Bµi gi¶ng m«n: Ng÷ v¨n 9

1. Phßng gd - §T huyÖn Duy tiªn tØnh hµ nam Bµi gi¶ng m«n: Ng÷ v¨n 9 Gi¸o viªn: NguyÔn ThÞ TuyÕt Mai Tr­êng THCS Yªn B¾c

2. I. Giới thiệu chung: 1. Tác giả: Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày. Sinh năm 1948, quê ở Trùng Khánh – Cao Bằng Từ năm 1993 ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Cao Bằng. *Thơ của ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng. Một số tác phẩm chính: Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002).

3. Nói với con Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi Đan lờ(2) cài nan hoa Vách nhà ken(3) câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung(4) không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con. ( Y Phương (*), trong Thơ Việt Nam 1945-1985, Sđd) - Thể thơ: Tự do. - Nội dung chính: Bài thơ mượn lời người cha nói với con để thể hiện tình cảm gia đình, quê hương sâu nặng. Từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha mà nâng lên thành lẽ sống cao đẹp. Hai phần. Phần 1: Từ "Chân phải ... tiếng cười" Phần 2: Từ "Người đồng mình ... Nghe con" - Bố cục:

4. I. Giới thiệu chung: 1. Tác giả: Y Phương tên thật là Hứa Vĩnh Sước, người dân tộc Tày. Sinh năm 1948, quê ở Trùng Khánh – Cao Bằng Từ năm 1993 ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Cao Bằng. *Thơ của ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng. Một số tác phẩm chính: Người núi hoa (1982), Tiếng hát tháng giêng (1986), Lời chúc (1991), Đàn then (1996), Thơ Y Phương (2002). 2. Văn bản: “Nói với con” in trong cuốn “ Thơ Việt Nam” 1945 - 1985. - Thể thơ: Tự do. - Nội dung chính: Bài thơ mượn lời người cha nói với con để thể hiện tình cảm gia đình, quê hương sâu nặng. Từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha mà nâng lên thành lẽ sống cao đẹp. - Bố cục: Hai phần. Phần 1: Từ "Chân phải ... tiếng cười" Phần 2: Từ "Người đồng mình ... Nghe con"

5. Người con được lớn lên trong tình cảm gia đình như thế nào ? Chân phải bước tới cha Chân trái bước tới mẹ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười Em có nhận xét gì về cách nói của tác giả qua những dòng thơ trên ? + Cách nói vừa kể vừa tả, hình ảnh cụ thể. + Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt, hạnh phúc.

6. Sống trong thung(4) không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi Đan lờ(2) cài nan hoa Vách nhà ken(3) câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

7. Qua những dòng thơ trên em hiểu cha muốn nói với con điều gì ? Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi Đan lờ(2) cài nan hoa Vách nhà ken(3) câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. - Sử dụng động từ, vừa miêu tả cụ thể vừa nói lên sự cần cù, khéo léo, tươi vui, gắn bó của người đồng mình. - Cách nói ẩn dụ gợi tả vẻ đẹp thơ mộng nghĩa tình của rừng núi quê hương. - Ngày bắt đầu xây nền móng cho hạnh phúc gia đình.

8. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh Sống trong thung(4) không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Cách nói độc đáo thể hiện sự bền gan vững chí của con người quê hương mình. Hình ảnh cụ thể: sống trên đá, sống trong thung Hoàn cảnh sống vất vả, nghèo đói Hình ảnh so sánh: sống như sông như suối Cách sống mạnh mẽ, khoáng đạt, đầy nghị lực Thành ngữ: lên thác xuống ghềnh Cuộc sống gian truân, đầy thử thách Người đồng mình mộc mạc, giản dị, giàu ý chí. Người đồng mình cần cù, kiên trì, tự lực cánh sinh xây dựng quê hương

9. Qua đoạn thơ trên em hiểu người cha muốn nói với con điều gì ? Sống trong thung(4) không chê thung nghèo đói Sống như sông như suối Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục Người đồng mình(1) yêu lắm con ơi Đan lờ(2) cài nan hoa Vách nhà ken(3) câu hát Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Người đồng mình thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

10. Qua các dòng thơ em hiểu người cha mong muốn gì ở con? Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con.

11.  Nghệ thuật: Bố cục chặt chẽ, cách nói độc đáo. Giọng điệu thiết tha, trìu mến. Hình ảnh cụ thể, giàu sức gợi cảm, mộc mạc gần gũi với người miền núi. Nội dung: Thể hiện tình yêu thương của cha mẹ đối với con và tình yêu quê hương sâu nặng. Thể hiện niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và truyền thống cao đẹp của quê hương.

12. Ghi nhớ Qua bài Nói với con bằng những từ ngữ,hình ảnh giàu sức gợi cảm, Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

13. Hướng dẫn về nhà Học thuộc bài thơ. Làm bài tập trong phần luyện tập sách giáo khoa trang 74.