رده بنده دانشگاه ها در جهان

1. رده بنده دانشگاه ها در جهان ارائه: عباس نادری 87/7/10

2. معیارهای بررسی شده • THES-QS (Times Higher Education - Quackquarelli Symonds ) موسسه THE در لندن معتبرترین انتشارات آموزش عالی به همراه QSسالانه لیست 500 دانشگاه برتر جهان را ارائه می دهند. • ARWU (Academic Ranking of World Universities) معتبرترین لیست رده بندی دانشگاه ها توسط دانشگاه Jiao Tong در شانگهای چین تهیه می شود. • Newsweek magazine نشریه آمریکایی که لیست 100 دانشگاه برتر دنیا را ارائه می دهد. اکثر آنها دانشگاه های آمریکا هستند. • Webometrics لیست 5000 دانشگاه برتر جهان از میان 15000 دانشگاه آن توسط Cybernetics Lab در اسپانیا. این لیست بر اساس وب سایت دانشگاه ها تهیه و تنظیم شده است. • PRWU (Professional Ranking of World Universities) Mines ParisTech در پاریس این لیست را بر اساس مدیران 500 شرکت موفق جهان که از چه دانشگاهی هستند تهیه می کند.

3. مقایسه دانشگاه های مطرح جهان

4. الف ) معیار ARWU • این معیار توسط یک موسسه تحقیقاتی در داخل دانشگاه Jiao Tong در شانگهای تهیه می شود. • متدهای رده بندی: • کیفیت آموزش: تعداد دانشجویانی که از موسسه، جایزه نوبل یا مدال فیلدز بگیرند. (10%) • کیفیت دانشکده: • تعداد کادر و هیئت یک موسسه که جایزه نوبل یا مدال فیلدز گرفته اند (20%) • تحقیقاتی که در 21 زمینه اصلی به کرات مرجع واقع شده باشند (20%) http://www.isihighlycited.com • خروجی مقالات: • مقالاتی که در زمینه علوم و طبیعت نشر شده باشند (20%)این معیار برای موسساتی که فقط در علوم و طبیعت کار می کنند بر روی بقیه سرشکن می گردد. • مقالاتی که در دو فهرستSCIو SSCIلیست شده باشند (20%)به ترتیب 6400 و 1700 ژورنال علمی و تکنولوژی بین المللی در این دو فهرست قرار دارند. • کارایی و بازدهی سرانه: مقدار پارامترهای بالایی تقسیم بر تعداد کارکنان یک موسسه (10%)(در صورتی که تعداد کارکنان موسسه در دست نباشد که در اکثر مواقع این چنین است، این معیار بر روی بقیه سرشکن خواهد شد.) • نشریه Scientometricsدر سال 2007 ادعا کرد که اگر اطلاعات خام ARWU را با متدولوژی بالا تحلیل کنیم،نتایج رده بندی شانگهای بدست نمی آید! • در پی این ادعا و حقایقی دیگر حدود 10 دانشگاه در کانادا و آمریکا به این رده بندی اعتراض کردند و گروه دانشجویی FUNC شکل گرفت.

5. الف ) معیار ARWU(ادامه) چرا دانشگاه های ما در ARWU نیستند؟ • این لیست تنها 500 دانشگاه برتر را در خود دارد. • جایزه فیلدز و نوبل بیشتر در جوامع غربی معتبر است و بر سر آن رقابت می شود (30%) ضمنا این معیار تنها مشخص کننده سطح بالای یک موسسه است و نمی تواند سطح متوسط آنرا معین کند. • مقالات فارسی، در ژورنال های اصلی مرجع نمی شوند. مقالات لاتین نیز به نسبت بسیار کمتر تولید می شوند. ضمنا ما در رشته های خاص غربی فرهیخته نداریم. (20%) • مقالاتی که در SCI وSSCI باشند تا حد زیادی به دلیل تحریم و عدم وجود مراکز صرفا تحقیقاتی بسیار اندکند (20%) • 10% سرانه برای کشور ما در نظر گرفته نمی شود. • این رده بندی بیشتر دانشگاه های آمریکا و دانشگاه های مطرح دیگر را در خود دارد. البته رده بندی مذکور برای تعیین حد بالای یک دانشگاه بسیار خوب عمل می کند اما برای سنجش حد متوسط آن تقریبا کاری نمی کند.

6. ب) معیار THES-QS • نتایجTHES-QS در روزنامه های انگلستان منتشر می شوند (مانند گاردین و تایمز) موسسات و دانشگاه های انگلستان نیز که در این لیست رتبه های خوبی دارند (2 الی 5 تا در 10 تای اول) به طور رسمی از این رده بندی تعریف و تمجید کرده اند. این لیست 200 دانشگاه برتر جهان را معرفی می کند. • جالب است بدانید که در 10 دانشگاه اول لیست THES-QS، 9 تای اول امتیاز 100 از 100 گرفته اند! متدولوژی این رده بندی به شرح زیر است: • نظردهی عمومی افراد آکادمیک ( 40% ) • نظر استخدام کنندگان ( 10% ) • امتیاز بین­المللی دانشکده ( 5% ) • امتیاز بین­المللی دانشجویان ( 5% ) • سرانه دانشجو به دانشکده ( 20% ) • سرانه دانشکده به ارجاعات مقالات ( 20% )

7. ب) معیار THES-QS(ادامه) اشکالات وارده به THES-QS • از اولین انتشار این لیست (2004) مخالفت شدیدی با آن در گرفته است. اصلی ترین ایرادی که به این لیست وارد است اینست که شمول گرا نیست و خودمحور است، یعنی طوری در نظر گرفته شده که دانشگاه های بریتانیا رتبه بهتری در آن کسب کنند. 2 الی 3 دانشگاه بریتانیا در همه لیستهای این موسسه در رده های زیر 5 قرار دارند در حالی که در لیستهای دیگر تنها دانشگاه کمبریج در لیست 10 دانشگاه برتر مشاهده می شود. • 50% متدولوژی این لیست بر اساس نظر مردم بنا شده، در حالی که مشخص نیست که این مردم از چه جامعه آماری و چگونه انتخاب شده اند و یا چه سوالاتی از آنها پرسیده شده است. • درحالی که استرالیا از نظر آموزشی در جهان ضعیف تلقی می شود، در لیست THES-QS رتبه سوم جهانی را داراست و از کشورهایی چون کانادا، آلمان و ژاپن جلوتر است!(نشریات گاردین و تایمز در کانادا مخاطب زیادی دارند) • آخرین اشکال این لیست متغیر بودن نتایج آن است. دانشگاه Emory از آمریکا از رتبه 173 به 56 ارتقا پیدا کرده و Purdue از همان کشور از 59 به 127 تنزل پیدا کرده است.

8. پ) رده بندی PRWU • این لیست توسط Mines ParisTech منتشر میشود. این موسسه آموزش مهندسی در سال 1783 توسط لوئی شانزدهم تاسیس شد. لیست PRWU بر مبنای مدیران 500 شرکت بزرگ دنیاست، که 450 تای آنها به ترتیب در آمریکا (176) ، اروپا ( 195 ) و ژاپن (80) قرار دارند. از 10 تای اول این لیست در سال 2007، شش شرکت در زمینه نفت فعالیت میکنند و سه شرکت در زمینه اتوموبیل سازی مشغول به فعالیت هستند • از آنجایی که این لیست بر اساس لیست Fortune Global 500 که 500 شرکت برتر جهان را در خود دارد نظردهی می کند، به نوعی مکمل ARWU دانسته می شود، اما وقتی از 500 شرکت برتر استفاده شود، حتی نمی توان 500 دانشگاه برتر را نیز رده بندی کرد چه برسد به باقی

9. ت) رده بندی Webometrics • هدف وبومتریکز (سایبرنتیکز لب اسپانیا) آن بوده که دانشگاه ها وضع خود در میان دیگر دانشگاه ها را بدانند و بتوانند پیشرفت کنند، از این رو لیست 5000 دانشگاه از 15000 دانشگاه جهان را ارائه کرده است (4000 تا رسمی و 1000 تا اضافی) • از آنجایی که جمع آوری پرسشنامه ای اطلاعات 15000 دانشگاه عملی نبوده است، وبومتریکز از وب سایت دانشگاه ها برای رده بندی آنها سود جسته است. البته تا چندی پیش وب سایت دانشگاه ها معرف واقعی ابعاد آنها نبودند اما امروزه هر موسسه ای متناسب با ابعاد خود وبسایت دارد. • وبومتریکز ادعا می کند وبسایت کامل معرف کیفیت تحصیلی دانشگاه است، دلایل این ادعا در صفحه بعدی آورده شده اند:

10. ت) رده بندی Webometrics(ادامه) • فعالیت سایت یک دانشگاه: • فراوانی امکانات رایانه ای را نشان می دهد • سواد عمومی تعامل با اینترنت را نشان می دهد • سیاست های داخلی دانشگاه مبتنی بر آزادی بیان را نشان می دهد • رقابت برای ورود در عرصه های بین المللی را نشان می دهد • همکاری جهت دسترسی آسان و آزاد علاقمندان به علم را نشان می دهد. • قرار داشتن اطلاعات کامل فعالیت یک دانشگاه در سایت آن کمک می کند تا: • دانشجویان آن دانشگاه فعالیت های خود را جهت دار و هدفمند کنند. • دانشجویانی که می خواهند دانشگاه انتخاب کنند واقعی با آن دانشگاه آشنا شوند. • شرکت های معتبر به راحتی بتوانند همکاران دانشگاهی و نتایج تحقیقات را بیابند. • موسسات نیازمند اطلاعات روز علمی بتوانند به راحتی به این منبع دست یابند.

11. ت) رده بندی Webometrics(ادامه) واقعیت ها • اگرچه غنی کردن وب سایت یک دانشگاه، کم هزینهترین و موثرترین راه در دسترس قرار دادن اطلاعات و فعالیتهای آکادمیک است، هنوز بسیاری از دانشگاهها سایتی در حد چندصد صفحه با اطلاعاتی کمتر از چندین مگابایت دارند. این سایتهای گاها با سایتهای شخصی دانشجویانی از آن دانشگاه و یا حتی دانشآموزان یک مدرسه برابری میکنند. • وبومتریکز تمرکز عمده خود را بر روی محتوای علمی مستقیم قرار میدهد ( مانند مقالات، خلاصه مقالات کنفرانسها، تزها، گزارشات و ... ) اما محتوای غیر مستقیم را نیز مد نظر قرار میدهد (مانند نرمافزارهای مدیریت دوره، مستندسازی کارگاهها و سمینارها، کتابخانههای دیجیتال، پایگاههای داده، چندرسانهای، صفحات شخصی و ... )

12. ت) رده بندی Webometrics(ادامه) متدولوژی • 4xVisibillity + 2xSize + 1xRichFiles + 1xScholar = رتبه • نمایانی (Visibillity): تعداد لینکهای منحصر به فرد ورودی به یک سایت (inlinks) که از طرف سایتهای دیگر به آن سایت داده شدهاند. این آمار از طریق موتورهای جستجوی Yahoo!، Live Searchو Exalead بدست میآید. نتایج جستجو نرمالیزه لگاریتیم به عدد 1 برای ماکزیمم نتایج میشوند و سپس ترکیب میشوند. • اندازه (Size):تعداد صفحاتی که از چهار موتور جستجوی Google و Yahoo و Live و Exalead بدست میآید. نتایج نرمالیزه لگاریتمی به عدد 1 برای ماکزیمم نتایج میشوند. سپس برای هر دامنه اینترنتی، نتیجه مینیمم و ماکزیمم حذف میشوند و باقی نتایج جمع میشوند. • فایلهای غنی (Rich Files): فایلهای مرتبط به مسائل دانشگاهی که با فرمتهای PDF، PS، DOC و PPT بر روی سایت وجود دارند با استفاده از Google لیست شده و پس از نرمالیزه شدن مانند متدهای قبلی، محاسبه میشوند. • پژوهشگر (Scholar): پژوهشگر Google امکان لیست کردن تعداد ارجاعات به و مقالات یک دامنه دانشگاهی را دارد. این معیار نیز در نتایج لحاظ شده است.

13. ت) رده بندی Webometrics(ادامه) • این لیست شامل 13 دانشگاه دیگر ازایران تا رتبه 4916 میشد که مابقی آن آورده نشد.

14. [i] http://www.webometrics.info/university_by_country_select.asp?cont=asia_all ت) رده بندی Webometrics(ادامه) دانشگاه در قاره

15. ت) رده بندی Webometrics(ادامه) تحلیل • در مورد دانشگاه اصفهان و شریف، پژوهشگر گوگل کار خود را بهتر از تیم سایت دانشگاه در نمایاندن توانایی های آن انجام داده است! در مورد دانشگاه شهید بهشتی این مورد برعکس است. • در تمام موارد به غیر از دانشگاه بهشتی نمایانی سایت از رتبه کلی آن ضعیفتر است، که به دلیل فارسی بودن و عدم وجود نسخه معادل انگلیسی سایتهاست و ارجاعی به آنها وارد نیست. • دانشگاه اول ایران یعنی دانشگاه تهران، رتبه 110 در آسیا را دارد اما آیا واقعا دانشگاه تهران 110 امین دانشگاه آسیاست؟ • کم کاری و عدم توجه کافی به سایت اینترنتی دانشگاه بازخورد مستقیم و شدیدی را در جوامع بین المللی دارد. برای مثال دانشگاه MIT سایتی به شدت معمولی و ساده دارد ولی رتبه اول وبومتریکز را کسب کرده.

16. منابع در راستای جبران برخی از کمبود ها در این زمینه بر آن شدیم تا سایت www.SBCE.ir را راه اندازی نماییم. • http://ed.sjtu.edu.cn/ranking.htm • http://ranking.heeact.edu.tw/en-us/2008/TOP/100 • Écolenationalesupérieure des mines de Paris • http://www.arwu.org/rank2008/ARWU2008Methodology(EN).htm • http://www.isihighlycited.com • Articles published in Nature and Science. http://www.isiknowledge.com • http://scientific.thomson.com/free/#mjl • http://scientific.thomson.com/products/ssci/ • http://www.springerlink.com/content/5672012246786l8j/ • http://web.reed.edu/reed_magazine/nov1997/news/3.html • http://www.theatlantic.com/doc/200511/shunning-college-rankings • http://chronicle.com/che-data/articles.dir/art-43.dir/issue-21.dir/21a02702.htm • http://www.insidehighered.com/views/2007/04/02/samarasekera • http://education.guardian.co.uk/higher/worldwide/story/0,,1888151,00.html • http://www.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/education/student/news/article660845.ece • http://masseynews.massey.ac.nz/2004/Press_Releases/11_11_04.html • http://education.guardian.co.uk/higher/worldwide/story/0,,1888151,00.html • http://media.uow.edu.au/news/2006/1006c/index.html • http://www.timeshighereducation.co.uk/hybrid.asp?typeCode=155 • http://www.aus.ac.nz/branches/auckland/akld06/AUS-SP.pdf • http://www.educationalpolicy.org/WIR/commentary/071109.html • http://www.topuniversities.com/worlduniversityrankings/university_rankings_news/article/ thes_qs_world_university_rankings_2007_basic_explanation_of_key_enhancements_in_methodology_for_2/ • http://en.wikipedia.org/wiki/THES_-_QS_World_University_Rankings#cite_note-policy-8 • http://www.reports-and-materials.org/Ruggie-survey-Govts-and-Fortune-500.pdf • http://www.ensmp.fr/Actualites/PR/EMP-ranking.html • http://www.webometrics.info • http://www.webometrics.info/methodology.html • http://www.webometrics.info/rank_by_country.asp?country=ir • http://www.webometrics.info/university_by_country_select.asp?cont=asia_all • http://www.webometrics.info/top100_continent.asp?cont=asia • http://web.mit.edu/ • http://books.google.com/books?id=xvScOaG7mHYC&pg=PP1&ots=-Mo6y22m7W&dq=concise+history+of+the+university+of+cambridge&sig=ZVj-z9xrAkI9wygusLg9AdIlhUY • http://hul.harvard.edu/huarc/charter.html • http://www.nytimes.com/2008/06/08/education/08yale.html