JAN PAWEŁ ||

1. MENU JAN PAWEŁ || Przygotowała:Karina Wojnar

2. MENU Pielgrzymki do Polski Życiorys • I pielgrzymka • „GaudeMater Polonia” • II pielgrzymka • „Pokój Tobie, Polsko - Ojczyzno moja!” • III pielgrzymka • „Do końca ich umiłował” • IV pielgrzymka • „Bogu dziękujcie, ducha nie gaście” • V pielgrzymka • „Zło dobrem zwyciężaj” • VI pielgrzymka • „Chrystus wczoraj, dziś i na wieki” • VII pielgrzymka • „Bóg jest miłością” • VIII pielgrzymka • „Bóg bogaty w miłosierdzie” Wybrane zagadnienia • Życie przed wyborami • - dzieciństwo i młodość • - studia i dojrzewanie duchowe • - kapłaństwo, praca naukowa i twórcza • - biskup, kardynał papież • Pontyfikat • papież młodych • ekumenizm i stosunki międzyreligijne • papież a wyznawcy judaizmu • Choroba i śmierć • Zamach na Jana Pawła II • Encykliki • Beatyfikacja CYTATY

3. MENU „GaudeMater Polonia” • Trwała od 2 do 10 czerwca 1979 r. Przebiegała pod hasłem "GaudeMater Polonia". W istocie - była to pielgrzymka wielkiej radości i niezapomnianego entuzjazmu, który w rok później zaowocował powstaniem "Solidarności". Już w pierwszym dniu pielgrzymki, 2 czerwca na pl. Zwycięstwa (ob. Piłsudskiego) w Warszawie padły znamienne słowa: "Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II , papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!"

4. MENU  „Pokój Tobie, Polsko - Ojczyzno moja!”  Trwała od 16 do 23 czerwca 1983 r. W Polsce wówczas wciąż obowiązywał (choć był zawieszony) stan wojenny. Pielgrzymka przebiegała pod hasłem „Pokój Tobie, Polsko - Ojczyzno moja!” Miesiąc po wizycie apostolskiej, 22 lipca 1983 r. stan wojenny został odwołany. Podczas pielgrzymki Jan Paweł II dokonał trzech beatyfikacji - w Poznaniu Urszuli Ledóchowskiej, a w Krakowie na Błoniach -Alberta Chmielowskiego i Rafała Kalinowskiego. Na Jasnej Górze złożył zakrwawiony pas, który miał na sobie w dniu zamachu, 13 maja 1981 r. W bogatym programie pielgrzymki znalazł się też spacer po Dolinie Chochołowskiej w Tatrach.

5. MENU „Do końca ich umiłował” • Trwała od 8 do 14 czerwca 1987 r. Przebiegała pod hasłem "Do końca ich umiłował". Myśli przewodnie pielgrzymki w dużej mierze koncentrowały się wokół Eucharystii. Jednym z głównych celów pielgrzymki był udział papieża w II Krajowym Kongresie Eucharystycznym. Papież zainaugurował go 8 czerwca Mszą św. i homilią w kościele Wszystkich Świętych w Warszawie. • Tematyka papieskich homilii w czasie III wizyty w Ojczyźnie w dużej mierze koncentrowała się właśnie wokół Eucharystii i jej powiązania z innymi sakramentami w życiu osobistym i społecznym. Z okazji pielgrzymki skomponowana też została specjalnie pieśń "Panie, dobry jak chleb". Na jedaej z papieskich mszy, 13 czerwca na lotnisku w Łodzi-Lublinku 1600 dzieci przystąpiło do Pierwszej Komunii Świętej. Jan Paweł II dokonał też dwóch beatyfikacji. 9 czerwca w Tarnowie beatyfikowana została Karolina Kózkówna, zaś 14 czerwca w Warszawie - bp Michał Kozal. • Uroczysta Eucharystia w Warszawie kończyła zarazem II Krajowy Kongres Eucharystyczny. To podczas III pielgrzymki do Ojczyzny miało miejsce pamiętne spotkanie Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte. Papież powiedział wówczas: Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w życiu jakieś swoje "Westerplatte". Jakiś wymiar zadań, które trzeba podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można "zdezerterować". Wreszcie – jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba "utrzymać" i "obronić", jak to Westerplatte, w sobie i wokół siebie.

6. MENU „Bogu dziękujcie, ducha nie gaście” • Pielgrzymka pod hasłem "Bogu dziękujcie, ducha nie gaście" była pierwszą pielgrzymką do wolnej Polski. Przebiegała w dwóch etapach: od 1 do 9 czerwca oraz od 13 do 16 sierpnia 1991 r. Głównym motywem pielgrzymki było dziękczynienie za odzyskanie wolności. Papież chciał je złożyć Bogu razem z rodakami. Nie unikał jednak trudnych tematów. Pielgrzymka była wielkimi narodowymi rekolekcjami. Papież przypominał o  sprawach podstawowych - o Dekalogu "dziesięciu słowach, od których zależy przyszłość narodu, państwa, Europy, świata” (jak powiedział 1 czerwca w Koszalinie). • Zainaugurował też II Ogólnopolski Synod Plenarny i dokonał beatyfikacji - bp. Józefa Sebastiana Pelczara, matki Bolesławy Lament, o. Rafała Chylińskiego i Anieli Salawy. • Drugi etap: Głównym celem jego wizyty było przewodniczenie obchodom VI Światowego Dnia Młodzieży w Częstochowie. Na zaproszenie papieża odpowiedziało wówczas ponad półtora miliona młodych z 85 krajów. Hymnem VI ŚDM w Częstochowie była pieśń „Abba Ojcze”.

7. MENU „Zło dobrem zwyciężaj” • Była to najkrótsza i nieoficjalna papieska wizyta w Polsce. Trwała zaledwie jeden dzień. • Jan Paweł II przyjechał 22 maja 1995 r. z pielgrzymką do miejsca urodzenia Jana Sarkandra, którego kanonizował dzień wcześniej podczas pielgrzymki do Czech. Hasło wizyty w Polsce brzmiało: „Zło dobrem zwyciężaj”. • Ojciec Święty odwiedził wówczas Skoczów, Bielsko-Białą i Żywiec. • Papież zwracał uwagę na problem nietolerancji wobec ludzi wierzących. "Pod hasłami tolerancji, w życiu publicznym i w środkach masowego przekazu szerzy się nieraz wielka, może coraz większa nietolerancja. Odczuwają to boleśnie ludzie wierzący. Zauważa się tendencję do spychania ich na margines życia społecznego, ośmiesza się i wyszydza to, co dla nich stanowi nieraz największą świętość." - mówił Ojciec Święty. Słowa te odbiły się szerokim echem nie tylko w Polsce.

8. MENU „Chrystus wczoraj, dziś i na wieki” Trwała od 31 maja do 10 czerwca 1997 r. Przebiegała pod hasłem: "Chrystus wczoraj, dziś i na wieki". W czasie pielgrzymki Ojciec Święty uczestniczył m.in w europejskich obchodach tysiąclecia śmierci św. Wojciecha i 600-lecia Wydziału Teologicznego UJ. Dokonał też kanonizacji św. Jadwigi królowej. Jan Paweł II uczestniczył w Gnieźnie w  obchodach tysiąclecia śmierci św. Wojciecha nawiązujących do Zjazdu Gnieźnieńskiego. W spotkaniu tym wzięło udział siedmiu prezydentów państw europejskich: Czech, Litwy, Niemiec, Słowacji, Ukrainy, Węgier i Polski. W Krakowie papież uczestniczył w obchodach 600- lecia utworzenia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dokonał też kanonizacji św. Jadwigi królowej i św. Jana z Dukli. Podczas pielgrzymki w  1997 r. miały też miejsce 2 beatyfikacje, obie dokonane podczas Mszy św. 6 czerwca w Zakopanem - matki Bernardyny Jabłońskiej i matki Marii Karłowskiej. We Wrocławiu papież wziął udział w zamknięciu 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, który przebiegał pod tym samym hasłem, co papieska pielgrzymka.

9. MENU „Bóg jest miłością” Była najdłuższą wizytą apostolską papieża w Polsce. Trwała od 5 do 17 czerwca 1999 r. Jej hasło brzmiało: "Bóg jest miłością". Podczas pielgrzymki Jan Paweł II rozważał przede wszystkim temat 8 błogosławieństw. Wzywał do nawrócenia w obliczu nadchodzącego Wielkiego Jubileuszu chrześcijaństwa. W Starym Sączu papież kanonizował bł. Kingę, dokonał też 111 beatyfikacji. Podczas Eucharystii na Placu Piłskudskiego w Warszawie beatyfikował Reginę Protmann i EdmundaBojanowskiego oraz 108 Męczenników II Wojny Światowej. W Toruniu z kolei beatyfikował Stefana Wincentego Frelichowskiego. Pielgrzymka pełna była niezapomnianych i niezwykle wzruszających wydarzeń. Podczas spotkania z mieszkańcami Wadowic na rynku swojego rodzinnego miasta papież dowcipnie i ze wzruszeniem wspominał swoje dzieciństwo i młodość. (Tam padły m.in. słowa o kremówkach!). Szczególnym wydarzeniem pielgrzymki były niezapowiedziane odwiedziny Ojca Świętego w prywatnym domu - u państwa Bożeny i Stanisława Milewskich, mieszkańców podsuwalskiej wsi Leszczewo. Podczas pielgrzymki miało też miejsce zakończenie II Ogólnopolskiego Synodu Plenarnego.

10. MENU „Bóg bogaty w miłosierdzie” "Bóg bogaty w miłosierdzie" - takie było hasło ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny. Trwała ona od 16 do 19 sierpnia 2002 r. Głównym celem pielgrzymki było poświęcenie Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie - Łagiewnikach, miejsca, gdzie spoczywają relikwie Apostołki Bożego Miłosierdzia, św.siostry Faustyny Kowalskiej. Jan Paweł II podczas Mszy św. na krakowskich Błoniach dokonał też 4 beatyfikacji - abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, ks. Jana Balickiego, o. Jana Beyzyma SJ i s. Sancji Szymkowiak. Podczas tej ostatniej, pożegnalnej wizyty w Ojczyźnie Jan Paweł II nawiedził katedrę wawelską i  modlił się przy grobie rodziców na cmentarzu Rakowickim. Przeleciał też nad Tatrami i Wadowicami, swoim rodzinnym miastem. "Kiedy nawiedzałem to Sanktuarium w roku 1979, prosiłem, abyście się za mnie modlili, za życia mojego i po śmierci. Dziś dziękuję wam i wszystkim kalwaryjskim pielgrzymom za te modlitwy i za duchowe wsparcie, jakiego nieustannie doznaję. I nadal proszę: nie ustawajcie w tej modlitwie, raz jeszcze powtarzam, za życia mojego i po śmierci. Ja zaś, jak zawsze, będę odwzajemniał tę waszą życzliwość, polecając wszystkich Miłosiernemu Chrystusowi i jego Matce." - powiedział papież w Kalwarii Zebrzydowskiej.

11. MENU Dzieciństwo i młodość Karol Wojtyła urodził się w Wadowicach 18 maja 1920 jako drugi syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Ród Wojtyłów wywodzi się z Czańca k. Kęt i Lipnika (obecnie dzielnica Bielska-Białej). Ród Kaczorowskich pochodzi z Michalowa k. Szczebrzeszyna. Karol Wojtyła został ochrzczony w kościele parafialnym 20 czerwca 1920 roku przez księdza Franciszka Żaka, kapelana wojskowego. Rodzicami chrzestnymi Karola Wojtyły byli Józef Kuczmierczyk, szwagier Emilii Wojtyły, i jej siostra, Maria Wiadrowska. Zachowały się relacje, że rodzice nadali przyszłemu papieżowi imię Karol na cześć Karola Habsburga. Drugie imię Józef, miało zostać nadane na cześć Franciszka Józefa. Papież spotkał się kiedyś z Zytą Burbon-Parmeńską, żoną ostatniego cesarza Austrii Karola I Habsburga, witając ją słowami „Miło mi powitać cesarzową mojego ojca”. W rodzinie Wojtyłów silna była więź sympatii z Austrią. Ostatnim błogosławionym, którego Jan Paweł II wyniósł na ołtarze, był właśnie ostatni cesarz Austrii bł. Karol I Habsburg. Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca – wojskowego urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w stopniu porucznika. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. Edmund, brat Karola, po ukończeniu wadowickiego gimnazjum studiował medycynę w Krakowie i został lekarzem. Wojtyłowie mieli jeszcze jedno dziecko – Olgę, która zmarła zaraz po urodzeniu w 1914 w Krakowie. Papież wspominał ją w opublikowanym po śmierci testamencie – na równi z rodzicami i bratem. Fakt urodzin i śmierci starszej siostry Papieża ujawnił francuski dziennikarz i filozof AndréFrossard, autor wydanej w 1982 roku książki Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II.

12. MENU Dzieciństwo i młodość W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia – Lolek. Uważano go za chłopca utalentowanego i wysportowanego. Regularnie grał w piłkę nożną oraz jeździł na nartach. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec. Jego matka zmarła 13 kwietnia 1929 roku, w wieku 45 lat. Trzy lata później, w 1932, w wieku 26 lat zmarł na szkarlatynę Edmund. Od września 1930 roku, po zdaniu egzaminów wstępnych, Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Według jego katechetów, wyróżniała go wówczas ogromna wiara. W pierwszej klasie ks. Kazimierz Figlewicz zachęcił go do przystąpienia do kółka ministranckiego, którego stał się prezesem. Katecheta ten miał znaczny wpływ na rozwój duchowy młodego Karola Wojtyły. Jednym z nauczycieli Karola Wojtyły i jego wychowawcą był Mirosław Moroz (1893–1940), w 1940 roku zamordowany wKatyniu. Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem – występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z wadowickich gimnazjów: żeńskiego im. Michaliny Mościckiej i męskiego im. Marcina Wadowity (zobacz też: Dramaturgia, teatr).

13. MENU Studia i dojrzewanie duchowe 14 maja 1938 Karol Wojtyła zakończył naukę w gimnazjum otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia rozpoczął w październiku 1938 roku. W pierwszym roku studiów Wojtyła przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie. Pozostał wierny swej pasji – piłce nożnej, uczęszczał na mecze Cracovii. Od października 1938 do lutego 1941 roku Karola Wojtyła studiował, uczęszczał na spotkania grupy literackiej, a także tworzył poezję. W lutym 1940 poznał Jana Tyranowskiego który prowadził dla młodzieży męskiej koło wiedzy religijnej. Uczestniczący w nim Wojtyła poznał wówczas i po raz pierwszy czytał pisma św. Jana od Krzyża. 18 lutego 1941 roku po długiej chorobie zmarł ojciec Karola Wojtyły. W 1942 i 1943, jako reprezentant krakowskiej społeczności akademickiej, udawał się do Częstochowy, by odnowić śluby jasnogórskie. Wojna odebrała Karolowi Wojtyle możliwość kontynuowania studiów, zaczął więc pracować jako pracownik fizyczny w zakładach chemicznych Solvay. Początkowo od jesieni 1940 przez rok w kamieniołomie w Zakrzówku, a potem w oczyszczalni wody w Borku Fałęckim. W tym okresie Wojtyła związał się z Unią. Jesienią roku 1941 Karol Wojtyła wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941. Rozstanie Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w roku 1942, gdy postanowił studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie, gdzie 1 listopada 1946[7] otrzymał święcenia kapłańskie. W tym samym czasie rozpoczął w konspiracji studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie od kwietnia 1945 do sierpnia 1946 roku Karol Wojtyła pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu. Był to też okres rozwoju literackiego Karola Wojtyły. Pierwszy zbiór wierszy Renesansowy psałterz, powstały 1939 roku (wydany w 1999), ma jeszcze charakter poetyckich pierwocin; jest też wyrazem hołdu dla wielkiej tradycji, w tym dla Jana Kochanowskiego. Podczas wojny powstał, między innymi, poemat Pieśń o Bogu ukrytym, o charakterze wizyjnym i mistycznym, nawiązujący twórczo do św. Jana od Krzyża. Tworzył poezję metafizyczną.

14. MENU Kapłaństwo, praca naukowa i twórcza 13 października 1946 roku alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie Karol Wojtyła został subdiakonem, a tydzień później diakonem. 1 listopada 1946 roku kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza. 2 listopada jako neoprezbiterodprawiłmszę św. prymicyjną w krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu. 15 listopada Karol Wojtyła wraz z klerykiem Stanisławem Starowieyskim poprzez Paryż wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na Papieskim Międzynarodowym AthenaeumAngelicum (obecnie Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu (Angelicum)) w Rzymie. Przez okres studiów zamieszkiwał w Kolegium Belgijskim, gdzie poznał wielu duchownych z krajów frankofońskich oraz z USA. W 1948 roku ukończył studia z dyplomem summa cum laude. Pod kierunkiem wybitnego teologa, dominikanina Reginalda Garrigou-Lagrange’a napisał po łacinie rozprawę doktorską Zagadnienie wiary u świętego Jana od Krzyża (tytuł oryginału: Doctrina de fideapud S. Ioannem de Cruce). Dla potrzeb doktoratu nauczył się języka hiszpańskiego, by czytać teksty renesansowego mistyka w oryginale. Z powodu braku funduszy na wydanie rozprawy drukiem nie uzyskał stopnia doktorskiego. Tytuł ten został mu przyznany na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w grudniu 1948 r. na podstawie tej samej dysertacji. W lipcu 1948, na okres Karol Wojtyła został skierowany do pracy w parafii Nie gowić, gdzie spełniał zadania wikariusza i katechety. Wolny czas starał się spędzać z młodzieżą na łonie natury. W sierpniu 1949 roku Karol Wojtyła został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Tam założył mieszany chorał gregoriański. Nadal wyprawiał się na wycieczki z młodzieżą. Podczas wielu wycieczek ksiądz Wojtyła starał się zmylić ówczesną milicję, dlatego zdejmował sutannę i powiedział, że mogą go nazywać „wujkiem”.

15. MENU Kapłaństwo, praca naukowa i twórcza W 1951 po śmierci kardynała Sapiehy, Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. Dużo uwagi poświęcał także pracy publicystycznej, pisał eseje filozoficzne (np. Personalizm tomistyczny – o Tomaszu z Akwinu, O humanizmie św. Jana od Krzyża) i szkice. Często publikował w krakowskich periodykach katolickich: miesięczniku „Znak” i „Tygodniku Powszechnym”. W związku z habilitacją podjął systematyczne studia nad myślą etyczną fenomenologa MaxaSchelera, którego pisma czytał w oryginale niemieckim. Pisał wiele m.in. na temat chrześcijańskiej etyki seksualizmu. Dnia 12 grudnia 1953 jego praca Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera [taka spolszczona wersja imienia w tytule] została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ, jednak Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty. Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i częstochowskiej (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wykłady obejmowały głównie teologię moralną i etykę małżeńską, ale ogarniały też szeroko pojętą historię filozofii. Były precyzyjne i trudne, Wojtyła ujmował jednak studentów jako profesor wprawdzie wymagający, lecz życzliwy, otwarty na rozmowę i sprawiedliwy.

16. MENU Biskup, kardynał, papież 4 lipca 1958 r. Karol Wojtyła został mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczym Krakowa. Konsekracji biskupiej ks. Karola Wojtyły dokonał 28 września 1958 w katedrze na Wawelu metropolita krakowski i lwowski, arcybiskup Eugeniusz Baziak. Współkonsekratorami byli biskupi Franciszek Jop i Bolesław Kominek. W 1962 roku został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady Soboru Watykańskiego II, w których aktywnie uczestniczył. Już w tym okresie bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych. Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swej posługi, które brzmiało: Totus Tuus (łac.Cały Twój). Kierował je do Matki Chrystusa. Inspiracją stał się barokowy pisarz ascetyczny, francuski św. Ludwik Maria Grignion de Montfort i jego książka Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny, z której Wojtyła przejął koncepcję „niewolnictwa duchowego”, rozumianą jako dobrowolne i ufne oddanie się w opiekę Matce Boskiej. 13 stycznia 1964, półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojtyła został mianowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Podczas konsystorza z 26 czerwca 1967 został nominowany kardynałem. 29 czerwca 1967 roku otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej od papieża Pawła VI czerwony biret, a jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego Męczennika na Palatynie. Jako biskup diecezji krakowskiej wizytował parafie, odwiedzał klasztory (w tym zgromadzenie albertynów, założone przez św. Adama Chmielowskiego, Brata Alberta). W 1965 otworzył proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej, z której Dzienniczkiem oraz orędziem Miłosierdzia Bożego zapoznał się wcześniej. Spotykał się z inteligencją krakowską, zwłaszcza ze środowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto jeździł na Podhale i w Tatry.

17. MENU Biskup, kardynał, papież Ogłosił drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawień) dramaty: Przed sklepem jubilera i jak misterium ujęte Promieniowanie ojcostwa, także poematy. W 1969 wydał filozoficzną monografię z zakresu antropologii Osoba i czyn, a w 1972 – książkę o II Soborze Watykańskim. Pomimo obowiązków duszpasterskich systematycznie prowadził wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kształtując tam swą szkołę badawczą z zakresu etyki. Według świadectwa Tadeusza Nowaka, kardynał Wojtyła w 1970 roku był przeciwny rozsyłaniu i czytaniu w diecezji krakowskiej listu pasterskiego, który Episkopat Polski przygotowywał na 50. rocznicę wojny polsko-bolszewickiej. Zyskał dojrzałość jako myśliciel, sięgając do rozległej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, św. Tomasz z Akwinu, fenomenologia), lecz też do Biblii i do mistyki (zawsze mu bliski święty Jan od Krzyża) i budując harmonijnie koncepcję zarówno z filozofii jak i teologii: człowieka jako integralnej osoby. Człowiek jest zadomowiony pośród świata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na transcendencję, a godność i wolność dał mu Bóg. Tym sposobem Wojtyła stał się wybitnym przedstawicielem personalizmu. W filozofii reprezentował neotomizm fenomenologizujący. Swoje poglądy stosował też i przedstawiał w pracy duszpasterskiej.

18. MENU Biskup, kardynał, papież Stał się znanym poza Polską autorytetem. Był obok prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Z „prymasem Tysiąclecia” (bo tak nazywał kard. Wyszyńskiego) ściśle współpracował, okazując szacunek dla jego doświadczenia i mądrości. Jako kardynał odbywał podróże zagraniczne, zapraszany też przez środowiska uniwersyteckie. Wiosną 1976 papież Paweł VI zaprosił go do Watykanu, by głosił tam rekolekcje wielkopostne (wydane później w publikacji książkowej). Na zwołanym po śmierci Jana Pawła I drugim konklawe w roku 1978 Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II. Wynik wyboru ogłoszono 16 października o godzinie 16:16. Formalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu Św. Piotra 22 października 1978.

19. MENU Papież młodych Jan Paweł II chętnie spotykał się z młodymi ludźmi i poświęcał im dużo uwagi. Na spotkanie w Rzymie 31 marca 1985 roku, który ONZ ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Młodzieży, napisał list apostolski na temat roli młodości jako okresu szczególnego kształtowania drogi życia (DilectiAmici), a 20 grudnia zapoczątkował tradycję Światowych Dni Młodzieży. Odtąd co roku przygotowywał orędzie skierowane do młodych, które stawało się tematem tego międzynarodowego spotkania, organizowanego w różnych miejscach świata (odbyło się ono również w Polsce – Częstochowa, 1991). Zaraz po ogłoszeniu daty beatyfikacji przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich, kard. Stanisław Ryłko poinformował, iż Jan Paweł II zostanie patronem Światowych Dni Młodzieży.

20. MENU Ekumenizm i stosunki miedzyreligijne Wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy Kościołami chrześcijańskimi. Sam podkreślał także ważność ekumenizmu w swoim pontyfikacie, m.in. w encyklice Redemptor hominis: nigdy nie przestanę tego podkreślać i będę popierał każdy wysiłek podejmowany w tym kierunku na wszystkich płaszczyznach, w których spotkamy naszych braci chrześcijan. Jan Paweł II wielką wagę przywiązywał do stosunków z ludźmi innej wiary, nie tylko w ramach chrześcijaństwa, ale także członków innych religii i ateistów. W 1999 papież ucałował Koran przywieziony w prezencie przez muzułmańskich duchownych. Osobiście uczestniczył we wspólnym trwaniu w modlitwie w Asyżu przedstawicieli kilkudziesięciu religii światowych.

21. MENU Papież a wyznawcy judaizmu Jan Paweł II wygłosił wiele przemówień i napisał dużą liczbę listów na temat stosunku chrześcijan do społeczności żydowskiej. Skupił się nie tylko na tragedii holocaustu, ale również na aspektach teologicznych w relacjach między chrześcijaństwem a Narodem Wybranym, rozwijając i wprowadzając w praktykę myśl zaistniałą w dokumencie soborowym Nostraaetate. Zdaniem watykanistów, należy widzieć w tej papieskiej wrażliwości echa jego przeżyć sprzed II wojny światowej i zwłaszcza z czasów wojennych. Potępił antysemityzm, który nazwał nie do pogodzenia z chrześcijaństwem. W okresie Wielkiego Jubileuszu roku 2000 dokonał historycznego wyznania win Kościoła – w tym win względem Żydów. Ważnymi etapami pojednawczymi były: wizyta w Wielkiej Synagodze w Rzymie 13 kwietnia 1986, która była pierwszą papieską wizytą w synagodze praktycznie od początku chrześcijaństwa oraz pielgrzymka do Ziemi Świętej (20–26 marca 2000), w czasie której modlił się przed Ścianą Płaczu.

22. MENU Choroba i śmierć Jan Paweł II od 1992 r.cierpiał na postępującą chorobę Parkinsona. Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji, które nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w szpitalu, pełnił ją aż do śmierci. W lipcu 1992 przeszedł operację w celu usunięcia guza nowotworowego na jelicie grubym. Jego długoletnie zmagania z chorobą i ze starością były osobistym przykładem głoszonych na ten temat poglądów, w których podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki Chrystusa. 13 maja 1992 papież, w 11. rocznicę zamachu, ustanowił Światowy Dzień Chorego. Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża rozpoczęło się 1 lutego 2005. Przez ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie udzielał się publicznie. Przeszedł grypę oraz zabieg tracheotomii, wykonany z powodu niewydolności oddechowej. W czwartek 31 marca tuż po godzinie 11, gdy Jan Paweł II udał się do swej prywatnej kaplicy, wystąpiły u niego silne dreszcze, ze wzrostem temperatury ciała do 39,6 °C. Był to początek wstrząsu septycznego połączonego z zapaścią sercowo-naczyniową. Czynnikiem wywołującym była infekcja dróg moczowych w osłabionym chorobą Parkinsona i niewydolnością oddechową organizmie. Uszanowano wolę papieża, który chciał pozostać w domu. Podczas mszy przy jego łożu, którą Jan Paweł II koncelebrował z przymkniętymi oczyma, kardynał Marian Jaworski udzielił mu sakramentu namaszczenia. 2 kwietnia, w dniu śmierci, o godzinie 7:30 rano, papież zaczął tracić przytomność, a późnym porankiem przyjął jeszcze watykańskiego sekretarza stanu kardynała Angelo Sodano. Później tego samego dnia doszło do gwałtownego wzrostu temperatury. Około godziny 15.30 bardzo słabym głosem papież powiedział: „Pozwólcie mi iść do domu Ojca”. O godzinie 19 wszedł w stan śpiączki, a monitor wykazał postępujący zanik funkcji życiowych. Osobisty papieski lekarz Renato Buzzonetti stwierdził śmierć papieża Jana Pawła II o godzinie 21:37, a elektrokardiograf wyłączono po 20 minutach od tej chwili. Zmarł 2 kwietnia 2005 po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego, w pierwszą sobotę miesiąca i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego, w 9666. dniu swojego pontyfikatu. W ciągu ostatnich dwóch dni życia nieustannie towarzyszyli mu wierni z całego świata, śledząc na bieżąco wiadomości dochodzące z Watykanu oraz trwając na modlitwie w jego intencji.

23. MENU Zamach na Jana Pawła II W dniu 13 maja 1981, podczas audiencji generalnej na placu Św. Piotra w Rzymie o godzinie 17.19, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę w brzuch oraz rękę. Jak ustalili śledczy, chwilę wcześniej Ali Ağca mierzył w jego głowę. Jan Paweł II schylił się wtedy do małej dziewczynki (Sara Bartoli) i wziął ją na ręce. Zamachowiec opóźnił oddanie strzału prawdopodobnie dlatego, że dziewczynka którą papież trzymał na rękach lekko przysłoniła go co uniemożliwiło zamachowcowi dokładne wycelowanie. Ranny papież osunął się w ramiona stojącego za nim sekretarza Dziwisza. Ochrona przewiozła Jana Pawła II do kliniki Gemelli, gdzie poddano papieża sześciogodzinnej operacji. Do pełni zdrowia jednak nigdy nie wrócił. Papież wierzył, że swoje ocalenie nie zawdzięczał tylko szczęściu. Wyraził to słowami: Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulę. Wierni dostrzegli pewien związek. Zamach miał miejsce 13 maja, podobnie jak pierwsze objawienie Matki Boskiej w Fátimie w roku 1917. Jan Paweł II spędził na rehabilitacji w szpitalu 22 dni. Potem wielokrotnie cierpiał z powodu różnorodnych dolegliwości będących następstwem postrzału. Papież nigdy nie ukrywał swoich niedomagań przed wiernymi, ukazując wszystkim oblicze zwykłego człowieka poddanego cierpieniu.

24. MENU Encykliki Encykliki to najważniejsze i podstawowe dokumenty papieskie. Jan Paweł II pisał je po polsku, jednak oficjalny charakter miała zawsze wersja łacińska tekstu, która służyła do dalszych przekładów na języki nowożytne. Zgodnie z tradycją kościelną tytuł encykliki tworzą pierwsze słowa jej oficjalnego tekstu. Poniżej podano w nawiasie tłumaczenie tytułu na podstawie polskiego tekstu. Niekiedy Jan Paweł II nadawał encyklice także podtytuł.

25. MENU Encykliki • Redemptor hominis (Odkupiciel człowieka) – 4 marca 1979. Pierwsza encyklika Jana Pawła II (przyjęta z wielkim zainteresowaniem i z aprobatą), zarazem pierwsza z cyklu trynitarnego, podejmującego nową interpretację Boga jako Trójcy Świętej. Temat: Jezus Chrystus jako Syn Boży. Analiza „Boskiego” oraz „ludzkiego wymiaru Odkupienia”, w tym ofiary Chrystusa na krzyżu jako przejawu miłości do każdej osoby, co ukazuje godność ludzką. Słynne zdanie: „Człowiek nie może żyć bez miłości” (a jest nią finalnie Bóg). Encyklikę interpretowano jako manifest personalizmu i humanizmu chrześcijańskiego. • Divesinmisericordia (Bogaty w Miłosierdziu), podtytuł: O Bożym Miłosierdziu – 30 listopada 1980. Druga encyklika trynitarna. Temat: Bóg-Ojciec. Analiza miłosierdzia jako najwyższego przymiotu Stwórcy: przejawu Jego miłości do każdej osoby ludzkiej, co umacnia jej godność. Osobny rozdział zawiera interpretację egzystencjalną przypowieści o synu marnotrawnym (Łk 15,11-32). W interpretacjach wskazywano związek z Dzienniczkiem św. Faustyny Kowalskiej, którego wizję Miłosierdzia Bożego papież analitycznie i twórczo rozwinął. • Laboremexercens (Z pracy), podtytuł: O pracy ludzkiej – 14 września 1981. • Slavorum apostoli (Apostołowie Słowian), podtytuł: Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego – 2 czerwca 1985. • Dominum et vivificantem (Pana i Ożywiciela), podtytuł: O Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata – 18 maja 1986. Trzecia encyklika trynitarna. Temat: Duch Święty. Studium unaoczniania się Boga jako osobowej miłości. Analiza pojęć biblijnych („ruah”, „nefesh”, „Parakletos”). Duch Święty zapowiedziany przez Chrystusa w toku Ostatniej Wieczerzy jako osobowe tchnienie miłości Boga ku ludziom, przenikające świat. „Grzech” jako akt wolnej woli człowieka: zamknięcie na ducha miłości.

26. MENU Encykliki • Redemptoris Mater (Matka Odkupiciela), podtytuł: Błogosławiona Maryja Dziewica w życiu pielgrzymującego Kościoła – 25 marca 1987. • Sollicitudo rei socialis (Społeczna troska), podtytuł: Społeczna troska – 30 grudnia 1987. • Redemptoris missio (Misja Odkupiciela), podtytuł: O stałej aktualności posłania misyjnego – 7 grudnia 1990. • Centesimusannus (Stulecie), podtytuł: W stulecie encykliki Leona XIII „Rerum Novarum” – 1 maja 1991. • Veritatis splendor (Blask prawdy), podtytuł: Podstawowe problemy nauczania moralnego Kościoła – 6 sierpnia 1993. • EvangeliumVitae (Ewangelia życia), podtytuł: O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego – 25 marca 1995. • Utunumsint (tytuł zachowany w tekście polskim w wersji łacińskiej; sens: Aby byli jedno), podtytuł: O działalności ekumenicznej – 25 maja 1995. • Fides et ratio (Wiara i rozum), podtytuł: O relacjach między wiarą a rozumem – 14 września 1998. • Ecclesia de Eucharistia (Kościół dzięki Eucharystii), podtytuł: Eucharystia w życiu Kościoła – 17 kwietnia 2003.

27. MENU Beatyfikacja 13 maja 2005 papież Benedykt XVI zezwolił na natychmiastowe rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Od momentu zezwolenia na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Janowi Pawłowi II przysługuje tytuł Sługi Bożego. Formalnie proces rozpoczął się 28 czerwca 2005, kiedy zaprzysiężeni zostali członkowie trybunału beatyfikacyjnego. Postulatorem procesu został polski ksiądz Sławomir Oder. 2 kwietnia 2007 zakończyła się faza diecezjalna procesu. Wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji ds. kanonizacyjnych. 19 grudnia 2009 papież Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II. Podczas przygotowań do procesu beatyfikacyjnego dwie osoby zeznały, że Jan Paweł II regularnie się biczował w akcie pokuty za grzechy. Zeznała tak polska zakonnica Tobiana Sobótka z zakonu Najświętszego Serca Jezusowego, której spisane zeznania odnalazła komisja analizująca życie papieża przed beatyfikacją i kanonizacją. Te doniesienia potwierdził także były papieski sekretarz z lat 80., pochodzący z Konga biskup EmeryKabongo, który stwierdził także m.in. , że papież karał się w szczególności zaraz przed wyświęcaniem biskupów i kapłanów. Rzecznik prasowy Watykanu nie skomentował tych informacji, tłumacząc, że wszystkie dokumenty są utajnione do czasu ukończenia ostatecznego raportu[22][23][24]. 12 stycznia 2011 komisja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaaprobowała cud za wstawiennictwem Jana Pawła II mający polegać na uzdrowieniu francuskiej zakonnicy. Zgodnie z konstytucją apostolską Jana Pawła II Divinusperfectionis Magister z 1983 r. ustalającą nowe zasady postępowania kanonizacyjnego orzeczenie Kongregacji zostanie przedstawione papieżowi, który jedynie ma prawo decydować o kościelnym kulcie publicznym Sług Bożych.

28. MENU Beatyfikacja 14 stycznia 2011 Papież Benedykt XVI podpisał dekret o cudzie, wyznaczył na dzień 1 maja br. beatyfikację papieża Jana Pawła II, której dokona osobiście w Watykanie na placu św. Piotra. 1 maja 2011 ok. godz. 10:40 nastąpiła beatyfikacja Jana Pawła II podczas uroczystej mszy świętej na placu Św. Piotra w Rzymie. Nabożeństwo prowadził papież Benedykt XVI, a uczestniczyło w nim wiele zagranicznych delegacji. Polskę reprezentował prezydent Bronisław Komorowski wraz z małżonką, wśród obecnych na placu byli również prezydenci: Włoch Giorgio Napolitano, Meksyku Felipe Calderon, Bośni BakirIzetbegović, Albanii Bamir Topi, Estonii Toomas Hendrik Ilves, Beninu Thomas Yayi Boni, Kamerunu Paul Biya, Demokratycznej Republiki Konga Denis SassouNguesso oraz Hondurasu Porfirio Lobo Sosa. We włoskiej delegacji obecny był również premier Silvio Berlusconi oraz przewodniczący obu izb parlamentu. Przybył również przywódca Zimbabwe Robert Mugabe. Belgię reprezentowała rodzina królewska – król Albert II z królową Paolą, Francję – premier FrancoisFillon, Litwę – premier AndriusKubilius, Stany Zjednoczone reprezentował ambasador[28]. Liczba wiernych uczestniczących w nabożeństwie jest szacowana przez włoską policję na milion osób, w tym kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Benedykt XVI ogłosił oficjalnie że dniem wspomnienia liturgicznego bł. Jana Pawła II będzie 22 października – data inauguracji pontyfikatu w 1978. Relikwiarz zawierający krew papieża wniosła polska zakonnica Tobiana Sobótka.

29. MENU Cytaty "Prawo do życia nie jest tylko kwestią światopoglądu, nie jest tylko prawem religijnym, ale jest prawem człowieka.""Bogatym nie jest ten kto posiada, lecz ten kto daje.""Nie żyje się, nie kocha się, nie umiera się - na próbę.""Wymagajcie od siebie choćby inni od was nie wymagali.""Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi!""Nie bój się, nie lękaj! Wypłyń na głębię!""Tylko miłość może wykluczyć używanie jednej osoby przez drugą.""Czujesz się osamotniony. Postaraj się odwiedzić kogoś, kto jest jeszcze bardziej samotny.""Nie bójcie się tajemnicy Boga. Nie bójcie się Jego miłości.""Przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro."

30. MENU Cytaty "Kapłan jest człowiekiem żyjącym samotnie po to, aby inni nie byli samotni.""Naród ginie, gdy znieprawia swojego ducha, naród rośnie, gdy duch jego coraz bardziej się oczyszcza i tego żadne siły zewnętrzne nie zdołają zniszczyć.""Pozwólcie mi iść do domu Ojca.""Szukałem was, teraz przyszliście do mnie i za to wam dziękuję.""To miłość nawraca serca i daruje pokój ludzkości, która wydaje się czasem zagubiona i zdominowana przez siłę zła, egoizmu i strachu.""Wczoraj do Ciebie nie należy. Jutro niepewne.... Tylko dziś jest Twoje.""Tylko Chrystus może uciszyć lęk człowieka. patrzcie na Jezusa głębią waszych serc i umysłów! On jest waszym nieodłącznym przyjacielem.""Wierzę, że im bardziej się kocha, tym więcej się czyni, gdyż miłości, która nie jest niczym więcej niż uczuciem, nie mógłbym nawet nazwać miłością."