • Sarmalayıp yatırma
Gelişimsel Bakım Temeli= Sinaktif Teori • Stabil olan yada stresseşiginde olan bebek; durumunu size davranışları ile anlatır… • Fizyolojik yanıtlar • Davranışsal yanıtlar
Işık-ses-sosyal etkileşim-dokunma vb dış çevreyle etkileşimde 5 alt sistem • Otonomik /Fizyolojik sistem: • Motor Sistem: Kas tonüsü,postürivücut hareketleri • Durum düzenleme sistemi: bilinç durumu, uyku-uyanıklık geçişleri • Dikkate bağlı etkileşim sistemi:sosyal sistem,çevreden gelen uyaranlara yanıt • Kendi kendini düzenleme sistemi:stabil durumu sağlamak ve sürdürmek için kendini sakinleştirme davranışlanışları
Pretermlerde; • Otonomik /fizyolojik stabil olmadan • Motor ve durum düzenleme sistemi • Motor ve durum düzenleme stabil olmadan dikkate bağlı etkileşim ve kendi kendini düzenleme sistemi gelişemez.
Her bebek bireysel olarak değerlendirilir • Tüm alt sistemlerin düzenlenmesinde çevre çok etkilidir • Bakımın önceliği otonomik/fizyolojik fonksiyonlardır • Tedavi ve bakım sırasında bilinçsizce yapılan bebeği rahatsız edecek davranışlardan kaçınmayı öğretir.
Gelişimsel Bakım • Bebeğin değerlendirilmesi ;işlem öncesi, esnası ve sonrası bebeğin stabilizasyonu ve stress bulguları gözlenir değerlendirilir • Bakımın planlanması; • Fizik çevre • Direkt bakım sağlama • Aile merkezli bakım • Bakımın sürekliliğini sağlama
1. Bebeği değerlendirme • Fizyolojik sistem; solunum,renk, dolaşım • Motor sistem; yüz ifadesi, vücut hareketleri • Durumsal değişimler; uyku-uyanıklık değişimleri ve stress bulguları
2. Bakımı Planlama • Fizik çevreyi değerlendirme ve düzenleme(ses,ışık,koku, dokunma,vb) • Direkt Bakımı Sağlama • Toplu bakım verme • Fleksiyon pozisyonu sürdürme • Kendi kendini sakinleştirmeyi kolaylaştırma • Kangru bakımı • Ebeveyn –aile bakımı • Bakımın sürekliğini sağlama
Fizik çevreyi düzenleme • Ses,ışık,koku,dokunma…
Bakımı sağlama • Toplu bakım:minimal dokunma,terapotik dokunma,ağrı kontrolü • Pozisyon: • AAP ÖNERİSİ PRONE • Hangi pozisyonda ise fleksiyonun korunması desteklenmesi
Kendi kendini sakinleştirmeyi kolaylaştırma • El-yüz,el ağız, emme,parmak tutma vb. desteklemek
Son olarak • Aile desteğinin sağlanması • Bakımın sürekliliğini sağlamak..