Download
1 / 72
E N D
1. HAZIRLAYAN
AHMET ATALAY
2. 1. DOPINGIN TARIHÇESI Doping, güney dogu Afrika’da yerli dillerinden Hollandali göçmenlerin diline giren “Dop” sözünden gelmekte olup savasçilarin tapinma törenleri sirasinda uyarici olarak kullandiklari, bazilarina göre özel bir bitki, bazilarina göre üzüm kabugundan yapilan alkollü bir içecekten kaynaklanmaktadir. Ingilizce “Dope” sözü, uyusturucu, ilaç, ilaç uygulamasi anlamini tasir. “Doping” sözcügü bugün sporda kullanilan haliyle, 20. yüzyil baslarinda at yarislarinda performans arttirmak maksadi ile kullanilan çesitli maddeler için teleffuz edilmistir.
3. Çesitli eksik ve yetersiz tanimlar sonrasinda dikkat çeken ilk resmi “doping” tanimi 1963 yilinda URIARGE’ de yapilmis olup “Sporcu ve oyuncularin yarisma sirasinda veya ona hazirlanirken spor ahlakina yakismayacak sekilde performanslarini suni olarak artiracak ve sporcunun fiziksel ve psikolojik sagligina zarar verecek madde veya diger olasi metotlari kullanmasi” seklinde tanimlanmistir. ( ATASÜ/ YÜCESIR 2004)
4. 1967 yilinda kurulan IOC ( International olympic Committee: Uluslar arasi olimpiyat komitesi) tibbi komitesi yaptigi tanimda daha öz ve cezalandirmaya yasal zemin hazirlayici “”…. Yasaklanmis madde ve metotlarin kullanilmasi…” kavramini getirmistir. ( ATASÜ/ YÜCESIR 2004)
5. Yarismalarda sporcularin ilaç kullanmalari ile ilgili ilk yazilar 1865 yilinda Amsterdam’da kanal yüzücülerinin doping yaptiklari suçlamasiyla baslamistir. Bu tarihlerde bisikletçiler arasinda doping kullanimi ile ilgili ilk kanitlar ortaya atilmistir. 1869’da bisiklet ekip üyelerine antrenörlerinin “Heroin-Kokain” karisimi verdikleri söyleniyordu. Bu karisim bugün yarismacilarin dayanikliligini artiran bir madde olarak bilinmektedir.
6. Fakat 1866 yilinda bir bisiklet yarisçisinin yarismada ölmesi ile bütün dünyanin dikkati bu konu üzerine çekilmistir. Sporda ilaç kullanimi 19. yüzyilin sonlari ile 20. yüzyilin baslarinda artis göstermistir. Belçikalilarin eter emdirilmis seker kullandiklari, Fransizlarin kafein tabletleri aldiklari ve Ingilizlerin O2 soluduklari ve bunun yaninda da kokain, heroin, striknin, ve likör aldiklari, bu yolla yarisma gücünü artirmaya çalistiklari açiklanmistir. ( BAYSALING 2000)
7. Uzun süre göz ardi edilen bu konu üzerinde, 1950’li yillardan itibaren anabolik steroidler ve amfetaminlerin de kullaniminin yayginlasmasi üzerine ciddi tartismalar ortaya çikti. Ve bunun üzerine; 1963 yilinda Roma ve Barselona’da yapilan toplantilarda doping olayi tanimlanmis ve bir çerçeve olusturulmus,
Ilk resmi doping kontrolü 1968 Meksika olimpiyatlarinda yapilmistir.
1972’de Munih olimpiyatlarinda doping maddelerinin listeleri belirlenmis ve her dilde brosürler hazirlanmistir.
8. 1976 Montreal olimpiyatlarinda listeye anabolik steroid eklenmistir.
1988’de Ottawa ve Moskova’da, listeler tüm ülkeler tarafindan kabul edilmis ve Uluslar arasi Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafindan da onaylanmistir. (OGUZ 2006)
9. 2. Günümüz spor dünyasinda dopingi en yalin sekliyle su sekilde tanimlayabiliriz: DOPING
Sporcunun hizini,
Dayanma gücünü,
Kuvvetini,
Cesaretini,
Davranis ve hareketlerini
Etkilemek veya degistirmek için dogal yetenek ve antrenman disinda kullanimi yasak veya sinirli maddelerin kullanilmasidir. ( OGUZ 2006)
10. 3. DOPING KONUSUNA GENEL BIR BAKIS Tarihçe kisminda ayrintili bir sekilde anlatildigi gibi doping, yani sporcunun performansini artirmak amaciyla uyguladigi girisim, milattan önce antik çagda düzenlenen olimpiyatlardan beri bilinen spor ruhuna aykiri bir davranistir. Esas amaç sadece optimal performansi artirmak degil ne pahasina olursa olsun onunda üstüne çikmaktir.
11. Bu olay asirlarca bilinmis fakat önemsenmeyerek göz ardi edilmistir. Konu dikkat çekmeye ancak 19. yüzyilin sonu ve 20. yüzyilin basinda baslamistir. Uluslar arasi kuruluslar 1950 yilindan sonra konuya ciddi sekilde el koymaya niyetlenmislerdir. O zaman yapilan ilk girisimlerde bazi gerçekler ortaya çikmis ve konuya egilen kuruluslar asagidaki sorulari sormaya baslamislardir.
12. Acaba doping nedir? Eksiksiz nasil tarif edilebilir, ona göre kaideler koyabilir miyiz? Çünkü burada spor ruhuna aykiri davranis disinda çok önemli bir olayin meydana geldigi anlasilmistir. Bu yola basvuran sporcular hayatlari boyunca dopingin neden oldugu akut ve kronik hastaliklarla karsilasmakta ve hatta ölmektedirler.bunun disinda kisinin optimal performansinin üzerine çikmasi onda ciddi sakatliklara neden olmaktadir.
13. Ilk önce doping tarif edilmeye çalisilmis sonrada mücadele için nasil davranilacagi konusunda uluslar arasi çalismalar gelismeye baslamistir. Bu konudaki uluslar arasi bir toplantiyi açiklayan Fransizca yazilmis bir kitap tetkik edildiginde(1963) adi tespit edilmemis bir Türk delegenin dopingi tarif ettigini görüyoruz. Delegemize göre doping; “Atletin performansini artirmak için farmakolojik bir takim maddeler kullanmasidir.”.
14. Uluslar arasi olimpiyat komitesi, dopingi tarif ederken konunun eksiksiz olmasi için doping ögelerinin altini devamli çizmeye çalismistir. Bunlari kisaca asagidaki gibi siralayabiliriz;
15. Sporcu bu madde ve yöntemleri performansini artirmak için kullanir.
Dopingi yapan sporcu veya onun ekibi dopingle ilgili uluslar arasi komiteler tarafindan yasaklanmis madde ve yöntemleri kullanmamalidir. Bu madde ve yöntemler sporcunun vücudunda biyolojik veya psikolojik harabiyet yapar. Sonuçta o kiside akut veya kronik hastaliklar gelisir. Hatta o kisi doping yaptigindan dolayi ölebilir.
16. Bu maddeleri kullanmak sporculuk ruhuna ve spor ahlakina aykiridir.
Tibbi gereklilik halinde dahi yarisma öncesi yetkili Dopingle Mücadele Kurulunun uygunlugu alinmadan kullanilan ilaçlar/ yöntemler tedavi için uygulanmis olsa dahi sporcuda yasaklanmis madde bulunmasi veya yasaklanmis yöntem kullanildigina dair yapilan
17. Doping madde ve yapma metotlarini bir takim örtücü farmakolojik maddeler veya yöntemler kullanarak silmek hileli islemler yaparak üstünü örtmek veya saklamak doping sayilir.
Doping yapmak veya kontrolünden kaçmak cezayi gerektirir. (ATASÜ/ YÜCESIR, 2004)
18. 4. SPORCULAR NIÇIN DOPIN KULLANIR? Bunun tam olarak açiklamasini yapmak oldukça zordur. Bir yandan sporda yaratilan amansiz mücadele ortami diger tarafta kazanilacak ödüller ve para elde edilen rantlar ve bir çok sebep doping kullanimini artirmistir. Basariya ulasabilme yolunda çalisma ortamindan baska silahlar olusmustur.
19. Spor alaninda belirttigimiz bu silahlar kullanilmazsa basari nasil elde edilecektir? Içinden çikilmaz bir ikilem. Kullanilmasi insan sagligina zararli, kullanilmamasi halinde basariya ulasmak çok zordur. Bir nevi, son derece gelistirilmis lazerli silahlara karsi çok ilkel silahlarla mücadeleye girilmesi gibi büyük avantaj farkliliklari.
20. Bu konuda uluslar arasi alanda bir çok arastirma yapilmaktadir. Bunlarda elde edinilen bilgiler isiginda ve özellikle Amerika’da 563 sporcu üzerinde yapilan arastirma ve deneylerde sporcularin niçin doping kullandiklari konusunda ilginç cevaplar alinmis ve bilgiler elde edilmistir. Bunlar özellikle psikolog ve uzman hekimler tarafindan yürütülmüstür.
21. Alinan cevaplardan kullanan sporcularin
% 94’ü basariya, gelisme ve kuvvete giden tek yolun bu olduguna inandiklarini belirtmislerdir. Elde edilen bir baska ilginç bilgi ise sporcunun bulundugu muhittir. Basinda kendisini aydinlatacak ve etkileyecek bir antrenörü yoksa etrafindaki bilinçsiz kisilerin etkisinde kalmaktalar.
( BAYSALING 2000)
22. Insanlar her nedense dogal yollari her zaman uygulamazlar. Daha kolay basariya ulasma tutkusu onlari dogalin disina itmektedir. Sporcular daha basarili olma tutkusu ugruna ahlaki degerleri ve saglik kurallarini hiçe sayarak bu ugurda canlarindan olmayi bile göze almaktadirlar. Zaman problemi sporcu için kendi hayatindan daha önemli olmakta, yaklasan yarismalar, yeterince form tutmamissa performans, sürekli pek çok problem yan yana geldiginde doping sporcu için kaçinilmaz bir sonuç olmaktadir.( BUDAK, 1995)
23. Sportif performansi artirmak amaci ile kullanilan doping maddeleri spor disiplinine göre farklidir. Bazi sporlarda dayanikliligi, kuvveti, yorgunluga karsi direnci artirmak için, bazi disiplinlerde ise sinirsel gerginligi azaltmak için kullanilir.
( BUDAK, 1995)
24. Daha yalin bir sekilde sporda doping kullaniminin nedenlerini su sekilde maddeleyebiliriz: Performansin, güç ve kuvvetin arttirilmasi,
Yorgunlugun giderilmesi,
Agri duyusunun azaltilmasi,
Antrenmanlara dayanikliligin arttirilmasi,
Antrenmanlarin çogaltilmasi,
Heyecan ve endisenin giderilmesi,
25. Konsantrasyonun arttirilmasi,
El, göz ve kas koordinasyonlarinin arttirilmasi,
Yarisma moralinin saglanmasi,
Diger ilaçlarin gizlenmesi gibi durumlarda sporcular dopinge yönelebiliyor.( OGUZ 2006)
26. 5. KULLANIMI YASAK OLAN MADDELER VE ZARARLARI 5.1 MSS UYARICILARI (STIMULANLAR)
Mss uyaricilarinin yan etkileri, doza, süreye ve kullanim sikligina baglidir. Düsük dozlarda bile yan etkiler görülebilir, yüksek dozlarda olumsuz etkiler daha da belirgindir. Kalp ve diger hayati organlarin düzenli çalismalari bozulabiliri. Uzun süre ve sicak ortam gibi ciddi kosullarda spor yapildiginda yan etkiler siddetlenebilir.
27. Özellikle vücut sicakliginda artisa neden olmasi birçok sporcunun ölümüne neden olan en önemli yan etkisidir. Bu tür maddelere tolerans gelisir ve uzun süre kullanildiginda ayni etkiyi alabilmek için dozu artirmak gerekir. Buda yan etkileri giderek artirir.
Ölüm nedenleri olarak da;
Beyin kanamasi
Akut kalp yetmezligi
Kalp ritim bozukluklari ve
Vücut sicakliginda asiri artis, diyebiliriz.
( ATASÜ/ YÜCESIR, 2004)
28. 5.2 NARKOTIKLER Narkotik aneljeziklerin kullanilmasi sonucu;
Bulanti, kusma, bas dönmesi, zihin bulanikligi,
Depresyon, huzursuzluk, solunum baskilanmasi.
Asiri fiziksel aktivasyonda solunum yetmezligine bagli ölüm,
29. Psisik bagimlilik.
Fiziksel bagimlilik
Konsantrasyon eksikligi
Uyum problemi, gibi bir takim olumsuz etkiler ortaya çikabiliri. ( OGUZ, 2006)
30. 5.3 ANABOLIK STEROIDLER Steroidler, kullanilan ilaçlarin cinsine göre sporcuya çesitli açilardan etki yapar. Güç, kuvvet, dayaniklilik, kas gelismesi, güven duygusu, yag yakmasi vb sporcunun arzuladigi etkileri saglarken, diger taraftan fiziksel ve moralman olarak da ters yönde etkiler.
31. Anabolik steroidler, toksik oldugundan karacigerde birikerek, karacigerin dokusunu bozarak muhtelif karaciger hastaliklari ve sonuçta kanser ve ölüme kadar götürürler.bunlarin zararlari bazen seneler sonra da çikabildigi gibi tedavileri de senelerce sürebilir. Bu ilaçlarin zararlari, yan etkileri, yas, kadin veya erkek, çocuk, büyük, yasli, vücut yapilari ve metabolizmaya göre de degiskenlik gösterir. Hormanal isleyisleri bozar. Hipofizi etkiler. (BAYSALING,2000)
32. 5.4 DIÜRETIKLER Aliskanlik yapar
Solunum ve kardiyovasküler depresyona neden olur.
Bulanti kusma ve kabizliga neden olur.
Koordinasyon ve konsantrasyon gücünü azaltir.
Psikolojik depresyona neden olur.
Kendine fazla güvenma ve agri esiginin yükselmis olmasi yaralanmalara zemin hazirlar. ( EROGLU, 1993)
33. 5.5 PEPTID HORMAN VE ANALOGLARI Testosterona bagli yan etkiler meydana gelir.
Gonadotropinler kadinlarda erkeklik karakterlerini artirir.
ACTH, uyku problemleri, hipertansiyon, seker hastaligi, mide ülseri, kemikte kitle kaybiolusur.
Büyüme hormonu; devlik, el, yüz ve ayak kemiklerinde asiri büyüme meydana gelir
Seker ve kalp hastaliklari riski artar. (OGUZ, 2006)
34. 5.6 KAN DOPINGI Kan dopingi bir takim isidir. Kan alma, santrifüj etme, kirmizi küreleri ayirmak, depolama, dondurma ve çözme ve tekrar kisiye vermek uzmanlik isidir. Çünkü bu islemlerin herhangi bir yerinde ufak bir aksaklik kisiyi tehlikeye sokar.
35. Kan virüsler ve bakteriler için çok uygun bir besi yeridir. Uygun kosullarda saklanmazsa virüs ve bakteriler çok çabuk çogalirlar. Kan transfüzyonu sonrasi viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, yanlis tipte kan kullanilirsa böbrek hasari ile karakterize akut hemolitik reaksiyon görülebilir. Ayrica damar içi pihtilasma sik görülen bir yan etkidir. Kan uyusmazligi ve hava embolisi de transfüzyonun risklerindendir. ( ATASÜ/ YÜCESIR, 2004)
36. 5.7 IDRARLA ILGILI KIMYASAL FARMAKOLOJIK VE FIZIKSEL UYGULAMALAR Uluslar arasi olimpiyat komitesi, üzerinde doping kontrolü yapilacak idrarin bütünlügünü özelligini bozmaya yönelik metot ve maddelerin kullanimini da yasaklamistir. Örnegin kateterizasyon, idrari degistirme ve idrarin bütünlügünü bozma probenecide ve benzeri farmakolojik ajanlarla böbrekten doping maddesinin özellikle anabolizanlarin, testeronun idrarla atilisini inhibe etme azaltma gibi. (BUDAK, 1995)
37. 6. KULLANIMI KISITLAMAYA TABI OLAN MADDELER VE ZARARLARI. 6.1 ALKOL
Alkol yasak degildir, bununla beraber uluslar arasi federasyonlarin istegi üzerine nefeste veya kanda arama yapilabilir. Alkol dis etkenlerden kolayca etkilenilen spor branslarinda kullanilir. Bir diger kullanim alani da dolasimin asiri bir dayaniklilik göstermesi gereken spor branslaridir.
38. Zararlari ise su sekildedir; Aliskanlik,
denge bozuklugu,
saldirgan ve agresif davranislar,
karaciger bozukluklaridir. (OGUZ, 2006)
39. 6.2 KANNIBINOIDLER (ESRAR) Kannibinoidler, düsük dozda uyku hali bas dönmesi, öfori gibi daha hafif merkezi sinir sistemi sorunlara neden olurken yüksek dozlarda paranoid reaksiyon, unutkanlik, halisünasyonlar gibi ciddi sorunlara yol açabilirler. Uzun süreli kullanimi ise bronsit, akciger kanseri ve solunum yollari rahatsizliklari gibi sigara ile ilgili hastalik risklerini artirabilir. (ATASÜ/ YÜCESIR, 2004)
40. 6.3 LOKAL ANESTEZIKLER Bölgesel etki sasglamak amaci ile kullanilirlar. Fakat kas içi ve damar içi seklinde sistematik kullanimi yasaktir. Sistemik kullaniminda asiri uyarilma, kalp problemleri, titreme, korku, solunum durmasi gibi yan etkiler görülebilir. ( OGUZ, 2006)
41. 6.4 KORTIKOSTEROIDLER Kortikosteroidlerin alinmasi hipofizle sürenaller arasindaki normalde mevcut karsilikli etkilesim, düzenlenme mekanizmasini bozar. Kortikosteroidler, katabolik bir etkiyede sahiptirler ve proteinlerden glikoz yapimini da artirirlar. Protein yikimi kaslarda zayifliga kemiklerde esteoporoza, kemiklerin yogunlugunun azalmasina sebep olur ve kolay kemik kirilmalari görülür. (BUDAK, 1995)
42. 6.5 BETA BLOKÖRLERI Beta blokörleri daha çok kardiyovasküler, merkezi sinir, solunum ve sindirim sistemleri üzerinde ciddi yan etkilere neden olurlar. (ATASÜ/ YÜCESIR,2004)
43. 7. DOPING KULLANMANIN SAKINCALARI Doping kullaniminin sakincalarini iki baslik altinda toplayabiliriz
44. 7.1 Spor ahlaki ve sosyal açidan; Sporculuk prensiplerine ve centilmenlige aykiridir,
Diger yarismacilar için haksiz rekabet ortami dogurur,
Çevresi tarafindan sporcuya gösterilen saygi ve güveni süistimal etmektir,
Insanlari, seyircileri aldatmaktir,
Yasalara karsi gelmektir.
45. 7.2 Sporcu sagligi açisindan; Organizmada tüm sistemler, sinirler ve hormonlarin kontrolü altindadir... (hemostazis).
Normal sartlar altinda devam eden bu sürece yapilacak fizyolojik veya farmakolojik müdahaleler uygun sekilde isleyen bir sisteme müdahale etmektir.
Bu tür maddeleri kullanmak vücudun oto-kontrol mekanizmasini ortadan kaldirarak, vücudun kaldiramayacagi yük yüklemek demektir. (OGUZ,2006)
46. 8. DOPING KULLANIMI NEDEN YASAKLANMISTIR. Doping neden yasaklanmistir? Doping hem haksiz rekabete zemin hazirlamasi, “Fair play” anlayisina uymamasi nedeniyle spor etigine aykiridir, hem de sporcu sagligini kisa ve uzun süreli olarak bozar ve hatta olasi ölüm risklerinin olusmasina neden olur. Bu nedenlerle doping Uluslararasi Olimpiyat Komitesi (IOC), FIFA, UEFA, FIBA, IAAF gibi uluslararasi spor organizasyonlari tarafindan yasaklanmaktadir.
47. Doping maddelerinin zararlari nelerdir? Doping maddelerinin hemen hepsi vücutta kisa ya da uzun süreli yan etkilere neden olurlar. Özellikle sporcular tarafindan en çok kullanilan erkeklik hormonu benzeri maddelerin kalp krizi, iyi ve kötü huylu tümör olusumu, karaciger fonksiyon bozuklugu, kisirlik gibi rahatsizliklara neden oldugu bilinmektedir.
48. Bu maddeleri kullanan sporculardan bazilarinin, sportif yasamlari sirasinda ya da sporu biraktiktan sonra bu maddelerin kullanimi nedeniyle olusan hastaliklar yüzünden öldügü bilinmektedir.
( www.buldun.net)
49. Doping, ayni zamanda, sporculari performanslarini artirmak için yasaklanmis maddeleri ve yöntemleri kullanmalari ile elde edecekleri haksiz avantajlardan, bazi maddeler ile yöntemlerin neden olabilecegi yan etkilerden korumak için yasaklanmistir. Doping sadece ahlak ve saglik sorunu degil ayni zamanda yasal yaptirimlari da olan bir sorundur. Anabolizanlar gibi bir çok ilacin tibbi amaç disinda sporda kullanimlari yasaktir. (www.guresdosyasi.com)
50. 9. DOPING NUMUNESI ALIM PROTOKOLU Doping Numunesi Alinacak Sporcu ne zaman seçilebilir?
Sporcu yil boyunca müsabakada, antrenman kampinda, evinde veya herhangi baska bir yerde önceden haber verilmeksizin numune vermek üzere seçilebilir.
51. Müsabaka Içi Test Ne Demektir? Sporcu herhangi bir müsabakada test numunesi vermek üzere seçilebilir.
52. Müsabaka Içi Testte Sporcular Nasil Seçilir ve Nasil Haberdar Edilirler? Numune verecek sporcular müsabakadaki derecelerine göre veya kura usulüne göre test numunesi vermek üzere seçilebilirler. Doping Kontrol Görevlisi (Doping Control Officer,DCO) numune vermek için seçilen sporcunun yanina gelir ve Numune vermek için seçildigini gösteren belgeyi sporcuya gösterir.
53. Görevli sporcudan bu belgeyi okumasini ve imzalamasini ister. Sporcu 1 saat içinde (madalya töreni, basin toplantisi, tibbi müdahale vb sebepler için) doping kontrol istasyonuna gitmek zorundadir. Bu bir saat boyunca sporcuya sürekli olarak bir görevli eslik edecektir. Daha sonra sporcuyla birlikte doping kontrol istasyonuna giderler.
54. Müsabaka Disi Test Ne Demektir? Müsabaka disindaki herhangi bir zamanda yapilan doping kontrol testi demektir. Bu test için sporcular rasgele seçilebilirler veya önceden belirlenebilirler.
55. Müsabaka Disi Test Için Sporcular Nasil Seçilir ve Nasil Haberdar Edilirler? Yil boyunca bir sporcu herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda müsabaka disi doping testi için seçilebilir. Bu tür testler önceden programlanmazlar ve seçilen sporcular ancak asagidaki sartlarda numune vermek için seçildiklerinden haberdar olurlar;
56. · Doping Kontrol Görevlisinin sporcunun antrenman salonuna, evine veya is yerine vb gelip numune vermek için seçildigini belirten belgeyi gösterir.
· Doping Kontrol Görevlisi seçilen sporcuyu telefonla arar ve numune vermek için en kisa zamanda numune alim yerinde olmasini gerektigini söyler. Sporcu en geç 24 saat içinde belirtilen yerde olmak zorundadir.
57. Sporcu Numune Vermeyi Reddederse Ne Olur? Etkili bir doping kontrolü için bütün sporcular görevliyle isbirligi yapmak zorundadir. Kurallar geregi numune vermeyi reddetmek veya doping kontrol numunesi alim protokolünü bozmak Dopingle Mücadele Kural Ihlali demektir ve geçerli bir gerekçe yoksa cezalandirilmayi gerektirir.
58. Toplama Kabinin Seçimi Sporcu idrar numunesi vermeye hazir oldugu zaman, kapali toplama kaplarindan birini kendisi seçer. Sporcu toplama kabini bu kap kullanilana kadar kontrol edebilir ve güvenliginden sporcu sorumludur.
59. Idrar örneginin Alimi Sporcu kendi cinsiyetinden bir görevlinin gözetiminde en az 75 ml idrar örnegi verir. Sporcu görevlinin tam anlamiyla görebilmesi için gögüs ve diz arasi açik olacak sekilde soyunmalidir.
60. Güvenli Test Kit’inin Seçimi Görevli sporcuya idrar örneginin paketlenecegi bir kiti seçmesini söyler. Seçilen kit hakkinda sporcu veya temsilcisi veya görevli kuskuya düserse sporcuya bir baska KIT’i seçebilir.
61. Örnek Kod Numarasinin Kayit Edilmesi Sporcu saklama kitini seçtikten sonra genellikle köpükten bir koruyucu olan kit paketini açar ve içini bosaltir. Görevli, sporcudan alinan Numunenin Kod numarasiyla köpükten yapilmis koruyucu kit’in kod numarasini kontrol etmesini ister
62. Kitin içindeki “A” ve “B” siselerinin kapak ve etiketlerindeki numara ile Kit Kutusu üzerindeki numaralarin ayni olmasi gerekmektedir. Görevli bu numarayi Doping Kontrol Formuna kaydeder. Kitlerde kullanilan bu numaralar sadece o kite özgüdür ve tekrar ayni numaranin baska bir test kitinde kullanilmasi mümkün degildir.
63. Idrar örnegini Bölme ve Paketleme Sporcu verdigi idrar örnegini belirtilen minimum limitlerden az olmamak sartiyla “A” ve “B” siselerine bölüstürür ve görevlinin direktifiyle kapaklari sikistirarak siseleri kilitler. Kit siselerinin kapaklari kilitlendikten sonra ancak kirilarak açilabilir. WADA akredite laboratuarlar kendisine ulastirilan kapagi kirik, hasarli idrar numunelerini analiz etmezler.
64. Paketleme Sporcu siseleri ters çevirerek herhangi bir sizinti olmadigindan emin olur. Ayrica sporcunun temsilcisi (antrenör veya baska bir görevli) siselerin düzgün kilitlenip kilitlenmedigini de kontrol edebilir.
65. PH ve özgül Agirligin Kontrolü Görevli alinan numunenin pH ve özgül agirligini kontrol ederek numunenin laboratuar sartlarina uygun olup olmadigini denetler. Eger pH ve özgül agirlik degerleri belirlenen araliklar içinde degilse sporcu ilaveten yeniden idrar örnegi verir.
66. Alinan maddelerin Kaydedilmesi Görevli sporcuya son ON GÜN içinde reçeteli veya reçetesiz herhangi bir ilaç, destekleyici ürün veya baska bir madde alip almadigini sorar. Sporcunun bu soruya verdigi cevaplar Doping Kontrol Formuna kaydedilir. Bu bilgiler idrar örneginin analizi esnasinda laboratuar tarafindan kullanilir.
67. Doping Kontrol Formunun Tamamlanmasi Doping Kontrol Formundaki bilgiler sporcu ve temsilcisi tarafindan kontrol edilir. Bütün bilgilerin dogrulugundan emin olduktan sonra sporcu formu imzalar. Sporcunun formu imzalamasi formdaki bilgilerin dogrulugu ve doping kontrol protokolünün kurallara uygun geçtigini deklare etmesi anlamina gelir. Eger sporcu yapilan islemlerin kurallara uygunlugundan süphe ederse buna iliskin düsüncelerini de forma yazabilir.
68. Test Isleminin Tamamlanmasi Sporcu “Sporcu Seçim Formunu ve Doping Kontrol Formunun” kendisine ait birer kopyasini alir. Sporcu bu belgeleri minimum 6 hafta saklamak zorundadir.
69. Diger Adimlar Sporcunun numunesi güvenli bir tasima çantasinin içine paketlenir ve mühürlenir. özel güvenlik önlemleriyle WADA tarafindan onaylanmis bir laboratuara ulastirilir. örnek numune laboratuara ulastiktan sonra laboratuar görevlisi numunenin istenilen standartlarda kendisine ulasip ulasmadigini numuneye ilistirilen formla birlikte kontrol eder.
70. “A” numunesi analiz edilir ve “B” numunesi güvenli bir sekilde muhafaza edilir. Eger “A” numunesinde herhangi bir yasakli madde bulunursa sporcu en geç 3-4 hafta içinde haberdar edilir. (www.turkcimfed.org)
72. DOPINGSIZ SAGLIKLI GÜNLER DILEGIYLE... TESEKKÜRLER...
