Nastrój a spostrzeganie

1. Nastrój a spostrzeganie Wykład 6

2. Poznawcza rewolucja w psychologii • Lata 60-te : człowiek jako naiwny naukowiec • Lata 70-te: człowiek jako ofiara nieracjonalności. Błędy w myśleniu i podejmowaniu decyzji (niekoniecznie wynikające z udziału emocji) • Lata 80-te: rosnące zainteresowanie udziałem czynników emocjonalnych w poznaniu

3. Dwie grupy badań odnoszące nastrój do przetwarzania informacji • Nastrójwywoływany eksperymentalnie • Nastrój stały (głównie depresyjny) • depresja niekliniczna (studenci) • depresja kliniczna (hospitalizowani pacjenci

4. Techniki wywoływania nastroju • technika Veltena • przypominanie smutnych/radosnych wydarzeń • filmy • hipnoza • pozytywna/negatywna informacja zwrotna o własnych osiągnięciach • podarunki • muzyka • mimika, postawa ciała

5. Główni badacze • Klaus Fiedler • Norbert Schwarz • Joseph Forgas • Alice Isen • Robert Sinclair • Andrea Abele • Gordon Bower

6. Jak nastrój wpływa na procesy poznawcze? • Wpływy niespecyficzne - nastrój pozytywny i negatywny wywierają symetryczne efekty • Wpływy specyficzne – asymetryczne efekty radości i smutku

7. Drogi wpływu niespecyficznego • Pośrednia – poprzez poprzedzanie afektywne (affect priming) • Bezpośrednia (poprzez afekt jako informację)

8. Poprzedzanie afektywne • Wybiórcza uwaga • Więcej uwagi poświęca się treściom zgodnym w tonie z dominującym nastrojem, niż z nim niezgodnym • Wybiórcze kodowanie • dłuższy czas poświęcany treściom zgodnym z dominującym nastrojem • Wybiórcze odtwarzanie • lepsze odtwarzanie treści zgodnych z dominującym nastrojem • Asocjacje i interpretacje • treściowo zgodne z nastrojem

9. Droga bezpośrednia – emocja jako informacja • "How do I feel about it?". Heurystyka: "Jak się z tym czuję?„(Schwarz, Clore) • Wykorzystywanie informacji płynących z nastroju w celu wydania ogólniejszego sądu.

10. Eksperyment: Schwarz & Clore • Ocena zadowolenia z życia w dnie słoneczne i deszczowe • bez uprzedniego poprzedzania (primingu) • poprzedzanie pośrednie („a tak przy okazji: jaka tam u was pogoda?) • poprzedzanie bezpośrednie ("jesteśmy zainteresowani wpływem nastroju na nasze samopoczucie i zadowolenie z życia")

11. Inne koncepcje niespecyficznego wpływu emocji • Wpływ pobudzenia (Easterbrook) • zawężenie pola uwagi • koncentracja na wyrazistych aspektach sytuacji • Koncepcja dyslokacji uwagi (Ellis i Ashbrook) • pobudzenie powoduje koncentrację na cechach nieistotnych dla rozwiązania zadania

12. Wpływ specyficzny – asymetryczne wpływy nastroju pozytywnego i negatywnego • Nastrój pozytywny – rozluźnia • Myślenie bardziej giętkie, elastyczne, powierzchowne • Nastrój negatywny – usztywnia • Myślenie bardziej analityczne, realistyczne

13. Nastrój pozytywny – efekty korzystne • Zwiększenie liczby twórczych rozwiązań • Zwiększenie liczby nietypowych skojarzeń • Szersze kategorie w zadaniach kategoryzacyjnych • Szybsze decyzje • Myślenie bardziej intuicyjne, heurystyczne

14. Nastrój pozytywny – efekty niekorzystne • Mniej trafne sądy o innych ludziach • Silniejszy efekt pierwszeństwa • Oceny bardziej subiektywne (mniej oparte na deskryptywnych własnościach obiektu) • Wykorzystanie peryferycznych dróg perswazji • Mniej przechodni system preferencji • Większa awersja do ryzyka

15. Nastrój negatywny – efekty korzystne • Bardziej trafne sądy o innych ludziach • Bardziej realistyczne oceny • Bardziej trafne oszacowania kowariancji • Węższe kategorie • Bardziej przechodni system preferencji • Centralna droga perswazji

16. Nastrój negatywny – efekty niekorzystne • Dłuższy czas podejmowania decyzji • Trudności odróżniania tego, co ważne od tego, co nieważne • Trudności organizowania pola

17. Wyjaśnienia asymetrii afektu • Poznawcze (Schwarz) • Motywacyjne (Isen) • Tryby regulacji (Fiedler)