140 likes | 982 Views
Kına Gecesi Manileri. Kınayı getir aney Parmağın batır aney Bu gece misafirem Koynunda yatır aney. MANİ. Mani,dört dizeden oluşan bir nazım şeklidir. Genellikle hece ölçeğinin 7 li kalıbıyla olur. Maniler, divan edebiyatındaki “tuyuğ “un karşılığıdır.
E N D
Kına Gecesi Manileri Kınayı getir aney Parmağın batır aney Bu gece misafirem Koynunda yatır aney
MANİ Mani,dört dizeden oluşan bir nazım şeklidir. Genellikle hece ölçeğinin 7 li kalıbıyla olur. Maniler, divanedebiyatındaki “tuyuğ “un karşılığıdır. Anonim halk edebiyatını en yaygın şeklidir. Özellikle yüzük oyunları ve mangal sohbetlerinde söylenirler. Ay doğar batar şimdi Işığı tutar şimdi Ben yarimin kuluyum Dilerse satar şimdi
Manilerde ilk iki dize ile son iki dize arasında anlam bakımından bağlantı yoktur. • Manici çevre ile ilgili gözlemlerini anlatır. • Dörtlüklerle söylense dahi diğer dörtlükle söylenen nazım biçimlerinden • farklılık gösterir. Bu da anlam bakımından dörtlükleri bağımsızdır. • Arap ve Fars edebiyatının nazım yapısına uygundur. • Mani sözcüğünün Arapça mana sözcüğünden gelme olduğu söylenir. • Bir folklor ürünür. • Sanatçısı belli değildir. • Mani söyleyene manici adı verilir. • Manicilik mesleğinde de pir olmak durumu vardır. • Maniler, konularına ve kullanım yerlerine göre karşı-beri,kesik,artık • deyiş,tam,sevda,mektup,davulcu vb.çeşitlere ayrılır.
KAŞGARLI MAHMUT , İslamiyetten önceki şiir örneklerini topladığı sözlüğünde, mani biçimiyle yazılmış bir tek dörtlük vardır; o da gerek konusu ,gerek bütün dizeleri arasında anlam birliği bulunması bakımından mani özelliği göstermeyen didaktik bir şiirdir. AĞLADIM GÜLENİM YOK GÖZYAŞIM SİLENİM YOK İŞTE BEN GİDİYORUM GEL GİTME DİYENİM YOK
MANİ ÖRNEKLERİ KARŞI-BERİ ERKEKLERAtımi otlatırım Kayadan atlatırım Senin gibin kızlariTürkilan çatlatırım KIZLARBahçelerde beklerimÇift oldi köpeklerimÇok afkurmakarşimdaBen kendimi beklerim
Gelin-kaynana atışmaları kadın düğünlerinin ve kadın imecelerinin vazgeçilmez eğlencesidir. • Türkücü kadınlar kendi aralarında gelin-kaynana rolüne girerek karşılıklı türkü • atışlarına girişirler. • KAYNANA • Sular serin akayi Doldursana kufayi Ormanda mi beyittın Hağu kalın kafayi GELİN • Yüzum beyaz ay gibiKaşlarım da yay gibiOğlun bağa ev aldiKoskoca saray gibi • Atışmalarda kızmaca-darılmaca yoktur. • Sövgüye dönüşmeyen her türlü deyiş hoşgörüyle karşılanır.
ÇALIŞMA YAPRAĞI • S.1 • Le beni eyle beni • Elekten ele beni • Alacaksan al artık • Düşürme dile beni • Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir? • Ağıt B)Koşma C) Varsağı D) Mani E) İlahi • S.2 Maniler tek dörtlükten oluşur • İlk iki dize uyağı doldurmak ya da düşünceye giriş yapmak için söylenir. • Temel düşünce son dizededir. • Uyak düzeni aaxa’dır.Yalnızca bu bilgilerden yola çıkılarak, • I. Hey birince birince • II. Bir incecik ter bürür • III. Kaşık saldım pirince • IV. Yar kapıdan girince • dizeleriyle mani oluşturulmak istenirse dizelerin sıralanışı aşağıdakiler • den hangisi olabilir? • A) II-I-III-IV B) IV-III-II-I C) I-II-III-IV D) I-III-II-IV E) III-II-I-IV
S.3-Aşağıdaki boşlukları doldurunuz. • Maniler genellikle,…………………………konularını işlerler. • Mani yakan kişiye………denir. • Maniler………nazım birimiyle yazılır. • Maniler………….halk şiiri nazım şeklidir. • Maniler…………..gibi çeşitlere ayrılır.lar.