Zorgeconomie: (econ) waarde van zorg

1. Zorgeconomie: (econ) waarde van zorg Yvonne van Kemenade Albert Schweitzer ziekenhuis Zorggroep eerstelijn Vlaardingen yvonnevankemenade.nl 7 juli 2008

2. Opbouw • Porter & Teisberg • Medisch specialistische zorg • Huisartsenzorg • Huisarts & Medisch specialist • Hoe nu verder ? 7 juli 2008

3. Porter & Teisberg: waar gaan we het over hebben? • Niet over Amerikaanse gezondheidszorg • Maar over de ideeën van Porter • die ons aanzetten tot denken • over verbeteringen in onze eigen organisatie 7 juli 2008

4. Porter en Teisberg: Kern • Systeem van value based competition • Waarin waarde voor de patiënt steeds wordt toegevoegd • Toegevoegde waarde wordt gecreëerd in kleinste organisat. eenheid: arts –patiënt relatie • Concurrentie op resultaten • Leidt tot verbetering van kwaliteit, efficiency etc. • Is voor iedereen een win-win situatie 7 juli 2008

5. Porter zegt over…. • Management: • Moet zich niet met professionele zorg bemoeien • Moet vooral zorgen voor goede omgeving. • Organisatie IPU gehele zorgproces. • Geeft geen oplossing, maar hoopt op verandering in manier van denken. Besef onderdeel uit te maken van een proces (value chain). Dit is het begin van een proces……niet het einde. 7 juli 2008

6. Porter en TeisbergAcht principes value based competition (itt zero sum competition) • Focus toegevoegde waarde patiënt • Concurrentie op resultaten • Volledige zorgproces, medische conditie • Hoge kwaliteit, minder kostbaar • Meer ervaring, vergroot leereffect, schaal>, efficiency (expertteams) • Regionaal/nationaal ipv lokaal • Informatie = fundamenteel • Innovatie belonen 7 juli 2008

7. Discussie Porter Meten van medische resultaten/ outcome indicatoren: teveel en onmogelijk? Definiëren zorgprocessen/medische condities moeilijk en aantal teveel (aansluiting 80 aandoeningen/DBC’s)? Fragmentatie zorgaanbod ipv continuüm van zorg (it replaces provider stovepipes with disease stovepipes) • Specialisatie aandoening vs rest in lokaal ziekenhuis (duur) • “Hospitals exist for a reason”. • Comorbiditeit bij ouderen & wie coördineert de zorg? 7 juli 2008

8. Discussie Porter Preventieve zorg en eerstelijn? Betrokkenheid patiënt bij eigen zorgproces (ook leefstijl en compliance e.d.) ? Zegt niets over hoe en bekostiging / financiële prikkels 7 juli 2008

9. 2. Medisch specialistische zorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatie, structuur en management. 7 juli 2008

10. Observaties ziekenhuiszorg….. • Gedrag: cultuur & motivatie • Organisatie-graad: schaalvergroting Bestuurlijk: relatie bestuur – m.s. • Doelen/Inhoud zorg: specialisatie, “samenwerking” binnen en buiten muren 7 juli 2008

11. Dus…… Door ontwikkeling van de ziekenhuisorganisatie / medisch specialistische zorg 7 juli 2008

12. Wat te doen ? • Te breed: ziekenhuizen bieden alles aan • ipv keuzen • Te smal: georganiseerd interventies/ vakgroepen • ipv integrale zorgcirkel • Te lokaal: focus lokale bevolking • ipv regionaal/nationaal. (Porter Teisberg) 7 juli 2008

13. Dus.........? • Differentiatie • Keuze maken • Doen waar je goed in bent • Daar waar groei in zit • Waar zit de toegevoegde (patienten) waarde? Betekent… • Segmenteren en (zorg)processen • Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) 7 juli 2008

14. Segmenten van zorg: • Acute/spoedzorg • Planbare zorg • routine • complex • Chronische zorg • Topklinische zorg • Topreferente zorg (UMC’s) • Meerwaarde patiënten: • Bereikbaarheid/toeganke lijkheid (fysiek/ lokaal) • Gespecialiseerde centra: ervaring, volume, efficiency (franchise) • Integrale zorgproces • Innovatie & ontwikkeling • Uitkomstindicatoren vs wat wil de patiënt? 7 juli 2008

15. Kleine stapjes richting .....? • Kleine stapjes de goede richting in: • Meerjarenbeleid ASz: segmenten en klantenperspectief, visie-ontwikkeling. • Denken in toegevoegde waarde patient: DBC, IGZ, CQ indexen …. • P & C cyclus: o.a. indicatoren, productie/kosten, klantonderzoeken e.d. • Business units (vakgroepen?) • Zorgpaden/zorgprocessen ontwikkelen • Transmurale zorg en ketenzorg 7 juli 2008

16. 3. Huisartsenzorg Hedendaagse 21ste eeuwse techniek/zorg wordt geleverd in een 20ste eeuwse organisatievorm. 7 juli 2008

17. Observaties huisartsenzorg 1. Gedrag: persoonijk betrokken, cultuur: enthousiasme, vrijwilligheid en betrokkenheid 2. Organisatiegraad: van kleinschaligheid naar vergroting (veel eilandjes) 3. Doelen/Inhoud zorg: van generalisme & allround naar specialisatie, bv chronische (keten)zorg 7 juli 2008

18. Dus…… Door ontwikkeling van de huisartsenzorg/ huisartsenorganisatie 7 juli 2008

19. Wat te doen ? • Te breed: huisartsen bieden alles aan • ipv keuzen • Te smal: GOED/HOED/groepspraktijken (samenwerking 1ste – 2 de lijn) • ipv integrale zorgcirkel • Te lokaal: focus lokale bevolking • ipv regionaal/nationaal. (Porter & Teisberg) 7 juli 2008

20. Dus.........? • Differentiatie • Keuze maken • Doen waar je goed in bent • Daar waar groei in zit • Waar zit toegevoede waarde patient? Betekent… • Segmenteren en (zorg)processen • Onderscheidend vermogen (vaardig, aardig & veilig) • Organiseren & massa creeren 7 juli 2008

21. Acute zorg / spoed Planbare zorg Chronische zorg Palliatieve zorg (Preventie) Poortwachter Zorgverlener (generalisme vs specialisme) Regisseur Segmenten huisartsen zorg 7 juli 2008

22. Maar….. • Persoonlijke betrokkenheid? • Verloskunde, Apotheek, 06 11 en later 112 ipv gewoon langsgaan • Kwaliteitsverlies voor de patient – verbetering diabetes e.d. • Versnippering zorg rondom patient 7 juli 2008

23. Specialisten Zorg: Na verwijzing Zorg: proces-onderdeel, specialist Ziekte-insteek, kortdrnd Organisatie & gedrag: “Samenwerking” “Over”-geprofessionaliseerd Minder poldermodel Huisartsen Zorg Prtwachter, broodheer 2de lijn Zorg: rondom proces, regisseur, generalist Patient-insteek, langdr contact Organisatie & gedrag: Versnippering Aan het professionaliseren Meer poldermodel 4. Huisartsn & Specialist 7 juli 2008

24. 5. Hoe nu verder Beleid: • Verschuiving zorg: vraag en behandeling • Opschaling zorg: 2 naar 1 en acad naar perifeer Doel: • Allemaal: beste zorg voor patient (wat toeg waarde?) Dus: • Zorg rondom patienten organiseren • Af van 1ste en 2de lijn, denken: diabeteszorg e.d. (vloeiende lijnszorg) onafhankelijk wie wat waar doet • Verschuiving specialist - generalist 7 juli 2008

25. Hoe verder…. 1. Positionering en visievorming 2. Proces van organisatie & gedragsveranderingen: • Leren samenwerken en afstemmen • Ieders competenties beter benutten (patient goede plaats), complementair • Elkaar respecteren, meerwaarde van elkaar zien • Met elkaar in gesprek blijven • Bellen ipv e-mailen! • Professionalisering organisatie • Samen verder, win-win situatie 7 juli 2008

26. Discussie • Toegevoegde waarde: ten koste van???: - tw van specialisatie gaat ten koste van integrale benadering patient (huisarts) - tw medische aandoening/ntegrale zorgcirkel vs Integrale patientenbenadering, ook ikv comorbiditeit • Toegevoegde waarde = uitkomst van iets, gerelateerd aan doel - tw op verschillende niveau’s, andere doelen 7 juli 2008

27. Welke niveau? 7 juli 2008

28. Slot • Gedrag: durven vertrouwen (vb samenwerken, functiedifferentiatie) • Organisatie: anders organiseren • Doelen/inhoud zorg: ROI >, win-win 7 juli 2008