MÜLAKAT

1. MÜLAKAT

2. Mülakat Nedir? • Kendi alanının uzmanı ünlü kişileri etraflıca tanıtmak veya toplumu ilgilendiren önemli bir konuyu aydınlatmak üzere uzmanlarla veya ünlülerle yapılan görüşmelerin aktarıldığı gazete yazılarına mülakat denir.

3. Özellikleri • Alanında tanınmış kişilerle mülakat yapılabilir. • Mülakat metinleri öğretici ve ufuk açıcıdır. • Söyleşmeye bağlı anlatım biçimi çevresinde oluşan bir türdür.

4. Kurallarını büyük ölçüde kendisiyle konuşulan kişinin micazı ve kültürünün belirlediği bir türdür. • Alınan cevapların aynen ve yorumlanmadan yayımlanması mülakatın ayırıcı özelliğidir. • Mülakatlarda açık bir anlatım kullanılmalıdır.

5. Mülakat Çeşitleri • Eleme Mülakatları • Sıralı Mülakatlar • Panel Mülakatlar

6. Grup Tartışması • Stres Mülakatları • Sunumlu Mülakatlar • Telefonda Mülakat

7. Eleme Mülakatları Eleme mülakatlarını yapan kişiler genellikle şirket dışındandır. Bunlar danışmanlık şirketleri, değerlendirme merkezleri ya da bir uzman olabilir. Görevleri en uygun olduğunu düşündükleri kişileri şirkete sunmaktır. Mülakat teknikleri konusunda genellikle uzmandırlar.

8. Sıralı Mülakatlar Belli aralıklarla planlanan ve değişik kişilerin sırayla görüştüğü mülakatlara sıralı mülakatlar denir.

9. Panel Mülakatlar Üç ila beş kişinin birlikte yaptığı mülakatlara panel mülakat denir. Mülakatı yapanlara zaman kazandırır ve bir seferde karar verilmesini kolaylaştırır.

10. Grup Tartışması Bu tip mülakatlarda, beş-sekiz aday bir toplantı odasında bir konuyu tartışırlar. Bir-iki saat süren bu tartışmanın konusu herhangi bir şey olabilir. Tartışan adayları izleyen gözlemciler (yöneticiler) tartışmaya hiç katılmaz ve sadece not alırlar.

11. Stres Mülakatları Bu mülakatlarda aday bilinçli olarak tansiyonu yükseltecek şekilde tartışmalı, tehdit edici ve stresli bir görüşme ortamına sokulur. Amaç kişinin böyle stresli bir durumu nasıl yöneteceği ile ilgili fikir edinmektir. • Bu tür mülakatlar artık pek yapılmamaktadır ve faydalı da bulunmamaktadır.

12. Sunumlu Mülakatlar Bazı şirketler, mülakat sürecinin bir parçası olarak, adayın bir sunum yapmasını isterler. Kendinizle veya işinizle ilgili bir sunum yapmanız istenebilir. Bu tür mülakatlara sunumlu mülakat denir.

13. Telefonda Mülakat Sonuçları sağlıklı ancak uygulanması zor bir yöntemdir. Özellikle ülkemizde az kullanılan görüşme tekniklerinden biridir. Kullanılıp kullanılmayacağı kararı yine pozisyona ve görüşmeleri yürütecek olan kişilerin tercihine kalmıştır.

14. Telefon görüşmeleri iki şekilde kullanılabilir: Bunlardan ilki gazete ilanında verilen telefonlara adayların başvurması ve telefon eden adaylarla görevliler tarafından telefonda bir ön görüşme yapılmasıdır.

15. İkinci bir alternatif ise başvuran adayların özgeçmişleri üzerinden bir ön eleme yapılmasının ardından yüzyüze görüşmelere geçilmeden önce bir ikinci eleme unsuru olarak; veya özgeçmişte açık olmayan bazı konuları aydınlatmak amacı ile telefon görüşmelerinin yürütülmesidir.

16. Mülakatın Aşamaları • Kendini tanıtma • İsteğini en kısa yoldan açıklama • Görüşme için randevu talebinde bulunma • Hem görüşme öncesinde hem görüşme sırasında nezaketli olma

17. Görüşülecek kişinin konuya ilgisini çekme • Görüşülecek kişi ve konuyla ilgili iyi bir hazırlık süreci geçirme • Görüşmeyi bitirme ve izin isteme

18. Mülakat Yapacak Kişinin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar • İlk önce konuyu ve görüşülecek kişiyi belirlemek gerekir. • Görüşülecek kişi ve konu hakkında iyi bir araştırma ve hazırlık yapmalıdır. • Görüştüğü kişinin ilgisini ve dikkatini çekmelidir.

19. Bilgi, birikim ve kültürüyle muhatabını konuşmaya ikna edebilecek yeteneğe sahip olmalıdır. • Görüşme sırasında konuşmasına dikkat etmeli; ölçülü, nazik ve saygılı bir üslup kullanmalıdır. • Mülakat yaptığı kişinin görüşlerini hiçbir değişiklik yapmadan, olduğu gibi yazıya aktarmalıdır.

20. Mülakat Yapılacak Kişiler Alanında uzman veya tanınmış kişilerle, devlet adamlarıyla vs. mülakat yapılabilir. Toplumda önemli bir yer edinmiş, ün kazanmış insanlarla mülakat yapılır. Toplumda bir ağırlığı olmayan, tanınmamış kişilerle mülakat yapmanın bir anlamı yoktur.

21. Mülakat Yapılan Kişinin Tanıtılması • Mülakat yapılan kişinin doğru ve eksiksiz şekilde tanıtılmasına özen gösterilmelidir. • Kişinin hayat hikâyesi, önemli noktalarıyla belirtilmeli, uzmanlık alanı açıklanmalı, ne gibi çalışmalar yaptığına, eserlerine kısa da olsa değinilmelidir. • Mülakat yapılan kişinin hayat felsefesi, bilgisi, donanımı, zevkleri vb. yansıtılmalıdır.

22. Edebiyatımızda Mülakat • Türk edebiyatında mülâkat türünün ilk örneklerinin Evliya Çelebi tarafından verildiği görüşü yaygındır. • İkinci örnek Ruşen Eşref Ünaydın'ın ‘Diyorlar ki’ adlı eseridir.

23. Mustafa Baydar • Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar Sermet Sami Uysal • Yahya Kemal’le Sohbetler Hikmet Feridun Es • Bugün de Diyorlar ki

28. Gazetelerde Mülâkat Çalışmaları Yayımlanan Başlıca Gazeteciler Fikret Otyam

29. Naci Sadullah

30. Yaşar Kemal

31. Aziz Nesin

32. Kemal Tahir

33. Şahap Balcıoğlu

34. Nevzat Üstün

35. Uğur Dündar

36. Sait Faik

37. Fehmi Koru

38. Nuriye Akman

39. Hüsamettin Aslan

40. Ayşe Arman

41. Füsun Özbilgen

42. Mülakat & Röportaj • Mülakatta mümkün olduğu kadar görüşme yapılan kişi ile konuşulanların dışına çıkılmaz. .Özel görüş, duygu ve yorumlara pek yer verilmez. • Röportajda herhangi bir kişiyle görüşme mecburiyeti yoktur , ele alınan konu ile ilgili olarak birden fazla kişi ile görüşülür.

43. Mülakat yazarı,kısa yoldan,açık bir anlatımla,sadece konuştuklarını ortaya koyar. • Mülakat yalnızca soru cevaptan oluşur. • Röportaj yazarı okuyucunun ilgisini çekmek için,süslü bir üslup kullanabilir. • Röportaj yazarın bir eşyayı, kişiyi ya da yeri araştırıp, kendi duygularıyla harmanlayarak yazdığı yazılardır.

44. Mülakat Örneği YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU NE DİYOR? - En çok hangi eserinizi seversiniz?- En çok, “Kiralık Konakla “Yaban”ı severim.- Niçin?- “Kiralık Konak” bence roman tekniğine uygun olan eserimdir. “Yaban’a gelince o, bütün millî heyecanlarımı taşıyan kitaplarımdan biri olmak dolayısıyla bence çok kıymetlidir.- Bugün hikâye ve romancılığımızı nasıl buluyorsunuz?“- Bugünkü nesil, hikâyecilikte eski nesli epeyce geride bırakmıştır. Fakat henüz roman adı verilebilecek bir büyük eser meydana gelmemiştir. Belki yanılıyorum, bugünkü telakkime göre roman, bir insan ve hayat görüşünün felsefesidir. Ve böyle bir görüşle böyle bir felsefe ancak uzun soluklu bir çalışma ile vücuda gelebilir. Ve böyle bir eserin yanında küçük hikâye ancak bir etkiyi ifade edebilir. Hepimizi edebiyata hikâye yazmakla başlamışızdır. Hayat tecrübelerimiz çoğaldıkça hikâyenin hududunu romanla genişletmek mecburiyetinde kalmışızdır.- Sanat alanından yaptıklarınızla yapmak istedikleriniz arasında bir fark oldu mu?- Samimiyetle itiraf ederim ki bu alanda yaptıklarım, yapmak istediklerimin bir gölgesinden ibarettir. -MUSTAFA BAYDAR

45. KAYNAKÇA • Altın anahtar dil anlatım ve Türk edebiyatı kitabı • www. Lisedebiyat .com • www.edebiyatöğretmeni.com

46. ÇAĞLA ARSLAN 11-A 274