Welke rol wil de thuiszorg in de toekomst spelen?

1. Welke rol wil de thuiszorg in de toekomst spelen? Ri De Ridder (directeur generaal van Dienst Geneeskundige Verzorging van het RIZIV) In naam van L. ONKELINX, Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

2. Plan De Minister wil investeren in het beroep van thuisverpleegkundige volgens verschillende hoofdlijnen: • ATTRACTIVITEIT Attractiviteitsplan • ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER Zorgvernieuwing Zorgtrajecten RAI • DIFFERENTIATIE Proefproject Zorgkundigen • MODERNISERING Telematica-premie Vinca-project Mycarenet • NIEUWE INITIATIEVEN Verpleegkundig consult Budget 2009 • TOEKOMST KCE-studie

3. ATTRACTIVITEIT (1) Attractiviteitsplan (28/08/2008) Overzicht 4 actiedomeinen • Verminderen van de werklast en van de stress • Kwalificaties • Verloning • Sociale erkenning en betrokkenheid in de besluitvorming ► 3 sectoren • Ziekenhuizen • RVT en ROB • Thuiszorg ► 2 doelstellingen • een aantrekkelijk beroep • beroepsbeoefenaars die in staat zijn om een antwoord te bieden op de zorgbehoeften van de patiënten en de evolutie ervan

4. ATTRACTIVITEIT (2) Concreter inzake Thuiszorg 1. Vermindering van de werklast en van de stress - Overeenstemming effectieven en patiëntenprofielen Binnen de ROB, RVT en thuiszorg: ► Bevorderen van de zorgen die gunstig zijn voor de autonomie van de bewoner/patiënt (behoud of herstel) aan de hand van de financiering: te definiëren adequate schaal. ► Steun en advies van een verpleegkundige die houder is van de BZB Geriatrie 2. Kwalificaties - Voorstellen: ► Op termijn zal de EU de erkenning als verpleegkundige en het vrij verkeer voorbehouden voor bachelors Ervoor zorgen dat de verworven rechten aan de huidige gebrevetteerden zullen worden toegekend

5. ATTRACTIVITEIT (3) ► Onderzoeken van de mogelijkheid van een niet-verpleegkundige tussenkwalificatie (zorgkundigen) ► Opleggen van een hoger aantal gespecialiseerde verpleegkundigen aan de hand van de normen ► Stimuleren van de Masters in de verpleegkunde en de vroedkunde ► Permanente vorming: onmisbaar voor het verzekeren van de verenigbaarheid competenties / noden • BFM: voorzien in de financiering van een % van de personeelspunten – te definiëren en progressief • ROB en RVT / Thuiszorg: invoeren van een accreditatiesysteem die een hogere terugbetaling voorziet van bepaalde prestaties op voorwaarde dat een attest van permanente vorming wordt bezorgd

6. ATTRACTIVITEIT (4) 3. Verloning - Thuiszorg ► Differentiëren van functies, taken en verantwoordelijkheden = aanpassen van de structuur van terugbetaling van prestaties ► Ondersteunen van de verpleegkundige consultatie en het valoriseren ervan ► Valoriseren van het ten laste nemen van patiënten door gespecialiseerde verpleegkundigen ► Valoriseren van groepspraktijken (met inbegrip van zelfstandige verpleegkundigen) ► Ondersteunen van alternatieven aan hospitalisatie en interprofessionele samenwerking

7. ATTRACTIVITEIT (5) 4. Sociale erkenning en betrokkenheid in besluitvorming ► UIT DE SCHADUW TREDEN: promotiecampagne in de lente 2009 ► Een grotere betrokkenheid bij de besluitvorming op alle niveaus: 1. Binnen het KCE: toevoegen van 2 leden aan de Raad van Bestuur, op voorstel van de beroepsverenigingen 2. Multipartite-structuur betreffende het ziekenhuisbeleid: • verzekeren van een verpleegkundige vertegenwoordiging • creëren van een afdeling (te definiëren) en daarin de aanwezigheid voorzien van de verpleegkundigen van de NRZV

8. ATTRACTIVITEIT (6) 3. Binnen het RIZIV: herzien van de samenstelling van de Conventiecommissie 4. Federale raad voor de kwaliteit van de verpleegkundige activiteit: toevoegen van Verpleegkundige colleges (één College per bijzondere beroepstitel) Een structurele financiering van verpleegkundige beroepsverenigingen Concretisering vanaf 2009

9. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (1) • Zorgvernieuwing Projecten om het netwerk rond ouderen te versterken om ze de mogelijkheid te bieden hun autonomie maximaal te behouden en zelfstandig te leven. → 4 modellen van alternatieve en ondersteunende zorgvormen voor ouderen → doel: alternatieve oplossingen bieden ter ondersteuning van de autonomie van de thuiswonende oudere en institutionalisering uitstellen of vermijden tegen een dagkost die niet hoger ligt dan deze van een verblijf in een RVT (59,61 euro per dag) en die later (2015) kunnen bestendigd worden via een structurele financiering.

10. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (2) → zorgverleners: de diensten, groeperingen of verzorgings-, hulp- of diensteninstellingen, inclusief de GDT’s die rechtstreeks bij de tenlasteneming van ouderen betrokken zijn- in het bijzonder als noodzakelijke partners beschouwd: • de diensten thuisverpleging, • de geïntegreerde diensten voor thuisverpleging (GDT), • de ROB’s of RVT’s

11. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (3) • In een KB dat binnenkort zal verschijnen, zijn de voorwaarden bepaald waaronder het Verzekeringscomité overeenkomsten kan sluiten krachtens artikel 56,§2,1e lid,3°, van de wet met betrekking tot de verplichte verzekering voor de geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994, voor de financiering van alternatieve en ondersteunende zorgvormen van ouderenzorg. • In het Sociaal Akkoord worden 70 VTE voorbehouden aan de diensten voor thuisverpleging van de 2 613 VTE die men haalt uit de reconversie van ROB-bedden in RVT: is dit voldoende?

12. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (4) • Zorgtrajecten Dit is de tenlasteneming van een chronische ziekte op basis van een contractuele verbintenis tussen de patiënt, de huisarts en de geneesheer-specialist, ingebed in een ruimere multidisciplinair netwerk, voor een periode van 4 jaar en aan de verzekeringsinstelling van de rechthebbende meegedeeld. → eerste fase: traject wordt uitgewerkt voor diabetici en chronische nierinsufficiëntie.

13. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (5) → later: uitbreiding naar andere chronische pathologieën en andere patiëntengroepen. Zorgtraject diabetici: de thuisverpleegkundige kan hier ook een rol spelen in het multidisciplinair netwerk→wordt besproken in de Overeenkomstencommissie. Start zorgtrajecten: 1 januari 2009

14. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (6) • RAI implementeren van het RAI-instrument te onderzoeken. Enkele belangrijke verwezenlijkingen: • uitwerken van een performante webapplicatie met bijzondere aandacht voor gebruiksgemak, beveiliging, bescherming van de persoonlijke levenssfeer. • het uitwerken van een Belgische versie van het instrument • methodes voor de organisatie van de opleiding van de zorgverleners in het veld

15. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (7) Tussen juni en december 2008 loopt het BELRAI III actieproject. Dit project slaat vooral op: - het verfijnen van de webapplicatie (beveiliging, privacy, integratie met e-health, Duitstalige versie). - voorbereiding van praktische implementatie - waarover er nog geen politieke beslissing is genomen - dit houdt in: bevraging informatisering betrokken sectoren, contacten met sector voor methodes om betrokkenheid van sectoren te verhogen, zoeken naar screening test voor de thuiszorg om beter te bepalen voor welke patiënt het invullen van RAI/MDS nuttig is, pedagogische koffer uitwerken

16. ONTWIKKELING VAN THUISZORG IN MULTIDISCIPLINAIR KADER (8) - voorbereiding "beleidsinstrumenten": statistieken, ontwikkeling van kwaliteitsindicatoren, de strategische nota (op basis van ervaringen in buitenland en resultaten onderzoek) maar twijfelachtig of daarin definitieve standpunten zal staan rond bijv. kostprijs invullen, welke doelgroep, bruikbaarheid als financieringsinstrument... Normaliter zal er in 2009 nog een BELRAI IV komen om de aangepaste webapplicatie en de "theoretisch" voorbereide instrumenten en implementatie af te toetsen bij de Belgische zorgverleners.

17. DIFFERENTIATIE (1) • Proefproject Zorgkundigen - Wettelijke basis: artikel 56§5 van de wet betreffende de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen, gecoördineerd op 14 juli 1994. - Doel: ervoor te zorgen dat de gezondheidsverzekering de verstrekkingen ten laste kan nemen die door de verpleegkundigen uit de thuiszorg worden gedelegeerd aan zorgkundigen op basis van de overeenkomsten tussen de diensten en de Belgische staat. - Wie: thuiszorgdiensten die de forfaitaire tegemoetkomingen genieten overeenkomstig het KB van 16 april 2002.

18. DIFFERENTIATIE (2) • Het project is gestart op 1 juni 2007 en de voorziene duur bedraagt 4 jaar. • Momenteel zijn er 42 diensten thuisverpleging die deelnemen aan het proefproject (= ongeveer 2/3 van de diensten die de forfaitaire tegemoetkoming genieten). • Op 30 september 2008 heeft een eerste vergadering plaatsgevonden met de stuurgroep en de wetenschappelijke equipe waarin de context werd uiteengezet. De methodologie werd voorgesteld en de eerste voorlopige resultaten werden gegeven.

19. MODERNISERING (1) • Vinca-project Een pilootproject dat ambulante verpleegkundigen administratief wil ondersteunen door het gebruik van een kleine draagbare computer zodat gegevens kunnen ingevoerd worden van bij het patiëntbed.Deelnemende verpleegkundigen verbinden zich ertoe de nieuwe functies van het mobiele softwarepakket effectief te gebruiken gedurende de 12 projectmaanden en deel te nemen aan de projectevaluatie.

20. MODERNISERING (2) Zij genieten hiervoor een eenmalige forfaitaire RIZIV-tussenkomst van 650 EUR, een bijdrage in de afschrijving van de investering voor dit project. Ongeveer 1.100 verpleegkundigen hebben zich ingeschreven. De evaluatie is gestart. Dit gebeurt met 2 technieken: een vragenlijst (on-line) en focusgroepen. Dezelfde oefening zal worden gedaan in het voorjaar van 2009 zodat de evolutie kan worden vastgesteld in het praktische gebruik door de verpleegkundigen maar ook in de houding van de verpleegkundige t.o.v. die nieuwe werkwijze. Het afronden van het project wordt gepland in mei 2009.

21. MODERNISERING (3) • Telematica-premie Voor de verpleegkundigen die een gehomologeerd softwarepakket gebruiken • initieel bedrag : 350 euro • voor het jaar 2008 wordt dit 800 euro. Advies van Raad van State in november, voor het einde van dit jaar gepubliceerd in het staatsblad, waarna de betaling kan gebeuren • aantal verpleegkundigen die premie 2007 hebben ontvangen: 8.432 (5.933 N + 2.499 F)

22. MODERNISERING (4) • MYCARENET: • 1.1.2009: in productie voor consulteren verzekerbaarheid en facturatie • In loop 2009: overmaken documenten (KATZ schaal) • Afschaffing papieren facturatie: 2010 of 2011

23. NIEUWE INITIATIEVEN (1) • Verpleegkundig consult • Een nieuwe verstrekking “verpleegkundig consult in de thuisverpleging” wordt ingevoerd in artikel 8 van de nomenclatuur. Die verstrekking omvat de bepaling van de verpleegkundige gezondheidsproblemen van de patiënt en het formuleren van de zorgdoelen in overleg met de patiënt of zijn onmiddellijke omgeving. De verpleegkundige gezondheidsproblemen en de zorgdoelen worden opgenomen in een verslag dat bij het verpleegkundige dossier wordt gevoegd. De doelgroep bestaat uit iedere patiënt (ook palliatieve patiënten) bij wie op zijn minst tweemaal per week hygiënische verzorging wordt verleend en voor zover de hygiënische verzorging wordt verleend gedurende een ononderbroken periode van 28 dagen. Die periode is niet van toepassing op palliatieve patiënten.

24. NIEUWE INITIATIEVEN (2) • Het verpleegkundig consult in de thuisverpleging kan maximum één maal per patiënt en per kalenderjaar geattesteerd worden en enkel op een werkdag bij de patiënt thuis. • Het verslag moet beantwoorden aan een richtlijn die op voorstel van de Overeenkomstencommissie verpleegkundigen – verzekeringsinstellingen door het Comité van de verzekering voor geneeskundige verzorging wordt vastgelegd. • Het honorarium voor deze verstrekking bedraagt 22 euro en wordt volledig vergoed. Daartoe wordt een wijziging van het KB van 23 maart 1982 voorgesteld. • De verstrekking werd reeds goedgekeurd in de Overeenkomstencommissie verpleegkundigen-verzekeringsinstellingen en door het Verzekeringscomité op 7 juli 2008. Het voorstel van KB zal één van de volgende maanden in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd worden.

25. NIEUWE INITIATIEVEN (3) • Budget 2009 • Het budget bedraagt 1.067.781.000€ (index 4.32%) • Hiervan wordt 4.641.000€ toegekend aan nieuwe initiatieven in 2009. • 2.395.000€ zal besteed worden aan de verdere vermindering van het remgeld voor de forfaits B en/of C (dit moet echter nog goedgekeurd worden ten gevolge van een regeringsvoorstel).

26. NIEUWE INITIATIEVEN (4) • De overige 2.246.000€ zullen op de volgende manier verdeeld worden: ► Herwaardering honoraria van complexe wondzorg (1.860.000€): • een verhoging van 10% - van 6,36€ tot 6,996€ ► Aanpassingen nomenclatuur (244.000€): • 205.000€ oogindruppeling - post-operatief ook van 16e tot en met 30e dag in een apart bezoek • 39.000€ voorbereiding, administratie en toezicht op de toediening van medicatie en/of enterale voeding met gebruik van een (spuit)pomp via een gastro-intestinale sonde

27. NIEUWE INITIATIEVEN (5) ► Invoering nieuwe projecten (142.000€): • 71.000€ verwijderen en herplaatsen van een suprapubische sonde met ballon • 71.000€ verwijderen en herplaatsen van gastrostoma-sonde met ballon

28. TOEKOMST (1) Nadenken over alternatieve vormen van financiering van de professionele thuiszorg ↔ toepassen van nomenclatuur • KCE-studie De studie bestaat uit 3 delen: • Beschrijving van het huidige Belgische financieringsmodel • Beschrijving en vergelijking met financieringsmodellen in andere (Europese) landen • Case-mix systemen

29. TOEKOMST (2) • Het hoofddoel van deze studie is na te gaan of het haalbaar is om de financiering van diensten voor verpleegkundige thuiszorg te wijzigen naar een financieringsstelsel waarbij men rekening houdt met het zorgprofiel en met de case-mix van patiënten.