300 likes | 692 Views
Oddychanie (ssaków na lądzie). Tlen – końcowy akceptor elektronów. Stężenie tlenu [L/L]: woda – 0.007 powietrze – 0.209 Pojemność cieplna [cal/L o C] : woda – 1000 powietrze – 0.31 Praktycznie tylko stawonogi i kręgowce oddychają powietrzem. „lądowe” narządy oddechowe:
E N D
Oddychanie (ssaków na lądzie)
Stężenie tlenu [L/L]: woda – 0.007 powietrze – 0.209 • Pojemność cieplna [cal/LoC]:woda – 1000 powietrze – 0.31 • Praktycznie tylko stawonogi i kręgowce oddychają powietrzem. • „lądowe” narządy oddechowe: • skóra, śluzówka jamy gębowej i końcowego fragmentu jelita (ryby, płazy) • skrzela (np. kraby) • tchawki • płuca
Pneumocyty I – wymiana gazowa Pneumocyty II – funkcje wydzielnicze Surfaktant – obniżająca napięcie powierzchniowe mieszanina lipidowo(90%)-białkowa(10%)
Białka surfaktanu: Hydrofilowe- udział w reakcjach obronnych na powierzchni(SP-A i SP-D)komórek płucnych (aktywacja i stymulacja makrofagówpłucnych, aglutynacja bakterii–SP-D) - SP-A – regulacja sekrecji i endocytozy fosfolipidów Hydrofobowe - wapniozależna promocja włączania lipidów w(SP-B i SP-C) strukturę surfaktantu oraz regulacja ichprzestrzennegouporządkowania
Y pO2 [mmHg] P50(P0.5) – stężenie, przy którym uzyskujemy połowę wysycenia Wiązanie tlenu przez krew
ka [L] + [E] [LE] kd Y pO2[mmHg] Stan równowagi: ka [L] [E] = kd [LE] KD – stała dysocjacji = [L][E] / [LE] KA – stała asocjacji = [LE] / [L][E] KA = 1 / KD Y = [L] / KD + [L] Kooperatyność:Y = [L]n / KD + [L]n KD = P50n
Y pO2[mmHg] Hemoglobina (~750 g/człowieka) Tetramer: a (141aa’s)i b (146aa’s) mioglobina
Hem – wiązanie tlenu +2 stopień utlenienia His 58 - dystalna His 87 - proksymalna
oksyHb deoksyHb O2
Utlenowanie hemu indukuje zmiany konformacyjne calego tetrameru
Forma R O2 O2 O2 Fe Fe Fe Fe Fe Fe Fe Fe 2,3-BPG O2 Wiązanie tlenu jest kooperatywne, 2,3-BPG jest czynnikiem „wymuszającym” kooperatywność Forma T b O2 a O2 b a
aldehyd 3-fosfoglicerynowy NAD NADH dehydrogenaza 1,3-bisfosfoglicerynian Mutaza bisfosfoglicerynianu ADP ATP 2,3-bisfosfoglicerynian Fosfataza bisfosfoglicerynianu 3-fosfoglicerynian pirogronian 2,3 - bisfosfoglicerynian
pH: 7.6 7.4 7.2 P50 Efekt Bohra: pH i CO2 pH temperatury 2,3-BPG CO2 Y pH temperatury 2,3-BPG CO2 pO2 [mmHg]
Hemoglobina jako bufor karbaminiany
hemoglobina H+ anhydraza węglanowa H2CO3 Cl- HCO3- HCO3- O2 CO2 CO2 Tkanki obwodowe H2CO3
hemoglobina H+ anhydraza węglanowa H2CO3 Cl- HCO3- Cl- HCO3- O2 CO2 Pęcherzyki płucne H2O
Wdech - mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne, przepona Wydech – mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne, mięśnie brzucha
Oddychanie: dowolne – kora mózgowa automatyczne – most i rdzeń przedłużony Porażenie ośrodka oddechowego: - nikotyna - barbiturany - opiaty
reaktywne formy tlenu: nadtlenek wodoru: H2O2 - powstaje w reakcjach katalizowanych przez oksydazy (głównie: ksantynowa, glukozowa,NADPH) jon ponadtlenkowy: O2- - generowany w reakcjach katalizowanychprzez oksydazy (głównie: reduktaza cytochromu P-450, oksydaza ksantyny, oksydaza NADPH) oraz nieenzymatycznego utleniania Fe2+tlenem cząsteczkowym, rodnik hydroksylowy: HO˙ - powstaje w reakcjach utleniania nadtlenkiemwodoru żelaza (reakcja Fentona) i jonu ponadlenkowego (reakcja Habera-Weissa), - obniżenie płynności błon komórkowych (peroksydacja lipidów) - utrata lub/i zmiana właściwości katalitycznych białek enzymatycznych i destabilizacja białek strukturalnych (utlenienie białek) - oraz rozregulowanie lub/i unieczynnienie systemugenetycznego(utlenienie puryn i pirymidyn kwasów nukleinowych, rozerwanie wiązań wodorowych wiążących nici)
Enzymy antyoksydacyjne: 1. Dysmutaza ponadtlenkowa (SOD): mangan-SOD: mitochondrialna miedź/cynk-SOD: cytosolowo-jądrowa, 2O2- + 2H+ Þ H2O2 + O2 2.Katalaza [EC 1.11.1.6]:2H2O2Þ 2H2O + O2 3. Enzymy związane z utlenianiem i redukcją glutationu (Gln-Cys-Gly): peroksydaza glutationu (GSHOx – matal katalityczny: selen) reduktaza glutationu (GSSGR)dehydrogenaza glukozo6-fosforanu (G6PDH) dehydrogenaza 6-fosfoglukonianu (6PGaDH)
Nieenzymatyczne antyutleniacze: witamina E (a-tokoferol) - przekształca rodniki nadtlenkowe i hydroksylowe oraz nadtlenki lipidów do mniej reaktywnych związków; utleniona forma a-tokoferolu kondensuje z kwasem glukuronowym i wydalana jest z żółcią, witamina C (kwas askorbinowy) - reaguje z nadtlenkami i rodnikiem hydroksylowym tworząc rodnik kwasu dehydroaskorbinowego, który po reakcji z GSH przekształca się w anion dehydroaskorbinianowy; witamina C redukuje także Fe3+ do Fe2+ b-karoten - reaguje z rodnikami nadtlenkowymi ceruloplazmina - wiąże jony miedzi albuminy - wiążą miedź i żelazo glutation - akceptor elektronów
H2O2 H2O GSHOx 2 GSH GSSG GSSGR NADP NADPH G6PDH 6PGaDH R5-P G6-P
Typ II Typ I dopamina Nerw językowo-gardłowy hipoksja Zmiany stężenia CO2 - receptory H+ w rdzeniu przedłużonym – anhydraza węglanowa Kłębki tętnicy szyjnej i aortalnej – zmiany stężenia O2 rozpuszczonego w osoczu normoksja
Normoksja O2 Oksydaza NADPH Fe2+-O2 K+ Utlenienie reszt tiolowych (2SH S-S) Kanał dla K+ otwarty H2O2 2GSH GSSG HIPERPOLARYZACJA
hipoksja Oksydaza NADPH K+ Fe2+ K+ redukuje mostki disiarczkowe Kanał dla K+ zamknięty K+ H2O2 HO* 2GSH GSSG DEPOLARYZACJA i wydzielenie dopaminy