1 / 20

TÜRKÇENİN GÜCÜ

TÜRKÇENİN GÜCÜ. VE. DİL BİLİNCİNİN GELİŞTİRİLMESİ. Neclâ YALÇINER Türk Dil Kurumu Uzmanı. Türk dili dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil şuurla işlensin… Gazi M. Kemal Atatürk. Pek çok dili etkisi altına alan, Kimi zaman da başka dillerin etkisi altında kalan,

rebekah-calhoun
Download Presentation

TÜRKÇENİN GÜCÜ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TÜRKÇENİN GÜCÜ VE DİL BİLİNCİNİN GELİŞTİRİLMESİ Neclâ YALÇINER Türk Dil Kurumu Uzmanı

  2. Türk dili dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil şuurla işlensin…Gazi M. Kemal Atatürk

  3. Pek çok dili etkisi altına alan, Kimi zaman da başka dillerin etkisi altında kalan, AMA HER ZAMAN AYAKTA KALAN DİL: BİZİM DİLİMİZ TÜRKÇE… Kökleri binlerce yıl ötesine uzanan, Pek çok dille karşılaşan, pek çok dille etkileşim içerisine giren, Orhon Yazıtları TÜRKÇE

  4. Sümerceye sözcükler vermiş dil: TÜRKÇE Çivi yazılı tabletlerdeki Türkçe sözcükler binlerce yıldır yaşıyor…

  5. TÜRK YAZI DİLİNİN İLK ÖRNEĞİ Türk siyaset biliminin, tarih biliminin, hitabet sanatının ilk örneği: ORHON YAZITLARI

  6. Orhon Yazıtlarında soyut anlatım: sabımın sımadı sab > sav "söz" sımak "kırmak" "sözümü kırmadı"

  7. Bilim dili olarak Türkçe Türkçe, daha IX. yüzyılda Uygurlar döneminde çeşitli dallarda bilim dili olarak gelişmeye başlamıştır. Uygurlar, dönemin çeşitli bilim dallarında eserler vermişler, çeşitli bilim terimleri türetmişlerdir.

  8. Kâşgarlı Mahmud Divanü Lügat-it-Türk Türkçenin ilk sözlüğü... İlk Türk ansiklopedisi... Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı... Türk sözlü edebiyatının seçkisi... Kâşgarlı Mahmud'a göre Türklerin yaşadığı yerler.

  9. Divanü Lügat-it-Türk’te yaklaşık 8.500 sözcük var…

  10. DÜNYA DİLLERİ(Yüz milyondan fazla konuşuru olan diller) • Çince (Sekiz lehçesiyle birlikte) 1.300.000.000 • İngilizce 427.000.000 • İspanyolca 266.000.000 • Hintçe (Urduca ile birlikte) 223.000.000 • TÜRKÇE (Bütün lehçeleriyle) 220.000.000 • Arapça (Bütün lehçeleriyle) 181.000.000 • Portekizce 165.000.000 • Bengalce 162.000.000 • Rusça 158.000.000 • Japonca 124.000.000 • Almanca 121.000.000 • Fransızca 116.000.000

  11. EKLEMELİ DİL TÜRKÇE • Yeni sözler ve terimler türetme veya birleştirme yoluyla üretilir. • Ad veya eylem köklerine, gövdelerine getirilen yapım ekleriyle türetme yapılır. • Türetme sırasında kökte değişme olmaz. Binlerce kök ve gövdeden üç yüze yakın ekle binlerce yeni söz ve terim türetilebilir.

  12. göz göz+lük göz+lük+çü eye glasses optician oeil lunettes opticien auge brille optiker

  13. TDK’nin Güncel Türkçe Sözlük’ünde 107.000’e ulaşmıştır.

  14. Sayılarla TÜRKÇE SÖZLÜK Söz, deyim, terim, ek ve anlamdan oluşan104.481 söz varlığı Madde başı ve madde içi toplam77.407 sözcük Yeni eklenmiş 3.700 sözcük, 6.400 anlam

  15. KOLAY GELSİN !... • I hope it is going smoothly (said to some one who is either doing or planning to do a job) • Möge leicht werden (feste Höfl. Angesichts fremder Arbeit) • Bonne succès (vaeu qu’on adresse á qn qu’an voit s’occuper de qch.)

  16. Binlerce Türkçe söz yabancı dillerde… • Rumencede 3.000 • Bulgarcada 3.500 • Sırpçada 9.000 • Çekçede 248 • İtalyancada 146 • Arnavutçada 3.000 • Yunancada 3.000 • İngilizcede 470 • Almancada 166 • …. • Çincede 300 • Farsçada 3.000 • Urducada 227 • Arapçada 2.000 • Rusçada 2.500 • Ukraynacada 800 • Ermenicede 4.262 • Macarcada 2.000 • Fincede 118

  17. Türkçe binlerce söz yabancı dillerde… açık Farsçada açig “ağaçsız ve açık yer, alan” Ermenicede açik, açiklik “kır, ova, açıklık yer” Macarcada açsik “üzeri açık deniz taşıtı, sandal” Rumencede acíc, ustuacíc “açık, üstü örtülü olmayan” Bulgarcada açík,açtisuvam “açmak” Sırpçada áčik,háčik “açık; boş” Arnavutçada açik “açık, aralık, gedik; berrak, aşikar” açiklëk “açıklık, berraklık” Yunancada açíh-açiğá “açık açık, açıkça”, çikmaví “açık mavi”

  18. “Bir ömörcönsi (emergency: acil) durumda, -nasıl denir- kötü durumda, bu maskı (maske) takıyorlar.” • (Show tv, ana haber, 18 Mart 2009)

  19. “Boyut, uzay, yüzey, düzey, çap, yarıçap, kesek, kesit, yay, çember, teğet, açı, açıortay, iç ters açı, dış ters açı, taban, eğik, kırık, çekül, yatay, düşey, dikey, yöndeş, konum, üçgen, dörtgen, beşgen, köşegen, eşkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, artı, eksi, çarpı, bölü, eşit, toplam, oran, orantı, türev, alan, varsayı, gerekçe” gibi terimler Atatürk tarafından türetilmiştir.

More Related