สึ นามิ

1. สึนามิ

2. คลื่นสึนามิเป็นคลื่นไหวสะเทือนที่เกิดขึ้นในทะเลเหรือชายฝั่งทะเลป็นคลื่นยักษ์ที่มีแหล่งกำเนิดมาจากมหาสมุทรและเคลื่อนที่เข้าสู่ฝั่ง โดยที่เคลื่อนตัวอย่างรวดเร็วสูง ความยาวคลื่นมากจนมีพลังรุนแรงเดินทางได้ในระยะไกล ภาพเคลื่อนไหวแสดงการเกิดแผ่นดินไหว ในมหาสมุทรแปซิฟิกแถบปาปัวนิวกินี อันเป็นต้นเหตุของสึนามิที่คร่าชีวิตชาวปาปัวนิวกินีไปหลายพันชีวิต 

3. คลื่นสึนามิมักเกิดจากแผ่นดินไหวในทะเล เมื่อเกิดแผ่นดินไหวในทะเลอันเนื่องมาจากแผ่นเปลือกโลกมีการเคลื่อนตัวทำให้เกิดแรงกระเพื่อมอย่างรุนแรงตรงบริเวณจุดโฟกัสของการเคลื่อนที่ และแรงกระเพื่อมนี้ถูกถ่ายทอดไปสู่น้ำทะเล ทำให้น้ำทะเลเกิดคลื่น ซึ่งในระยะแรก คลื่นจะมีลักษณะความยาวช่วงคลื่นมาก ความสูงของคลื่นน้อยแพร่ออกไปเป็นวงทุกทิศทุกทางด้วยความเร็วประมาณกว่า 700 กิโลเมตร/ชั่วโมง เมื่อคลื่นดังกล่าวเคลื่อนเข้าหาชายฝั่งทะเลจะมีการเปลี่ยนแปลงความยาวช่วงคลื่นลดลง แต่ความสูงของคลื่นจะเพิ่มขึ้น ทำให้มีพลังทำลายล้างอย่างรุนแรง

4. สาเหตุ สึนามิ ส่วนใหญ่ เกิดจากการเคลื่อนตัวของเปลือกโลกใต้ทะเลอย่างฉับพลัน อาจจะเป็นการเกิดแผ่นดินถล่มยุบตัวลง หรือเปลือกโลกถูกดันขึ้นหรือยุบตัวลง แต่อาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้ เช่น การระเบิดอย่างรุนแรงของภูเขาไฟใต้ทะเล ดินถล่มที่พื้นท้องทะเล การทดลองระเบิดนิวเคลียร์ใต้ทะเลแผ่นดินไหว หรืออุกกาบาตพุ่งชน

6. ข้อแตกต่างระหว่างคลื่นน้ำธรรมดากับคลื่นสึนามิข้อแตกต่างระหว่างคลื่นน้ำธรรมดากับคลื่นสึนามิ

7. ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสึนามิ1. คลื่นสึนามิในมหาสมุทรมักเกิดจากแผ่นดินไหว                2.คลื่นสึนามิอาจมีความสูงคลื่นถึง 10-30 เมตร บริเวณชายฝั่ง และสามารถพัดเข้าไปในชายฝั่งได้หลายร้อยเมตร                3. บริเวณชายฝั่งมักโดนคลื่นพัดพาหายไป                4. คลื่นสึนามิไม่ใช่คลื่นเดี่ยว แต่เป็นชุดคลื่น และอาจมีหลายลูกติดตามกันมา ลูกแรกไม่ใช่ลูกที่แรงที่สุด ลูกที่แรงที่สุดเป็นลูกที่3-6                5. คลื่นสึนามิอาจมีต่อเนี่องกันได้เป็นเวลาหลายชั่วโมง                6. คลื่นสึนามิพัดพาได้เร็วกว่าอัตราการวิ่งของคน                7. คลื่นสึนามิทำให้ระดับน้ำลดลงอย่างรวดเร็วก่อนที่จะมีระดับน้ำสูงและคลื่นรุนแรงตามมา                8. หินขนาดใหญ่ กรวด ทราย เรือ บ้านเรือน ยานพาหนะ อาจพัดพามาพร้อมคลื่นสึนามิ และพัดพาไปได้ไกลจากชายฝั่งหลายร้อยเมตร ซึ่งทำให้เกิดการบาดเจ็บ                9. คลื่นสึนามิ เกิดได้ทั้งกลางคืนและกลางวัน              10. คลื่นสึนามิสามารถพัดพาเข้าไปยังคลองและมหาสมุทรที่ต่อเนื่องกับทะเล 

8. สึนามิในประเทศไทย แผ่นดินไหวในมหาสมุทรอินเดีย พ.ศ.2547 เป็นแผ่นดินไหวใต้ทะเลซึ่งเกิดขึ้นเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2547 (มีศูนย์กลางอยู่ในมหาสมุทรอินเดียบริเวณด้านตะวันตกของหัวเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย) แรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว ทำให้พื้นที่บริเวณเกาะสุมาตราได้รับความเสียหาย แผ่นดินไหวเกิดจากการยุบตัวของเปลือกโลกใต้มหาสมุทรอินเดีย-ออสเตรเลีย ลงข้างใต้แผ่นยูเรเซียกระตุ้นให้เกิดคลื่นสึนามิสูงราว 30 เมตร เข้าท่วมทำลายบ้านเรือนตามแนวชายฝั่งอันดามันของประเทศไทยได้แก่ ตรัง สตูล กระบี่ พังงา ภูเก็ต และระนอง นับเป็นหนึ่งในภัยพิบัติทางธรรมชาติครั้งร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์

9. สึนามิในประเทศญี่ปุ่นสึนามิในประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2554 การเกิดเหตุแผ่นดินไหวครั้งรุนแรงที่สุดในประวัติการณ์ญี่ปุ่น วัดระดับความรุนแรงได้ 8.9 ริคเตอร์ซึ่งเกิดจากการเคลื่อนที่ชนกันของแผ่นธรณีภาคแปรซิฟิกกับแผ่นธรณีภาคอเมริกาเหนือ บริเวณชายฝั่งทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ ห่างจากกรุงโตเกียวราว 400 กิโลเมตร จุดศูนย์กลางอยู่ลึกลงไปราว 24 กิโลเมตร ซึ่งเกิดคลื่นยักษ์สึนามิ ขนาดสูง 10 เมตร กระหน่ำพื้นที่เมืองเซนได ในจังหวัดมิยากิ ในเวลาต่อมา โดยเกลียวคลื่นขนาดมหึมากลืนรถยนต์ เรือ อาคารบ้านเรือนจำนวนมาก

10. ระบบเตือนภัยสึนามิ ศูนย์เตือนภัยสึนามิภาคพื้นแปซิฟิก (PTWC) ตั้งอยู่ใกล้ฮอนโนลูลู ฮาวาย • ทุ่นลอย (Buoy)  อุปกรณ์ลอยน้ำสำหรับให้สิ่งอื่นเกาะหรือค้ำจุน ผลิตจากวัสดุที่มีความแข็งแรง ทนทาน ทนแดด และทนการกัดกร่อนของน้ำทะเล ไม่เป็นสนิม รวมทั้งมีสมอและสายโยงยึดสมอ ที่มีความเหนียวทนทานสูง ทุ่นลอยมีหลายชนิด • เครื่องบันทึกความดันน้ำ (Bottom Pressure Recorder: BPR)อุปกรณ์ที่ทำหน้าที่วัดความดันที่เปลี่ยนแปลงของน้ำบริเวณพื้นมหาสมุทร เพื่อใช้สำหรับการคำนวณหาระดับความ สูงของน้ำด้านบน ระบบนี้สามารถตรวจจับคลื่นสึนามิ ที่มีแอมพลิจูดเล็กเพียง ๑ เซนติเมตรได้ รวมทั้งยังสามารถ บันทึกข้อมูลวัน และเวลาที่บันทึกข้อมูล ค่าแรงดันไฟฟ้าของแบตเตอรี่ รวมถึงการตรวจสอบและติดตามสถานภาพ ของอุปกรณ์ด้วย

12. การรับมือภัยคลื่นสึนามิการรับมือภัยคลื่นสึนามิ • 1.ขณะที่อยู่บริเวณชายฝั่งเมื่อรู้สึกว่ามีแผ่นดินไหวหรือพบว่าระดับน้ำทะเลลดลงมากผิดปกติ ให้รีบอพยพไปยังบริเวณที่สูงทันที • 2.เมื่อได้รับฟังประกาศจากทางการเกี่ยวกับการเกิดแผ่นดินไหวในทะเล ให้เตรียมรับสถานการณ์ที่อาจจะเกิดสึนามิตามมาได้ • 3.ถ้าอยู่ในเรือซึ่งจอดอยู่ในท่าเรือให้รีบนำเรือออกไปกลางทะเล เมื่อทราบข่าวว่าจะเกิด สึนามิพัดเข้ามา • 4.คลื่นสึนามิ อาจเกิดขึ้นได้หลายระลอกจากการเกิดแผ่นดินไหวครั้งเดียว เนื่องจากมีการแกว่งไปมาของน้ำทะเล ดังนั้นควรรอประกาศจากทางการก่อนจึงสามารถลงไปชายหาด • 5.ติดตามการเสนอข่าวของทางการอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง • 6.หากบ้านเรือนอยู่ใกล้ชายหาด ควรจัดทำเขื่อน กำแพง ปลูกต้นไม้ วางวัสดุ เพื่อลดแรงปะทะของน้ำทะเล ในบริเวณย่านที่มีความเสี่ยงภัยในเรื่องสึนามิ • 7.ควรหลีกเลี่ยงการก่อสร้างอาคารบ้านเรือนใกล้กับชายฝั่งในย่านที่มีความเสี่ยงภัยสูง

13. ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ • วีดีโอเพิ่มเติม http://www.youtube.com/watch?v=5bdE5hhZ8ig http://www.youtube.com/watch?v=OTTb9yVXV9g • ความรู้เพิ่มเติม http://www.vcharkarn.com/varticle/267 http://123ne.blogspot.com/2012/06/blog-post_16.html http://www.navy.mi.th/hydro/TSUNAMI.htm • สื่อการเรียนรู้เพิ่มเติม ครูติ๊ก http://www.learnbytechno.com/