Przewód pokarmowy

1. Przewód pokarmowy

3. Jama ustna Jest początkowym odcinkiem przewodu pokarmowego. • wstępna, mechaniczna obróbka pokarmu • przygotowanie do dalszego trawienia. Pokarm zostaje rozdrabniany, miażdżony i mieszany ze śliną,( enzym trawienny amylazę ślinowątzw.ptialinę).

4. Jama ustna cd. Dorosły człowiek ma 32 zęby, 16 w szczęce i 16 w żuchwie: • 4 siekacze • 2 kły • 4 zęby przedtrzonowe • 6 trzonowych

5. Siekacze służą do odgryzania kęsów, • kły do rozrywania pokarmu, • trzonowe i przedtrzonowe do jego rozcierania.

6. Kubki smakowe • Dzięki nim wyczuwamy: • konsystencję, • temperaturę, • smak, • zapach • czy dany pokarm nadaje się do spożycia.

7. Akt połykania Jama ustna składa się z : • przedsionka jamy ustnej • jamy ustnej właściwej. Przedsionek ograniczony jest od przodu wargami górną i dolną a od tyłu łukami zębowymi.

8. gardło • - wspólny odcinek dróg oddechowych i pokarmowych • przedłużenie jamy ustnej i jamy nosowej, • przechodzący dalej w przełyk i krtań.

9. Gardło ciągnie się od podstawy czaszki, do miejsca przejścia w przełyk. . Mięśnie gardła tworzą ścianę tylną i ściany boczne W miejscu przejścia gardła w ścianę tylną jest migdałek gardłowy - trzeci migdał.

10. W ścianie przedniej gardła, widoczne są • nozdrza tylne, łącza one jamę nosową z gardłem, • poniżej znajduje się cieśń gardzieli -miejsce łączenia się z jamą gardłową. • Najniżej znajduje się wejście do krtani.

11. przełyk łączy gardło z żołądkiem. • Czynność przełyku polega na transporcie pokarmu z gardła do żołądka. • Ściana przełyku nie ma zdolności wchłaniania pokarmu ani trawienia.

12. Rozróżniamy część: • szyjną, • piersiową, • brzuszną. Przełyk ma długość średnio około 23-25 cm, odległość od siekaczy do żołądka około 40 cm

13. trzy fizjologiczne zwężenia przełyku: zwężenie górne – w przejściu gardła w przełyk, • zwężenie środkowe • jest ono powodowane przyleganiem obu sąsiednich narządów tj.oskrzele lewe i aorta • Zweżenie dolne-podobnie jak i górne, jest zwężeniem czynnościowym( wzrost napięcia mięśni okrężnych)-3 cm powyżej wpustu żołądka.

14. Budowa ściany przełyku • Ściana przełyku zbudowana jest licząc od wewnątrz z: • błony śluzowej • utkania podśluzowego • błony mięśniowej • warstwy okrężnej • warstwy podłużnej

15. Żołądek

17. żołądek

18. Wielkość • Wielkość żołądka jest zmienna i zależy od jego wypełnienia, napięcia ścian oraz pozycji ciała. • Długość żołądka: 25-30 cm • Szerokość żołądka: 12-14 cm • Pojemność: 1000-3000 ml

19. Podział anatomiczny wpust żołądka • dno żołądka • trzon żołądka • krzywizna mniejsza • krzywizna większa ( • część przedodźwiernikową • odźwiernik

20. trawienie zawartych w pokarmie białek • (nie zachodzi trawienie tłuszczów, • narządstanowiący część przewodu pokarmowego, • trawienie cukrów jest hamowane przez niskie pH żołądka). • Żołądek wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne

21. podpuszczka – ścina białko w mleku (obecna tylko u niemowląt), • pepsyna – zapoczątkowuje trawienie białek (w obecności HCl). • Żołądek wydziela kwas solny, który uaktywnia enzymy trawienne oraz zabija drobnoustroje

23. Jelito cienkie • dzielimy na trzy podstawowe części. dwunastnica, jelito czcze jelito kręte. Stosunkowo ściśle daje się odgraniczyć jedynie dwunastnica – jelito czcze przechodzi w kręte bez wyraźnej granicy.

24. Dwunastnica [ Rurkowaty narząd o długości około 30 centymetrów. Łączy się on z żołądkiem a następnie przechodzi w jelito czcze. Tutaj wpada żółć z wątroby oraz sok trzustkowy z trzustki (o odczynie zasadowym w ilości około 2,5 litra na dobę)

25. Jelito czcze • Jest to rurowaty narząd o długości 2-5 metrów. W błonie śluzowej jelita cienkiego występują liczne gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz (około 2 litrów na dobę). • Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, unerwionych wypustek, do których dochodzą bardzo cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. • Każda wypustka (kosmek) ma na sobie mikrokosmki. • . Tutaj odbywa się zasadnicza część trawienia

26. Jelito kręte W jelicie krętym odbywa się końcowe trawienie pokarmów. Jelito kręte kończy się zastawką krętniczo-kątniczą i przechodzi w jelito grube.

27. Różnicowanie • Jelito czcze różni się od jelita krętego następującymi cechami: • Położenie anatomiczne (dystalnie położone jest jelito kręte); • Jelito kręte ma nieco mniejszą średnicę; • Jelito kręte ma więcej grudek chłonnych (jest dalej od bakteriobójczego działania kwasu solnego). Grudki chłonne są częściej skupione a rzadziej samotne (inaczej niż w jelicie czczym).

28. Funkcje • Funkcją jelit jest wchłanianie wartości odżywczych. • Wewnątrz jelito pokryte jest wypustkami (kosmkami), które wchłaniają strawiony pokarm, skąd przechodzi on do organizmu

29. Jelito grube Jelito grube dzieli się na : • jelito ślepe (kątnicę), • okrężnicę • odbytnicę. Okrężnicę z kolei dzielimy na: • okrężnicę wstępującą • okrężnicę poprzeczną (poprzecznica) • okrężnicę zstępującą • i okrężnicę esowatą (esicę).

31. Odbyt • w anatomii końcowy otwór przewodu pokarmowego. • Odbyt zamykany jest przez wieniec silnych mięśni tworzących zwieracz odbytu. • Podstawową funkcją odbytu jest wydalanie kału w procesie defekacji.

32. WYDZIELANIE SOKÓW TRAWIENNYCH I ICH ROLA. • Soki trawienne są wydzieliną licznych gruczołów przewodu pokarmowego. • W ich skład poza wodą wchodzą enzymy, elektrolity i różne składniki organiczne oraz nieorganiczne. • Przewód pokarmowy wydziela w ciągu doby ok. 9 l soku.

33. Jama ustna W jamie ustnej wydziela się ślina. Ten sok trawienny wydzielany jest przez ślinianki • przyuszne, • podżuchwowe • podjęzykowe • oraz liczne komórki rozsiane w całej jamie ustnej

34. . Ślinianki wydzielają w ciągu doby ok. 1,5 l śliny, której główną funkcją jest nawilżanie jamy ustnej i spożywanych suchych pokarmów, a także ułatwienie ich połykania.

35. Żołądek • Zawarte w soku żołądkowym enzymy trawią białka i tłuszcze. • wydziela w ciągu doby ok. 2,5 l soku, będącego wodnym roztworem kwasu solnego i enzymów. • Kwas solny, wydzielany przez komórki okładzinowe błony śluzowej żołądka, spełnia wiele ważnych funkcji.

36. Skład soku żołądkowego • podpuszczka trawi białka mleka, • pepsynogen (w kwaśnympH aktywowany do pepsyny) i rozpoczyna trawienie białek, • kwas solny w dużym stężeniu, który nadaje sokowi żołądkowemu odczyn kwaśny (ok. 1,5 pH), • lipaza, która rozpoczyna trawienie tłuszczów, • śluz chroniący ściany żołądka przed kwasem solnym, czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, termicznymi, biologicznymi, a także samostrawieniem. • Warstwa śluzu ma grubość ok. 1 mm. • Działa bakteriobójczo.

37. Fazy wydzielania soku żołądkowego: • głowowa - inaczej faza nerwowa, występuje wydzielanie soku żołądkowego pod wpływem impulsacji z nerwów błędnych. W fazie tej uczestniczą zarówno odruchy warunkowe jak i bezwarunkowe. • żołądkowa - pokarm pojawia się w żołądku, na skutek mechanicznego podrażnienia błony śluzowej żołądka zachodzi odruchowe i bezpośrednie oddziaływanie na komórki dokrewne G znajdujące się w błonie śluzowej żołądka.

38. funkcje jelita cienkiego • Jelito cienkie ma za zadanie trawienie spożytych i nadtrawionych w żołądku pokarmów oraz wchłanianie produktów powstałych w wyniku trawienia.

39. Poza śliną i sokiem żołądkowym do światła jelit wydziela się w ciągu doby ok. 1 l żółci i ok. 2,5 l soku trzustkowego oraz ok. 2 l soku jelitowego. • Soki te dzięki ruchom jelit są nieustannie mieszane ze spożytymi i nadtrawionymi w żołądku pokarmami. • Mieszanina ta tworzy t. zw. mleczko pokarmowe, w którym zachodzą procesy trawienne.

40. W jelicie grubym zachodzi dalsza resorpcja wydzielonych uprzednio soków oraz wody, a nie strawione resztki formowane są w masy kałowe i wydalane na zewnątrz w ilości ok. 300 g na dobę. • Kał oprócz nie strawionych resztek pożywienia zawiera znaczną ilość rozmnożonych w jelicie grubym bakterii ,błony śluzowej i wody, a jego zabarwienie pochodzi od barwników żółciowych.

41. Bristolska skala uformowania stolca skala BSF; (Bristol Stool Form Scale) – • naukowy podział dzielący ludzki kał na 7 grup według kryterium jego kształtu i konsystencji

43. Człowiek należy do organizmów cudzożywnych, to znaczy musi pokarm pobierać z otoczenia. Pożywienie organizmów cudzożywnych oprócz białek, tłuszczów i węglowodanów obejmuje także wodę, sole mineralne i witaminy.

44. Pobrany pokarm ma najczęściej taką postać, która uniemożliwia bezpośrednie wykorzystanie go i dlatego poddany jest działaniu czynników mechanicznych (obróbka mechaniczna) i chemicznych (obróbka chemiczna, trawienie).

45. Gruczoły trawienne

46. Wątroba • Wątroba jest największym gruczołem (o masie 1,5 kg) zewnątrzwydzielniczym i wewnątrzwydzielniczym. • Zachodzi w niej wszechstronna przemiana materii i energii. • Komórki wątrobowe, hepatocyty otacza gęsta sieć naczyń krwionośnych.

47. Jest to jedyne naczynie o tak wysokim poziomie glukozy, aminokwasów i innych związków we krwi. • Wątroba pełni wiele różnorodnych funkcji: • Żyła wrotna doprowadza do wątroby substancje pokarmowe z żołądka i jelit.

48. Funkcje wątroby • 1) Produkuje żółć, która ułatwia trawienie i wchłanianie tłuszczów.2) Dostarcza substraty energetyczne do mózgu, mięśni i pozostałych narządów.3) Jest głównym narządem przemiany cukrowców, m.in. reguluje poziom glukozy i wielu innych metabolitów we krwi.

49. 4) Jest głównym narządem przemiany tłuszczów. Odbywa się w niej synteza kwasów tłuszczowych ulegających przemianie do triglicerydów i innych lipidów • 5) Jest głównym narządem przemiany białek..

50. 6) Syntetyzuje zasady azotowe ,( heparynę zapobiegającą krzepnięciu krwi). 7) Magazynuje wiele substancji, m.in. glikogen, tłuszcze, liczne białka, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i niektóre z grupy B oraz kwas foliowy, żelazo w postaci związanej z białkiem ferrytyną i miedź.