การพัฒนาการเรียนการสอน

การพัฒนาการเรียนการสอนการพัฒนาการเรียนการสอน รศ.ดร.อัจฉรา ธรรมาภรณ์

การจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ ในการจัดการเรียนการสอน ครูผู้สอนมีภารกิจสำคัญหลายประการ ทั้งในขั้นเตรียมการและขั้นดำเนินการ

1.วางแผนการสอนทำประมวลรายวิชา แผนการสอน รายวัน เพื่อเตรียมการสอน เนื้อหาสาระและกิจกรรมอย่างเหมาะสม

รู้วิธีสอน เทคนิคกลวิธี และพฤติกรรมการสอนอย่างหลากหลาย • รู้จักเลือกให้เหมาะสมกับวัตถุประสงค์ เนื้อหาสาระที่จะสอน สภาพผู้เรียน และแบบการเรียนของผู้เรียน • ไม่มีวิธีสอนใดที่ดีที่สุดที่เหมาะกับทุกสถานการณ์

3.รู้จักผู้เรียน ทราบภูมิหลัง ธรรมชาติ ความสนใจ เพื่อสร้างบรรยากาศความเป็นมิตรต่อกันระหว่างผู้เรียนและผู้สอน เชื่อมช่องว่างระหว่างผู้เรียนที่มีความแตกต่างระหว่าง วัฒนธรรมเชื้อชาติ ศาสนา สถานภาพทางเศรษฐกิจและสังคม และสร้างสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมการเรียนรู้

รู้จักการบูรณาการเทคโนโลยีเพื่อคุณภาพการเรียนการสอน • ใช้สื่ออุปกรณ์ ที่ทันสมัยและเหมาะสม

รู้จักแหล่งทรัพยากร แหล่งความรู้เพื่อค้นคว้าและฝึกปฏิบัติ • รู้จักเลือกวิธีประเมินผล หลากหลายเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ • เน้นอะไร? กระบวนการ หรือผลงาน • การจำหรือการกระทำ

7.ผู้สอนตั้งคำถามเพื่อเตรียมการสอนอย่างมีคุณภาพ7.ผู้สอนตั้งคำถามเพื่อเตรียมการสอนอย่างมีคุณภาพ สอนทำไม เพื่อพัฒนาทักษะอะไร สอนใคร พื้นฐาน ภูมิหลัง ธรรมชาติของผู้เรียน สอนอะไร เนื้อหาสาระ สอนอย่างไร การเลือกใช้เทคนิคกลวิธีการสอน สื่อ กิจกรรม การฝึกคิด การประยุกต์ความรู้ในการแก้ปัญหาในชีวิตประจำวัน สอนแล้วได้อะไร ผู้เรียนพัฒนาทักษะอะไรบ้าง ตามที่ต้องการหรือไม่

การสอนที่มีคุณภาพ 1. ผู้สอน ต้อง… รู้ลึกในศาสตร์ ที่สอนและ รู้เกี่ยวกับกระบวนการจัดการเรียนการสอน สามารถเลือกวิธีสอนเทคนิคการสอนที่มีประสิทธิภาพ กระตุ้นการสร้างแรงจูงใจในการเรียน ตระหนักในการพัฒนาการเรียนรู้ด้านต่างๆให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน

2. เน้นการจัดระบบการเรียนรู้ให้เกิดขึ้นในตัวผู้เรียน การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ การเข้าถึงการเรียนรู้ด้วยตนเอง เน้นสอน How to Learn 3. ลดการถ่ายทอดความรู้ พัฒนาการเข้าถึงแหล่งความรู้ อย่างหลากหลายผ่านเทคโนโลยีสมัยใหม่

4. จัดกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างผู้เรียน 5. จัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดระดับสูง คิดวิเคราะห์ คิดแก้ปัญหา คิดสร้างสรรค์ คิดวิจารณญาณ

6. เน้นบูรณาการ การเรียน 7. สอนเทคนิคการเรียนรู้ การอ่านหนังสือ กิจกรรมประกอบการอ่าน เช่น การจดบันทึก รูปแบบต่างๆของ mapping กลวิธีการจำ กลยุทธ์การคิด

เปลี่ยนจุดเน้นจากการสอน สู่ การเรียนรู้ที่มีคุณภาพ ให้ผู้เรียนได้มีบทบาทมากขึ้น ได้พัฒนาทักษะสำคัญดังนี้.......

1. การเรียนรู้ด้วยตนเอง Self- directed Learning สร้างความรู้ความเข้าใจด้วยตนเอง รักการเรียนรู้ตลอดชีวิต 2.การวางแผนการทำงาน 3.การทำงานร่วมกับผู้อื่น

4.การคิดระดับสูง คิดแก้ปัญหา คิดวิเคราะห์ คิดสร้างสรรค์ คิดวิจารณญาณ ความรู้ ความสามารถในการจัดการข้อมูล สามารถผลิตผลงานที่มีคุณภาพ 5. พัฒนาทักษะชีวิตและบุคลิกภาพที่เหมาะสม

การจัดการเรียนการสอน Student Centered Teacher Centered

แนวคิด หลักการ การจัดการเรียนการสอน แบบเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง Student Centered การจัดการเรียนการสอนแบบยึดผู้เรียนเป็นสำคัญ

แนวคิด หลักใน การจัดการเรียนการสอน การจัดการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมีบทบาทสำคัญในการเป็นผู้เรียนรู้โดยพยายามจัดกิจกรรมให้ผู้เรียนได้สร้างความรู้ได้มีปฏิสัมพันธ์กับบุคคล สื่อ และสิ่งแวดล้อมต่างๆโดยใช้กระบวนการต่างๆเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้และมีโอกาสในการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้

เทคนิคสำคัญสำหรับผู้สอนเทคนิคสำคัญสำหรับผู้สอน 1.การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้สร้างความรู้ด้วยตนเอง 2. การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้ทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีประสิทธิภาพ 3.การจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนได้นำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน

ยึดหลัก ผู้เรียนทุกคนมีความสามารถเรียนรู้และพัฒนา ตนเองได้ ผู้เรียนมีความสำคัญที่สุด ส่งเสริมให้ผู้เรียนพัฒนาตามธรรมชาติและเต็มตามศักยภาพ

มีความแตกต่าง… จุดเน้นในด้านพัฒนาของผู้เรียน ปริมาณการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนรู้ ของผู้เรียน

หลักการพื้นฐานของแนวคิด การจัดการเรียนการสอน • แบบเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง - Student Centered • แนวคิดจากพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 • แนวคิดการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ • ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542

หลักการพื้นฐานของแนวคิด การจัดการเรียนการสอน แบบเน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง - Student Centered

ผู้เรียนมีบทบาทรับผิดชอบต่อการเรียนรู้ของตนเองรับผิดชอบเองหรือมีส่วนร่วมในการเลือกหรือวางแผนในสิ่งที่จะเรียน ศึกษาค้นคว้า และประเมินผลการเรียนรู้ด้วยตนเอง 2. ครูคือ ผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator) และแหล่งความรู้

3. การเรียนรู้สำคัญและมีความหมายคือ เนื้อหาที่จะสอนและ วิธีสอนเทคนิคการสอน การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ ต้องพิจารณา เนื้อหาวิชา ประสบการณ์เดิม ความต้องการ ความสนใจของผู้เรียน

4. การเรียนรู้จะประสบความสำเร็จหากผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอน 5. สัมพันธภาพที่ดีระหว่างผู้เรียน มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีภายในกลุ่มเพื่อส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน

ผู้เรียนมีโอกาสเห็นตนเองในแง่มุมที่ต่างไปจากเดิม ผู้เรียนมีโอกาสเห็นตนเองในแง่มุมที่ต่างไปจากเดิม • มั่นใจในตนเอง ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม 7. การศึกษาคือ การพัฒนาประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียนหลายด้าน ความรู้ความคิด ทักษะความชำนาญ อารมณ์ความรู้สึก

หลักการจัดประสบการณ์การเรียนรู้หลักการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ แบบStudent Centered การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ควรยึดหลักดังนี้

1. การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่ควรเป็นไปอย่างมีชีวิตชีวา ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรม • การเรียนรู้เกิดขึ้นได้จากแหล่งต่างๆอย่างหลากหลาย ประสบการณ์ ความคิดของผู้เรียนแต่ละบุคคลถือเป็นแหล่งเรียนรู้สำคัญ • การเรียนรู้ที่ดีจะต้องเป็นการเรียนรู้ที่เกิดจากการค้นพบ การสร้างความรู้ความเข้าใจด้วยตนเอง • การเรียนรู้กระบวนการเรียนรู้มีความสำคัญ • การเรียนรู้ที่มีความหมายแก่ผู้เรียนคือการเรียนรู้ที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้

ตัวบ่งชี้การเรียนการสอน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ สำนักงานคณะกรรมการศึกษาแห่งชาติ, 2543

ตัวบ่งชี้การเรียนการสอน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ของผู้เรียน

1.ผู้เรียนมีประสบการณ์ตรงสัมพันธ์กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม1.ผู้เรียนมีประสบการณ์ตรงสัมพันธ์กับธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 2. ผู้เรียนฝึกปฏิบัติจนค้นพบความถนัดและวิธีการของตนเอง 3. ผู้เรียนทำกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกลุ่ม 4. ผู้เรียนฝึกคิดอย่างหลากหลายและสร้างสรรค์จินตนาการรวมทั้งได้แสดงออกอย่างมีเหตุผลและชัดเจน

5. ผู้เรียนได้รับการเสริมแรงให้ค้นหาคำตอบ แก้ปัญหา ทั้งด้วยตนเองและร่วมกับผู้อื่น 6. ผู้เรียนได้ศึกษาค้นคว้า รวบรวมข้อมูลและสร้างสรรค์ความรู้ด้วยตนเอง 7. ผู้เรียนได้เลือกทำกิจกรรมตามความสามารถ ความถนัดและความสนใจ 8. ผู้เรียนฝึกตนเองให้มีวินัยและความรับผิดชอบในการทำงาน 9. ผู้เรียนฝึกประเมิน ปรับปรุงตนเองและยอมรับผู้อื่นตลอดจนสนใจใฝ่หาความรู้อย่างต่อเนื่อง

ตัวบ่งชี้การเรียนการสอน ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ของผู้สอน

1. ผู้สอนเตรียมการสอนทั้งเนื้อหาและวิธีการ 2. ผู้สอนจัดสิ่งแวดล้อมและบรรยากาศที่ปลุกเร้า จูงใจและเสริมแรงให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ 3. ผู้สอนเอาใจใส่ผู้เรียนเป็นรายบุคคลและแสดงความเมตตาผู้เรียนอย่างทั่วถึง 4. ผู้สอนจัดกิจกรรมและสถานการณ์ให้ผู้เรียนได้แสดงออกและคิดอย่างสร้างสรรค์ 5. ผู้สอนส่งเสริมให้ผู้เรียนฝึกคิด ฝึกทำและฝึกปรับปรุงตนเอง

6.ผู้สอนส่งเสริมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากกลุ่ม พร้อมทั้งสังเกตส่วนดีและปรับปรุงส่วนด้อยของผู้เรียน 7. ผู้สอนใช้สื่อการสอนเพื่อฝึกการคิด การแก้ปัญหาและการค้นพบความรู้ 8. ผู้สอนใช้แหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายและเชื่อมโยงประสบการณ์กับชีวิตจริง 9. ผู้สอนฝึกฝนกริยามารยาทและวินัยตามวิถีวัฒนธรรมของไทย 10. ผู้สอนสังเกตและประเมินพัฒนาการของผู้เรียนอย่างต่อเนื่อง

หลักการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนหลักการออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอน แบบ Student Centered ควรยึดหลักดังนี้

เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผู้เรียนได้มีส่วนร่วมทั้งทางด้านร่างกาย สติปัญญา สังคมและอารมณ์ • ยึดกลุ่มเป็นแหล่งความรู้ที่สำคัญ • ยึดการค้นพบด้วยตนเองเป็นวิธีการสำคัญ • เน้นกระบวนการควบคู่ไปกับผลงาน • เน้นการนำความรู้ไปประยุกต์ใช้หรือใช้ในชีวิตประจำวัน

ปัจจัยสนับสนุนการจัดการเรียนการสอน แบบ Student centered การบูรณาการปัจจัยต่างๆที่มีอิทธิพลต่อผู้เรียนและการเรียนรู้ 1. ปัจจัยด้านการรู้คิดและการรู้คิดที่เกิดจากตนเอง 2. ปัจจัยด้านแรงจูงใจและอารมณ์ความรู้สึก 3. ปัจจัยด้านพัฒนาการทางสังคม 4. ปัจจัยด้านความแตกต่างระหว่างบุคคล

หลักการทางจิตวิทยาการเรียนการสอนแบบ Student centered 14 ข้อ ของแต่ละปัจจัย

ปัจจัยด้านการรู้คิดและการรู้คิดที่เกิดจากตนเองปัจจัยด้านการรู้คิดและการรู้คิดที่เกิดจากตนเอง • ลักษณะของกระบวนการเรียนรู้ • มีความตั้งใจ ผู้เรียนที่ประสบผลสำเร็จจะกระตือรือร้นมีเป้าหมายชัดเจน • 2. เป้าหมายของกระบวนการเรียนรู้ • ช่วยเหลือผู้เรียนให้กำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ที่มีความหมาย

3. การสร้างความรู้ ช่วยผู้เรียน ให้คำแนะนำการเชื่อมโยงความรู้ จัดระบบหัวข้อ การแยกประเภท การวางกรอบแนวคิด 4. การคิดเชิงกลยุทธ์ ให้คำแนะนำในการพัฒนา ประยุกต์ใช้และประเมินผลทักษะการเรียนรู้เชิงกลยุทธ์

5. การคิดทบทวนเกี่ยวกับการคิดของตน วิเคราะห์การคิดการเรียนรู้ของตนเองได้ ตั้งเป้าหมายการเรียนรู้ เลือกกลยุทธ์และวิธีการเรียนรู้ได้อย่างเหมาะสม 6. สภาพแวดล้อมการเรียนรู้ การเรียนรู้ได้รับอิทธิพลจากปัจจัยต่างๆมีผลทั้งทางบวกและทางลบ

ปัจจัยด้านแรงจูงใจและอารมณ์ปัจจัยด้านแรงจูงใจและอารมณ์ • 7. แรงจูงใจและอารมณ์มีผลต่อการเรียนรู้ ต้องคำนึงถึงสภาพอารมณ์ของผู้เรียน • แรงจูงใจภายในที่จะเรียนรู้ในการสร้างสรรค์การคิดระดับสูงและความอยากรู้อยากเห็นของผู้เรียน • ผลของแรงจูงใจที่มีต่อความพยายาม

ปัจจัยด้านพัฒนาการและสังคมปัจจัยด้านพัฒนาการและสังคม 10. อิทธิพลด้านพัฒนาการที่มีต่อการเรียนรู้ 11. อิทธิพลด้านพัฒนาการที่มีต่อการเรียนรู้

ปัจจัยด้านความแตกต่างระหว่างบุคคลปัจจัยด้านความแตกต่างระหว่างบุคคล 12. ความแตกต่างระหว่างบุคคลในการเรียนรู้ 13. การเรียนรู้และความหลากหลาย 14. มาตรฐานและการประเมินผล

รูปแบบการเรียนการสอนที่เหมาะสมรูปแบบการเรียนการสอนที่เหมาะสม มีหลากหลาย

การจัดการเรียนการสอนร่วมสมัยการจัดการเรียนการสอนร่วมสมัย ในระดับอุดมศึกษา ผู้สอนควรประยุกต์ใช้วิธีการต่างๆเหล่านี้ Problem Based Learning PBL Research Based Learning RBL Self Directed Learning SDL Cooperative Learning Project Based Learning

การจัดการเรียนรู้โดยผู้เรียนนำตนเอง Self Directed Learning SDL คือ กระบวนการศึกษาของบุคคลใดบุคคลหนึ่ง โดยเริ่มต้นจากมีความตั้งใจ มีจุดมุ่งหมายที่ชัดเจน มีการวางแผนการเรียนรู้ มีการแสวงหาความรู้โดยการใช้ทักษะในการศึกษาค้นคว้า และมีการวัดและประเมินผลตนเองอยู่ตลอดเวลา

แบบผู้เรียนเรียนรู้ด้วยการนำตนเอง Self Directed Learning SDL ผู้เรียน มีจุดมุ่งหมายในการเรียนรู้มาจากความต้องการ มีแนวทางการทำงานและความรับผิดชอบ มีการจัดการปฏิบัติตามแผน และการประเมินผลการเรียนรู้ของตนเอง

การพัฒนาการเรียนการสอน

การพัฒนาการเรียนการสอน

Presentation Transcript