ENVANTER- BİLANÇO DERSİNİN KAPSAMI

1. ENVANTER- BİLANÇO DERSİNİN KAPSAMI • GENEL OLARAK ENVANTER HAKKINDA BİLGİLER • ENVANTER KAVRAMI (ENVANTER ÇIKARMAK). ENVANTER GÜNÜ,ENVANTER KAYITLARI, DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ, ENVANTER TÜRLERİ, ENVANTER İŞLEMLERİ • ÖZELLİKLİ ENVANTER İŞLEMLERİ • STOK DEĞERLEMESİ, AMORTİSMAN AYRILMASI, KARŞILIK AYRILMASI, REESKONT HESAPLANMASI • TEKDÜZEN HESAP PLANINDA DÖNEM SONU İŞLEMLERİ • BİLANÇO HESAPLARINDA ENVANTER İŞLEMLERİ VE UYGULAMALARI • AKTİF HESAPLARDA • PASİF HESAPLARDA • NAZIM HESAPLARDA

2. ENVANTER- BİLANÇO DERSİNİN KAPSAMI • MALİYET HESAPLARINDA ENVANTER İŞLEMLERİ VE UYGULAMALARI • MAMUL ÜRETİM HESAPLARINDA • HİZMET ÜRETİM HESAPLARINDA • FAALİYET GİDERLERİ HESAPLARINDA • FİNANSMAN GİDERLERİNDE • GELİR TABLOSU HESAPLARINDA ENVANTER İŞLEMLERİ • GİDER HESAPLARINDA • GELİR HESAPLARINDA • DÖNEM KARI VEYA ZARARININ HESAPLANMASI VE HESAPLARIN KAPATILMASI

3. MUHASEBE SÜRECİ ENVANTER DEFTERİ AÇILIŞ ENVANTERİ- AÇILIŞ BİLANÇOSU DÖNEMSONU BİLANÇOSU GELİR TABLOSU YEVMİYE DEFTERİ -MADDELER- TİCARİ İŞLEMLER -BELGELER- GENEL KESİN MİZAN BÜYÜK DEFTER -HESAPLAR- DÖNEMSONU MUHASEBE İŞLEMLERİ ENVANTER İŞLEMLERİ HESAPLARIN KAPATILMASI AYLIK MİZANLAR GENEL GEÇİCİ MİZAN

4. ENVENTER ÇIKARMAK T.T.K.’ da “envanter çıkarmak; saymak, tartmak ve değerlendirmek suretiyle bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları kat’i bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir” (T.T.K. Md. 73) biçiminde açıklanmaktadır. V.U.K.’ da ise “envanter çıkarmak; bilanço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı olarak tespit etmektir” (V.U.K. Md. 186) biçiminde tanımlanmaktadır. Ancak aynı madde de gerekli olan bir açıklamaya da yer verilmiştir. Bu da ticari geleneklere göre tartılması, sayılması ve ölçülmesi mutat ( alışıla gelmiş) olmayan malların değerleri tahminen tespit olunur.

5. ENVENTER ÇIKARMAK Geniş anlamda envanter çıkarmak tanımı yapılacak olursa; işletmenin belirli bir tarihteki varlık ve finansal yapısının yanı sıra, faaliyet sonucunu da belirlemek amacıyla varlıklarını ve kaynaklarını oluşturan değerlerini ayrıntılı olarak saymak, tartmak ve değerlemek suretiyle bulunan gerçek değerlerinin, muhasebe değerleriyle uyumlaştırılması faaliyetleridir

6. ENVANTER GÜNÜ- BİLANÇO GÜNÜ Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır (V.U.K. Md. 174). Normal hesap döneminde takvim yılı 01 Ocak 31 Aralık tarihleri arasındaki zaman dilimidir. Aynı kanun maddesinde “defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır” açıklaması ile takvim yılı kazancının hesap dönemi sonunda tespit edileceği belirtilmektedir. Bunun anlamı işletmede hesap döneminin; işletmenin ard arda iki envanter günü arasında geçen süre olduğu; bu sürenin son günü itibariyle iş yılı kazancının hesaplanacağı takvim yılının son gününün “envanter günü“ yani “bilanço günü” olduğudur.

7. ENVANTER GÜNÜ- BİLANÇO GÜNÜ Ancak, takvim yılı dönemine faaliyetlerinin ve işlemlerinin niteliği uygun bulunmayan mükellefler için, bunların müracaatı üzerine Maliye Bakanlığı tarafından 12’ şer aylık hesap dönemleri belli edilebilmektedir (V.U.K. Md. 174). Özel hesap dönemi belirlenenlerin kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının son günüdür. Özel hesap dönemi uygulayan işletmelerde “envanter günü“ veya “bilanço günü“, özel hesap döneminin son günüdür. Yeni işe başlayanlar, yeniden işe başlayanlar veya işi bırakma durumunda olanlar için hesap dönemi olarak, bir yılı henüz tamamlamadan biten faaliyet süresi (özel hesap dönemi uygulayan işletmeler de dahil) sayılmaktadır (V.U.K. Md. 174). Bu durumda olan işletmeler için; “envanter günü “ veya“bilanço günü“ faaliyet süresinin son günüdür.

8. ENVANTER KAYITLARI İşletmeler tarafından çıkarılan envantere ait kayıtlar bilanço esasına göre defter tutan işletmelerde tutulması zorunlu olan defterlerden birisi de “Envanter Defteri ( Mevcudat ve Muvazene Defteri)” dir (V.U.K. Md. 182). İşletme hesabı esasına göre defter tutan işletmeler ise envanterle ilgili bilgileri, isterlerse “İşletme Defteri” ne ya da ayrı bir “Envanter defteri” ne kayıt edebilirler (V.U.K. Md. 195). Envanter defteri; İşletmeler işe başlama tarihinde ve izleyen her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve bilançoların kayıt edildiği (V.U.K. Md. 185) tutulması zorunlu yasal defterdir. Envanter esas itibariyle defter üzerine çıkarılır. Ancak, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitte mal kullanan büyük işletmeler, envanterlerini listeler halinde tanzim edilebilir. ·Listeler, kayıt edildiği sayfalar üzerinde numaralanarak sıralanmalı, · Listeler envanterin tanzim tarihine göre tarihlenmeli, · Envanter çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili tarafından imzalanmalı, · Aynen envanter defteri gibi saklanmalıdır

9. ENVANTER KAYITLARIDüzenlenen envanter listelerinin, envanter defterine kapsamları özetlenerek kayıt edilmeleri gerekir (V.U.K. Md. 188). Bu hüküm T.T.K.’ da “envanter çizelgelerinin envanter defterine geçirilmesi ve işletmenin sahip, ortak ya da yetkili yöneticilerince imzalanması gerektiği” biçiminde yer almaktadır (T.T.K. Md. 72).Envanter kayıtlarının yer aldığı defterler ile envanter listelerinin V.U.K.’ na göre ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile saklanmaları zorunludur (V.U.K. Md. 253).Bu süre T.T.K. ‘ nda farklılık göstermektedir. Envanter çizelgelerinin ve defterlerinin ilgili bulundukları yılı izleyen takvim yılından başlamak üzere on yıl süre ile saklanmaları zorunludur (T.T.K. Md. 68).

10. ENVANTER TÜRLERİ KURULUŞ ENVANTERİ VE BİLANÇOSU Bir işletmenin yeni veya yeniden kuruluşu durumunda yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlediği bilançodur. Kuruluş bilançosu, işletmenin kuruluş tarihinde var olan mevcutlarını, alacaklarını, borçlarını ve öz kaynaklarını tespit edebilmek amacıyla düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma günü; işletmenin Ticaret Sicil Memurluğu’ na tescil edildiği tarihtir. Bu tarih işletmenin kuruluş tarihini belirtir. DÖNEM SONU ENVANTERİ VE BİLANÇOSU Bir işletmenin hesap dönemine ait kazancını tespit edebilmek amacıyla yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlediği bilançodur. Dönem sonu bilançosu da işletmenin hesap dönemi sonundaki mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma günü; işletmenin hesap döneminin son günüdür. Bu tarih normal hesap dönemi uygulayan işletmelerde 31 Aralık tarihi, özel hesap dönemi uygulayan işletmelerde özel hesap döneminin son günüdür.

11. ENVANTER TÜRLERİ KURULUŞ ENVANTERİ VE BİLANÇOSU DÖNEM SONU ENVANTERİ VE BİLANÇOSU TASFİYE ENVANTERİ VE BİLANÇOSU DEVİR ENVANTERİ VE BİLANÇOSU

12. ENVANTER TÜRLERİ TASFİYE ENVANTERİ VE BİLANÇOSU Bir işletmenin faaliyetlerine son vermesi, işi bırakması, kuruluş amaçlarına ulaşamaması, şirketin süresinin dolması, iflas etmesi, fesih edilmesi gibi nedenlerle yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlenen bilançodur. İşletmenin tasfiye öncesi mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Tasfiye işlemleri tamamlandıktan sonra tasfiye sonucunda ortakların paylarını belirlemek içinde envanter çıkarmak gerekir. Bu nedenle tasfiye kararı alındığında tasfiye öncesi envanteri yapılarak “Tasfiye Öncesi Bilançosu” ve daha sonrada tasfiye işlemleri tamamlandıktan sonra tasfiye sonrası envanteri yapılarak “Tasfiye Sonu Bilançosu” düzenlenir. Envanter çıkarma günü; tasfiye öncesi envanterinde işletmenin ortaklarının tasfiye kararını aldığı tarih, tasfiye sonu envanterinde tasfiye işlemlerinin tamamlandığı tarihtir.

13. ENVANTER TÜRLERİ DEVİR ENVANTERİ VE BİLANÇOSU Bir işletmenin başka bir işletmenin bünyesine devir olması nedeniyle yapmış olduğu envanter işlemleri ve bu işlemlerin sonucunda düzenlediği bilançodur. İşletmenin devir öncesi mevcutlarını, alacaklarını, borçları ile öz kaynaklarını tespit edebilmek için düzenlenmesi gerekir. Envanter çıkarma günü; işletmenin ortaklarının devir kararını aldığı tarihtir.

14. MUHASEBE DIŞI ENVANTER İŞLEMLERİ işletmenin T.T.K. ve V.U.K.’ na göre yapmak zorunda olduğu envanter çıkarma işlemleridir. Sayım İşlemleri işletmede ekonomik varlığın özelliğine bağlı olarak belirli bir tarihte sayılması, ölçülmesi, tartılması gibi işlemleri kapsar. Değerleme İşlemleri işletmenin ekonomik ve mali yönden gerçeğe en yakın durumunu belirleyebilmek amacıyla varlık ve kaynaklarını envanter günündeki değerlerini hesaplama ve saptama işlemleridir MUHASEBE İÇİ ENVANTER İŞLEMLERİ Kayıt İşlemleri işletmedeki hesapların muhasebe dışı envanter olarak adlandırılan sayım ve değerleme işlemleri ile hesaplanan değerlerinin muhasebe defterlerindeki kayıtlarıyla karşılaştırılması ve farklı kayıtların saptanan fiili durumlarla uyumlu hale getirilmesi için yapılan düzeltme kayıtları aşamasıdır. HESAP DÖNEMİ SONUNDA YAPILAN ENVANTER İŞLEMLERİ

15. DÖNEM SONU İŞLEMLERİNDE AMAÇ MUHASEBE DIŞI ENVANTER İLE MUHASEBE İÇİ ENVANTER İŞLEMLERİNİN SONUÇLARINDA EŞİTLİĞİ SAĞLAMAKTIR.