خدمات عمومي كتابخانه و روش‌هاي آن

1. خدمات عمومي كتابخانه و روش‌هاي آن تاليف: نسرين دخت عماد خراساني تهران: نشر كتابدار، 1382 چاپ چهارم www.lib.ocity.ir

2. www.lib.ocity.ir

3. www.lib.ocity.ir

4. فهرست مندرجات • ديباچه • فصل اول: كليات • فصل دوم: خدمات عمومي • فصل سوم: امانت • فصل چهارم: شناساندن كتابخانه • فصل پنجم: برپايي همايش‌ها و نشست‌ها • فصل ششم: كاربرد مواد ديداري و شنيداري • فصل هفتم: نقش خدمات عمومي در رشد كيفي آموزش و پرورش www.lib.ocity.ir

5. فصل اولكليات • كتابخانه و اجتماع • انواع كتابخانه و وظايف عمده آن الف. كتابخانه ملي ب. كتابخانه‌هاي عمومي ج. كتابخانه‌هاي اختصاصي د. كتابخانه‌هاي آموزشي www.lib.ocity.ir

6. فصل اولكليات • مديريت كتابخانه • برنامه‌ريزي • بودجه‌بندي • سازماندهي • هدايت و رهبري • نظارت و مراقبت • هماهنگي • گزارش‌نويسي • ارزشيابي • كارمندان www.lib.ocity.ir

7. فصل اولكليات • كتابدار الف. كتابدار و خود خويشتن ب. كتابدار و كتابخانه • در كتابخانه‌هاي مدرسه اي • در كتابخانه‌هاي دانشگاهي • در كتابخانه‌هاي اختصاصي • در كتابخانه‌هاي عمومي ج. كتابدار و جامعه www.lib.ocity.ir

8. فصل اول كليات • انواع خدمات كتابخانه الف. خدمات فني • فهرستنويسي توصيفي • فهرستنويسي تحليلي • رده‌بندي • نمايه‌سازي • برگه‌آرايي • آماده‌سازي ب. خدمات عمومي www.lib.ocity.ir

9. فصل دومخدمات عمومي • تعريف و هدف • پيشينه تاريخي • اهميت و كاربرد • در كتابخانه‌هاي عمومي • در كتابخانه‌هاي مدرسه اي • در كتابخانه‌هاي دانشگاهي • در كتابخانه‌هاي اختصاصي • در كتابخانه ملي www.lib.ocity.ir

10. فصل دومخدمات عمومي • شيوه‌هاي ارايه • آشنايي با كتابخانه و شيوه بهره‌گيري از آن • امانت • كار مرجع و پاسخگويي [خدمات ارجاعي] • اطلاع‌رساني • رابطه خدمات عمومي با ساير مباحث علوم كتابداري و اطلاع‌رساني www.lib.ocity.ir

11. فصل دومخدمات عمومي • نگاهي به روابط عمومي و ارتباطات • خدمات عمومي و فناوري اطلاعات • نمابر (پست تصويري) • تلكس • تله تكست • پرستل • لوح نوري (سي دي رام) • ماهواره • كاربرد رايانه در خدمات عمومي www.lib.ocity.ir

12. فصل سومامانت • تعريف و هدف • شيوه‌هاي امانت الف. فرايند كار • روش يك برگه اي • روش دو برگه اي • برگه خواننده • برگه سر رسيد www.lib.ocity.ir

13. فصل سومامانت • ب. نوع كتابخانه • كتابخانه‌هاي مدرسه اي • كتابخانه‌هاي دانشگاهي • كتابخانه‌هاي اختصاصي • كتابخانه‌هاي عمومي • كتابخانه ملي www.lib.ocity.ir

14. فصل سومامانت • جامعيت و فراگيري • مبادله • استفاده مشترك از منابع • امانت بين كتابخانه‌ها www.lib.ocity.ir

15. فصل سومامانت • امانت بين كتابخانه‌ها • همكاري متقابل • كتابخانه ها • استفاده كنندگان • كتاب و ساير مواد خواندني • كتابداران • شيوه كار • كتابخانه درخواست كننده • كتابخانه منبع • امانت بين كتابخانه‌ها در سطح بين‌المللي • امانت بين كتابخانه‌ها در ايران www.lib.ocity.ir

16. فصل سومامانت • كاربرد رايانه در بخش امانت • كاربرد آمار و روش آمارگيري • تعريف و مفاهيم آمار • روش هاي آمارگيري • جدول هاي آماري • نمودارها • ستوني • ميله اي • چندضلعي يا منحني • خطي • تصويري • گرد يا دايره‌اي • ساير نمودارها • كاربرد آمار www.lib.ocity.ir

17. فصل چهارمشناساندن كتابخانه • هدف و اهميت • ساختمان و تجهيزات • نيروي انساني • كتابخانه‌هاي مدرسه‌اي • كتابخانه‌هاي دانشگاهي • كتابخانه‌هاي اختصاصي • كتابخانه‌هاي عمومي www.lib.ocity.ir

18. فصل چهارمشناساندن كتابخانه • كار مرجع (پاسخگويي) • پرسش و پاسخ • شيوه جويندگي • فرايند تهيه و تنظيم كتابشناسي‌ها و فهرست‌ها • كتابشناسي • فهرست www.lib.ocity.ir

19. فصل چهارمشناساندن كتابخانه • تاثير فناوري بر خدمات مرجع • خدمات مرجع وي‍‍‍ژه ناتوانان و معلولان • شيوه تهيه و تنظيم راهنماهاي مختلف كتابخانه • نشريات خبري كتابخانه • نشست ها و گردهمايي‌ها www.lib.ocity.ir

20. فصل پنجمبرپايي همايش ها و نشست ها • هدف و مفاهيم • شيوه برپايي الف. برنامه ريزي ب. سازماندهي و اجرا ج. ارزيابي • نمايشگاه كتاب الف. قبل از برگزاري ب. همزمان با برپايي ج. پايان كار www.lib.ocity.ir

21. فصل پنجم برپايي همايش ها و نشست ها • سخنراني • معرفي كتاب • قصه‌گويي و كتابخواني • دوره‌ها و كارگاه‌هاي آموزشي • بررسي نيازهاي آموزشي و انطباق آنها با كتابخانه • تعيين زمان اجراي برنامه آموزشي • انتخاب مربي • تعيين روش آموزشي • تهيه ابزار و مواد آموزشي • تهيه و تامين بودجه • اطلاع‌رساني • ارزشيابي • شكل ها و گونه‌هاي ديگر www.lib.ocity.ir

22. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي • تعريف و هدف • نورافكن (پروژكتور) • نورافكن مات (پروژكتور اوپك) • نورافكن شفاف (پروژكتور اورهد) • اسلايدنما (پروژكتور اسلايد) • دستگاه نسخه‌برداري (ماشين فتوكپي) • ضبط صوت • ميكروفيش و ميكروفيلم‌خوان • ديسك (لوح) گردان نوري • آزمايشگاه زبان www.lib.ocity.ir

23. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي • اهميت كاربرد آنها در كتابخانه • نقش مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي در بهسازي معلولان • كاربرد انواع مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي در كتابخانه‌اي www.lib.ocity.ir

24. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي • كاربرد انواع مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي در كتابخانه ها • عكس • پوستر • نقشه و اطلس • تابلو (تخته) الف. تابلو برقي ب. تابلو مغناطيسي www.lib.ocity.ir

25. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي • ميكروفيلم و ميكروفيش • مواد شفاف • نمونه ها • نمونه • قطعه • مدل • ماكت www.lib.ocity.ir

26. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه‌اي • راديو • صفحه و نوار • فيلم • فيلم هاي كارآموزشي • فيلم هاي مستند • فيلم هاي خبري • فيلم هاي سفارشي • فيلم هاي تفريحي/ سرگرم كننده www.lib.ocity.ir

27. فصل ششمكاربرد مواد ديداري، شنيداري و رايانه اي • اسلايد • فيلم استريپ • تلويزيون • نوار ويدئو • نوشتن از راه دور • مشاوره (كنفرانس) از راه دور • نمايش، نمايش عروسكي، خيمه شب بازي • خواندني هاي كودكان كمتر از دو سال • چندرسانه اي ها www.lib.ocity.ir

28. فصل هفتمنقش خدمات عمومي در رشد كيفي آموزش و پرورش • تعريف و هدف • اهميت كتابخانه مدرسه • كتابدار- معلم • دانش آموز و كتابخانه • ايجاد عادت به مطالعه • تشويق به مشاركت در كارهاي گروهي • ساير ويژگي‌ها www.lib.ocity.ir

29. فصل اول كليات www.lib.ocity.ir

30. كتابخانه و اجتماع • نهادي اجتماعي • گردآوري،سازماندهي، نگهداري و اشاعه دانش • بازتابي از اوضاع اجتماعي • داراي رابطه متقابل • بر اساس نيازهاي اجتماعي • بخشي از فرهنگ جامعه • پيش شرط تحول علمي و اجتماعي www.lib.ocity.ir

31. انواع كتابخانه و وظايف عمده آن • الف: كتابخانه ملي • ب: كتابخانه‌هاي عمومي • ج: كتابخانه‌هاي اختصاصي • د: كتابخانه‌هاي آموزشي www.lib.ocity.ir

32. كتابخانه ملي • هدف • گردآوري، حفظ و نگهداري آثار فرهنگي مكتوب يك كشور • وظايف • نگهداري حداقل يك نسخه از آثار چاپي كشور • گردآوري آثار خارجي مرتبط با كشور • حفظ نسخه هاي خطي • انتشار كتابشناسي ملي www.lib.ocity.ir

33. كتابخانه‌هاي عمومي • براي عموم افراد • ارايه انواع مدارك در رشته‌ها و زمينه‌هاي مختلف • كودكان، فرهنگسراها، مسجدها، روستاها، آسايشگاه‌ها، سراي سالمندان، زندان‌ها... www.lib.ocity.ir

34. كتابخانه‌هاي اختصاصي • هدف • كمك به اعضاي يك سازمان يا يك موسسه در كسب اطلاعات مورد نياز • وظيفه • بالا بردن سطح دانش تخصصي كاركنان • تهيه و تدوين انواع چكيده‌نامه‌ها، كتابشناسي‌ها، فهرست‌ها و فهرستگان‌هاي موضوعي • نمونه • وزارتخانه‌ها، سازمان‌هاي دولتي، مراكز و موسسات فني و تخصصي www.lib.ocity.ir

35. كتابخانه‌هاي آموزشي • وظيفه • ياري محققان و مدرسان در امر تحقيق و تدريس • هدايت و راهنمايي دانشجويان و دانش‌آموزان در زمينه استفاده از مواد خواندني • ايجاد و پرورش عادت مطالعه سالم در كودكان و نوجوانان www.lib.ocity.ir

36. كتابخانه‌هاي مدرسه اي بر اساس نظام آموزشي كشور خـدمت به جــامعه معلــم و دانش آموز گردآوري مجموعه هاي جامع و فراگير كتابخانه‌هاي دانشگاهي خدمت به جامعه دانشگاهي همگامي با برنامه‌هاي آموزشي دانشگاه گردآوري و سازماندهي مجموعه‌هاي اختصاصي مناسب انواع كتابخانه‌هاي آموزشي www.lib.ocity.ir

37. وظايف گردآوري و سازماندهي آثار تلاش براي بهره‌گيري جامعه از كتاب آموزش افراد ترويج كتابخواني جهت اشتغال ذهني، كسب اطلاعات و لذت بردن از مطالعه هدف نگهداري دانش بشر و اشاعه آن هدف و وظايف كلي كتابخانه ها www.lib.ocity.ir

38. مديريت كتابخانه • تعريف مديريت • اصول، مبـاني و فنـون مستدلي كه يك ســازمان براي نيل به هدف‌ها و مقاصد خود به كار مي گيرد. • هماهنگ نمودن منابع عادي و نيروي انساني جهت رسيدن به هدف‌ها www.lib.ocity.ir

39. فعاليت‌هاي مديريت كتابخانه • برنامه‌ريزي • بودجه‌بندي • سازماندهي • هدايت و رهبري • نظارت و مراقبت • هماهنگي • گزارش‌نويسي • ارزشيابي • كارمندان www.lib.ocity.ir

40. برنامه‌ريزي • فرايند تعيين هدف، شناخت وضع موجود، بررسي نيازها، تعيين اولويت‌ها وپيش‌بيني كارهايي كه دستيابي به وضع مطلوب را ممكن مي سازد. • پايه اساسي اداره كتابخانه www.lib.ocity.ir

41. بودجه‌بندي • برآورد بودجه و تامين مالي • حسن جريان كارها به پشتيباني مالي بستگي دارد • پرداخت دستمزدها، خريد كتاب و ساير مواد خواندني، انجام تعميرات لازم • دستيابي به منابع مالي مصوب و هدايا www.lib.ocity.ir

42. راه‌هاي تامين هدايا • پرداخت منظم مبلغي از جانب واحدهاي اقتصادي • ايجاد تشكل‌هاي مختلف حامي كتابخانه • مشاركت ثروتمندان علاقه‌مند به اموئر فرهنگي • همكاري افراد داوطلب د ركار روزانه كتابخانه • اهداي مجموعه‌هاي شخصي www.lib.ocity.ir

43. عوامل تشكيل دهنده كتابخانه هدف جامعه مجموعه بودجه نيروي انساني ساختمان و تجهيزات تعريف بنا نهادن و استوار نمودن ساختار سازماني كتابخانه با بهره گيري از كار گروهي و همكاري كاركنان كتابخانه سازماندهي www.lib.ocity.ir

44. هدايت و رهبري • تصميم گيري و صدور دستور براي پيشبرد كار • داشتن خصوصيات توانايي فكري و مهارت در طرح‌ريزي و درك شرايط موجود، ايمان، دانش اجتماعي، ... • چگونگي رابطه رييس كتابخانه با كاركنان و ساير مسوولان www.lib.ocity.ir

45. نظارت ومراقبت • پي گيري كارها • بررسي برآيند طرح‌هاي در جريان و تطبيق آن با هدف‌هاي مزبور • شناخت نكته‌هاي مثبت و موثر در روند كار • اصلاح رويدادهاي اشتباه و رفع نارسايي‌ها • در جريان كار انجام مي شود. www.lib.ocity.ir

46. هماهنگي • همزماني و هماهنگ نمودن وظايف و بخش‌هاي مختلف كتابخانه • ايجاد رابطه بين اجزاي كتابخانه • مهم‌ترين عامل مديريت www.lib.ocity.ir

47. گزارش‌نويسي • موجب آگاهي كتابدار از روندهاي كتابخانه • شناساندن كتابخانه به مردم • نكات مهم • رعايت اصول گزارش‌نويسي • تفاوت با انتشارات ديگر كتابخانه • ذكر مشكلات و نارسايي‌ها • درج نياز • ارايه پيشنهادها www.lib.ocity.ir

48. ارزشيابي • داوري بر كارآيي و ناكارآيي كتابخانه • بر اساس گزارش‌هاي موجود • سنجش نظرات • در پايان سال • هدف: بهترين خدمات با حداقل هزينه و زمان مصرفي www.lib.ocity.ir

49. كارمندان • تعيين نيروي انساني مورد نياز • انتخاب و استخدام • تشكيل دوره‌هاي كوتاه‌مدت آموزشي • تقسيم كار و نيروي انساني • تعيين درجه شايستگي براساس ارزشيابي • حفظ شرايط مساعد كار* www.lib.ocity.ir

50. حفظ شرايط مساعد كار براي كارمندان كتابخانه • كتابدار متخصص • داراي تحصيلات دانشگاهي • انجام كارهاي مهم و فني • كمك‌كتابدار • دستيار كتابدار متخصص • امانت‌دهي، برگه‌آرايي و ماشين‌نويسي • كاركنان ساير بخش‌هاي كتابخانه • امور اداري و مالي • ديداري- شنيداري • پايگاه‌هاي اطلاعاتي www.lib.ocity.ir