Basic Experimental Design

1. Basic Experimental Design Dr. WuttigraiBoonkum Department of Animal Science KhonKaen University

2. Content :: • CRD • RCBD • Treatment means analysis • Multiple comparison • Orthogonal contrast • Orthogonal polynomial |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

3. สมมุติฐานงานทดลอง VS สมมติฐานงานวิจัย |..Basic Experimental Design Ex: มีสูตรอาหารอยู่ 5 สูตร Ex: กระเทียมสามารถช่วยลดการท้องเสียในสุกรได้ การใช้ฟ้าทะลายโจรช่วยรักษาโรคไข้หวัดนกได้ การใช้แหนเป็ดสามารถเป็นแหล่งโปรตีนทดแทนในสูตรอาหารโคนมได้ Department of Animal Science KhonKaen University

4. CRD • หน่วยทดลองมีความสม่ำเสมอ • มีการสุ่มทรีทเมนต์ให้กับ EU อย่างสุ่ม |..Basic Experimental Design RCBD • หน่วยทดลองมีความสม่ำเสมอภายใน BLK • มีการสุ่มทรีทเมนต์ให้กับ EU ภายใน BLK อย่างสุ่ม Department of Animal Science KhonKaen University

5. CRD |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

6. RCBD |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

7. CRD ผังการทดลอง (layout) |..Basic Experimental Design RCBD Department of Animal Science KhonKaen University

8. LSD DUNCAN SNK TUKEY SCHEFFE Highest Critical Value Smallest Critical Value Easy to Non-Sig Easy to Significant Multiple comparison • ทำการจับคู่ทรีทเมนต์เปรียบเทียบไปทีละคู่จนครบทุกคู่ |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

9. Multiple comparison |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

10. Orthogonal contrast • ใช้ในกรณีทรีทเมนต์สามารถจำแนกหรือจัดเป็นกลุ่มได้ • ในการเปรียบเทียบจะต้องสร้าง linear contrast หรือ • สมการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างค่าเฉลี่ยทรีทเมนต์ • ในรูปเชิงเส้น |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

11. Orthogonal contrast กำหนดให้การทดลองครั้งหนึ่งมี 4 ทรีทเมนต์ สามารถสร้าง contrast coefficient ได้ดังนี้ |..Basic Experimental Design สังเกตว่าค่าผลรวมของค่าสัมประสิทธ์ในแต่ละแถวจะมีค่าเท่ากับศูนย์ (contrast 1: +1 +1 -1 -1 = 0; contrast 2: +1 -1 +0 +0 = 0; contrast 3: 0 +0 +1 -1 = 0) และเมื่อนำผลคูณของค่าสัมประสิทธิ์ของ 2 contrast ในแต่ละทรีทเมนต์มารวมกันจะต้องมีค่าเป็นศูนย์ด้วยเช่นกัน (contrast 1 x contrast 2: (+1)(+1) + (+1)(-1) +(-1)(0) + (-1)(0) = 0 และ contrast 2 x contrast 3: (+1)(0) + (-1)(0) + (0)(+1) + (0)(-1) = 0) Department of Animal Science KhonKaen University

12. Orthogonal contrast (จำนวน contrast จะไม่ได้ไม่เกิน dfของ TRT) • การเปรียบเทียบอาหารไก่เนื้อ 4 สูตร • T1 = อาหารปกติ • T2 = อาหารที่เสริมด้วยไทโลซิน 0.2% • T3 = อาหารที่เสริมด้วยคาบาดอกซ์ 0.2% • T4 = อาหารที่เสริมด้วยไทโลซิน 0.2% และคาบาดอกซ์ 0.2% |..Basic Experimental Design จากโจทย์ผู้ทดลองมีวัตถุประสงค์ของการทดลองดังนี้ • การใช้แอนตี้ไบโอติกเป็นสารเสริมในอาหารสุกรมีผลต่อการเจริญเติบโตหรือไม่ (+3, -1, -1, -1) • การเสริมแอนตี้ไบโอติกชนิดเดียวกับการเสริม 2 ชนิดให้ผลแตกต่างกันหรือไม่ (0, +1, +1, -2) • หากต้องการเสริมแอนตี้ไบโอติกเพียงชนิดเดียวในสูตรอาหารควรเลือกใช้ไทโลซินหรือคาบาดอกซ์ (0, -1, +1, 0) Department of Animal Science KhonKaen University

13. Orthogonal contrast (จำนวน contrast จะไม่ได้ไม่เกิน dfของ TRT) |..Basic Experimental Design Source DF Type III SS Mean Square F Value Pr > F PERIOD 1 0.0416667 0.0416667 0.01 0.9286 TRT 3 128.4583333 42.8194444 8.46 0.0009** Contrast DF Contrast SS Mean Square F Value Pr > F T1 VS T2,T3,T4 1 1.68055556 1.68055556 0.33 0.5711 T4 VS T2,T3 1 93.44444444 93.44444444 18.47 0.0004** T2 VS T3 1 33.33333333 33.33333333 6.59 0.0189** • จากโจทย์ผู้ทดลองมีวัตถุประสงค์ของการทดลองดังนี้ • การใช้แอนตี้ไบโอติกเป็นสารเสริมในอาหารสุกรมีผลต่อการเจริญเติบโตหรือไม่ Ans:: ไม่มีผล • การเสริมแอนตี้ไบโอติกชนิดเดียวกับการเสริม 2 ชนิดให้ผลแตกต่างกันหรือไม่ Ans:: ต่างกัน • หากต้องการเสริมแอนตี้ไบโอติกเพียงชนิดเดียวในสูตรอาหารควรเลือกใช้ไทโลซินหรือคาบาดอกซ์ Ans:: ดูจากค่าเฉลี่ย Department of Animal Science KhonKaen University

14. Orthogonal polynomial or trend analysis • ใช้ในกรณีทรีทเมนต์อยู่ในรูปเชิงปริมาณ เช่น %protein, ระดับไขมัน • ใช้ในการศึกษาถึงผลกระทบของทรีทเมนต์ที่มีต่อค่าสังเกต • ใช้ในการศึกษาแนวโน้มการตอบสนองของทรีทเมนต์ |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

15. 0 10 20 30 • การทดสอบการใช้ฮอร์โมน GnRHต่อขนาดรังไข่ปลานิล • T1 = 0 IU • T2 = 10 IU • T3 = 20 IU • T4 = 30 IU |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University

16. 0 10 20 30 Source DF Type III SS Mean Square F Value Pr > F GNRH 3 206394.0000 68798.0000 7.05 0.0055** Contrast DF Contrast SS Mean Square F Value Pr > F Linear 1 199200.8000 199200.8000 20.42 0.0007** Quadratic 1 6241.0000 6241.0000 0.64 0.0093** Cubic 1 952.2000 952.2000 0.10 0.7601 |..Basic Experimental Design Department of Animal Science KhonKaen University