520 likes | 695 Views
بار بیماریهای غیر واگیر برنامه آموزشی کارشناسان بهداشت حرفه ای کارخانجات تبریز دکتر شعربافی رئیس گروه کارشناسان پیشگیری و مراقبت بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت استان - مهر 1390. در ايران روزانه 850-800 نفر فوت ميكنند. 89% آنها ناشي از 5 علت زیر فوت مي كنند :.
E N D
بار بیماریهای غیر واگیر برنامه آموزشی کارشناسان بهداشت حرفه ای کارخانجات تبریز دکتر شعربافی رئیس گروه کارشناسان پیشگیری و مراقبت بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت استان - مهر 1390
در ايران روزانه 850-800 نفر فوت ميكنند. 89% آنها ناشي از 5 علت زیر فوت ميكنند : 46%به علت بیماریهای قلبی و عروقی17% به علت سوانح و حوادث14% به علت سرطانها6% به علت بیماریهای حول و حوش تولد6% به علت بیماریهای تنفسی
توزیع فراوانی و فراونی نسبی علتهای اصلی (علتهاي كلي) مرگ و میر استان آدربایجان شرقی در سال 1386
گذر اپیدمیولوژیک بیماریها • در ابتدای قرن بیستم حدود 10% کل مرگ ها به بیماریهای قلب و عروق بود. • کنترل بیماریهای واگیر و افزایش طول عمر باعث بروز بیماریهای مزمن و مشکلات رفتاری و زیست محیطی شد. • در انتهای قرن بیستم مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلب و عروق به 25% رسید • و پیش بینی می شود در سال 2025 به 35 تا 60% برسد.
Changes of Mortality Causes in Iran from 1972 to 2002 during 30 years
جدول عمر استانداردوتعداد سالهاياز دست رفته عمر به ازاي مرگ درهريك ازسنين سن امید به زندگی سالهاي از دست رفته عمر به ازاي مرگ در هريك ازسنين سال زن مرد زن مرد 0 82.50 80.00 33.12 33.01 1 81.84 79.36 34.07 33.95 5 77.95 75.38 36.59 36.46 10 72.99 70.40 37.62 37.47 15 68.02 65.41 36.99 36.80 20 63.08 60.44 35.24 35.02 25 58.17 55.47 32.78 32.53 30 53.27 50.51 29.92 29.62 35 48.38 45.57 26.86 26.50 40 43.53 40.64 23.74 23.32 45 38.72 35.77 20.66 20.17 50 33.99 30.99 17.69 17.12 55 29.37 26.32 14.87 14.21 60 24.83 21.81 12.22 11.48 65 20.44 17.50 9.75 8.95 70 16.20 13.58 7.48 6.69 75 12.28 10.17 5.46 4.77 80 8.90 7.45 3.76 3.27 85 6.22 5.24 2.45 2.12 90 4.25 3.54 1.53 1.30 95 2.89 2.31 0.94 0.76 100 2.00 1.46 0.57 0.42
بار جهانی بیماریهای غیر واگیر : • مسئول 43% بار بیماریها در سال 2005 • 35 میلیون مرگ در سال 2005 • مسئول 60% بار بیماریها در سال 2020 • 58 میلیون مرگ در سال 2020 را باعث خواهند شد بعبارتی 73% تمامی موارد مرگ • در کشورهای با درآمد کم و متوسط 85% بار بیماریها • یعنی 79% موارد مرگ
نسبتي از DALYsكه هريك از گروههاي كوچك بيماري وآسيب درهر دو جنس به خود اختصاص مي دهند ؛ بر پايه اطلاعات سال 1381
نسبتي از DALYs ناشي از 25بيماري وآسيب اول در مردان ؛ بر پايه اطلاعات سال 1381
نسبتي از DALYs ناشي از 25بيماري وآسيب اول درزنان ؛ بر پايه اطلاعات سال 1381
وضعیت کشوری بیماریهای غیرواگیر و عوامل خطرساز بروز آنها
بار بيماريها در ايران DALY)) در مقايسه با منطقه مديترانه شرقي • 2003-2000
پيش بيني روند بروز سرطانها از سال 2000 تا 2030 در ايران سالانه 70 هزار مورد سرطان جديد اتفاق ميافتد
بروز 10 سرطان شايع در ايران سالهاي 1386-1385
وضعيت ناهنجاريهاي ژنتيك و مادرزادي در ايران در ايران شيوع اختلالات ژنتيك و مادرزادي 40 در هر 1000 تولد زنده است
حدود 5/1 ميليون نفر در ايران از بيماري ديابت رنج ميبرند. عوارض متعدّد ، جدّي و ناتوان كننده و هزينة بالاي بيماري از مشكلات مهمّ اين بيماري ميباشد. در كشورهاي غربي پنجمين علّت مرگ ، بيماري ديابت ميباشد. بروز بيماري ديابت نوع 2 با افزايش وزن و عدم تحرك رابطه مستقيم دارد.
عوامل خطر مرتبط با سبك زندگي در بیماریهای غیرواگیر
وضعيت استعمال دخانيات در كشور: 1388-1385
وضعيت مصرف ميوه وسبزي در كشور: 1388-1385
درصد افرادي كه كمتر از پنج واحد ميوه يا سبزي در روز مصرف مي كنند
ميانه دقايق فعاليت جسماني هنگام كار در یک روز
ميانه دقايق فعاليت جسماني هنگام رفت و آمد در یک روز
ميانه دقايق فعاليت جسماني هنگام تفريح در یک روز
اثرات ورزش روي عوامل خطر ديگر • افزايش HDL- C (5-3 %) • كاهش LDL-C (6-3%) • كاهش TG (7-2%) • كاهش فشار سيستولي (4/7 6/2) • كاهش فشار دياستولي ( 8/6 8/1) • كاهش مقاومت به انسولين • كاهش احتمال بروز ديابت تيپ II • كاهش وزن يا حفظ وزن مناسب • قطع يا كاهش مصرف سيگار • زندگي بيحركـت و ساكن از عـلل اصلـي مرگ ، بيماري و ناتواني است. • حدوداً 2 ميليـون مـرگ در سال به عـدم تحرك بدني نسبت داده ميشود. • زندگـي بـدون تحـرّك زمينهساز پنج عامل از ده عامـل مرگ و ناتواني در جهان ميباشد. ( WHO )
عدم تحرّك و پوكي استخوان • حدود 10 ميليون نفر در جهان به پوكي استخوان مبتلا هستند ( 8 ميليون زن و 2 ميليون مرد ). • بيش از 18 ميليون نفر كاهش توده استخواني دارند • سالانه حدود 20 ميليارد دلار صرف مراقبت از افراد مبتلا يا در معرض خطر پوكي استخوان ميشود. • سالانه 5/1 ميليون شكستگي استخواني دراثر پوكي استخوان بوقوع ميپيوندد.
(BMI ≥ 25 kg/m2)درصد افراد با اضافه وزن يا چاق
سازمان بهداشت جهاني • افسردگی رابحران بهداشت جهانی آینده اعلام کرد. • بطوري که افسردگي در سال 2030 به تنهايي بزرگترين بار بهداشتي را بر جامعه تحميل خواهد کرد. • با اين حال بيشتر کشورهاي در حال توسعه کمتر از دو درصد بودجه ملي خود را صرف سلامت روان ميکنند • افسردگی ایران پایداری بیشتری دارد و تا سنین سالمندی داوم دارد در صورتیکه در کل منطقه مدیترانه شرقی فروکش نمودن آن در پایان میانسالی مشهود است • رتبه افسردگی در بین مشکلات سلامت ایرانی ها وامریکاییها مشابه است ولی میزان بروز DALYs متفاوت است
شیوع افسردگی در بیماری های: • دیابت 9-27% • سکته مغزی 22-50% • کانسر 18-39 % • MI 15 -19% • آرتریت روماتوئید 13% • پارکینسون 10-37%
اپیدمیولوژی فشار خون بالا: • در یک بررسی در امریکا از سال 1988 تا 1994 در افراد 20 تا 74 مشخص شد که : • 24% مردان و 19% زنان سفید پوست • 35% مردان و 34% زنان سیاه پوست فشارخون بالا دارند. • حدود 25% مردان و 21% زنان فشارخون بالای 140/90 میلی متر جیوه دارند. • در یک مطالعه در تهران 24% افراد بالای 20 سال فشار خون بالا داشتند. • پیش بینی می شود که یک سوم افراد با فشارخون بالا تشخیص داده شده و فقط یک چهارم آنها تحت درمان موثر هستند. • شيوع فشارخون بالا در كشورهاي خاورميانه 10 تا 17 درصد ميباشد.
انواع فشارخون بالا: فشارخون اولیه: حدود 95% موارد را شامل شده و هیچ دلیل جسمی برای افزایش آن یافت نمی شود. فشارخون ثانویه: حدود 5% موارد را شامل شده و یک عامل جسمی یا ارگانیک عامل آن می باشد.(بیماریهای کلیوی، داروهای ضد بارداری و کورتن، بیماریهای غددی چون کوشینگ و آکرومگالی، علل انسدادی عروقی چون کوارکتاسیون آئورت، حاملگی و ...) عوارض هر دو نوع یکی است: عوارض قلبی(نارسایی، سکته و ...)، کلیوی(نارسایی و ...)، مغزی(سکته و ...)، عوارض در اندامها(عوارض عروقی اندامها و ...)
توصیه ها در عدم ابتلا به عوارض فشار خون بالا(پیشگیری ثانویه): شروع درمان و مصرف داروی منظم تعدیل شیوه زندگی (8 تا 9 میلی متر جیوه کاهش) مصرف رژیم غذایی پر میوه و سبزی و لبنیات(تا 11 میلی متر جیوه کاهش) کاهش وزن( 4 تا 5 کیلو کاهش وزن 3 تا 4 میلی متر جیوه کاهش) ورزش(پیاده روی 30 تا 45 دقیقه در روز) محدودیت مصرف نمک چربی اشباع شده کم ترک سیگار و....
درصد افراد با فشارخون بالا(SBP ≥ 140 and/or DBP ≥ 90 mmHg)
درصد افراد با فشارخون بالا(SBP ≥ 170 and/or DBP ≥ 100 mmHg)
تركيب عوامل خطر: • روزانه سيگار كشيدن • كمتر از پنج واحد ميوه يا سبزي مصرف كردن • فعاليت جسماني كم (<600 MET –minutes/week) • چاقي يا اضافه وزن(BMI ≥ 25 kg/m2) • فشار خون بالا (SBP ≥ 140 and/or DBP ≥ 90 mmHg)
وضعيت وجود حداقل 3 عامل خطر در كشور: 1388-1385
درصد افراد كم خطر( افرادي كه هيچيك از عوامل خطر فوق را ندارند)
چه باید کرد؟ • شناسایی عوامل خطر اولیه • پیشگیری و کنترل عوامل خطر اولیه