310 likes | 618 Views
KARENA . Karen helduaren anatomia. Karen-hemodinamika. Karen-fisiologia. Ama-umeki hartuemanak. Haurdunaldiaren endokrinologia. M. ALBISU. KARENA. 1.- Definizioa. Kontzeptua. 2.- Karenaren garapena. 3.- Karenaren morfologia. 4.- Karen zirkulazioa. 5.- Karenaren funtzioak:
E N D
KARENA. Karen helduaren anatomia. Karen-hemodinamika. Karen-fisiologia. Ama-umeki hartuemanak. Haurdunaldiaren endokrinologia M. ALBISU
KARENA • 1.- Definizioa. Kontzeptua. • 2.- Karenaren garapena. • 3.- Karenaren morfologia. • 4.- Karen zirkulazioa. • 5.- Karenaren funtzioak: • Garraio funtzioa • Arnasketa funtzioa • Barrera funtzioa • Funtzio endokrinologikoa
I. Definizioa • Fetua eta amaren umetokia lotzen dituen organo baskular arola, biribildua, planoa, biguna, lodiera eta tamaina desberdinekoa. • Karenaren bidez jartzen da martxan amaren eta fetuaren arteko elkartruke nutritiboa. • Haurdunaldiko 3. hilabetean garatzen da, enbrioiarenKorionetik eta umetokiaren Oinalde-geruzatik. • Barnejarioko guruin baten antzera jokatzen du, zenbait hormona jariatuz. • Barrera plazentarioa. UNITATE FETO-PLAZENTARIOA
fasea: Lakuna-aurrekoa(Aintzira-aurrekoa): -8. egunerarte -Trofoblasto geruza(6.egunetik) Zitotrofoblastoa Sinzitiotrofoblast. (Barruko k.) (Kanpoko K.) 2. fasea: Lakunarra-Aintzira fasea: -8.egunetik.........13.ra -geruza trofoblastikoan odol espazioak. 3. fasea: Biloska aldia: -13.egunetik........21. egunera II. Karenaren garapena3 fase :
DEZIDUAK • Umetokia: Serosa- Miometrioa-Endometrioa • Endometrioan (H. Kanpo): .trinkoa .arola .oinaldeko geruza • DEZIDUA: haurdun dagoen umetokiaren mukosa: .parietala .Kapsularra .basala • KORIONA: .hostotsua/leuna
Embriologia. OBULO ERNALDUA MORULA(+3egun; 8-32 zel.) BLASTOZISTOA(+6egun;100-200 zel)
1.aldia: Aintzira-aurrekoa • fasea: Lakuna-aurrekoa(Aintzira-aurrekoa): -8. egunerarte -Trofoblasto geruza(6.egunetik) Zitotrofoblastoa Sinzitiotrofoblast
2.Lakunarra/Aintzira aldia • Sinzitiotrofoblastoa deziduako estroman barneratu eta espazioak eragin. • LAKUNA/AINTZIRA TROFOBLASTIKOAK • 8...........13. egunera • Sinzitiotrofbl. Zelulak amaren odol-hodiak zulatu: Biloska arteko espazioak
Sinzitiotrofoblasto Zutabeak Zitotrofoblasto zelula-ugalketa BILOSKANAGUSIAK EDO PRIMARIOAK: -13.....15.egun: SINZITIOTR. -15.....18.egun: SINZITIOTR.+ZITOTR BIGARREN MAILAKO BILOSKAK: -MESENKIMA ARDATZA -18. egunetik....21.egunera HIRUGARREN MAILAKO BILOSKAK: -MESENKIMA ARDATZ BASKULARIZATUA (angiogenesia) 3. Biloska fasea (13º - 21º)
3. Biloska aldia • 2 geruza bereizten dira: OINALDE-GeruzaGeruza KORIONIKOA • Umetokia .Umekia • Zitotr+Sinzitiotr.+ .Zitotr+Sinzitiotr+Ehun Konjunt. +Geruza fibrinoide+ +Amniosa (epitelioa) Nitabuch geruza+ Oinaldeko dezidua
3. Fasea:Biloska aldia • 21. egunetik aurrera4. hilabeteraino: • Korion Hostotsua (biloskak /Oinaldeko dezidua) • Korion Leuna ( biloska gabekoa) /Dezidua kapsularra) • Biloska nagusietatik LEHENEGO MAILAKO ENBORRAK BIGARREN MAILAKO BILOSKAK HIRUGARREN MAILAKO BILOSKAK • KOTILEDOIA: -Umeki +amaren odolaren arteko elkartrukea betetzen duen unitatea -60 – 70 biloska enbor+ ardatzak -10-30 kotiledoi
Karenak 4 º hilabetetik aurrera behin- betiko egitura izango du.
III. Karenaren morfologia • A)- Egitura MAKROSKOPIKOA: • Diskoidala • Diametroa: 15-20 zm. • Lodiera: 1,5-2,5 zm • Pisuera +/-:500 gr. • Umetokiaren barrunbearen +/- %25 • 2 aurpegi: amarena/umekiarena • B)- Egitura MIKROSKOPIKOA: -sinzitiotrofoblastoa+M.B+zitotrofoblastoa+estroma+endotelioa
IV. Karen-zirkulazioa 1º)-UmetokiPlazenta: -Umetokiko Arteria Art. Arkuatoa Art. Espiralak • Biloska arteko espazioetara Umetoki-Karenako Zainetara Zilborresteko Zainera 2º)-Fetua Plazenta: -Zilbor-arteriak Mintz Korionikora Lehenengo Mailako Bilosketara 2. mailako bilosketara 3. mailako bilosketara Umetoki-Zain sistema
V. Plazentaren Funtzioak • Garraio funtzioa • Arnasketa funtzioa • Barrera funtzioa (Heparina eta insulina stop) • Funtzio Endokrinoa
A. Garraio funtzioa • Faktore mugatzaileak: • Anatomikoak: mintz-loditasuna • Fisiologikoak: presioa, konzentrazioa.. • Biokimikoak: karen metabolismoa
A. Garraio funtzioa • Garraio mekanismoak: • Hedapen sinplea: kontzentrazio gradiantea. O2 kontsumitu gabe. Gasak (O2, CO2),ura, elektrolitoak. • Hedapen erraztua: glukosa • Amaren odoleko [ glukosa ] > umeki [ ] • Garraio aktiboa: energia kontsumituta. burdina,bitamina hidrosolugarriak,aminoazidoak... Umeki [ ] > amaren odola [ ] • Pinozitosia: trofoblas. Zel.K Biloska arteko gunetik hartutako mikrotantak .Molek. handiak. IgG,lipoproteinak, fosfolipidoak • Bide zuzena: karenaren haustura txikiek eragindako bidea. Hematie
B. Arnasketa funtzioa • Elkar-trukea likido-fasean: amaren odola: biloska arteko esp./ umeki-odola: bilosketako kapilarretan • O2 + CO2 hedapenaren mugatzaileak: -konzentrazio aldaketak -distantzia ( loditasuna ) • Presio-gradienteen fabore:PO2 bae> bilosk. Kapil/ CO2 alderantziz • Umeki-hemoglobina(> [ ] Hb+ O2 zaletasuna> )
C. Funtzio endokrinologikoa ( 1 ) • 1.- HCG: Korioneko Giza Gonadotropina -Glukoproteina:-HCG/α-HCG -sinzitiotrofoblastoan -10º astean 50.000 mUI/ml ( gero ) -haurdunaldia baieztatzeko froga ( obulaziotik 9.egun´+ odol analisian / 5º astean gernu testan) -Funtzioak: -gorputz luteoa (P 10º ast.)mantentzen du ,karenak progesterona sintetizatu arte. -testosteronaren ekoizpena +.
C. Funtzio endokrinologikoa ( 2 ) • 2.- LPH:Plazentako Giza Laktogenoa -Sinzitiotrofobastoan - Karenaren masarekin erlazioa. -Funtzioa: umekiari glukosa hornidura egonkor bat bermatu, lipolitikoa..
C. Funtzio endokrinologikoa ( 3 ) • 3.- Haurdunaldiarekin lotutako prot. Plasmatikoak: -PAPP-A -sinzitiotrof./funtzio inmunologikoa -screenning hirukoitza Haurd. Prot. Espezifikoa SP1 (Fx ?)
C. Funtzio endokrinologikoa ( 4 ) • 4.- Esteroideak: -Progesterona (10º astetik, Amaren Kolesterolatik) SINZITIOT. -Estrona: E1; Estradiola: E2; Estriola: E3; -Haurdunaldiko estrogeno garrantzitsuena: E3 -Haurdunalditik kanpo: E3> E2>E1: 3-2-1 -Haurdunaldian: E3> E2>E1: 30-2-1
C. Funtzio endokrinologikoa ( 5 ) -Funtzioak: -Progesterona: miometrioa erlajatu/ erantzun inmunologikoa murriztu -Estriola: umetoki-plazentako fluxua +/ prostaglandinen ekoizpena + ( A eta E Prostaglandinak) -umekiaren giltzurrungaineko guruinak eta gibela beharrezkoak ditu.