ยืมใช้สิ้นเปลือง ม.650 ( loan for consumption )

ยืมใช้สิ้นเปลือง ม.650(loan for consumption) อ.ลภัสรดา ปราบปราม

คำถาม • นายมังคุด ยืมชามสังคโลกจากนายทุเรียน เพื่อไปใช้ในการจัดนิทรรศการแห่งหนึ่ง ไม่ได้ตกลงว่าจะคืนให้เมื่อใด เมื่อนำไปใช้นายมังคุด ได้ดูแลชามสังคโลกของนายทุเรียนเป็นอย่างดี หลังจากเสร็จงานก็ไม่ได้คืนแต่กลับให้นางลำไย ยืมต่อไปใช้ในงานอื่นนานหลายเดือน และปรากฏว่าแมวของนางลำไยได้ทำให้ชามใบดังกล่าวแตกเสียหาย นายมังคุดไม่กล้าต่อว่านางลำไยเนื่องจากเกรงใจ จึงได้ไปหาชามลักษณะใกล้เคียงกันมาคืนให้นายทุเรียน แต่นายทุเรียนไม่ยอมรับ ต้องการให้คืนชามสังคโลกใบเดิมเท่านั้น และถ้าไม่คืนจะฟ้องเรียกค่าเสียหายจากนางลำไย ให้วินิจฉัยพร้อมยกหลักกฎหมายประกอบว่านายมังคุดและนางลำไยจะต้องรับผิดต่อนายทุเรียนอย่างไร

นิยาม ยืมใช้สิ้นเปลือง:สัญญา ซึ่งผู้ให้ยืม โอนกรรมสิทธิ์ ในทรัพย์สินชนิดใช้ไปสิ้นไปนั้นเป็นปริมาณที่มีกำหนด ให้แก่ผู้ยืม และผู้ยืมตกลงว่าจะคืนทรัพย์สินเป็นประเภท ชนิดและปริมาณเช่นเดียวกันให้แทนทรัพย์สินซึ่งให้ยืม นั้นสัญญานี้ย่อมบริบูรณ์ต่อเมื่อส่งมอบทรัพย์สินที่ยืม

ลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลืองลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลือง • 1. เป็นสัญญาที่มีค่าตอบแทนได้ • ค่าตอบแทน (เงิน / สิ่งของ) • ไม่มีผลทำให้กลายเป็นสัญญาต่างตอบแทน

สัญญายืมใช้สิ้นเปลือง vs สัญญาเช่าทรัพย์

ตัวอย่าง • ฎีกา 1050/2512 : การยืมข้าวเปลือกซึ่งตกลงให้ดอกเบี้ยเป็นข้าวเปลือกในอัตรา 1 ถังต่อข้าวเปลือกที่ยืม 2 ถังนั้น มิใช่ดอกเบี้ยตามความหมายของกฎหมาย เพราะผลประโยชน์ที่เรียกเป็นดอกเบี้ยจะเกิดขึ้นได้จากหนี้เงินเท่านั้น เมื่อตกลงจะให้ผลประโยชน์ตอบแทนในการยืมข้าวเปลือกกันไว้อย่างไร ผู้ยืมก็จะต้องชำระตามข้อตกลงนั้น

ลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลืองลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลือง • 2. โอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ยืม ผู้ให้ยืมโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินที่ยืมนั้นให้แก่ผู้ยืมและเป็นการโอนไปเด็ดขาด ผู้ให้ยืมต้องมีกรรมสิทธิ์/เป็นเจ้าของ/ตัวแทน/ผู้ได้รับมอบอำนาจ ทรัพย์สินสูญหาย บุบสลาย หรือวินาศโดย ไม่ใช่ความผิดของผู้ให้ยืม ตกเป็นบาปเคราะห์ แก่ผู้ยืม

Res perit domino • แปลว่าอะไร

Res perit domino • ความวินาศในทรัพย์สินตกเป็นพับแก่เจ้าของ

ลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลืองลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลือง • 3. วัตถุแห่งสัญญายืมใช้สิ้นเปลือง ม. 650 : “...ทรัพย์สินชนิดใช้ไปสิ้นไป...” ทรัพย์สินประเภทที่เมื่อมีการใช้ทรัพย์นั้นแล้ว ตัวทรัพย์สินนั้นย่อมจะเสื่อมเสียสภาวะสลายหายไปหรือสิ้นเปลืองหมดไป อันจะทำให้ไม่สามารถเอากลับคืนมา หรือทำให้กลับสภาพเดิมได้อีกต่อไปทรัพย์ที่สามารถเอาของอื่นที่เป็นประเภทชนิดและปริมาณเดียวกันแทนได้

ลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลืองลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลือง • 4. คืนทรัพย์ที่ยืมด้วยทรัพย์สินอื่นที่เป็นประเภท ชนิด และปริมาณเดียวกันกับที่ยืม • ประเภท(kind) เป็นทรัพย์สินจำพวกเดียวกัน (ข้าวโพด-ข้าวโพด) • ชนิด(quality) เป็นการกำหนดรายละเอียดลงไป อันแสดงถึงคุณภาพโดยเฉพาะของทรัพย์สิน (ข้าวสารชนิด 5%- ข้าวสารชนิด 5%) • ปริมาณ (quantity) จำนวนของทรัพย์สินที่อาจ ชั่ง ตวง วัด โดยมีจำนวนเท่ากับจำนวนของทรัพย์สินที่ได้ยืมไปจากผู้ให้ยืม

ลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลืองลักษณะสำคัญของยืมใช้สิ้นเปลือง • 5. เป็นสัญญาที่บริบูรณ์ด้วยการส่งมอบ • ตราบใดที่ยังไม่มีการส่งมอบทรัพย์ที่ให้ยืม สัญญาไม่เป็นโมฆะ แต่ยังใช้ไม่ได้ ยังไม่เกิดสิทธิ หน้าที่ตามสัญญา • เมื่อใดก็ตามที่มีการส่งมอบทรัพย์ที่ให้ยืม สัญญาก็จะครบถ้วนบริบูรณ์ คู่สัญญาจึงจะมีสิทธิและหน้าที่ตามที่ระบุในสัญญา

หน้าที่ของผู้ยืม • 1. การเสียค่าใช้จ่าย ม. 651 : ค่าฤชาธรรมเนียมในการทำสัญญา ค่าส่งมอบและส่งคืนทรัพย์สินซึ่งยืมก็ดี ย่อมตกแก่ผู้ยืมเป็นผู้เสีย ผู้ยืมเป็นผู้ได้รับประโยชน์จากสัญญายืมเป็นส่วนใหญ่

หน้าที่ของผู้ยืม 2. การคืนทรัพย์สินที่ยืม 2.1 ทรัพย์สินที่คืน ผู้ยืมต้องคืนทรัพย์ที่ยืมด้วยทรัพย์ที่เป็นประเภท ชนิด และ ปริมาณ เดียวกันกับทรัพย์ที่ให้ยืม 2.2 เวลาที่ต้องคืน ตามสัญญา ม.652 ...ภายในเวลาอันสมควร...

ตัวอย่าง • ฎีกา 905/2505จำเลยได้ยืมไม้และสังกะสีของผู้ร้องเพื่อปลูกเรือน ซึ่งอาจต้องเอามาบั่นทอน ตัด ฟัน แปรสภาพไปเป็นตัวเรือนหาได้คงอยู่ในสภาพเดิมไม่ และตามปกติเมื่อยืมมาใช้เช่นนี้ก็หมายความว่า ไม่ใช่จะเอาทรัพย์สินไปคืนอีก ฉะนั้นการยืมชนิดนี้ต้องถือว่าเป็นการยืมใช้สิ้นเปลืองกรรมสิทธิ์ในทรัพย์โอนไปเป็นของจำเลยแล้ว

ตัวอย่าง • ฎีกาที่ 599/2535 จำเลยซึ่งเป็นชาวไร่ทำใบยาสูบ ยืมปุ๋ย ยาบำรุงใบยาสูบและยาฆ่าแมลงจากโจทก์เพื่อใช้ในการทำใบยาสูบ จำเลยตกลงกับโจทก์ไว้ว่าจะต้องส่งคืนสิ่งของเมื่อสิ้นฤดูการทำใบยาสูบ ซึ่งอนุมานได้จากพฤติการณ์ว่าภายในสิ้นเดือนเมษายน 2526 อันเป็นกรณีที่ไม่ได้กำหนดเวลาชำระหนี้ไว้ตามวันแห่งปฏิทิน การที่จำเลยยังไม่ส่งคืนของที่ยืมภายในสิ้นเดือนเมษายน 2526 จึงยังไม่ตกเป็นผู้ผิดนัด แต่เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2529 โจทก์มีหนังสือบอกกล่าวให้จำเลยคืนของที่ยืมภายในวันที่ 11 เดือนเดียวกัน จำเลยไม่คืนของตามที่ทวงถาม จำเลยตกเป็นผู้ผิดนัดตั้งแต่วันที่ 12 เมษายน 2529 ต้องใช้ดอกเบี้ยอัตราร้อยละ 7.5 ต่อปีของราคาสิ่งของที่ส่งคืนไม่ได้นับแต่วันดังกล่าว

ปัญหา • ผู้ให้ยืมจะเรียกใช้สิทธิเรียกให้มีการคืนทรัพย์ที่ยืม โดยพลันตาม ม. 203 ได้หรือไม่ ? ฝ่ายแรก :ผู้ให้ยืมจะใช้สิทธิตามม. 203 ก็ได้ ฝ่ายที่สอง : เมื่อเอกเทศสัญญามีหลักกฎหมายเป็นการ เฉพาะตัวแล้ว ย่อมจะไม่นำเอาหลักทั่วไปมาใช้อีก

ตัวอย่างฎีกา • ฎีกา 873/2518 การกู้ยืมเงินไม่ได้มีกำหนดเวลาชำระคืน ผู้ให้กู้เรียกให้ชำระเงินได้โดยพลัน ไม่จำต้องบอกกล่าวก่อนฟ้อง

ตัวอย่างฎีกา • ฎีกา 1324/2519 หนี้ตามสัญญากู้ที่ไม่ได้กำหนดระยะเวลาอันพึงชำระไว้นั้น เจ้าหนี้ฟ้องคดีได้โดยไม่ต้องบอกกล่าวก็ได้

ความเห็น รศ.สุธี ศุภนิตย์ • สัญญายืมใช้สิ้นเปลืองที่ไม่ได้กำหนดเวลาการชำระคืนนั้น ผู้ให้ยืมจะต้องได้มีการบอกกล่าวให้คืนทรัพย์สินที่ยืมในเวลาที่กำหนดก่อนเสมอ จะเรียกให้ส่งคืนโดยพลันไม่ได้ เช่นตามประมวลแพ่งเยอรมันม. 609, ประมวลแพ่งสวิส ม. 318, ประมวลแพ่งญี่ปุ่น ม. 591 , ประมวลแพ่งฝรั่งเศส ม. 1800

หน้าที่ของผู้ยืม: 2.3 สถานที่ต้องคืนทรัพย์ที่ยืม • ผู้ยืมต้องส่งคืนทรัพย์สินที่ยืม ณ สถานที่กำหนดไว้ในสัญญายืม • ถ้าไม่ได้กำหนดไว้ในสัญญาต้องคืน ณ ภูมิลำเนาปัจจุบันของผู้ให้ยืม

อายุความ • กฎหมายไม่ได้กำหนดอายุความไว้เป็นการเฉพาะในการจะฟ้องเพื่อการเรียกให้ส่งคืนทรัพย์สินที่ยืมหรือให้ชดใช้ราคาทรัพย์แทนนั้น สิทธิเรียกร้องของผู้ให้ยืมที่จะให้ผู้ยืมคืนทรัพย์สินตามสัญญายืมใช้สิ้นเปลืองนั้น เป็นสิทธิเรียกร้องให้ชำระหนี้ตามธรรมดาดังนั้น จึงต้องถือเอาหลักของอายุความทั่วไป คือ 10 ปี

1. ยืมมีกำหนดเวลา อายุความ 10 ปี เริ่มนับตั้งแต่วันที่พ้นกำหนดเวลายืมอันเป็นวันที่สัญญายืมระงับลง • 2. ถ้าเป็นการยืมไม่มีกำหนดเวลา แบ่ง 2 กรณี • ก. กรณีมีการบอกกล่าวเรียกทรัพย์สินคืนโดยกำหนดเวลาให้ในคำบอกกล่าวตาม ม. 652 อายุความ 10 ปีเริ่มนับตั้งแต่เมื่อพ้นกำหนดเวลาในคำบอกกล่าวเลิกสัญญาของผู้ให้ยืม ข. กรณีไม่มีการบอกกล่าวเรียกทรัพย์สินคืนอายุความ 10 ปี เริ่มนับตั้งแต่วันที่สัญญายืมเกิดขึ้นเพราะเป็นขณะแรกที่จะบอกกล่าวเรียกทรัพย์สินคืนได้

ยืมใช้คงรูป VS ยืมใช้สิ้นเปลือง

ยืมใช้สิ้นเปลือง ม.650 ( loan for consumption )