450 likes | 580 Views
Miljoenennota 2012. Economisch dieptepunt ligt achter ons . . . . . maar de rekening komt nog!. Ruurd Verdam September 2011. Openingszinnen Miljoenennota. Op het dieptepunt van de kredietcrisis, toen de economie met 3,5 procent kromp, voelden de Nederlanders daar weinig van.
E N D
Miljoenennota 2012 Economisch dieptepunt ligt achter ons . . . . . maar de rekening komt nog! Ruurd Verdam September 2011
Openingszinnen Miljoenennota Op het dieptepunt van de kredietcrisis, toen de economie met 3,5 procent kromp, voelden de Nederlanders daar weinig van. Integendeel, de koopkracht steeg met bijna 2 procent! Dat gebeurde omdat de overheid de klap opving door extra geld te lenen. De rekening kan echter niet blijven worden doorgeschoven!
De situatie Economische crisis voorkomen Dankzij impuls door overheden Overheden moeten nu bezuinigen . . . Rekening gaat naar particulier . . . terwijl nieuwe crisis voor de deur staat !
Crisis ? VS: haperende groei Azië : groeit hard maar remt af Europa : tjaaa . . . . .
Haperend beeld in de VS Afzwakkende groei Werkloosheid blijft hoog Consumentenvertrouwen daalt Huizenprijs daalt nog
Azie: de groeimotor van de laatste decenniastijgend aandeel in wereldecnomie 1990 2010
Maar hoge groei leidt tot hogere inflatieindustriële productie consumentenprijzen
Opkomende landen hebbenfinanciën beter op orde Staatsschuld ontwikkelde en opkomende economieën (% BNP)
Ondanks Euro geen convergentie • Geen economische convergentie: • Sterke landen bleven lonen matigen en structurele hervormingen doorvoeren • Zwakke landen lieten lonen oplopen, maar konden nu niet meer devalueren • Toestroom van kapitaalmaskeerdezwakte • Geen budgettaire discipline • Duitsland en Frankrijk negeerden als eersten stabiliteitspact • Toestroom van kapitaalmaskeerdezwakte
Zuidelijke landen prijzen zich uit de markt Gr Ita Port NL Dld Ier Kosten per eenheid product (1999=100)
Markten schieten door Rente op 10 jaars Staat
Euro stimuleert kapitaalstromen Bijaanloopnaar Euro Beleggerzietkansen in Zuidelijkelanden Daardoorsterkdalenderente . . . . . . en dalendebegrotingstekorten totdat Sentiment draait Crisis toontzwakteperifereeconomieën Griekenlandvalt door de mand SentimentwordtHysterie
Griekenland Tekort en schuld vs EMU-norm Italië 120 Ierland België Eurozone Frankrijk Duitsland Spanje NL 60 Staatsschuld in % BBP Finland Slowakije Lux 0 -9 -6 -3 0 3 Begrotingssaldo in % BBP
Euro stimuleert kapitaalstromen Vergelijk financiering staatsschuld in EU versus VS of VK In EU veelmakkelijkerteswitchen van zuidnaarnoordEuropa Landendaardoorveelkwetsbaardervoorgrillen van beleggers . . . . . . waar men zichwelaanheeftovergeleverd
Probleem landen nemen wel maatregelen Gr Sp Dld NL Doelst Tekort -11% -8% -1% -3% BTW +4% +2% - - Ambtsal - 13e -5% 0% in 0% in 14e mnd 2010 10-11
Hoe crisis op te lossen Schuldencrisis = > onzekerheid Liquiditeitssteun - lagerente - tijdkopen Econ hervormingen vertrouwenherstellen JaNee Land betaaltschuldafSchuldenverlagen Schuldherstructureren Geld overmaken Overhedenbetalen Is Fin sector gezond Ja Nee OblhoudersbetalenOverhedenbetalen
Drastischer oplossingen Griekenlanduit de Euro Drama voorGriekenland Allegriekennemen geld op . . . en allebankenfailliet Drama voorEuropa Kostnogmeer geld vooroblhouders en bankwereld Uitstralingnaaranderelandenfunest !
Drastischer oplossingen Sterkelandenuit de Euro Nieuwemuntzal hard stijgen Concurrentiepositie hard achteruit (vglZwitserland) Stapterug in Europese Interne markt voordeelvoor NL € 2000 p.p Drama voor Nederland !
Groeivertraging in Nederland Groei export hapert Investeringenstagneren Werkloosheidloopt op Cons vertrouwendaalt Cons bestedingendalen Econ groeistokt
Als een crisis maar uitblijft Minder groei in % Meer werkloosheid Extra Staatsschuld Financiële crisisEurschuldencrisisMondiale econ crisis
Vergrijzing kwetsbaar punt van NLgroei uitgaven agv vergrijzing 2007 – 2060 (in % BNP)
Uitgangspunten kabinet • Concurrerend blijven in veranderende omgeving • Overheidsfinanciën op orde brengen • Coll uitgaven weer > 50% BNP • De les van Europa • Economie versterken • Investeren in onderwijs en infrastructuur • Kleinere dienstbare overheid • Ruimte voor eigen initiatief • Niet concurreren op arbeidsmarkt
Opbouw pakket maatregelen € 18 mrd Oplopend tot € 18 mrd in 2012
De maatregelen in 2012 (totaal – 6,5 mrd Afschaffen eigen bijdr zorg + 0,3 mrd Investeringen (ZZP’ers, Justitie/Politie, Ond etc) + 2,0 Lastenverzwaring 1,0 mrd Besparingen in mln Ontwikkelingssamenw 840 mln Bevriezen doelgroep zorg 600 Inzet Defensie, minder JSF 400 Korting 3000/stud + coll geld 370 Overig (Wahjong, kinderopv, inburg, etc etc) Totaal besparingen 7,9 mrd Effect begrotingstekort - 6,7 mrd
Ontwikkeling uitgaven categorieën Rente Buitenl (EU) Onderw+C+W Just+Veiligh Defensie Gem+Prov Staatsschuld (rechts) Infr+Milieu BiZa+Kon EZ+Landb Bron: CPB
Tekort terugdringen moeilijk Staatsschuld (rechts) EMU-saldo Nederland (in % BBP)
. . . En dus nog oplopende staatsschuld Staatsschuld (rechts) Bron: CPB Staatsschuld Nederland (in % BBP)
Ontwikkeling garanties Overheid Euro crisis Banken Staatsschuld (rechts) Oude garanties Bron: CPB
Verdeling economische groei 2012: magerjaarvoor burgers en bedrijven
Werkloosheid blijft relatief laagmede dankzij ZZP’er en deeltijdwerkers
Conclusie • Wereldwijd haperende economieën En grote problemen die aan vertrouwen knagen • Schuldenposities moeten worden afgebouwd Overheidsfinanciën moeten op orde Regering is daarin strak in de leer • De rekening komt nu ook bij burgers Over hele linie koopkrachtverlies Bij bedrijven staat winst onder druk • Positie NL niet slecht Goede concurrentiepositie en lage werkloosheid
En dan wordt alles weer zoals het was ?
Nog steeds extreem hoge schuldenin Nederland en internationaal Productie